Jak wykorzystać w pracy biblioteki przykłady „dobrej praktyki

Jak wykorzystać w pracy
biblioteki przykłady „dobrej
praktyki” bibliotekarstwa
szkolnego w Szwajcarii?
Relacja doradcy z wyjazdu szkoleniowego
w dniach 19-26 IX 2009 r.,
w ramach programu
Skomputeryzowane biblioteki, centra informacyjne
i multimedialne Szwajcarii
Opracowała Iwona Supronowicz
Program edukacyjny
Skomputeryzowane biblioteki, centra
informacyjne i multimedialne Szwajcarii
Organizatorzy:
Unia Europejskich Federalistów – Polska
Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań
Komputerów w Warszawie
Uniwersytet Genewski
Bibliothéque de Genève
5 czerwca 1559 roku Jan Kalwin ufundował
Akademię Genewską, która wywarła poważny
wpływ na intelektualny rozwój Genewy, przydając
jej świetności na skalę europejską.
W pierwszym rzędzie Akademia Genewska miała
służyć kształceniu pastorów, zapewniając im
wszechstronną edukację nie tylko teologiczną, ale
i w szeregu innych nauk humanistycznych
i ścisłych.
W 1562 r. działała już biblioteka, która miała
stanowić zaplecze naukowe działalności Akademii.
Biblioteka była związana z ruchami religijnymi
(biblioteka protestancka), wzbogacała od początku
kolekcje związane z reformacją.
Bibliothéque de Genève
Bibliothéque de Genève
Bibliothéque
de Genève
Bibliothéque de Genève
Wypożyczalnia
Bibliothéque de Genève
Opracowanie zbiorów
opiera się na
Klasyfikacji
Dziesiętnej Deweya
Bibliothéque de Genève
Czytelnia czasopism:
10 miejsc;
35 tys. tytułów
periodyków;
ze strony www
biblioteki można wejść
do 20 tys. czasopism
elektronicznych.
Bibliothéque de Genève
Obecnie jest to biblioteka publiczna, jedna
z największych bibliotek naukowych Szwajcarii.
Należy do miasta, a uniwersytet jest państwowy
( i ma swoje biblioteki).
Zbiory Bibliothéque de Genève – 2 mln książek,
manuskryptów, kartografii, plakatów.
Kolekcja 2000 papirusów greckich i koptyjskich
w języku demotycznym.
Ok. 450 rękopisów średniowiecznych.
Główne kryteria doboru zbiorów; genevesia,
reformacja, oświecenie.
Bibliothéque
de Genève
Magazyn
Bibliothéque de Genève
Bibliothéque de Genève
Bibliothéque de Genève dysponuje 130 etatami.
Budżet to ok. 1 mln euro.
W Szwajcarii nie ma EO na poziomie narodowym,
jest na poziomie kantonalnym.
1539 r. – początek EO genewskiego. W 1907r.
zlikwidowany, w 1969 r. uruchomiony ponownie.
Katalog kartkowy zamknięto w 1984 r.,
retrokonwersja w trakcie – wydania po 1960 r. są
już w bazach komputerowych.
Digitalizacja zbiorów – przede wszystkim
manuskrypty, książki druk. w Szwajcarii od XVI w.,
czasopisma ( np. dwa wieki Journal de Genève)
Bibliothéque de Genève
Biblioteka posiada zbiór 25 tys. jednostek
kartograficznych. Kolekcja jest martwa,
prawie wcale nie opracowana.
Specjalnością placówki są plakaty (afisze).
Najstarszy z 1504 r. – odpust papieski.
Kolekcja licząca ok. 100 tys. jednostek jest
udostępniana od 1993 r., po opracowaniu.
Plakaty
Atrakcje turystyczne Genewy
Pomnik Reformacji, (franc. le Mur des Réformateurs)
to monumentalny pomnik o długości 100 m
i wysokości około 5,5 m, znajdujący się w Parc des
Bastions, naprzeciwko głównego budynku
uniwersytetu.
Zaczęto go budować w roku 1909, w 400. rocznicę
urodzin Jana Kalwina i 350. rocznicę założenia
Akademii Genewskiej. Monument, wykonany
z wapienia, ukończono w 1917 r. Wbudowano go
w dolną część fortyfikacji miejskich, które aż do
połowy XIX w. otaczały miasto. Autorami rzeźb byli
dwaj wybitni rzeźbiarze z Francji: Paul Landowski
i Henri Bouchard.
