ΑΩ Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Jana Grodka w Sanoku INSTYTUT ROLNICTWA Kierunek: ROLNICTWO Specjalność: Inżynieria produkcji rolniczej i leśnej SYLABUSY studia niestacjonarne Sanok Program obowiązuje od roku akademickiego 2012/2013 TS.400/16/13-14 Wykaz zmian dla planów studiów i programów kształcenia obowiązujących od roku akademickiego 2012/2013, (zmiany obowiązują od cyklu 2012/2013) ROLNICTWO Zmian dokonano tylko dla specjalności uruchomionych w roku akademickim 2012/2012 czyli PPiKK oraz IPRiL. Dla pozostałych specjalności (AiPR, DFiLwA) nie dokonywano zmian, gdyż z końcem roku akademickiego 2012/2013 następuje likwidacja czterech specjalności (PPiKK, IPRiL,AiPR, DFiLwA) na kierunku rolnictwo. W planach studiów stacjonarnych i niestacjonarnych dodano również zapis, że w szczególnych przypadkach zamiast „wychowania fizycznego” można realizować "wiedzę o zdrowiu i kulturze fizycznej". ROL/IPRiL N: 1) Wstawiono „wychowanie fizyczne” 2) „Agroekologia z ochroną środowiska” przeniesiono z semestru 3 na semestr 4 (nastąpiła zmiana kodu), zmieniono formę zaliczenia wykładu z E na ZO; zmieniono godziny z wykładów z 20 na 15 3) „geologia z geomorfologią” zmieniono godziny z wykładów z 20 na 10 4) Zamiast przedmiotu „produkcja roślinna” wstawiono dwa nowe przedmioty w semestrze 3: a) ogólna uprawa roli i roślin - wykład: 15 godz., 2 ECTS, E - ćwiczenia: 15 godz., 1 ECTS, ZO b) Szczegółowa uprawa roślin - wykład: 15 godz., 2 ECTS, E - ćwiczenia: 15 godz., 1 ECTS, ZO 5) „łąkarstwo” zmieniono ECTS z wykładów z 1 na 2 6) „ekonomika i organizacja rolnictwa” zmieniono ECTS z wykładów w sem. 4 z 1 na 2, 7) „Technika rolnicza” zmiana ECTS, z wykładów z 2 na 3, a z ćwiczeń z 1 na 2 8) „Mikrobiologia” przeniesiono z semestru 4 na semestr 3 (nastąpiła zmiana kodu), 9) „Gleboznawstwo” przeniesiono z semestru 4 na semestr 3 (nastąpiła zmiana kodu), zmieniono formę zaliczenia z ćwiczeń z Z na ZO; 10) „Produkcja zwierzęca” zmieniono godziny z ćwiczeń z 25 na 20; zmieniono ECTS: z wykładów z 4 na 2, a z ćwiczeń z 4 na 3 11) Usunięto wszystkie przedmioty z bloku przedmiotów specjalnościowych (numery porządkowe w planie studiów od 40 do 48): „Podstawy produkcji leśnej”, „inżynieria materiałowa”, „mechanika i wytrzymałość materiałów”, „teorie mechanizmów i podstawy konstrukcji maszyn”, „budowa i eksploatacja maszyn rolniczych i leśnych”, 2 „logistyka transportu rolniczego i leśnego”, ‘wybrane zagadnienia hodowli lasu”, „ wybrane zagadnienia użytkowania lasu”, „planowanie i organizacja prac leśnych”. W ich miejsce wprowadzono nowe przedmioty (zgodnie z poniższą tabelą): Nazwa przedmiotu Nakłady materiałowo-energetyczne w gospodarstwach rolniczych Forma oceny E ZO OGÓŁEM GODZINY ZAJĘĆ 40 w tym: W. Ćw. Wk. K. S. PZ. ECTS 20 6 20 Agrotechnologia E ZO 30 Przyrodnicze uwarunkowania produkcji rolniczej ZO 20 Ekonomiczno-organizacyjne aspekty użytkowania maszyn rolniczych ZO Budowa i eksploatacja maszyn przetwórstwa rolnospożywczego ZO Transport rolniczy ZO 20 20 4 Agroturystyka na obszarach leśnych ZO 15 15 2 ZO ZO 30 30 15 5 15 20 15 2 5 15 15 1 15 2 12) Usunięto przedmiot „infrastruktura lasu” a w jego miejsce wstawiono przedmiot „Infrastruktura i wyposażenie gospodarstw rolnych” o identycznym wymiarze; zmieniono jedynie ECTS z ćwiczeń z 1 na 2 13) Usunięto przedmiot „użytkowanie uboczne lasów” a w jego miejsce wstawiono przedmiot „podstawy melioracji rolnych” o identycznym wymiarze; 14) Usunięto przedmiot „ekonomika leśnictwa. W jego miejsce wstawiono dwa nowe przedmioty w semestrze 6: c) Podstawy agrotechniki roślin - konwersatorium: 15 godz., 1 ECTS, ZO d) Planowanie i marketing w gospodarce rolnej - konwersatorium: 25 godz., 2 ECTS, ZO 15) Nazwę przedmiotu „Podstawy infrastruktury leśnej” zmieniono na „podstawy infrastruktury i wyposażenia gospodarstw rolnych” 16) Usunięto przedmiot „podstawy dendrometrii” a w jego miejsce wstawiono przedmiot „zastosowanie metod bioindykacyjnych do oceny siedlisk polnych, łąkowych i leśnych” o identycznym wymiarze; zmieniono jedynie ECTS z 2 na 3 17) Usunięto przedmiot „wybrane zagadnienia użytkowania ubocznego lasów” a w jego miejsce wstawiono przedmiot „melioracje rolne w gospodarce wodnej” o identycznym wymiarze; 18) Usunięto przedmiot „planowanie i marketing w gospodarce leśnej” a w jego miejsce wstawiono przedmiot „podstawy ogrodnictwa” o identycznym wymiarze; zmieniono jedynie ECTS z 3 na 2 3 Powyższe zmiany wprowadzono Uchwałą Senatu nr 25/IV/13 w sprawie uchwalenia zmian do efektów kształcenia, planów studiów i programów kształcenia zatwierdzonych Uchwałą Senatu nr 37/V/12 z dnia 24 maja 2012r. oraz Uchwałą Senatu nr 38/V/12 z dnia 24 maja 2012r. dla cyklu kształcenia rozpoczętego w roku akademickim 2012/2013 i kolejnych dla kierunków: pedagogika, praca socjalna, rolnictwo, mechanika i budowa maszyn, mechatronika, filologia polska, kulturoznawstwo, ratownictwo medyczne. Sporządził, na podstawie przedstawionych planów studiów i informacji od autora planu: ……………………………………………………………… (data i podpis) Sprawdził Koordynator ds. systemu ECTS: ……………………………………………………………… (data i podpis) Zatwierdził Dyrektor Instytutu Rolniczego: ………………………………………………………………… (data i podpis) Spis treści I rok / Specjalność: Inżynieria produkcji rolniczej i leśnej Lp. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 Przedmiot (forma zajęć) Botanika (wykład, ćwiczenia) Chemia (wykład, ćwiczenia) Statystyka matematyczna (wykład, ćwiczenia) Agrometeorologia (wykład, ćwiczenia) Socjologia wsi (wykład konwersatoryjny) Wybrane zagadnienia polityki rolnej (wykład, ćwiczenia) Agrofizyka (wykład, ćwiczenia) Zoologia z systematyką (wykład, ćwiczenia) Genetyka (wykład, ćwiczenia) Biochemia (wykład, ćwiczenia) Fizjologia roślin (wykład, ćwiczenia) Ekonomia (wykład, ćwiczenia) Doświadczalnictwo rolnicze (wykład, ćwiczenia) Grafika inżynierska (ćwiczenia) Ergonomia i BHP w rolnictwie (wykład konwersatoryjny) Str. 9 13 18 20 23 26 29 32 35 38 41 44 47 50 52 4 II rok / Specjalność: Inżynieria produkcji rolniczej i leśnej 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 Mikrobiologia (wykład, ćwiczenia) Geologia z geomorfologią (wykład, ćwiczenia) Gleboznawstwo (wykład, ćwiczenia) Chemia rolna (wykład, ćwiczenia) Ogólna uprawa roli i roślin (wykład, ćwiczenia) Szczegółowa uprawa roślin (wykład, ćwiczenia) Łąkarstwo (wykład, ćwiczenia) Ekonomika i organizacja rolnictwa (wykład, ćwiczenia) Agroekologia z ochroną środowiska (wykład, ćwiczenia) Marketing i zarządzanie w rolnictwie (wykład, ćwiczenia) Hodowla roślin i nasiennictwo (wykład, ćwiczenia) Ochrona roślin (wykład, ćwiczenia) Fizjologia i żywienie zwierząt (wykład, ćwiczenia) Technika rolnicza (wykład, ćwiczenia) Produkcja zwierzęca (wykład, ćwiczenia) 57 60 63 66 69 72 76 79 82 86 90 94 97 100 104 5 Przedmioty ogólnouczelniane realizowane na roku II, III i IV: 5 Seminarium dyplomowe Pracownia dyplomowa Aspekty etyczne pracy naukowej (konwersatorium) Statystyczne programy komputerowe (ćwiczenia) Język obcy (ćwiczenia) 108 111 113 115 118 6 Technologia informacyjna (ćwiczenia) 122 7 Wychowanie fizyczne 125 8 Ochrona własności intelektualnej 127 1 2 3 4 6 III rok/ Specjalność: Inżynieria produkcji rolniczej i leśnej 6 Nakłady materiałowo-energetyczne w gospodarstwach rolniczych (wykład, ćwiczenia) Agrotechnologia(wykład, ćwiczenia) Przyrodnicze uwarunkowania produkcji rolniczej (konwersatorium) Ekonomiczno-organizacyjne aspekty użytkowania maszyn rolniczych (wykład, ćwiczenia) Budowa i eksploatacja maszyn przetwórstwa rolno-spożywczego (wykład, ćwiczenia) Transport rolniczy (konwersatorium) 7 Agroturystyka na obszarach leśnych (konwersatorium) 1 2 3 4 5 131 134 137 139 143 146 148 7 III rok/ Specjalność: Inżynieria produkcji rolniczej i leśnej Blok A / IPRiL 1 2 3 4 5 6 7 8 Podstawy biotechnologii żywności (konwersatorium) Infrastruktura i wyposażenie gospodarstw rolnych (wykład, ćwiczenia) Technologie produkcji roślinnych surowców przemysłowych (konwersatorium) Zbiorowiska leśne i nieleśne w górach (ćwiczenia) Podstawy melioracji rolnych (konwersatorium) Gospodarka energetyczna i alternatywne źródła energii (konwersatorium) Podstawy agrotechniki roślin ogrodniczych (wykład, ćwiczenia) Planowanie i marketing w gospodarce rolnej (konwersatorium) 152 155 157 161 163 166 169 171 Blok B / IPRiL 1 2 3 4 5 6 7 8 Optymalizacja wyposażenia technicznego agrofirmy (konwersatorium) Podstawy infrastruktury i wyposażenia gospodarstw rolnych (wykład, ćwiczenia) Zastosowanie metod bioindykacyjnych do oceny siedlisk polnych, łąkowych i leśnych (konwersatorium) Melioracje rolne w gospodarce wodnej (konwersatorium) Bezpieczeństwo żywności (konwersatorium) Elementy biotechnologii żywności (konwersatorium) Podstawy ogrodnictwa (konwersatorium) Systemy rolnictwa ekologicznego (konwersatorium) 174 176 179 181 184 186 189 192 8 I rok / Specjalność: Inżynieria produkcji rolniczej i leśnej SYLABUS MODUŁ/PRZEDMIOTU NA STUDIACH WYŻSZYCH Lp. Elementy składowe sylabusu 1. 