UCHWAŁA Nr .......... Rady Miasta Olsztyn z dnia ………….. 2010 r. w sprawie zaopiniowania projektu Zarządzenia Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Olsztynie w sprawie ustanowienia planu ochrony dla rezerwatu przyrody „Mszar” Na podstawie art. 19 ust. 2 i 6 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz.U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1220, Nr 215, poz. 1664) Rada Miasta Olsztyn uchwala, co następuje: §1 Rada Miasta Olsztyn pozytywnie opiniuje projekt Zarządzenia Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Olsztynie w sprawie ustanowienia planu ochrony dla rezerwatu przyrody „Mszar”. §2 Wykonanie uchwały powierza się Prezydentowi Miasta Olsztyn. §3 Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia. Przewodniczący Rady Zbigniew Dąbkowski 1 ZARZĄDZENIE NR REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA z dnia 2010 r. w sprawie ustanowienia planu ochrony dla rezerwatu przyrody „Mszar” Na podstawie art. 19 ust. 6 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2009 Nr 151, poz. 1220, Nr 157, poz. 1241), zarządza się, co następuje: §1. Ustanawia się plan ochrony dla rezerwatu przyrody „Mszar”, zwanego dalej „rezerwatem”. §2. 1. Celem ochrony rezerwatu jest zachowanie ze względów naukowych i dydaktycznych śródleśnego torfowiska z bogatą i charakterystyczną dla tego siedliska przyrodniczego roślinnością. 2. Przyrodnicze i społeczne uwarunkowania realizacji celu ochrony, o którym mowa w ust. 1, obejmują: a) występowanie w stanie niezmienionym złoża torfu, które stanowi typ torfowiska wysokiego kotłowego o jednej z największych miąższości torfu w Polsce, b) występowanie w stanie niezmienionym naturalnych siedlisk miejscowej flory, w tym gatunków roślin torfowiskowych, boru bagiennego, brzeziny bagiennej, gatunków roślin naczyniowych, mszaków, porostów i grzybów oraz siedlisk fauny, obejmujących gatunki podlegające ochronie, gatunki ginące i rzadkie, c) występowanie w stanie naturalnym dobrze wykształconych zbiorowisk leśnych tj. bór mieszany bagienny, brzezina bagienna, d) występowanie naturalnych układów hydrologicznych, powierzchniowych i podziemnych, obszarów bagiennych, przede wszystkim zasobów wód e) istnienie naturalnych walorów krajobrazowych typowych dla regionu Pojezierza Olsztyńskiego, f) brak dużych zakładów przemysłowych w bezpośrednim sąsiedztwie rezerwatu, g) położenie w obrębie granic administracyjnych miasta Olsztyn, w południowo-zachodniej części Lasu Miejskiego o charakterze parkowym oraz w odległości ok. 120-150 m w kierunku wschodnim od północnego brzegu jeziora Długiego, stwarzające możliwość wykorzystania dydaktycznego i turystycznego, h) istnienie szlaku turystycznego niebieskiego w pobliżu wschodniej granicy rezerwatu. §3. Identyfikację oraz określenie sposobów eliminacji lub ograniczania istniejących i potencjalnych zagrożeń wewnętrznych i zewnętrznych oraz ich skutków określa załącznik nr 1 do zarządzenia. §4. Cały obszar rezerwatu o powierzchni 4,45 ha podlega ochronie ścisłej, obejmując wydzielenia leśne: pododdziały a, b, c, i, j oraz k oddziału nr 45. §5. Działania ochronne na obszarze ochrony ścisłej określa załącznik nr 2 do zarządzenia. §6. Obszary i miejsca udostępniane dla celów naukowych, edukacyjnych i turystycznych oraz określenie sposobów ich udostępniania określa załącznik nr 3 do zarządzenia. §7. Na obszarze rezerwatu nie dopuszcza się prowadzenia działalności wytwórczej, handlowej i rolniczej. 2 §8. Wprowadza się następujące ustalenia do studium uwarunkowania i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, planu zagospodarowania przestrzennego województwa warmińsko-mazurskiego dotyczące eliminacji lub ograniczenia zagrożeń zewnętrznych: 1) uwzględnienie istnienia rezerwatu, potrzeby jego ochrony i przestrzegania obowiązujących zakazów; 2) zachowanie dotychczasowego leśnego charakteru otoczenia rezerwatu (Las Miejski między jeziorem Długim, a ulicą Leśną) bez wprowadzania jakichkolwiek nowych elementów infrastruktury technicznej (drogi leśne i utwardzane, rowy odwadniające, rurociągi, budowle i budynki); 3) zachowanie trwałego zalesienia terenu otaczającego rezerwat - nie należy wykonywać zrębów zupełnych, natomiast w miejscach wypadających świerków, należy zwiększać udział gatunków liściastych zgodnie z charakterem siedliska (dąb szypułkowy, lipa drobnolistna, klon, jesion); 4) zatamowanie w sposób trwały rowu odwadniającego, biegnącego do jeziora Długiego; 5) uwzględnienie zakazu lokalizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko w rozumieniu art. 59 ust. 1 ustawy z dnia 3 października 2008 roku o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. 199, poz. 1227 z późn. zm.) na obszarach przylegających bezpośrednio do rezerwatu. § 9. Zarządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Warmińsko-Mazurskiego. 