Pomnik Reformacji
Pomnik Reformacji
Pomnik
Reformacji
Centralną część pomnika zajmuje grupa 4 posągów
(o wysokości około 5 m) wybitnych przedstawicieli
reformacji; są to (od lewej strony): Wilhelm Farel (wprowadził
reformację do Genewy), Jan Kalwin, Teodor de Bèze
(pierwszy rektor Akademii Genewskiej) i John Knox.
Atrakcje turystyczne Genewy
Katedra Saint Pierre, ewangelicko-reformowana, z XII-XV wieku,
w stylu gotyckim, klasycystyczna fasada z XVIII w.
Katedra
Saint Pierre
Panorama miasta z wieży katedralnej
Atrakcje turystyczne Genewy
Fontanna
Jet d’Eau – widok
z wieży
katedralnej
Fontanna Jet d’Eau
Tryska w niebo z siłą 200 km/h (1360 koni mechan.).
Tworzy słup wody o wys. 140 m.
W powietrzu unosi się 7 ton wody.
Atrakcje turystyczne Genewy
Zegar kwiatowy w parku Jardin Anglais, ozdobiony ponad 6,5
tys. roślin. Średnica jego tarczy liczy pięć metrów, obwód
prawie 16, zaś dwuipółmetrowa wskazówka sekundowa
uważana jest za najdłuższą na świecie.
System edukacji w Genewie
1. Szkoła podstawowa:
école enfantine (dwa lata: 4-6 rok życia)
école primaire (sześć lat: 6-12 rok życia)
2. Szkoła średnia:
école secondaire (cykl d'orientation - trzy lata:
12-15 rok życia) – obowiązkowy
collège (cztery lata) - matura
apprentissage en dual (dwa-trzy lata) – matura
zawodowa
3. Szkoły wyższe:
uniwersytety
politechniki
HES – hautes écoles spécialisées
System edukacji w Genewie
Kształcenie bibliotekarzy
Wyższa szkoła
zarządzania
w Genewie
Kształcenie bibliotekarzy
Słuchacze szkół bibliotekarskich mogą mieć
16-25 lat:
• apprentissage en dual (dwa-trzy lata) –
matura zawodowa: pracownicy techniczni
bibliotekarstwa;
• studenci HES – hautes écoles spécialisées:
bachelor (porównywalne z naszym
licenjatem) oraz master (porównywalne
z naszym mgr) – tylko w HES w Genewie;
• odpłatne kształcenie ustawiczne;
• 1-5 dniowe kursy doskonalące.
Biblioteka Kantonalna i Uniwersytecka w Lozannie
W 1537r. ufundowana
została Akademia
Lozańska i biblioteka
służąca tylko
profesorom.
Biblioteka Kantonalna i Uniwersytecka
w Lozannie
1750 - studenci otrzymali prawo studiowania
ksiąg dwie godziny w ciągu tygodnia.
1806 - biblioteka Akademii stała się biblioteką
kantonalną.
1898 - powołanie Biblioteki Kantonalnej
i Uniwersyteckiej.
1977-1982 – przeniesienie zbiorów
uniwersyteckich do Dorigny.
Biblioteka Kantonalna i Uniwersytecka w Lozannie
Dawna siedziba biblioteki na Place de la Riponne –
do końca lat 70-tych XX w.
Biblioteka Kantonalna i Uniwersytecka w Lozannie
Campus Dorigny Uniwersytetu w Lozannie
i Politechniki Lozańskiej
Biblioteka Kantonalna i Uniwersytecka w Lozannie
Zbiory:
Ok. 2 mln jednostek książek;
40 tys. czasopism ( w tym 20 tys. elektronicznych);
9 500 dok. audiowizualnych
900 CD-ROM
25 tys. dok. dźwiękowych
71 200 mikrofisz
170 inkunabułów
688 rękopisów
3 tys. map i planów.
Biblioteka jest jedną z dwóch najważniejszych bibliotek
muzycznych w kraju. Prowadzi szeroką działalność
kulturalną (np. liczne koncerty muzyczne).