2. 3. 4. Nazwa modułu/ przedmiotu Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Kod przedmiotu 5. Treści programowe 6. 7. 8. Typ przedmiotu 9. 10. 11. 12. 13. Język przedmiotu Rok studiów, semestr Imię i nazwisko osoby (osób) prowadzącej przedmiot Imię i nazwisko osoby (osób) egzaminującej bądź udzielającej zaliczenia w przypadku, gdy nie jest nim osoba prowadząca dany przedmiot Formuła przedmiotu Wymagania wstępne Liczba godzin zajęć dydaktycznych Liczba punktów ECTS przypisana modułowi/przedmiotowi Opis Botanika Instytut Rolnictwa PWSZ im. J. Grodka w Sanoku RO.01.1.W, RO.01.1.C, RO.01.2.W, RO.01.2.C polski Przekazanie treści programowych w zakresie zagadnień biologicznych podstaw budowy i funkcjonowania organizmów roślinnych na różnych poziomach organizacji i podstaw klasyfikacji taksonomicznej flory oraz przybliżenie znaczenia poszczególnych taksonów w przyrodzie i w gospodarce człowieka; nabycie przez studentów umiejętności powiązania budowy organizmów roślinnych na różnym poziomie organizacji z funkcją oraz umiejętności rozpoznawania taksonomicznego flory wyższej na poziomie podstawowym Podczas zajęć ćwiczeniowych studenci poznają sposoby wykorzystania wiedzy teoretycznej w praktyce rolniczej. obowiązkowy do zaliczenia semestru II Rok studiów I, semestr I i II (studia 1-go° niestacjonarne) dr Marian Szewczyk j.w. wykład + ćwiczenia Znajomość treści programowych realizowanych w ramach przedmiotu: biologia - w gimnazjum oraz w szkole średniej Wykład 35 godz., ćwiczenia 20 godz. 7 pkt ECTS 3 pkt. wykład + 4 pkt. ćwiczenia) 9 Wiedza: Student potrafi definiować podstawowe pojęcia z zakresu botaniki oraz zna podstawy pracy z mikroskopem i lupą binokularną. Zna zasady funkcjonowania organizmów roślinnych na różnych stopniach ich organizacji. Ma wiedzę na temat budowy komórki roślinnej, tkanek roślinnych, organów wegetatywnych i generatywnych roślin oraz ich modyfikacji. Zna i potrafi scharakteryzować podstawowe jednostki taksonomiczne roślin wyższych charakterystyczne dla flory Polski 14. Założenia i cele modułu/przedmiotu 15. Metody dydaktyczne 16. Forma i warunki zaliczenia przedmiotu, w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia z przedmiotu, a także formę i warunki zaliczenia poszczególnych form zajęć wchodzących w zakres danego przedmiotu 17. Treści merytoryczne przedmiotu oraz sposób ich realizacji Umiejętności: Student potrafi obsługiwać mikroskop świetlny oraz zastosować podstawowe techniki przegotowywania preparatów mikroskopowych, a także umie dokonywać obserwacji mikroskopowych roślin na poziomie komórkowym i tkankowym. Potrafi identyfikować elementy komórki roślinnej, tkanki i organy roślinne w preparatach mikroskopowych, potrafi interpretować obrazy mikroskopowe. Dokonuje syntezy cech morfologicznych roślin i przy pomocy odpowiednich źródeł literatury (klucze do oznaczania roślin) potrafi określić przynależność wybranych taksonów do odpowiedniej jednostki systematycznej na poziomie rodziny i rodzaju. Nabywa umiejętności studiowania literatury naukowej, selekcji informacji oraz dyskusji Kompetencje społeczne: Student potrafi efektywnie pracować według wskazówek prowadzącego i organizować odpowiednio swój warsztat pracy. Potrafi pracować w grupie podczas wykonywania ćwiczeń praktycznych oraz dokonywać interpretacji poczynionych obserwacji poprzez wyciąganie odpowiednich wniosków. Jest w stanie argumentować wyciągane przez siebie wnioski i w razie potrzeby bronić swoich racji. Ma świadomość istotności istnienia flory oraz potrzeby jej zachowania dla prawidłowego funkcjonowania pozostałych składników przyrody ożywionej i nieożywionej. Wykład akademicki, ćwiczenia audytoryjne i terenowe, konsultacje, samodzielne studiowanie przez studentów literatury podstawowej i uzupełniającej. Forma zaliczenia wykładów – egzamin ustny z całości wiedzy przedstawionej na wykładach i ćwiczeniach oraz uzyskanej poprzez samodzielne studiowanie wskazanej literatury podstawowej i uzupełniającej. Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest pozytywne zaliczenie ćwiczeń. Forma zaliczenia ćwiczeń – przygotowanie teoretyczne do zajęć sprawdzane każdorazowo na ich początku, realizacja zadań podczas trwania ćwiczeń sprawdzane po zakończeniu każdych zajęć, pozytywne zaliczenie dwóch kolokwiów, obecność na ćwiczeniach – zaliczenie z oceną Wykłady: Komórkowa teoria budowy organizmów: nie plazmatyczne i plazmatyczne składniki komórki. Histologia: charakterystyka tkanek roślinnych: merystematycznej, okrywającej, miękiszowej, wzmacniającej, przewodzącej i wydzielniczej, ich budowa i funkcjonowanie. Budowa morfologiczna i modyfikacje oraz budowa anatomiczna i funkcje organów roślinnych (korzeń, pęd, liść, kwiat). Rozmnażanie wegetatywne i generatywne roślin, mechanizmy zapylania, powstawanie owoców i nasion. Morfologia i anatomia owoców i nasion. Podstawowe systemy klasyfikacji taksonomicznej roślin. Charakterystyka najważniejszych rodzin botanicznych roślin naczyniowych, glonów i mszaków. Charakterystyka bakterii, wirusów i grzybów. Sposób realizacji: wykład akademicki z wykorzystaniem wizualizacji multimedialnych, samodzielne studiowanie przez studentów literatury podstawowej i uzupełniającej. Ćwiczenia: Obserwacja mikroskopowa komórek i tkanek. Obserwacja makroskopowa gatunków z poszczególnych gromad. Rozpoznawanie roślin (okazy świeże i zielnikowe) przy użyciu kluczy do oznaczania roślin naczyniowych. Sposób realizacji: Zajęcia terenowe i zajęcia w ogrodzie botanicznym, ćwiczenia audytoryjne, prowadzenie zeszytu ćwiczeń z prawidłowymi rysunkami i opisami podejmowanych treści, dyskusja inicjowana przez prowadzącego zajęcia. Samodzielne studiowanie przez studentów literatury podstawowej i uzupełniającej. 10 1) Wiedza 18. Zamierzone efekty kształcenia* Umiejętności Kompetencje społeczne 19. Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej, obowiązującej do zaliczenia danego przedmiotu Student potrafi definiować podstawowe pojęcia z zakresu botaniki oraz zna podstawy pracy z mikroskopem i lupą binokularną. 2) Zna zasady funkcjonowania organizmów roślinnych na różnych stopniach ich organizacji. 3) Ma wiedzę na temat budowy komórki roślinnej, tkanek roślinnych, organów wegetatywnych i generatywnych roślin oraz ich modyfikacji. 4) Zna i potrafi scharakteryzować podstawowe jednostki taksonomiczne roślin wyższych charakterystyczne dla flory Polski 1. Student potrafi obsługiwać mikroskop świetlny oraz zastosować podstawowe techniki przegotowywania preparatów mikroskopowych, a także umie dokonywać obserwacji mikroskopowych roślin na poziomie komórkowym i tkankowym. 2. Potrafi identyfikować elementy komórki roślinnej, tkanki i organy roślinne w preparatach mikroskopowych, potrafi interpretować obrazy mikroskopowe. 3. Dokonuje syntezy cech morfologicznych roślin i przy pomocy odpowiednich źródeł literatury (klucze do oznaczania roślin) potrafi określić przynależność wybranych taksonów do odpowiedniej jednostki systematycznej na poziomie rodziny i rodzaju. 4. Nabywa umiejętności studiowania literatury naukowej, selekcji informacji oraz dyskusji 1. Student potrafi efektywnie pracować według wskazówek prowadzącego i organizować odpowiednio swój warsztat pracy. 2. Potrafi pracować w grupie podczas wykonywania ćwiczeń praktycznych oraz dokonywać interpretacji poczynionych obserwacji poprzez wyciąganie odpowiednich wniosków. 3. Jest w stanie argumentować wyciągane przez siebie wnioski i w razie potrzeby bronić swoich racji. 4. Ma świadomość istotności istnienia flory oraz potrzeby jej zachowania dla prawidłowego funkcjonowania pozostałych składników przyrody ożywionej i nieożywionej. Literatura podstawowa: 1. Rutkowski L. 2007. Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Wyd. 2 popr. - Wyd. Naukowe PWN, Warszawa. 2. Szweykowska A., Szweykowski J. 2005. Botanika. Tom I - Morfologia. Wyd. PWN, Warszawa. 3. Szweykowska A., Szweykowski J. 2004. Botanika. Tom II Systematyka. Wyd. PWN, Warszawa. 4. Wojtaszek P., Woźny A., Ratajczak L. 2008. Biologia komórki roślinnej. Tom I – Struktura.Wyd. Naukowe PWN. 5. Wojtaszek P., Woźny A., Ratajczak L. 2009. Biologia komórki roślinnej. Tom II – Funkcja. Wyd. Naukowe PWN. Literatura uzupełniająca: 1. Jasnowska J., Jasnowski M., Radomski J. Friedrich S., Kowalski W.W.A. 2008. Botanika. Wyd. BRASIKA. Szczecin. 