SARMATYZM

SARMATYZM
Co to jest sarmatyzm i jak się
naradził?
Pomiędzy XVII i XVIII wiekiem w
Polsce niezwykle popularna była
legenda wyjaśniające pochodzenie
polskiej szlachty i magnaterii. Każdy
człowiek pragnie wiedzieć skąd się
wywodzi, swoich przodków poszukiwali
więc także Polacy.
?
Sarmatia- Polacy potomkami Sarmatów
Ptolemeuszkartograf
WISŁA
DNIEPR
SARMATIAmężny lud
Sarmatów
Z błędnego przekonania o położeniu Sarmatii Polacy wysnuli historię o
swoich przodkach Sarmatach- walecznym, szlachetnym rodzie
SARMATYZM
Polska kultura szlachecka, która
ukształtowała się z końcem XVI wieku i
trwała do końca wieku XVIII. Wpłynęła
na kształtowanie się świadomości
narodowej u Polaków
CECHY POLAKA- SARMATY:
• ideał Sarmaty to Polak- katolik, ziemianin
i rycerz
• Przywiązanie do polskiej tradycji połączone z
niechęcią do obcych (ksenefobia):
1. Kultywowanie polskich świąt i obyczajów;
2. Polska literatura
3. Polski narodowy strój
Uważano, że polska kultura jest niezwykle
bogata, więc nie ma potrzeby czerpać z
obcych
WĄSY
PAS KONTUSZOWY
ŻUPAN
• Kult wolności przeradzającej się często w
anarchię (liberum veto, złota szlachecka
wolność);
• Zamiłowanie do politykowania (długie
sejmiki);
• Demokracja szlachecka
• Zamiłowanie do sądzenia się między
szlachcicami ;
• Zamiłowanie do zabawy, przepychu;
• Gościnność, bogate obrzędy weselne,
pogrzebowe
• wierność religii katolickiej przybierająca formy
dewocyjne;
• Przekonanie o wyższości stanu szlacheckiego
(megalomania) ;
• Polska zdaniem Sarmatów była przedmurzem
chrześcijaństwa
DOBRE I ZŁE STRONY SARMATYZMU
Pozytywy
Negatywy
patriotyzm
Ksenefobia
gościnność, bogata kultura ziemiańska
pijaństwo, obżarstwo, rozrzutność ,
kłótliwość, procesowanie się
rozbudzanie poczucia przynależności
narodowej
Zacofanie kulturalne (niechęć do
pogłębiania wiedzy)
Propagowanie polskich obyczajów
Politykowanie, działanie na szkodę kraju a
dla dobra własnego
Wolność polityczna szlachty przemieniła się w pieniactwo i
kulturę liberum veto, paraliżującą decyzyjność w państwie.
Obieranie przez szlachtę monarchy w wolnej elekcji było
okazją dla obcych państw do mieszania się w polskie
sprawy. Pielęgnowanie odrębności kulturowej hamowało
rozwój idei i skutkowało nadmiernym irracjonalnym
konserwatyzmem. Sejmiki przeistaczały się w rokosze i
konfederacje, które nad interes państwa przedkładały cele
konkretnych grup magnatów i szlachty. Pospolite ruszenie
było rozwiązaniem niezwykle archaicznym w dobie
tworzenia w państwach europejskich sprawnych i
nowoczesnych armii poborowych. W dobie oświecenia
sama idea sarmatyzmu nabrała pejoratywnego wydźwięku i
stała się synonimem wstecznictwa, które utrudnia
konieczne reformy Rzeczpospolitej.
Czy Rejent,
Cześnik, Papkin to
Sarmaci?