Zasady komunikowania się lekarza z pacjentem i jego rodziną. Mgr Katarzyna Ćwirko Zespół Opieki Paliatywnej we Wrocławiu KOMUNIKACJA Proces wzajemnej wymiany informacji, treści między ludźmi Odbiorca Nadawca Zmienne psychologiczne Osobowość pacjenta i osoby zajmującej się nim Działania podejmowane przez pacjenta i osoby zajmujące się nim, mające na celu polepszenie jego sytuacji, stanu zdrowia Następstwa kontaktu: 1. bezpośrednie niesienie ulgi, poprawa stanu 2. pośrednie - w sferze uczuć, myśli, mają aspekt regulacyjny, rzutują na kształt dalszych kontaktów Cechy prawidłowej komunikacji z pacjentem Lekarz jest wiarygodny i wzbudza zaufanie swoją profesjonalnością i życzliwością. Informacja przekazywana jest w sposób zrozumiały dla pacjenta i jego rodziny. Pacjent przekazuje zwrotnie swoje zrozumienie i reakcję na otrzymaną informację. Najważniejsze elementy w komunikacji z pacjentem Indywidualne podejście. Dążenie do poznania potrzeb pacjenta i ich zaspokojenie. Przewaga słuchania i życzliwego bycia z pacjentem. Okazanie pacjentowi i jego rodzinie zrozumienia. Zgodności zachowań werbalnych i niewerbalnych. Najważniejsze elementy w komunikacji z pacjentem Posługiwanie się pytaniami otwartymi – „Jak pan sypia?” a nie „Czy dobrze pan sypia?” – które dają możliwość swobodnej wypowiedzi. Zadawanie pytań dotyczących problemów psychologicznych nie tylko somatycznych. Zachęcanie do wyjaśniania problemów, które pacjent sygnalizuje tylko ogólnikowo. Umiejętne posługiwanie się ciszą Podawanie informacji o diagnozie Pacjentka – Dzień dobry panie doktorze, chciałabym się dowiedzieć jakie są wyniki moich badań? Mam nadzieje, że dobre? Lekarz – Mamy już wszystkie pani wyniki. Niestety nie są one zadawalające. Pacjentka – Zaczyna płakać. O Boże co to znaczy? Czy ja mam raka? Na pewno? Ale to niemożliwe! Ja mam dwójkę dzieci. Co teraz będzie, czemu to mnie musiało spotkać. Ja wiedziałam idąc tu, wszyscy mi mówili, że stąd już się nie wychodzi. Jesteście rzeźnikami! Proszę mnie ratować! Doktorze od czego pan tu jest? Podawanie informacji o diagnozie Lekarz – Tak ma pani nowotwór, ale to nie znaczy, że pani musi umrzeć. Dysponujemy różnymi środkami medycznymi, dzięki którym możemy pani pomóc, ale w pierwszym rzędzie musimy panią operować. Pacjentka – W życiu nie zgodzę się na żadną operację, mówią, że rak lubi nóż, że potem jeszcze szybciej się umiera. Ale co wy lekarze możecie o tym wiedzieć, was tylko interesują pieniądze, a nie ludzie. Doktorze proszę mnie ratować, ja mam małe dzieci, one mają tylko mnie, błagam. Podawanie informacji o diagnozie Lekarz – Pani Krystyno proszę na mnie spojrzeć i przez chwile mnie posłuchać. Rozumiem, że jest to dla pani bardzo trudna sytuacja. Musimy walczyć z tą chorobą wszystkimi sposobami, będziemy się starali pani pomóc. W tej chwili najważniejszy jest zabieg, który ratuje pani życie, a ma pani dla kogo żyć. Rozmowa z pacjentem Pacjent - Panie doktorze bardzo mnie boli. Lekarz - Musi pan brać środki przeciwbólowe, to nie będzie bolało. Pacjent - Mimo ich brania bardzo boli. Ja się boję, okropnie. Lekarz - Zwiększę panu dawkę, albo podam inny lek, nie ma co histeryzować, przecież jest pan dorosły. Rozmowa z pacjentem Pacjent - Ja nie histeryzuję, boję się, że coś złego znowu się dzieje w moim organizmie. Lekarz – Nic się złego nie dzieje, musi się pan zastosować do moich zaleceń, wypiszę panu nowy, bardzo dobry lek, który pomoże opanować dolegliwości bólowe i od razu poczuje się pan lepiej. Tylko musi pan brać leki regularnie. Poprawa jakości życia mgr Katarzyna Ćwirko Zespół Opieki Paliatywnej We Wrocławiu Pomoc medyczna Właściwa opieka lekarska, pielęgniarska, rehabilitacyjna. Opanowanie dolegliwości związanych z chorobą, przede wszystkim dolegliwości bólowych. Pomoc psychologiczna, duchowa i socjalna Opieka psychologiczna nad chorym i jego rodziną Opieka psychologiczna mgr Katarzyna Ćwirko Zespół Opieki Paliatywnej we Wrocławiu Formy pomocy psychologicznej Terapia podtrzymująca – umożliwienie przeżywania, zrozumienia emocji i obaw pacjenta oraz pomoc w znalezieniu nowej jakości życia. Relaksacja i wizualizacja – techniki pozwalające rozładowywać nagromadzone napięcia i negatywne emocje. Formy pomocy psychologicznej Terapia rodzinna – włączenie w zakres oddziaływań terapeutycznych rodziny chorego – pomoc w zrozumieniu sytuacji chorego i jego rodziny, w reorganizacji życia rodzinnego. Zaburzenia psychiczne Mgr Katarzyna Ćwirko Zespół Opieki Paliatywnej we Wrocławiu Formy zaburzeń psychicznych Reakcja adaptacyjna Zaburzenia depresyjne Inne zaburzenia uaktywniające się podczas choroby.