2. Szafer W., Kulczyński S., Pawłowski B. 1969. Rośliny polskie. Warszawa, PWN, ss. XVIII + 1020. BILANS PUNKTÓW ECTS (obciążenie pracą studenta) Forma nakładu pracy studenta (udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie sprawozdania, itp.) Obciążenie studenta [h] Łączna liczba godzin, którą student uzyskuje poprzez bezpośredni kontakt z nauczycielem akademickim – 5 ECTS 80 Łączna liczba godzin pracy własnej studenta (bez udziału prowadzącego lub z udziałem prowadzącego w ramach konsultacji) konieczna dla realizacji zadań programowych przedmiotu – 2 ECTS 95 Sumaryczne obciążenie pracą studenta Punkty ECTS za moduł/przedmiot 175 7 11 Macierz efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) w odniesieniu do form zajęć WIEDZA 1 2 3 4 Student potrafi definiować podstawowe pojęcia z zakresu botaniki oraz zna podstawy pracy z mikroskopem i lupą binokularną. Zna zasady funkcjonowania organizmów roślinnych na różnych stopniach ich organizacji. * * Ma wiedzę na temat budowy komórki roślinnej, tkanek roślinnych, organów wegetatywnych i generatywnych roślin oraz ich modyfikacji. Zna i potrafi scharakteryzować podstawowe jednostki taksonomiczne roślin wyższych charakterystyczne dla flory Polski * * * UMIEJĘTNOŚCI 1 2 3 Student potrafi obsługiwać mikroskop świetlny oraz zastosować podstawowe techniki przegotowywania preparatów mikroskopowych, a także umie dokonywać obserwacji mikroskopowych roślin na poziomie komórkowym i tkankowym. * Potrafi identyfikować elementy komórki roślinnej, tkanki i organy roślinne w preparatach mikroskopowych, potrafi interpretować obrazy mikroskopowe. Dokonuje syntezy cech morfologicznych roślin i przy pomocy odpowiednich źródeł literatury (klucze do oznaczania roślin) potrafi określić przynależność wybranych taksonów do odpowiedniej jednostki systematycznej na poziomie rodziny i rodzaju. * * * KOMPETENCJE SPOŁECZNE 1 Student potrafi efektywnie pracować według wskazówek prowadzącego i organizować odpowiednio swój warsztat pracy. * 2 Potrafi pracować w grupie podczas wykonywania ćwiczeń praktycznych oraz dokonywać interpretacji poczynionych obserwacji poprzez wyciąganie odpowiednich wniosków. Jest w stanie argumentować wyciągane przez siebie wnioski i w razie potrzeby bronić swoich racji. * 12 inne ... Zajęcia praktyczne Seminarium Konwersatorium Projekt Laboratorium EFEKT KSZTAŁCENIA Wykład numer efektu kształcenia Ćwiczenia Forma zajęć dydaktycznych Ma świadomość istotności istnienia flory oraz potrzeby jej zachowania dla prawidłowego funkcjonowania pozostałych składników przyrody ożywionej i nieożywionej. 3 * * SYLABUS MODUŁ/PRZEDMIOTU NA STUDIACH WYŻSZYCH Lp. Elementy składowe sylabusu Nazwa modułu/ przedmiotu Nazwa jednostki 2. prowadzącej przedmiot 3. Kod przedmiotu 4. Język przedmiotu 1. 5. Treści programowe 6. Typ przedmiotu 7. Rok studiów, semestr Imię i nazwisko osoby 8. (osób) prowadzącej przedmiot Imię i nazwisko osoby (osób) egzaminującej bądź udzielającej zaliczenia 9. w przypadku, gdy nie jest nim osoba prowadząca dany przedmiot 10. Formuła przedmiotu 11. Wymagania wstępne Liczba godzin zajęć 12. dydaktycznych Liczba punktów ECTS 13. przypisana modułowi/przedmiotowi Opis Chemia Instytut Rolnictwa, kierunek Rolnictwo Wykład - RO.02.1.W, RO.02.2.W Ćwiczenia laboratoryjne - RO.02.1.C, RO.02.2.C Polski Budowa materii, podstawowe prawa chemiczne, elementy termodynamiki i kinetyki chemicznej, elektrochemia i układy fazowe, podstawowe grupy związków nieorganicznych i organicznych oraz ich otrzymywanie i reakcje. Podstawowe techniki laboratoryjne, analiza jakościowa i ilościowa. Przedmiot jest obowiązkowy do zaliczenia pierwszego roku studiów oraz do ukończenia całego toku studiów Rok pierwszy, semestr pierwszy i drugi dr Sławomir Lis j.w. Wykład i ćwiczenia laboratoryjne Brak Wykład - 20 godzin Ćwiczenia laboratoryjne - 20 godzin Wykład - 3 Ćwiczenia - 4 13 14. Założenia i cele modułu/przedmiotu 15. Metody dydaktyczne 16. Forma i warunki zaliczenia przedmiotu, w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia z przedmiotu, a także formę i warunki zaliczenia poszczególnych form zajęć wchodzących w zakres danego przedmiotu Celem wykładu jest zapoznanie studentów z: 1. podstawowymi prawami chemicznymi 2. budową atomu z elementami teorii kwantowej 3. istotą i rodzajami wiązań chemicznych 4. elementami termodynamiki 5. statyką i kinetyką reakcji 6. teoriami kwasów i zasad 7. efektami energetycznymi reakcji chemicznych 8. elektroujemnością pierwiastków 9. procesami utleniania i redukcji 10. roztworami rzeczywistymi i koloidami 11. zjawiskami powierzchniowymi 12. zapoznanie z podstawowymi związkami organicznymi 13. zasadami nazewnictwa związków organicznych 14. rodzajami izomerii związków organicznych 15. reakcjami charakterystycznymi dla poszczególnych związków 16. zjawiskiem rezonansu w związkach organicznych 17. podstawowymi grupami funkcyjnymi i ich właściwościami 18. systematyką i właściwościami związków biologicznych (lipidów, sacharydów, aminokwasów, peptydów, kwasów nukleinowych). Celem ćwiczeń jest zapoznanie studentów z: 1. podstawowymi technikami laboratoryjnymi: ważenie, odmierzanie objętości, ogrzewanie, chłodzenie, suszenie, dekantacja, sączenie, odwirowywanie, sprawdzanie odczynu pH, badanie rozpuszczalności; 2. podstawami analizy jakościowej, grupami analitycznymi kationów i anionów, metodami identyfikacji kationów i anionów; 3. podstawami analizy ilościowej: analizą wagową, analizą miareczkową – alkacymetrią, argentometrią, kompleksometrią, miareczkowaniem redox; 4. analizą instrumentalną: spektrofotometrią 5. reakcjami charakterystycznymi podstawowych związków organicznych – aldehydów, ketonów, amin, peptydów, estrów itd.; 6. obliczeniami chemicznymi – stechiometrią, przeliczeniami stężeń, uzgadnianiem reakcji redox, obliczeniami efektów energetycznych reakcji. 2 godziny wykładu co dwa tygodnie (10 wykładów) 3 godziny ćwiczeń co dwa tygodnie (7 spotkań) Indywidualne konsultacje Publikowanie materiałów z wykładów, do ćwiczeń i do sprawozdań oraz zagadnień do egzaminu na stronie internetowej: http://www.chemiapwsz.sanok.pl Egzamin pisemny, testowy (30 pytań, 1,5 h). Do zdania egzaminu konieczne jest 50% + 1 prawidłowych odpowiedzi. Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest zaliczenie ćwiczeń laboratoryjnych. Zaliczenie ćwiczeń uzyskuje się po zaliczeniu trzech kolokwiów sprawdzających wiedzę z poszczególnych tematów pracowni, oraz oddaniu sprawozdań z wszystkich doświadczeń. 14 Treści merytoryczne 17. przedmiotu oraz sposób ich realizacji Wiedza Zamierzone 18. efekty kształcenia* Umiejętności Kompetencje społeczne 1. Podstawowe prawa chemiczne, budowa atomu, konfiguracja elektronowa, promieniotwórczość. 2. Układ okresowy pierwiastków. 3. Wiązania chemiczne. 4. Elektroujemność. 5. Podstawy termodynamiki chemicznej. 6. Równowagi chemiczne. 7. Teorie kwasów i zasad. 8. Reakcje w roztworach elektrolitów. 9. Elementy kinetyki chemicznej, kataliza. 10. Reakcje utleniania i redukcji. 11. Elektrochemia. 12. Zjawiska powierzchniowe. 13. Węglowodory, substytucja wolnorodnikowa, addycja elektrofilowa, aromatyczność, substytucja elektrofilowa. 14. Fluorowcowęglowodory. 15. Alkohole i fenole, substytucja nukleofilowa, eliminacja. 16. Związki karbonylowe, addycja nukleofilowa. 17. Kwasy karboksylowe i ich pochodne, substytucja nukleofilowa przy grupie karbonylowej. 18. Aminy. 19. Związki heterocykliczne. 20. Biocząsteczki: lipidy i tłuszcze, węglowodany, aminokwasy i białka, kwasy nukleinowe. Realizacja treści merytorycznych w formie wykładu. 