Biblioteka Kantonalna i Uniwersytecka w Lozannie
Budżet biblioteki wynosi 17 mln franków – pochodzi od
władz kantonalnych i z uniwersytetu.
23 tys. czytelników w całej bibliotece. W Dorigny 450
tys. wypożyczeń w ciągu roku.
8500 wypożyczeń międzybibliotecznych w roku.
122 pracowników na 93 etatach.
Tydzień pracy – 41 godzin.
Biblioteka jest czynna w godz. 8.00-22.00.
Otwarta 20 niedziel w roku – zwłaszcza przed sesją.
Wolny dostęp do półek od 14 roku życia.
Szkolenia uczniów: uczestniczą całe klasy ze szkół
średnich z nauczycielami.
Dla porównania: budżet biblioteki UAM (2008 r.) –
13 mln zł, 161 etatów, księgozbiór 1 603 966 egz.
Budżet BN w 2009 r. ok. 102 mln zł., zbiory – 9 mln
jednostek.
Biblioteka Kantonalna i Uniwersytecka w Lozannie
Wypożyczalnia
Biblioteka Kantonalna i Uniwersytecka w Lozannie
Wolny dostęp do półek
Biblioteka
Kantonalna
i Uniwersytecka
w Lozannie
Czytelnia
Biblioteka Kantonalna i Uniwersytecka w Lozannie
Regały przesuwne w magazynie książek
Biblioteka
Kantonalna
i Uniwersytecka
w Lozannie
Magazyn czasopism
Biblioteka
Kantonalna
i Uniwersytecka
w Lozannie
E-book
Lozanna
Zegar kwiatowy nad brzegiem Jeziora Lemańskiego
Lozanna
Hotele nad Jeziorem Lemańskim (Genewskim)
Lozanna
Hotel Château d’Ouchy – zamek powstał w XII w.
Zburzony w XVII w. Odbudowano go w XIX w. jako
hotel. Ostatnią renowację zakończono w 2006 r.
Lozanna
Siedziba Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego
Lozanna
Muzeum Olimpijskie
Lozanna
Zamek biskupi
Château St. Marie
(wzniesiony w latach
1397-1427) - to
obecnie siedziba
władz kantonu Vaud
Lozanna – gotycka katedra de Notre Dame z XII-XIII w.
Lozanna - Katedra
de Notre Dame –
główna fasada
Lozanna Katedra de
Notre Dame –
główna fasada
Lozanna
Zegar miejski na Place de la Palud
Winnice w okolicach Lozanny
Biblioteka Narodowa Szwajcarii w Bernie
Biblioteka Narodowa Szwajcarii w Bernie
Powstała w 1894 r., powołana decyzją Parlamentu.
Posiada 3,6 mln zbiorów (2006 r.)
Gromadzi: wszystkie pozycje wydane w Szwajcarii,
autorów szwajcarskich oraz pozycje dotyczące
Szwajcarii wydane poza jej granicami.
Szczególne miejsce zajmują helvetica – zbiory
archiwalne dotyczące Szwajcarii.
Ciekawym rozwiązaniem są kabiny do indywidualnej
pracy.
Katalog kartkowy obejmuje zbiory do 1990 r.,
nowsze zbiory są tylko w katalogu elektronicznym.
Powierzchnia magazynowa – siedem pięter
podziemnych magazynów.
Biblioteka Narodowa Szwajcarii w Bernie
Czytelnia Główna
Berno
Panorama Berna z mostem na rzece Aare –
z wysokości rozarium
Berno
Panorama z ogrodów
rozarium, z górującą
nad miastem katedrą.
Berno
Stare miasto – widok z mostu na rzece Aare.
Berno
Stare miasto - wieża
zegarowa z 1530 roku
Berno
Stare miasto
Berno
Dom Alberta Einsteina,
w którym w ciasnym
dwupokojowym
mieszkaniu wybitny
fizyk w 1905 roku
stworzył teorię
względności.
Berno
Katedra św. Wincentego (niem. St. Vinzenz Münster), wzniesiona
w stylu późnogotyckim w latach 1421-1575.
Berno
Katedra – portal: scena Sądu Ostatecznego z 1490 r.
Berno
Witraże katedry przedstawiające słynne wydarzenia
ze Starego Testamentu.
