Sylabus A. INFORMACJE OGÓLNE Nazwa Komentarz Zdrowie środowiskowe Nazwa przedmiotu Zdrowie Publiczne Kierunek studiów Zakład Zdrowia Publicznego Jednostka prowadząca dr hab.n.med. Beata Karakiewicz prof. PAM Kierownik jednostki Beata Karakiewicz, Maria Jasińska, Halina Brzeźniak Osoba/y prowadzące 2010/2011, semestr letni Cykl dydaktyczny, w którym przedmiot jest realizowany Treści kierunkowe Przyporządkowanie do grupy przedmiotów Wpływ biologicznych, psychospołecznych, chemicznych Skrócony opis środowiskowych czynników ryzyka na stan zdrowia ludności. przedmiotu i fizycznych Forma zajęć dydaktycznych Wykłady- 40 godz. Seminaria – 20 godz. Metody dydaktyczne Pełny opis przedmiotu /cele dydaktyczne wynikające z realizacji przedmiotu Wykład informacyjny i konwersatoryjny. Seminarium, burza mózgów, pogadanka, projekt. Zdrowie człowieka w ujęciu holistycznym. Człowiek jako element środowiska życia na Ziemi. Środowisko naturalne człowieka – podstawowe aspekty. Metody oceny narażenia człowieka na czynniki szkodliwe. Skutki zdrowotne środowiskowych czynników ryzyka – biologicznych, psychospołecznych, chemicznych i fizycznych. Patomechanizmy działania czynników ryzyka. Skażenie środowiska naturalnego człowieka – wpływ na zdrowie. Wymagania wstępne Nie dotyczy Wykaz uzyskanych umiejętności / Efekty uczenia się WIEDZA I UMIEJĘTNOŚCI: Student powinien: przedstawić wpływ oddziaływania człowieka na środowisko, znać zagrożenia tkwiące w środowisku życia człowieka fizyczne, chemiczne i biologiczne czynniki zanieczyszczenia środowiska, umieć określić wpływ środowiskowych i psychospołecznych czynników szkodliwych na organizm człowieka, znać problematykę prawną i ekonomiczną ochrony środowiska pracy, akty prawne regulujące ochronę środowiska Punkty ECTS 5 Metody i kryteria oceniania Egzamin testowy na koniec semestru. Ocena realizacji projektów. Kolokwia oceniające poszczególne partie materiału - 2 w semestrze. Sposób i forma zaliczenia Egzamin testowy. Rodzaj przedmiotu Treści kierunkowe, I rok studia stacjonarne II stopnia. Sposób realizacji przedmiotu Język wykładowy Sala dydaktyczna, warunki naturalne Literatura Literatura podstawowa: 1. M. Siemiński, Środowiskowe zagrożenia zdrowia, PWN, Warszawa, 2007 2. Z. Jethon i A. Grzybowski (red.) Medycyna zapobiegawcza i środowiskowa, PZWL, Warszawa 3. M. Siemiński, Środowiskowe zagrożenia zdrowia. Inne wyzwania, PWN, Warszawa, 2007 Literatura uzupełniająca : 1. Medycyna środowiskowa, Czasopismo Polskiego Towarzystwa Medycyny Środowiskowej, Instytut Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego 2. Czupryna A., Poździoch S., Ryś A., Włodarczyk W.: Zdrowie publiczne. Vesalius, Kraków 2001 Praktyki w ramach przedmiotu Nie dotyczy Polski B1. INFORMACJE SZCZEGÓŁOWE Nazwa Komentarz Nazwisko i imię wykładowcy Beata Karakiewicz, Maria Jasińska, Halina Brzeźniak Stopień naukowy Forma zajęć dydaktycznych Wykłady Cele dydaktyczne wynikające Zrozumienie, że człowiek jest elementem środowiska życia na Ziemi. Skażenie środowiska naturalnego człowieka – wpływ na zdrowie. Metody z realizacji wykładów oceny narażenia człowieka na czynniki szkodliwe. Patomechanizmy działania i skutki zdrowotne środowiskowych czynników ryzyka – biologicznych, psychospołecznych, chemicznych i fizycznych. Student powinien: znać środowiskowe czynniki wpływające na zdrowie Efekty uczenia się człowieka, przedstawić wpływ oddziaływania człowieka na środowisko, zdefiniowane dla danej określić zagrożenia tkwiące w środowisku życia człowieka fizyczne, formy dydaktycznej zajęć w chemiczne i biologiczne czynniki zanieczyszczenia środowiska, umieć ramach przedmiotu określić wpływ środowiskowych i psychospołecznych czynników szkodliwych na organizm człowieka, znać problematykę prawną i ekonomiczną ochrony środowiska pracy, akty prawne regulujące ochronę środowiska Metody i kryteria oceniania dla danej formy dydaktycznej zajęć Zakres tematów Egzamin testowy Semestr letni: 1. Pojęcie zdrowia. Człowiek jako element środowiska na Ziemi. Wprowadzenie do tematyki zdrowia człowieka w ujęciu holistycznym. 2. Środowisko naturalne i środowiska bytowania człowieka– podstawowe zagadnienia. Czynniki wpływające na zdrowie. 3. Konsekwencje zdrowotne palenia biernego i czynnego. 4. Niebezpieczne warunki pracy. Wypadki, urazy epidemiologia, działania profilaktyczne. 5. Rodzinny kontekst deprywacji potrzeb, zagrożeń rozwojowych i zdrowia. Udział dzieci i młodzieży w zdrowiu środowiskowym. 