1. Podstawowe techniki laboratoryjne, postępowanie z odczynnikami i sprzętem laboratoryjnym, metody ważenia i odmierzania objętości, rozdzielanie zawiesin, reakcje zachodzące z wymianą ciepła, 2. podstawy analizy elementarnej kationów i anionów, podział na grupy analityczne i identyfikacja kationów i anionów w obrębie grupy, 3. podstawy analizy ilościowej, analiza wagowa, analiza objętościowa z wyróżnieniem alkacymetrii, argentometrii, kompleksometrii i redoksometrii, 4. obliczenia stechiometryczne, określenie stężeń roztworów i przeliczenie stężeń, określanie efektów energetycznych reakcji, określanie stopnia utlenienia i uzgadnianie równań utleniania i redukcji, 5. reakcje charakterystyczne związków organicznych i ich identyfikacja Realizacja w postaci omówienia słownego, ćwiczeń rachunkowych i laboratoryjnych. Student: opisuje budowę atomów na przykładach oraz przewiduje rodzaj wiązania w cząsteczce, zna istotę i mechanizm procesów oksydacyjnoredukcyjnych, zna podstawowe prawa termodynamiczne i potrafi je zastosować do opisu reakcji chemicznych, zna elementy kinetyki reakcji chemicznych, zna budowę jednofunkcyjnych związków organicznych, ich właściwości i reakcje wykrywające te grupy lub typy wiązań, zna podstawowe wzory i właściwości sacharydów, lipidów, amin i aminokwasów, rozumie znaczenie związków biologicznie czynnych. Student: oblicza ilości reagujących substancji na podstawie równań reakcji chemicznych, oblicza i przelicza stężenie procentowe i molowe, potrafi wyliczyć efekty energetyczne na podstawie równań termochemicznych, uzgodnia równania redox, stosuje podstawowe techniki laboratoryjne, identyfikuje kationy i aniony, przeprowadza analizy wagowe i objętościowe, identyfikuje proste związki organiczne. Potrafi również opisywać wyniki badań oraz analizować i wyciągać wnioski z doświadczeń. Student rozumie potrzebę ciągłego doskonalenia i dokształcania, potrafi pracować w grupie, jest odpowiedzialny za bezpieczeństwo swoje i innych. 15 Literatura podstawowa: 1. Bielański A. 2002. Podstawy chemii nieorganicznej. Tom I. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa. 2. Bielański A. 2005. Podstawy chemii nieorganicznej. Tom II. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 3. Kowalczyk-Dembińska H. 2007. Ćwiczenia rachunkowe z podstaw chemii. Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń. 4. Minczewski J., Marczenko Z. 2001. Chemia Analityczna. Tom I. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa. 5. Minczewski J., Marczenko Z. 2004. Chemia Analityczna. Tom II. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa. 6. Marczenko Z. 1968. Kolorymetrzyczne oznaczanie pierwiastków.Wyd. Nauk.-Tech., Warszawa. 7. Włostowska J., Białecka-Florjańczyk E. 2003, 2005, 2007. Chemia organiczna. Wyd. Nauk.-Tech. Warszawa. Literatura uzupełniająca: 1. Jones L., Atkins P. 2004. Chemia ogólna. Cząsteczki, materia reakcje. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa. 2. Klepaczko-Filipiak B. 1999. Badania chemiczne, Analiza ilościowa substancji. WSiP, Warszawa. 3. Klepaczko-Filipiak B., Jakubiak Z., Wulkiewicz U. 1999. Badania chemiczne- technika pracy laboratoryjnej WSiP, Warszawa. 4. Klepaczko-Filipiak B., Sadlak E. 1999. Badania Chemiczne, Analiza jakościowa substancji. WSiP, Warszawa. 5. Mastalerz P. 2000. Elementarna chemia nieorganiczna. Wydawnictwo Chemiczne, Wrocław. 6. Sienko M. J., Plane R. A. 2002. Chemia: Podstawy i zastosowania Wyd. Nauk. – Tech., Warszawa. Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej, 19. obowiązującej do zaliczenia danego przedmiotu BILANS PUNKTÓW ECTS (obciążenie pracą studenta) Forma nakładu pracy studenta (udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie sprawozdania, itp.) Obciążenie studenta [h] Udział w wykładach 20 Udział w ćwiczeniach 20 Konsultacje indywidualne 35 Przygotowanie sprawozdań 30 Przygotowanie do kolokwiów cząstkowych 30 Przygotowanie do egzaminu 40 Sumaryczne obciążenie pracą studenta 175 (75 h - kontaktowe, 100 h indywidualne) 0Punkty ECTS za moduł/przedmiot 7 Macierz efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) w odniesieniu do form zajęć numer efektu EFEKT KSZTAŁCENIA Forma zajęć dydaktycznych 16 inne ... Zajęcia praktyczne Seminarium Konwersatorium Projekt Laboratorium Ćwiczenia Wykład kształcenia WIEDZA 1 Znajomość budowy atomu +++ + 2 Mechanizmy procesów redox +++ + 3 Znajomość rodzajów wiązań w cząsteczce +++ + 4 Znajomość praw termodynamicznych i reakcje w stanie równowagi +++ + 5 Znajomość elementów kinetyki reakcji i katalizy +++ + +++ ++ +++ ++ 6 7 Znajomość podstawowych grup związków organicznych i właściwości oraz ich reakcji charakterystycznych Znajomość wzorów i właściwości związków biologicznie czynnych (lipidów, sacharydów aminokwasów, kwasów nukleinowych) UMIEJĘTNOŚCI 1 Obliczenia stechiometryczne + +++ 2 Obliczenia stężeń oraz przeliczanie między nimi 3 Równania termochemiczne i obliczenia efektów energetycznych + +++ 4 Uzgadnianie równań redox + +++ 5 Znajomość podstawowych technik laboratoryjnych (ważenie, ogrzewanie, rozdzielanie mieszanin) +++ 6 Klasyczna analiza anionów i kationów +++ 7 Analiza ilościowa: wagowa i objętościowa +++ 8 Umiejętność opisu wyników badań oraz analizy doświadczeń +++ +++ KOMPETENCJE SPOŁECZNE 1 Potrzeba doskonalenia i dokształcania +++ +++ 2 Umiejętność pracy w grupie + +++ 3 Odpowiedzialność za bezpieczeństwo + +++ 17 SYLABUS MODUŁ/PRZEDMIOTU NA STUDIACH WYŻSZYCH Lp. Elementy składowe sylabusu Nazwa modułu/ przedmiotu Nazwa jednostki 2. prowadzącej przedmiot 3. Kod przedmiotu 4. Język przedmiotu 1. 5. Treści programowe 6. Typ przedmiotu 7. Rok studiów, semestr Imię i nazwisko osoby 8. (osób) prowadzącej przedmiot Imię i nazwisko osoby (osób) egzaminującej bądź udzielającej 9. zaliczenia w przypadku, gdy nie jest nim osoba prowadząca dany przedmiot 10.Formuła przedmiotu 11.Wymagania wstępne Liczba godzin zajęć 12. dydaktycznych Liczba punktów ECTS 13.przypisana modułowi/przedmiotowi 14. Założenia i cele modułu/przedmiotu 15.Metody dydaktyczne Opis Statystyka matematycznaw naukach przyrodniczych Instytut Rolnictwa RO.03.1.W, RO.03.1.C Polski Poznanie podstawowych pojęć, zasad i definicji w zakresie statystyki matematycznej: obliczania wartości średnich i miar rozproszenia oraz stosowania testów statystycznych. Wykonania analizy wariancji. • obowiązkowy do zaliczenia semestru/roku studiów, Rok I, semestr I, studia niestacjonarne prof. dr hab. Marian Różycki- wykłady dr inż. Ryszard Szypuła- ćwiczenia jak wyżej Wykłady, ćwiczenia Brak 15 godz. wykładów i 10 godz. Ćwiczeń 2 ECTS – wykłady 2 ECTS –ćwiczenia Umiejętność praktycznego wykorzystania wiedzy statystycznej wyniesionej z wykładów w zastosowaniu do problemów doświadczalnictwa agro i zootechnicznego oraz prawidłowego opracowywania i interpretacji danych statystycznych. Znajomość parametrów i testów statystycznych. Praktyczne dokonywanie obliczeń statystycznych i posługiwanie się tablicami statystycznymi. Wykład jako wprowadzenie do problematyki i zadań statystyki w działalności zawodowej inżyniera rolnictwa. Zapoznanie z podstawowymi parametrami i testami. Ćwiczenia- praktyczne wykorzystanie wyniesionej z wykładów wiedzy w rozwiązywaniu zadań i dokonywania obliczeń oraz ich interpretacji. wykład – 2 godz. tygodniowo ćwiczenia – 2 godz. tygodniowo 18 Forma i warunki zaliczenia przedmiotu, w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia 16.z przedmiotu, a także formę i warunki zaliczenia poszczególnych form zajęć wchodzących w zakres danego przedmiotu Treści merytoryczne 17.przedmiotu oraz sposób ich realizacji Wiedza Zamierzone 18.efekty kształcenia* Umiejętności Kompetencje społeczne Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej, 19. obowiązującej do zaliczenia danego przedmiotu Ćwiczenia- aktywny udział w zajęciach, wykonanie w domu zadań i obliczeń oraz zaliczenie końcowego sprawdzianu. Wykład – egzamin ustny z materiału z wykładów i zalecanej literatury. Wykłady:1. Podstawowe wiadomości z rachunku prawdopodobieństwa. 2. Teoretyczne podstawy statystyki. 3. Testy statystyczne. 4. Analiza wariancji przy klasyfikacji pojedynczej. 5. Analiza wariancji przy klasyfikacji wielokrotnej 6.Regresja liniowa. 7.Korelacje proste i wieloskładnikowe. Ćwiczenia: 1. Zadania statystyki w opracowywaniu danych. 2. Obliczenia wartości średnich i miary rozproszenia. 3. Obliczenia korelacji. 4. Zadania z rachunku prawdopodobieństwa. 5. Analiza zmiennych losowych. 6. Zasady pobierania próby z populacji generalnej. 7. Przykłady testów parametrycznych i nieparametrycznych. 8. Przykłady analizy wariancji jedno i wieloczynnikowej. 9. Opracowanie i prezentacja danych statystycznych. 10. Zasady korzystania z tablic i wykresów statystycznych . * Opanował ogólne pojęcia i definicje dotyczące parametrów i testów statystycznych. * Posiada znajomość wzorów niezbędnych w prowadzeniu obliczeń statystycznych. * Potrafi korzystać z tablic statystycznych. * Przy użyciu wzorów i testów potrafi wykonać niezbędne wyliczenia statystyczne i dokonać ich interpretacji. * Potrafi statystycznie dobrać próbę z populacji generalnej. * Potrafi wykonać analizę statystyczną wyników badań agro i zootechnicznych. * Potrafi prawidłowo odczytać wykres statystyczne i podać ich interpretację w odniesieniu do zjawisk społecznych i socjologicznych (m.in. sondaży). * Potrafi dokonać prezentacji danych statystycznych. Literatura podstawowa: 1. Foryś U. 2005. Matematyka w biologii. WNT, Warszawa. 2. Jasiulewicz H., Kordecki W. 2003. Rachunek prawdopodobieństwa i statystyka matematyczna. Przykładyi zadania. Oficyna Wydawnicza GiS, Wrocław. 