Berno
Gmach Zgromadzenia Federalnego
Wizyty w szkołach w kantonie Genewa
College Claparède w Conches
Biblioteka College Claparède w Conches
Opracowanie rzeczowe oparte na Klasyfikacji
Dziesiętnej Deweya
Organizacja pracy Biblioteki College Claparède
Kadra: 2 osoby- zawodowi dokumentaliścibibliotekarze, bez kwalifikacji pedagogicznych.
Etat bibliotekarza = 40 godzin w tygodniu. Nie ma
wakacji.
Bibliotekarze nie prowadzą zajęć z uczniami – ich
praca to udostępnianie i szkolenie w zakresie
umiejętności poszukiwania informacji.
Szkolenia uczniów w dużych grupach i małych 3-4
osobowych: zwłaszcza klasy I i klasy III
w zakresie dokumentowania prac maturalnych.
Budżet biblioteki jest stały i gwarantowany przez
jednostkę nadrzędną. Dyrektor szkoły może go
zwiększać, ale nie ograniczać.
Biblioteka College Claparède w Conches
Biblioteka = Centrum Dokumentacji
Biblioteka College Claparède w Conches
Centrum Dokumentacji odpowiada potrzebom
uczniów i nauczycieli.
Biblioteka College
Claparède w Conches
Wieloegzemplarzowy
zbiór encyklopedii
ogólnych.
Biblioteka College Claparède w Conches
Czasopisma – 29 tytułów
Biblioteka College Claparède w Conches
Czytelnie – pracownie dziedzinowe
Cycle d'orientation de la Seymaz
- Chêne-Bourg
Szkoła otwarta w 2007 r.
Docelowo będzie 540 uczniów i 86 nauczycieli.
Szkoła „ z drewna o korze ze szkła”. Największe
dzieło architektury z drewna we współczesnej
Szwajcarii.
Cycle d'orientation de la Seymaz - Chêne-Bourg
Cycle d'orientation de la Seymaz - Chêne-Bourg
Cycle d'orientation de la Seymaz - Chêne-Bourg
Cycle d'orientation de la Seymaz - Chêne-Bourg
Cycle d'orientation de la Seymaz - Chêne-Bourg
Cycle d'orientation de la Seymaz - Chêne-Bourg
Biblioteki szkolne w kantonie Genewa
Service Écoles-Médias (SEM) – instytucja
związana z ministerstwem oświaty: stanowi
zaplecze dla szkół na trzech poziomach
w zakresie zintegrowanej technologii
multimediów do celów dydaktycznych.
Biblioteka SEM posiada ponad 100.000
dokumentów, m.in. do wypożyczeń dla szkół
podstawowych.
SEM projektuje i produkuje środki dydaktyczne
i multimedialne materiały do nauki.
SEM pomaga w wyborze, konfiguracji,
uruchomieniu i utrzymaniu sprzętu i nośników
elektronicznych w szkołach.
Biblioteki szkolne w kantonie Genewa
Każde gimnazjum posiada bibliotekę-mediatekę.
Zatrudnia jednego bibliotekarza (1 etat).
Informatyzacja tych bibliotek była koordynowana
przez SEM.
Koordynator bibliotek:
• opracowuje propozycję budżetu dla bibliotek,
• nadzoruje przedsięwzięcia dla wszystkich
bibliotek, np. wystawy objazdowe,
• reprezentuje biblioteki szkolne wobec instytucji,
z którymi współpracują,
• reprezentuje bibliotekarzy szkolnych
w sprawach zawodowych.
Mediateka w SEYMAZ
Mediateka w SEYMAZ
Mediateka w SEYMAZ
Mediateka w SEYMAZ
Mediateka w SEYMAZ
Kadra: 1 bibliotekarz na ½ etatu i dwie osoby po
¼ etatu.
Trzy komputery dla uczniów.
Uczniowie korzystają głównie na przerwach.
Dyżury nauczycieli na przerwach w bibliotece.
Szkolenia dla klas I.
Formy popularyzacji czytelnictwa: wystawy,
konkursy.
Zbiory: skatalogowane 6000 książek i 4000 dok.
elektronicznych.
Ostatecznie zbiory będą liczyć ok. 13 000
dokumentów różnych typów.
Annecy
Annecy
Annecy
Dziękuję za uwagę.