6. Rola edukacji zdrowotnej i informowania o ryzyku zdrowotnym w zapobieganiu skutkom działania na człowieka psychospołecznych, chemicznych i fizycznych czynników środowiska. 7. Klimat a zdrowie. Globalne ocieplenie. Wypadki i katastrofy środowiskowe. 8. Skutki zdrowotne środowiskowych czynników ryzyka (fizycznych, chemicznych, biologicznych, psychospołecznych) oraz patomechanizmy ich działania. 9. Skutki zdrowotne hałasu, wibracji, promieniowania jonizującego i elektromagnetycznego. Programy zwalczania hałasu. Promieniowanie słoneczne. Działania edukacyjne związane bezpiecznym opalaniem 10. Choroby cywilizacyjne i choroby zakaźne. 11. Psychospołeczne uwarunkowania zdrowia człowieka. Zachowania ryzykowne i ich wpływ na zdrowie. 12. Bioterroryzm. Metody dydaktyczne Literatura Wykład informacyjny, wykład konwersatoryjny Literatura podstawowa: 1. M. Siemiński, Środowiskowe zagrożenia zdrowia, PWN, Warszawa, 2007 2. Z. Jethon i A. Grzybowski (red.) Medycyna zapobiegawcza i środowiskowa, PZWL, Warszawa 3. M. Siemiński, Środowiskowe zagrożenia zdrowia. Inne wyzwania, PWN, Warszawa, 2007 4. M. Siemiński, Środowiskowe zagrożenia zdrowia. Inne wyzwania, PWN, Warszawa, 2007 Literatura uzupełniająca : 1. Medycyna środowiskowa, Czasopismo Polskiego Towarzystwa Medycyny Środowiskowej, Instytut Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego 2. Czupryna A., Poździoch S., Ryś A., Włodarczyk W.: Zdrowie publiczne. Vesalius, Kraków 2001 3. Ministerstwo Zdrowia i Opieki Społecznej; Kryteria zdrowotne środowiska, PZWL, Warszawa B2. INFORMACJE SZCZEGÓŁOWE Nazwa Komentarz Nazwisko i imię wykładowcy Maria Jasińska Stopień naukowy mgr Forma zajęć dydaktycznych Seminaria Cele dydaktyczne wynikające Wyposażenie w wiedzę z zakresu koncepcji zdrowia środowiskowego, organizacji i funkcjonowania struktur zdrowia środowiskowego w Polsce i z realizacji seminariów na świecie, zagrożeń wynikających z działania szkodliwych dla zdrowia czynników środowiskowych, znajomości metod i możliwości kontroli i ochrony środowiska. Rozpoznawanie, planowanie i realizacja działań na rzecz środowiska lokalnego Student powinien posiadać: umiejętność planowania i realizacji działań na Efekty uczenia się rzecz środowiska lokalnego, rozpoznawania zagrożeń wynikających z zdefiniowane dla danej działania szkodliwych dla zdrowia czynników środowiskowych, znać formy dydaktycznej zajęć w metody i możliwości kontroli i ochrony środowiska ramach przedmiotu Metody i kryteria oceniania dla danej formy dydaktycznej zajęć Zakres tematów Kolokwia zaliczeniowe – 2 w semestrze, realizacja projektów Semestr letni: 1. Możliwości kontroli i ochrony środowiska naturalnego. Program CEHAP i cele NPL. 2. Koncepcja zdrowia środowiskowego, organizacja i funkcjonowanie struktur zdrowia środowiskowego w Polsce i krajach europejskich. 3. Wpływ czynników środowiskowych na płodność, rozwój płodu i zdrowie dzieci. 4. Typy zanieczyszczeń środowiska. Zanieczyszczenia powietrza stanowiące zagrożenie dla człowieka. Metale ciężkie i substancje rakotwórcze w środowisku. 5. Zaopatrywanie ludności w wodę. Jakość wody pitnej a stan zdrowia ludności. Skażenie wody i ścieków. 6. Zdrowa żywność. Prawa konsumenckie. 7. Skutki promieniowania jonizującego. Ochrona przed skażeniem. . 8. Zdrowe miasto. Zagrożenia zdrowotne z powietrza, wody, gleby, żywności i odpadów. Gospodarka odpadami. 9. Skażenie środowiska naturalnego, środowiska bytowania i pracy oraz ich wpływ na zdrowie. 10. Planowanie działań na rzecz wybranych grup wiekowych w środowisku lokalnym. Metody dydaktyczne Literatura Seminarium, burza mózgów, pogadanka, projekt. Literatura podstawowa: 1. M. Siemiński, Środowiskowe zagrożenia zdrowia, PWN, Warszawa, 2007 2. Z. Jethon i A. Grzybowski (red.) Medycyna zapobiegawcza i środowiskowa, PZWL, Warszawa 3. M. Siemiński, Środowiskowe zagrożenia zdrowia. Inne wyzwania, PWN, Warszawa, 2007 4. M. Siemiński, Środowiskowe zagrożenia zdrowia. Inne wyzwania, PWN, Warszawa, 2007 Literatura uzupełniająca : 1. Medycyna środowiskowa, Czasopismo Polskiego Towarzystwa Medycyny Środowiskowej, Instytut Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego 2. Czupryna A., Poździoch S., Ryś A., Włodarczyk W.: Zdrowie publiczne. Vesalius, Kraków 2001 3. Ministerstwo Zdrowia i Opieki Społecznej; Kryteria zdrowotne środowiska, PZWL, Warszawa