3. Kordecki W. 2003. Rachunek prawdopodobieństwa i statystyka matematyczna. Definicje, twierdzenia, wzory. Oficyna Wydawnicza GiS, Wrocław. 4. Łomnicki A. 2005. Wprowadzenie do statystyki dla przyrodników. Wyd 3. uzup. Wyd Naukowe PWN, Warszawa. 5. Puchalski T. 1978. Statystyka, wykład podstawowych zagadnień. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa. Literatura dodatkowa: 1. Kasyk-Rokicka i inni. 1997. Statystyka – zbiór zadań. Praca zbiorowa. PWE, Warszawa. 2. Katuszka M. 1997. Rachunek prawdopodobieństwa i statystyka. WNT, Warszawa. 3. Krzysicki W., Bartos J. i inni. 2007. Rachunek prawdopodobieństwa i statystyka matematyczna w zadaniach. Warszawa. 4. Sobczyk M. 1998. Statystyka. Wyd. II. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa. 5. Starzyńska W. 2000. Statystyka praktyczna.Wyd. Naukowe PWN, Warszawa. 19 BILANS PUNKTÓW ECTS (obciążenie pracą studenta) Forma nakładu pracy studenta (udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie sprawozdania, itp.) Obciążenie studenta [h] Aktywny udział w wykładach i ćwiczeniach, konsultacje 45 Wykonanie zadań ze statystyki jako praca domowa 35 Przeprowadzenie analizy wariancji na zadanym przykładzie (praca domowa) 20 Sumaryczne obciążenie pracą studenta 100 Punkty ECTS za moduł/przedmiot 4 Macierz efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) w odniesieniu do form zajęć WIEDZA 1 Zna podstawowe pojęcia i zasady i definicje z zakresu statystyki. X 2 Zna podstawowe pojęcia rachunku prawdopodobieństwa. X 3 Zna testy parametryczne i nieparametryczne oraz analizę wariancji Fishera. X 1 W oparciu o testy statystyczne potrafi dokonać interpretacji wyników badań. Potrafi zastosować analizę wariancji w badaniach agro i zootechnicznych. x x UMIEJĘTNOŚCI 2 X x X x KOMPETENCJE SPOŁECZNE 1 Umie wykorzystać i zinterpretować dane statystyczne w prezentacji społecznej (politycznej). 2 Umie przygotować pytania i testy do badań społecznych. X x x SYLABUS MODUŁ/PRZEDMIOTU NA STUDIACH WYŻSZYCH Lp. 1. Elementy składowe sylabusu Nazwa modułu/ przedmiotu Opis Agrometeorologia 20 inne ... Zajęcia praktyczne Seminarium Konwersatorium Projekt Laboratorium EFEKT KSZTAŁCENIA Wykład numer efektu kształcenia Ćwiczenia Forma zajęć dydaktycznych 2. 3. 4. Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Kod przedmiotu Język przedmiotu 5. Treści programowe 6. 7. Typ przedmiotu Rok studiów, semestr Imię i nazwisko osoby (osób) prowadzącej przedmiot Imię i nazwisko osoby (osób) egzaminującej bądź udzielającej zaliczenia w przypadku, gdy nie jest nim osoba prowadząca dany przedmiot Formuła przedmiotu Wymagania wstępne Liczba godzin zajęć dydaktycznych Liczba punktów ECTS przypisana modułowi/przedmiotowi 8. 9. 10. 11. 12. 13. Założenia i cele 14. modułu/przedmiotu 15. Metody dydaktyczne 16. Forma i warunki zaliczenia przedmiotu, w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia z przedmiotu, a także formę i warunki zaliczenia poszczególnych form zajęć wchodzących w zakres danego przedmiotu Instytut Rolnictwa Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. J. Grodka w Sanoku RO.04.1.W, RO.04.1.C Polski Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z budową atmosfery, jej składem, kształtowaniem się niektórych zjawisk meteorologicznych, ustosunkowanie się do nich człowieka, obiegiem wody i składników chemicznych oraz wpływem czynników meteorologicznych na wzrost i produktywność roślin oraz możliwość ich częściowego dostosowania do potrzeb świata roślinnego. • Obowiązkowy do zaliczenia przedmiotu rok studiów I / sem. I, studia stacjonarne i niestacjonarne wykłady prof. dr hab. Mirosław Kasperczyk ćwiczenia mgr inż. Kazimierz Pomykała Jak wyżej Wykłady i ćwiczenia Przedmioty wprowadzające: agrofizyka, chemia, botanika Wykłady 20 godz. Ćwiczenia 10 godzin Wykłady 3 Ćwiczenia 2 Wiedza: student posiada wiedzę dotyczącą składu atmosfery, jej zanieczyszczenia i jego wpływu na wzrost roślin, tworzenie się opadów, obiegu wody oraz wpływu czynników meteorologicznych na wzrost i rozwój roślin. Umiejętności: student potrafi ocenić aktualny i na najbliższy okres czasu stan pogody, jej wpływ na przebieg wegetacji i produktywność roślin oraz ograniczyć w skrajnych przypadkach ujemny wpływ pogody na produktywność roślin. Kompetencje społeczne: student posiada świadomość istnienia zależności pomiędzy kształtowaniem się warunków meteorologicznych a rozwojem roślin i ich plonowaniem. Ćwiczenia- student powinien zapoznać się z funkcjonowaniem stacji meteorologicznej oraz przyrządami i sposobem pomiaru poszczególnych zjawisk meteorologicznych • Wykład oraz ćwiczenia laboratoryjne Wykład- egzamin pisemny i ustny Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest opanowanie przez studenta materiału wygłaszanego i przyswojonego przez studenta w czasie samokształcenia ze wskazanej literatury. Zaliczenie ćwiczeń – aktywny udział w zajęciach oraz napisanie dwóch kolokwiów. 21 Treści merytoryczne 17. przedmiotu oraz sposób ich realizacji Wiedza Zamierzone 18. efekty kształcenia* Umiejętno ści Kompeten cje społeczne 19. Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej, obowiązującej do zaliczenia danego przedmiotu Wykład: 1. Budowa i skład atmosfery ziemskiej – 3 godz. 2. Obieg ważniejszych składników atmosferycznych w przyrodzie – 3 godz. 3. Promieniowanie słoneczne ziemi i atmosfery – 3 godz. 4. Znaczenie promieniowania fotosyntetycznego dla życia na ziemi – 2 godz. 5. Tworzenie się opadów, obieg wody w przyrodzie i jej znaczenie w życiu roślin – 3 godz. 6. Powstawanie i rodzaje chmur – 2 godz. 7. Pojęcie klimatu i rodzaje stref klimatycznych – 2 godz. 8. Znaczenie temperatury powietrza i gleby w życiu roślin – 2 godz. Ćwiczenia: 1. Wyjazd do Stacji IMIGW w Lesku 2 godz. 2. Promieniowanie słońca, ziemi i atmosfery2 godz. 3. Pomiary temperatur powietrza i gleby 2 godz. 4. Kondensacja pary wodnej i pomiary opadów atmosferycznych 2 godz. 5. Pomiary ciśnienia atmosferycznego i pomiary wiatru 2 godz. Student posiada wiedzę dotyczącą: - budowy i składu atmosfery, - kształtowania się czynników meteorologicznych w atmosferze, - wpływu czynników meteorologicznych na rozwój roślin. Student potrafi: - ocenić i przewidzieć stan pogody, - przewidzieć wpływ pogody na produkcyjność roślin, - częściowo ograniczyć ujemny wpływ pogody na wzrost i rozwój roślin. Student posiada świadomość istnienia ścisłej zależności pomiędzy warunkami meteorologicznymi a rozwojem roślin oraz wpływu jego wiedzy na kształtowanie się tej zależności. Literatura podstawowa: 1. Błędzińska A. 2009. Ćwiczenia z meteorologii. SGGW, Warszawa. 2. Kędziora A. 1999. Podstawy agrometeorologii. PWRiL, Poznań. 3. Kożuchowski K. 2005. Meteorologia i klimatologia.Wyd. Naukowe PWN, Warszawa. 4. Woś A. 2006. Meteorologia dla geografów. Wyd. Naukowe Uniwersytetu Adama Mickiewicza, Poznań. 5. Rojek M., Żyromski A. 2004. Agrometeorologia i klimatologia.. AR, Wrocław. Literatura uzupełniająca: 1. Górecki R., Grzesiuk S. 2002. Fizjologia plonowania roślin. Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko – Mazurskiego, Olsztyn. 2. Woś A. 2003. ABC meteorologii. UAM, Poznań. BILANS PUNKTÓW ECTS (obciążenie pracą studenta) Forma nakładu pracy studenta (udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie sprawozdania, itp.) Obciążenie studenta [h] Łączna liczba godzin, którą student uzyskuje przez bezpośredni kontakt z nauczycielem akademickim 50 Łączna liczba godzin, pracy własnej studenta (bez udziału prowadzonego lub z udziałem prowadzonego w ramach konsultacji) konieczna dla realizacji zadań przedmiotu- ECTS 75 Sumaryczne obciążenie pracą studenta Punkty ECTS za moduł/przedmiot 125 z bezpośrednim udziałem nauczyciela akademickiego 2 samodzielna praca studenta 3 Macierz efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) w odniesieniu do form zajęć 22 inne ... Zajęcia praktyczne Seminarium Konwersatorium Projekt Laboratorium EFEKT KSZTAŁCENIA Wykład numer efektu kształcenia Ćwiczenia Forma zajęć dydaktycznych WIEDZA 1 Student zna budowę i skład atmosfery x 2 Zna zjawiska zachodzące w atmosferze x 3 Zna wpływ czynników meteorologicznych na rozwój roślin x 1 Potrafi ocenić stan pogody x 2 Przewidzieć jej wpływ na plonowanie x 3 Ograniczyć jej ujemny wpływ na rozwój roślin x UMIEJĘTNOŚCI KOMPETENCJE SPOŁECZNE Student ma świadomość istnienia ścisłej zależności pomiędzy czynnikami meteorologicznymi, a rozwojem roślin i możliwością kształtowania tej zależności 1 x SYLABUS MODUŁ/PRZEDMIOTU NA STUDIACH WYŻSZYCH Lp. 1. 2. 3. 