KONSPEKT Temat: Religie monoteistyczne – Islam Szkoła: Gimnazjum Cel dydaktyczny: Przedstawienie podstawowych wiadomości o religii monoteistycznej - Islamie Cel wychowawczy: Wzbudzenie u uczniów postawy tolerancji wobec ludzi innej religii. Próba zrozumienia ich mentalności. Przebieg lekcji: Powtórzenie wiadomości o religiach. Jaka jest różnica pomiędzy religią monoteistyczną a politeistyczną? 1. Wprowadzenie w temat lekcji: Czym jest Islam? Islam jest arabskim słowem oznaczającym „poddanie się, uległość". Muzułmanie to ci, którzy przyjmując wiarę islamu poddają się Allahowi, uważanemu za jedynego i prawdziwego Boga. Świętą Księgą islamu jest KUR'AŃ (koran), Słowo Boże objawione prorokowi Mahometowi. Islam opiera się na pięciu zasadach wiary: - wiara w jednego Boga, w święte księgi, które Bóg objawił, by prowadziły ludzkość, w proroków, aniołów i życie pozagrobowe. Kto był założycielem Religii? Założycielem islamu był Prorok Muhammad. Urodzony około 570 w Mekce w zachodniej Arabii, poczuł swoje powołanie na Proroka, kiedy miał około 40 lat. Twierdził, że został przysłany, by przynieść dobrą nowinę i by przestrzec ludzi przed bałwochwalstwem, tak aby mogli zwrócić się ku prawdziwemu Bogu. Ci, którzy wierzą i przestrzegają praw zawartych w Koranie, zostaną nagrodzeni w raju , podczas gdy ci, którzy odrzucili nowinę, znajdą się w piekle. Stopniowo przeciwko Muhammadowi narastała opozycja, szczególnie wśród bogatej klasy kupców, tak więc on jak i jego wyznawcy przenieśli się z Mekki do Medyny, miasta położonego 450 km na północ od Mekki. Wędrówka ta, znana jako hidfra, odbyła się w lipcu 622 dając początek islamskiemu kalendarzowi. W Medynie Muhammad został przywódcą tej nowej społeczności religijnej. Walczył ze swoimi przeciwnikami z Mekki aż do ostatecznego jej zdobycia w 630. Zmarł w 632, zaniósłszy islamską nowinę większości Arabii. 2. Rozwinięcie Następuje przedstawienie tzw. „filarów Islamu”: WYZNANIE WIARY - ,,Nie ma Boga prócz Allaha, a Muhammad jest jego posłańcem"— szahada. To wyznanie stanowi podstawowe credo islamu. MODLITWA - akt czci oddawanej pięć razy dziennie - o świcie, w południe, po południu, o zachodzie słońca i przed pójściem spać. Po umyciu się (ablucja) muzułmanin zwraca się twarzą w stronę Mekki i modlą się wspólnie w meczecie lub w indywidualnym miejscu, które jest czyste z rytualnego punktu widzenia, często używają dywanu modlitewnego. Każda modlitwa składa się z określonej liczby „ukłonów", na przykład dwa o świcie, cztery w południe. „Kłanianie się” jest określoną sekwencją ruchów, podczas których wiemy stoi, kłania się, klęczy z czołem przy ziemi i siada z pozycji klęczącej. Każdemu ruchowi towarzyszą słowa wypowiadane po arabsku, przeważnie słowa uwielbienia w wersy Koranu. Obecność w meczecie nie jest obowiązkowa, ale od mężczyzn wymaga się, by brali udział w specjalnych modlitwach danej kongregacji odbywających się w każde piątkowe południe. Od kobiet nie wymaga się udziału we wspólnych modlitwach, choć nie jest to zabronione. Meczet spełnia również pewną rolę edukacyjną i ma szeroki zakres nauczania - od zaawansowanych technologii po wychowanie religijnie dzieci, - salat JAŁMUŻNA - Ci muzułmanie, którzy mają dostateczne środki, co roku rozdają jałmużnę zwaną - zakat POST - Muzułmanie poszczą od wschodu do zachodu słońca codziennie w ciągu, islamskiego miesiąca ramadan. Wierzą oni, że jest to miesiąc kiedy po raz pierwszy został objawiony Koran. Osobie poszczącej nie wolno jeść, pić ani palić. Istnieją jednak ludzie zwolnieni z postu, w czasie ramadanu, przede wszystkim starsi, chorzy i dzieci - saum PIELGRZYMKA - Do Mekki powinna być podjęta przynajmniej raz w życiu przez każdego muzułmanina, który może sobie na to pozwolić. Pielgrzymka odbywa się co roku w islamskim miesiącu Du al-Higga. Uroczystości rozpoczynają się w Mekce, kiedy pielgrzymi siedmiokrotnie obchodzą prostokątny budynek zwany Kaaba - dla muzułmanina najstarsza świątynia Jedynego Boga. W Mekce i jej pobliżu odbywają się również inne uroczystości, które kończą się Wielką Ucztą, podczas której w ofierze składane są kozy, owce i wielbłądy, - hadźdż. DŻIHAD- Czasami uważany jest za jeszcze jeden filar wiary. Oznacza „dążenie” i jest powszechnie używane jako synonim obowiązku prowadzenia „świętej wojny" w celu krzewienia islamu lub w celu obrony islamskich ziem. Pojęcie to może również oznaczać walkę o poprawę duchową. 3. Zakończenie Prowadzący podkreśla wspólne cechy Chrześcijaństwa i Islamu, zachęca do zachowania postaw tolerancji. Zadaniem domowym uczniów jest przedstawienie w formie tabeli różnic i podobieństw pomiędzy obiema wielkimi religiami. Opracowano przy pomocy: J. Danecki, Podstawowe wiadomości o Islamie, Warszawa 1998. Jacek Macewicz