3 Załącznik nr 1 do Zarządzenia Nr Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Olsztynie z dnia ..................................2010 r. Identyfikacja oraz określenie sposobów eliminacji lub ograniczenia istniejących i potencjalnych zagrożeń wewnętrznych i zewnętrznych oraz ich skutków. Lp. Identyfikacja zagrożeń wewnętrznych i zewnętrznych Sposoby eliminacji lub ograniczenia istniejących i potencjalnych zagrożeń wewnętrznych i zewnętrznych oraz ich skutków ZEWNĘTRZNE 1. Składowanie śmieci bytowych w pobliżu rezerwatu przyrody 2. Możliwość przedostania się soli stosowanej do usuwania śniegu z drogi (ulica Leśna) do rezerwatu 3. Zbyt duża liczba osób nieupoważnionych odwiedzających rezerwat Okresowe usuwanie śmieci z terenu rezerwatu i jego otoczenia (systematycznie, 1-2 razy w roku). Edukacja społeczności lokalnej. Ograniczenie stosowania soli na drodze. Monitoring stanu jakości wód (raz na trzy lata) Ustawienie tablic informacyjnych na obrzeżach rezerwatu, obejmujących zakazy obowiązujące na terenie rezerwatu przyrody. Edukacja społeczności lokalnej. WEWNĘTRZNE 4. Wahania poziomu wody 5 Ekspansja gatunków drzewiastych i zanik światłolubnych gatunków torfowiskowych Kontrola stanu rezerwatu (okresowa rewizja planu ochrony) pod kątem uwodnienia torfowiska i stanu szaty roślinnej (raz na trzy lata). Zatamowanie w sposób trwały rowu odwadniającego biegnącego do jeziora Długiego. Zatamowanie w sposób trwały rowu odwadniającego biegnącego do jeziora Długiego. Pozostawianie luk po wypadających starych drzewach. 4 Załącznik nr 2 do Zarządzenia Nr Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Olsztynie z dnia .................................. 2010 r. Działania ochronne z podaniem rodzaju, zakresu i lokalizacji poszczególnych działań. Lp. 1. 2. 3. 4. Rodzaj zadania ochronnego Cel realizacji zadania ochronnego Jednostka realizująca zadanie Sposób i termin wykonania zadania ochronnego Monitoring poziomu wód Utrzymanie różnorodności gatunkowej roślinności torfowiskowej Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska Raz na 3 lata Cały obszar rezerwatu Monitoring populacji roślin Utrzymanie populacji rzadkich gatunków Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska Raz na 3 lata Cały obszar rezerwatu Monitoring rowu prowadzającego do jeziora Długiego Utrzymanie różnorodności gatunkowej roślinności torfowiskowej Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska Raz na 2 lata Monitoring drzewostanu otaczającego rezerwat Utrzymanie biotopów w niezmienionym stanie Dyrektor Lasu Miejskiego w Olsztynie Raz na 2 lata kontrola wypadających starych drzew Zakres Zadania ochronnego Przy zbyt niskim poziomie wody należy trwale zatamować rów W miejscach wypadania świerków nasadzenia gatunkami liściastymi zgodnie z charakterem siedliska Lokalizacja zadania ochronnego Rów prowadzający do jeziora Długiego Teren otaczający rezerwat 5 Załącznik nr 3 do Zarządzenia Nr Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Olsztynie z dnia .................................. 2010 r. Obszary i miejsca udostępniane dla celów naukowych, edukacyjnych, turystycznych oraz określenie sposobów ich udostępniania. Lp. 1. Cel udostępnienia Obszar udostępniania Naukowy Cały obszar rezerwatu Północna część 2. Turystyczny i edukacyjny rezerwatu (bór świeży, ols) i wschodnia (bór bagienny) Sposób udostępnienia Uwagi Po uzyskaniu zezwolenia Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska Ograniczenie penetracji rezerwatu do minimum Po uzyskaniu zezwolenia Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska Liczba osób odwiedzających rezerwat w ciągu roku od 30 do 40 osób. Ograniczenie penetracji rezerwatu do minimum. Uzasadnienie Zarządzenie w sprawie ustanowienia planu ochrony dla rezerwatu przyrody „MSZAR” stanowi wykonanie delegacji art. 19 ust. 6 ustawy o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 r. (Dz. U. z 2009 Nr 151, poz. 1220 ze zm.), na podstawie której regionalny dyrektor ochrony środowiska, ustanawia w drodze aktu prawa miejscowego w formie zarządzenia, plan ochrony dla rezerwatu przyrody. Plan ochrony przedmiotowego rezerwatu sporządzony został z uwzględnieniem zakresu planu ochrony, jaki jest określony w art. 20 ww. ustawy oraz według wytycznych wskazanych w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 12 maja 2005 w sprawie sporządzania projektu planu ochrony dla parku narodowego, rezerwatu przyrody i parku krajobrazowego, dokonywania zmian w tym planie oraz ochrony zasobów, tworów i składników przyrody (Dz. U. z 2005 r. Nr 94, poz. 794). W ramach prac nad planem Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie wykonała niezbędne ekspertyzy i inwentaryzacje przyrodnicze. Na ich podstawie sformułowano ustalenia planu ochrony z uwzględnieniem obszarów ochrony ścisłej, monitoringu, sposobu eliminacji zagrożeń zewnętrznych i wewnętrznych oraz działań ochronnych, służących celom ochrony rezerwatu przyrody. Uwzględniając specyfikę rezerwatu wskazuje się, że jednym z największych zagrożeń jest obniżanie się poziomu wód gruntowych, w wyniku, czego dochodzić może do zaniku gatunków charakterystycznych dla torfowisk, a rozwoju gatunków drzewiastych. W tej sytuacji w 20-letnim planie ochrony najważniejszym działaniem jest kontrolowanie i utrzymanie stałego poziomu wód, aby nie dopuścić do przesuszenia terenu rezerwatu. Torfowiska są specyficznymi siedliskami i bardzo wrażliwymi na wpływy antropogeniczne. Na terenie rezerwatu nie przewiduje się prowadzenia działalności wytwórczej, handlowej i rolniczej. 7