4. Elementy składowe sylabusu Nazwa modułu/ przedmiotu Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Kod przedmiotu Język przedmiotu 5. Treści programowe 6. 7. Typ przedmiotu Rok studiów, semestr Imię i nazwisko osoby (osób) prowadzącej przedmiot Imię i nazwisko osoby (osób) egzaminującej bądź udzielającej zaliczenia w przypadku, gdy nie jest nim osoba prowadząca dany przedmiot Formuła przedmiotu Wymagania wstępne 8. 9. 10. 11. Opis Socjologia wsi Instytut Rolnictwa - Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Jana Grodka w Sanoku RO C.05.1.Wk Polski Celem przedmiotu jest przede wszystkim pokazanie informacji na temat różnorodnych procesów wpływających na powstawanie zbiorowości społecznych, ich funkcjonowanie i rozwój. Wiedza ta może być przydatna przyszłym absolwentom w zrozumieniu złożoności życia społecznego, ale także w procesie budowania więzi społecznej w grupie, łagodzenia napięć społecznych, czy w rozwiązywaniu wielu innych problemów, z jakimi boryka się współczesne społeczeństwo. Fakultatywny do zaliczenia w semestrze I Rok studiów I, semestr I Stanisław Smolik Stanisław Smolik Konwersatorium Brak wymagań wstępnych 23 12. 13. Liczba godzin zajęć dydaktycznych Liczba punktów ECTS przypisana modułowi/przedmiotowi 15 1 Wiedza Student ma wiedzę o poglądach na temat struktur i instytucji społecznych oraz rodzajach więzi społecznych i o ich historycznej ewolucji 14. Założenia i cele modułu/przedmiotu Umiejętności Student potrafi porządkować procesy zachodzące w rozwijającym się społeczeństwie, weryfikuje je. Wykrywa przyczyny zachodzenia zjawisk w społeczeństwie Kompetencje społeczne Student angażuje się w dyskusje nad zrozumieniem zjawisk społecznych. Potrafi współdziałać i pracować w grupie. Rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie 15. Metody dydaktyczne Konwersatorium akademickie, samodzielne studiowanie przez studentów literatury podstawowej i uzupełniającej 16. Forma i warunki zaliczenia przedmiotu, w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia z przedmiotu, a także formę i warunki zaliczenia poszczególnych form zajęć wchodzących w zakres danego przedmiotu Zaliczenie na ocenę. Mniej niż dwie nieobecności za zajęciach. Wygłoszenie referatu przybliżającego tematykę pisanej pracy z socjologii. Projekty i ćwiczenia praktyczne. Praca semestralna. 17. Treści merytoryczne przedmiotu oraz sposób ich realizacji Wiedza 18. Zamierzone efekty kształcenia* Umiejętno ści Kompeten cje społeczne 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. O historii i systematyce teorii socjologicznych Pojęcie kultury Jednostka, a totalne instytucje społeczne Społeczeństwo a osobowość. Wielkość struktury Stratyfikacja funkcjonalna Pojęcie narodu. Główne kierunki przemian gospodarczych, społeczno-politycznych w regionie płd.-wsch. Polski 9. System światowy – nowe wizje globalistyczne 10. Zmiany społeczno-gospodarcze w środowisku własnego zamieszkania 11. Socjotechnika – podstawowe pojęcia i problemy 12. Zachowania społeczne jako wymiana dóbr 13. Prognozowanie a sterowanie rozwojem społecznym 14. Dylematy przekształceń gospodarczych 15. Socjologiczne problemy prywatyzacji Ma podstawową wiedzę o człowieku w szczególności jako podmiocie konstytuującym struktury społeczne i zasady ich funkcjonowania, a także działającym w tych strukturach. Potrafi właściwie analizować przyczyny i przebieg konkretnych procesów i zjawisk społecznych, prawnych, kulturowych i gospodarczych w zakresie dziedzin nauki i dyscyplin naukowych właściwych dla studiowanego kierunku studiów. Samodzielnie pracuje nad rozwiązywaniem złożonych zjawisk społecznych. 24 Literatura podstawowa: 1. 19. Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej, obowiązującej do zaliczenia danego przedmiotu Babby E. 2008. Podstawy badań społecznych. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa. 2. Szacka B. 2003. Wprowadzenie do socjologii. Oficyna Naukowa, Warszawa. 3. Szacki J. 2011. Historia myśli socjologicznej. Wyd. Naukowe PWN. 4. Sztompka, P. 2009. Socjologia: analiza społeczeństwa. Wydawnictwo Znak, Kraków. Literatura uzupełniająca: 1. Goodman N. 1997. Wstęp do socjologii. Zysk i S-ka, Poznań. 2. Śpiewak P. 2006. Klasyczne teorie socjologiczne. Wybór tekstów. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa. 3. Simmel G., przekł. Łukasiewicz M. 2005. Socjologia. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa. BILANS PUNKTÓW ECTS (obciążenie pracą studenta) Forma nakładu pracy studenta (udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie sprawozdania, itp.) Obciążenie studenta [h] Łączna liczba godzin, którą student uzyskuje przez bezpośredni kontakt z nauczycielem akademickim 15 Łączna liczba godzin, pracy własnej studenta (bez udziału prowadzonego lub z udziałem prowadzonego w ramach konsultacji) konieczna dla realizacji zadań przedmiotu- ECTS 10 Sumaryczne obciążenie pracą studenta Punkty ECTS za moduł/przedmiot z bezpośrednim udziałem nauczyciela akademickiego 0,6 samodzielna praca studenta 0,4 Macierz efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) w odniesieniu do form zajęć inne ... Zajęcia praktyczne Seminarium Konwersatorium Projekt Laboratorium EFEKT KSZTAŁCENIA Wykład numer efektu kształcenia Ćwiczenia Forma zajęć dydaktycznych WIEDZA 1 Ma podstawową wiedzę o człowieku, w szczególności jako podmiocie konstytuującym struktury społeczne i zasady ich funkcjonowania, a także działającym w tych strukturach X UMIEJĘTNOŚCI 1 Potrafi właściwie analizować przyczyny i przebieg konkretnych procesów i zjawisk społecznych, prawnych, kulturowych i gospodarczych w zakresie dziedzin nauki i dyscyplin naukowych właściwych dla studiowanego kierunku studiów. X KOMPETENCJE SPOŁECZNE 25 X Samodzielnie pracuje nad rozwiązywaniem złożonych zjawisk społecznych. 1 SYLABUS MODUŁ/PRZEDMIOTU NA STUDIACH WYŻSZYCH Lp. Elementy składowe sylabusu Nazwa modułu/ przedmiotu Nazwa jednostki 2. prowadzącej przedmiot 3. Kod przedmiotu 4. Język przedmiotu 1. 5. Treści programowe 6. Typ przedmiotu 7. Rok studiów, semestr Imię i nazwisko osoby 8. (osób) prowadzącej przedmiot Imię i nazwisko osoby (osób) egzaminującej bądź udzielającej zaliczenia 9. w przypadku, gdy nie jest nim osoba prowadząca dany przedmiot 10. Formuła przedmiotu 11. Wymagania wstępne Liczba godzin zajęć 12. dydaktycznych Liczba punktów ECTS przypisana 13. modułowi/przedmioto wi 14. Założenia i cele modułu/przedmiotu 15. Metody dydaktyczne Opis Wybrane zagadnienia polityki rolnej Instytut Rolnictwa RO.06.1.W, RO.06.1.C polski Program obejmuje wykłady: zapoznanie z podstawowymi pojęciami oraz historycznym przeglądem polityki rolne. Ćwiczenia: praktyczne przygotowanie do korzystania z mechanizmów pomocowych UE • obowiązkowy do zaliczenia semestru Rok I, semestr I, studia niestacjonarne dr inż. Ryszard Szypuła jak wyżej Wykłady, ćwiczenia Brak 15 godz. wykładów i 5 godz. ćwiczeń 2 ECTS – wykłady 2 ECTS -ćwiczenia Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z historycznym wywodem pojęć: gospodarka rolna, klasa chłopska i gospodarstwo rodzinne. Przegląd polityki rolnej PRL, przemian po roku 1990 i przesłankami polityki rolnej UE. Wdrożenie świadomych postaw wobec problemów dnia dzisiejszego. Praktyczne przygotowanie do korzystania z mechanizmów pomocowych UE dla gospodarstw rolnych i przetwórstwa żywnościowego. Praktyczny udział w dyskusjach politycznych. Wykład – 2 godz. co dwa tygodnie (7 tygodni) Ćwiczenia – 2 godz. tygodniowo (3 tygodni) Wykład uzupełniony ilustracją medialną tematu (skaner, rzutnik pisma). Ćwiczenia- aktywizacja studentów przez przygotowanie projektu wniosku do ARiMR-u oraz przygotowanie i wygłoszenie referatu o aktualnych problemach polityki rolnej. 26 Forma i warunki zaliczenia przedmiotu, w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia z przedmiotu, a także 16. formę i warunki zaliczenia poszczególnych form zajęć wchodzących w zakres danego przedmiotu Treści merytoryczne 17. przedmiotu oraz sposób ich realizacji Wiedza Zamierzon e efekty 18. kształcenia * Umiejętności Kompetencje społeczne Aktywny udział w zajęciach. Warunkiem zaliczenia jest opanowanie przez studenta materiału z wykładów oraz zapoznanie z zalecaną literaturą. Wykazanie się przygotowaniem i umiejętnością korzystania z mechanizmów pomocowych UE. Podstawą oceny z ćwiczeń jest nota uzyskana z wygłoszonego referatu na wybrany temat dotyczący aktualnych problemów polityki rolnej. Zaliczeniem wykładów jest rozmowa egzaminacyjna. Wykłady: 1. Zapoznanie z tematyką przedmiotu i dostępną literaturą. 2. Definicje polityki gospodarczej ( w tym rolnej) i uwagi ogólne. 3. Historyczny wywód pojęć: gospodarka rolna, klasa chłopska i gospodarstwo rodzinne. 4. Polityka rolna PRL-u. 5. Polityka rolna Państwa w okresie przemian 1990-2000. 6. Podstawy prawne powołania UE oraz kierunki reform gospodarczych, w tym polityki rolnej UE do roku 2004. 7. Działania przedakcesyjne oraz warunki wstąpienia Polski do UE w roku 2004. 8. Przesłanki programu rozwoju obszarów wiejskich na lata 2007-2013. - Zasoby i stan środowiska przyrodniczego w Polsce. 9. Polityka rolna UE i rozwoju obszarów wiejskich w latach 2007-2013. 10. Instrumenty i Instytucje realizujące politykę rolną państwa. Ćwiczenia: 1. Zapoznanie się z działaniami realizowanymi przez Instytucje realizujące politykę rolną: - Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, - Agencji Rynku Rolnego, - Agencji Nieruchomości Rolnych. 2. Ogólne zasady wsparcia w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW) na lata 2007-2013 3. Przygotowanie do korzystania z mechanizmów wsparcia unijnego w ramach programów pomocowych tzw. 4-ch osi: - oś 1 (gospodarcza) - oś 2 (środowiskowa) - oś 3 (społeczna) - oś 4 (leader) 4. Zainicjowanie dyskusji na tematy aktualnych problemów polityki rolnej w oparciu o przygotowane i prezentowane przez studentów referaty. * Zna podstawowe pojęcia: gospodarka rolna, klasa chłopska i gospodarstwo rodzinne. * Potrafi przedstawić politykę rolną na tle przemian ustrojowych 1990 r. * Zna mechanizmy pomocnicze Unii Europejskiej. * Umie opracować wniosek dotyczący uzyskania pomocy ze środków unijnych. * Potrafi założyć i prowadzić niezbędną w tym zakresie dokumentację. * Jest przygotowany do aktywnego udziału w życiu politycznym. * Potrafi samodzielnie przygotować i wygłosić referat na aktualne problemy polityki rolnej jak również wziąć aktywny udział w dyskusji na w/w temat. 27 Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej, 19. obowiązującej do zaliczenia danego przedmiotu Literatura podstawowa: 1.Rok po akcesji. Publikacja ARiMR W-wa 2005 r. 2.Trzy lata po akcesji. Publikacja ARiMR W-wa 2008 r. 3. Szot E. Polskie rolnictwo w Unii Europejskiej. Fundacja Fundusz Współpracy Warszawa 2003 r. 4. Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Materiał Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Materiał informacyjno – promocyjny. Warszawa wrzesień 2007 r. 5. Dopłaty dla rolników w warunkach wspólnej polityki rolnej Unii Europejskiej. ARiMR. Praca zbiorowa 2006r. 7. Biuletyn Informacyjny Agencji Rynku Rolnego. Zeszyty 2004-2008. Wydawca Agencja Rynku Rolnego. 8. Instrumenty wsparcia finansowego ARiMR Warszawa 2007 Literatura uzupełniająca: 1. Akty prawne Unii Europejskiej. ARR Warszawa 2004 r. 2. Materiały informacyjne : Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Agencja Rynku Rolnego, Agencja Nieruchomości Rolnych. BILANS PUNKTÓW ECTS (obciążenie pracą studenta) Forma nakładu pracy studenta (udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie sprawozdania, itp.) Obciążenie studenta [h] Aktywny udział w wykładach i ćwiczeniach, konsultacje 35 Przygotowanie przykładowego wniosku do ARiMR dotyczącego pomocy finansowej 35 Przygotowanie referatu z prezentacją medialną na temat aktualnych problemów polityki rolnej 30 Sumaryczne obciążenie pracą studenta 100 Punkty ECTS za moduł/przedmiot 4 Macierz efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) w odniesieniu do form zajęć WIEDZA 1 2 3 Zna podstawowe pojęcia: gospodarka rolna, klasa chłopska i gospodarstwo rodzinne. Potrafi przedstawić politykę rolną na tle przemian ustrojowych 1990 r. Zna mechanizmy pomocnicze Unii Europejskiej. x x x x UMIEJĘTNOŚCI 1 2 Umie opracować wniosek dotyczący uzyskania pomocy ze środków unijnych. Potrafi założyć i prowadzić niezbędną w tym zakresie dokumentację. x x KOMPETENCJE SPOŁECZNE 1 Jest przygotowany do aktywnego udziału w życiu politycznym. x x 28 inne ... Zajęcia praktyczne Seminarium Konwersatorium Projekt Laboratorium EFEKT KSZTAŁCENIA Wykład numer efektu kształcenia Ćwiczenia Forma zajęć dydaktycznych Potrafi samodzielnie przygotować i wygłosić referat na aktualne problemy polityki rolnej jak 2 x SYLABUS MODUŁ/PRZEDMIOTU NA STUDIACH WYŻSZYCH Elementy składowe sylabusu Lp. Nazwa modułu/ przedmiotu Nazwa jednostki 2. prowadzącej przedmiot 3. Kod przedmiotu 4. Język przedmiotu 1. 5. Treści programowe 6. Typ przedmiotu 7. Rok studiów, semestr Imię i nazwisko osoby 8. (osób) prowadzącej przedmiot Imię i nazwisko osoby (osób) egzaminującej bądź udzielającej zaliczenia 9. w przypadku, gdy nie jest nim osoba prowadząca dany przedmiot 10. Formuła przedmiotu 11. Wymagania wstępne Liczba godzin zajęć 12. dydaktycznych Liczba punktów ECTS przypisana 13. modułowi/przedmioto wi Opis Agrofizyka Instytut Rolnictwa Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. J. Grodka w Sanoku RO.07.1.W, RO.07.1.C polski Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z podstawowymi pojęciami fizyki i roli, jaką ona pełni w naukach rolniczych. Cel ten pozwoli lepiej zrozumieć procesy fizyczne związane z wymianą masy i energii w systemie gleba-roślina- atmosfera oraz procesy fizyczne związane ze zbiorem, transportem i przechowywaniem materiałów rolniczych. Celem ćwiczeń jest wyjaśnienie pojęć i teorii na konkretnych przykładach oraz wskazanie na praktyczne ich wykorzystanie Podczas zajęć zostaną omówione zagadnienia związane z wielkościami fizycznymi i ich pomiarem, rolą fizyki w naukach rolniczych, podstawami mechaniki i nauki o cieple, termodynamiką, podstawami elektryczności i optyki oraz wpływu promieniowania jonizującego na układy ożywione i nieożywione. Podczas ćwiczeń będą oznaczane i obliczane wybrane elementy fizycznych właściwości gleby (m. in. woodoodporność agregatów glebowych, układ gleby, potencjał kapilarny, optymalny punkt uprawowy), wyliczanie strat gleby przy pomocy metody parametrycznej USLE, pomiary parametrów fizycznych związanych z mechaniką, termodynamiką, elektrycznością i optyką. Obowiązkowy do zaliczenia w semestrze I Rok studiów I, semestr I Prof. dr hab. inż. Kazimierz Klima, dr Tomasz Pietrycki j. w. Wykład, ćwiczenia laboratoryjne Przedmioty wprowadzające: zakres przedmiotów ścisłych reprezentowanych na egzaminie maturalnym. 15 godz wykłady i 10 godz ćwiczenia 4 ECTS 29 14. Założenia i cele modułu/przedmiotu 15. Metody dydaktyczne Forma i warunki zaliczenia przedmiotu, w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia 16. z przedmiotu, a także formę i warunki zaliczenia poszczególnych form zajęć wchodzących w zakres danego przedmiotu Treści merytoryczne 17. przedmiotu oraz sposób ich realizacji Zamierzone 18. efekty kształcenia* Wiedza Wiedza: student ma wiedzę dotyczącą podstawowych pojęć związanych z fizyką i agrofizyką. Zna miejsce i rolę fizyki w naukach rolniczych. Zna i rozumie procesy fizyczne, procesy fizykochemiczne zachodzące między rośliną a środowiskiem. Zna wpływ fizycznych czynników środowiska na wzrost oraz rozwój roślin. Umiejętności: student potrafi wyjaśnić oddziaływanie procesów fizycznych na zmiany w systemie gleba-roślina-atmosfera szczególnie związane z uprawą, zbiorem, transportem i przechowywaniem materiałów rolniczych Kompetencje społeczne: student ma świadomość i rozumienie pozatechnicznych aspektów działalności inżynierskiej, w tym jej wpływu na środowisko i związanej z tym odpowiedzialności za podejmowane decyzje. Rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie. Wykład akademicki, ćwiczenia laboratoryjne, samodzielne studiowanie przez studentów literatury podstawowej i uzupełniającej. Wykłady: Egzamin pisemny z całości wiedzy przedstawionych na wykładach i ćwiczeniach (zadania problemowe, tworzenie krótkich definicji, rozwiązywanie przedstawionych zagadnień). Warunkiem zaliczenia egzaminu jest opanowanie przez studenta treści merytorycznych przedmiotu przedstawionych podczas wykładów oraz uzyskanych poprzez samodzielne studiowanie wskazanej literatury podstawowej i uzupełniającej. Ćwiczenia: Ocenianie ciągłe. Warunkiem zaliczenia ćwiczeń jest opanowanie przez studenta materiału przerabianego na ćwiczeniach oraz pozytywne zaliczenie wykonywanych prac, sprawozdań z pojedynczych ćwiczeń i wszystkich sprawdzianów występujących podczas semestru. 1) Rola fizyki w naukach rolniczych. Właściwości fizyczne gleby. Pozatechniczne aspekty działalności inżynierskiej, w tym jej wpływu na środowisko i związanej z tym odpowiedzialność za podejmowane decyzje. – 4 godz.; 2) Wielkości fizyczne i ich pomiar. Jednostki miar. Elementy rachunku błędu – 1 godz.; 3) Podstawy mechaniki i nauki o cieple. Osiąganie i wykorzystanie niskich temperatur. Wpływ temperatury na organizmy żywe – 1 godz.; 4) Termodynamiczne aspekty wzajemnych oddziaływań pomiędzy środowiskiem a rośliną – 2 godz.; 5) Podstawy elektryczności i magnetyzmu. Wpływ fal akustycznych i elektromagnetycznych na organizmy żywe – 2 godz.; 6) Podstawy optyki – 2 godz; 7) Wpływ promieniowania jonizującego na układy ożywione i nieożywione – 1 godz.; 8) Oddziaływanie praw fizycznych i działalności rolniczej na biotop oraz odpowiedzialność rolnika za podejmowane decyzje agrotechniczne. Postęp w agrofizyce i konieczność uczenia się przez całe życie – 2 godz. Sposób realizacji: wykład akademicki, samodzielne studiowanie przez studentów literatury podstawowej i uzupełniającej. Tematyka ćwiczeń: 1) Wielkości fizyczne i ich pomiar. Jednostki miar. Elementy rachunku błędu – 2 godz.; 2) Oznaczanie laboratoryjne i obliczanie niektórych elementów fizycznych właściwości gleby (układ gleby, optymalny punkt uprawowy) – 1 godz.; 3) Oznaczanie wodoodporności agregatów glebowych oraz obliczanie potencjału kapilarnego – 1 godz.; 4) Podstawy mechaniki i nauki o cieple. Osiąganie i wykorzystanie niskich temperatur – 1 godz. ; 5) Termodynamiczne aspekty wzajemnych oddziaływań pomiędzy środowiskiem a rośliną – 1 godz.; 6) Podstawy elektryczności i magnetyzmu. Wpływ fal akustycznych i elektromagnetycznych na organizmy żywe – 1 godz.; 7) Podstawy optyki – 1 godz.; 8) Wpływ promieniowania jonizującego na układy ożywione i nieożywione – 1 godz. 8) Wyliczanie strat gleby przy pomocy metody parametryczno-symulacyjnej USLE. Wykorzystanie zjawisk fizycznych w praktyce rolniczej. Postęp w agrofizyce i konieczność uczenia się przez całe życie – 1 godz. Tematyka ćwiczeń realizowana jest równolegle do wykładów. Sposób realizacji: ćwiczenia laboratoryjne, samodzielne studiowanie przez studentów literatury podstawowej i uzupełniającej. 1. charakteryzuje podstawowe pojęcia związane z fizyką i agrofizyką 2. zna miejsce i rolę fizyki w naukach rolniczych 3. zna procesy fizyczne, procesy fizykochemiczne zachodzące między rośliną a środowiskiem 4. zna wpływ fizycznych czynników środowiska na wzrost oraz rozwój roślin. 30 1. 2. Umiejętności 1. Kompetencj e społeczne 2. dokonuje pomiaru wielkości fizycznych oznacza i oblicza fizyczne właściwości gleby (układ gleby, optymalny punkt uprawowy, potencjał kapilarny, straty gleby wg modelu parametrycznego USLE) 3. oznacza i oblicza parametry fizyczne związane z mechaniką, termodynamiką, elektrycznością i optyką posiada świadomość i rozumienie pozatechnicznych aspektów działalności inżynierskiej, w tym jej wpływu na środowisko i związanej z tym odpowiedzialności za podejmowane decyzje rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie. Literatura podstawowa: 1. 19. Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej, obowiązującej do zaliczenia danego przedmiotu Halliday D., Resnick R., Walker J. 2005-2007. Podstawy fizyki, t. 1-5. PWN, Warszawa. 2. Przestalski S. 2001. Elementy fizyki, biofizyki i agrofizyki. Wyd. Uniw. Wrocławskiego, Wrocław. Literatura uzupełniająca: 1. Nigel J.B., Treshow M. 2004. Zanieczyszczenie powietrza a życie roślin. Wyd. Naukowo-Techniczne, Warszawa. 2. Świętochowski B. 1963. Ogólna uprawa roślin. PWRiL, Warszawa. BILANS PUNKTÓW ECTS (obciążenie pracą studenta) Forma nakładu pracy studenta (udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie sprawozdania, itp.) Obciążenie studenta [h] Łączna liczba godzin, którą student uzyskuje poprzez bezpośredni kontakt z nauczycielem akademickim – 1 ECTS 45 Łączna liczba godzin pracy własnej studenta (bez udziału prowadzącego lub z udziałem prowadzącego w ramach konsultacji) konieczna dla realizacji zadań programowych przedmiotu – 1 ECTS 55 Sumaryczne obciążenie pracą studenta Punkty ECTS za moduł/przedmiot 100 4 Macierz efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) w odniesieniu do form zajęć inne ... Zajęcia praktyczne Seminarium Konwersatorium Projekt Laboratorium EFEKT KSZTAŁCENIA Wykład numer efektu kształcenia Ćwiczenia Forma zajęć dydaktycznych WIEDZA 1 2 3 charakteryzuje podstawowe pojęcia związane z fizyką i agrofizyką zna miejsce i rolę fizyki w naukach rolniczych zna procesy fizyczne, procesy fizykochemiczne zachodzące między rośliną a środowiskiem * * * 31 4 zna wpływ fizycznych czynników środowiska na wzrost oraz rozwój roślin. 1 dokonuje pomiaru wielkości fizycznych * UMIEJĘTNOŚCI * oznacza i oblicza fizyczne właściwości gleby (układ gleby, optymalny punkt uprawowy, potencjał kapilarny, straty gleby wg modelu parametrycznego USLE) 2 * oznacza i oblicza parametry fizyczne związane z mechaniką, termodynamiką, elektrycznością i optyką 3 * KOMPETENCJE SPOŁECZNE posiada świadomość i rozumienie pozatechnicznych aspektów działalności inżynierskiej, w tym jej wpływu na środowisko i związanej z tym odpowiedzialności za podejmowane decyzje rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie. 1 2 * * SYLABUS MODUŁ/PRZEDMIOTU NA STUDIACH WYŻSZYCH Lp. Elementy składowe sylabusu 3 4 Nazwa modułu/ przedmiotu Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Kod przedmiotu Język przedmiotu 5 Treści programowe 6 7 Typ przedmiotu Rok studiów, semestr Imię i nazwisko osoby (osób) prowadzącej przedmiot Imię i nazwisko osoby (osób) egzaminującej bądź udzielającej zaliczenia w przypadku, gdy nie jest nim osoba prowadząca dany przedmiot 1 2 8 9 Opis Zoologia z systematyką Instytut Rolnictwa Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. J. Grodka w Sanoku RO.08.1.W, RO.08.1.C polski Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z systemami klasyfikacji organizmów oraz stopniowym różnicowaniem się organizmów od najprostszych do złożonych. Podczas zajęć student pozna budowę morfologiczną i anatomiczną organizmów żywych w powiązaniu z funkcją ważniejszych narządów i procesów fizjologicznych w nich zachodzących. Ponadto nabędzie podstawowe umiejętności prowadzenia i dokumentowania obserwacji oraz eksperymentów charakterystycznych dla zoologii, umiejętności mikroskopowania oraz oceny znaczenia przyrodniczego i gospodarczego poszczególnych gatunków zwierząt. Obowiązkowy do zaliczenia w semestrze I Rok studiów I, semestr I Dr Magdalena Konieczny j.w. 32 10 11 12 13 14 15 16 Formuła przedmiotu Wymagania wstępne Liczba godzin zajęć dydaktycznych Liczba punktów ECTS przypisana modułowi/przedmioto wi Założenia i cele modułu/przedmiotu Metody dydaktyczne Forma i warunki zaliczenia przedmiotu, w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia z przedmiotu, a także formę i warunki zaliczenia poszczególnych form zajęć wchodzących w zakres danego przedmiotu Wykład Ćwiczenia audytoryjne i laboratoryjne Przedmioty wprowadzające: zoologia, botanika 15 godz. wykładów 10 godz. ćwiczeń 5 ECTS Wiedza: Student zna systemy klasyfikacji organizmów żywych oraz charakteryzuje cechy morfologiczne, fizjologiczne i środowisko występowania kręgowców i bezkręgowców. Opisuje stopień różnicowanie się budowy zwierząt. Umiejętności: potrafi dokonywać obserwacji makro- i mikroskopowych oraz wykonywać proste eksperymenty i wyciągać wnioski. Rozpoznaje wybrane gatunki zwierząt. Kompetencje społeczne: dba o jakość i staranność wykonywanych, zadań potrafi zarządzać czasem. 1. 2. 3. 4. Wykład akademicki – 3 godziny w tygodniu I Ćwiczenia – 2 godziny w tygodniu II Konsultacje – 1 godzina tygodniowo Samodzielne studiowanie przez studentów uzupełniającej. literatury podstawowej i Forma zaliczenia wykładów – egzamin pisemny, test otwarty. Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest pozytywne zaliczenie ćwiczeń. Warunkiem zaliczenia egzaminu jest opanowanie przez studenta treści merytorycznych przedmiotu przedstawionych podczas wykładów oraz uzyskanych poprzez samodzielne studiowanie wskazanej literatury podstawowej i uzupełniającej. Forma zaliczenia ćwiczeń: 1. przygotowanie do każdych ćwiczeń sprawdzane na każdych zajęciach 2. pozytywne zaliczenie kolokwiów 3. obecność na ćwiczeniach laboratoryjnych 33 17 Treści merytoryczne przedmiotu oraz sposób ich realizacji Wykład: 1. Historyczne i współczesne systemy klasyfikowania organizmów. Środowisko życia, budowa, rozwój, znaczenie jednokomórkowców (1 godz.) 2. Rodzaje rozwoju zarodkowego zwierząt. Gąbki - najprostsze zwierzęta wielokomórkowe. Parzydełkowce jako zwierzęta tkankowe (2 godz.) 3. Budowa i biologia płazińców wolnożyjących i pasożytniczych (2 godz.) 4. Nicienie - ewolucyjny tryumf prostoty . Pierścienice zwierzęta celomatyczne (2 godz.) . 5. Budowa i biologia mięczaków (2 godz.) 6. Pochodzenie, biologia i przegląd systematyczny stawonogów (2 godz.) 7. Charakterystyka ogólna strunowców. Pochodzenie i ewolucja kręgowców (1 godz.) 8. Bezżuchwowce i ryby-kręgowce pierwotnie wodne 9. Płazy kręgowce dwuśrodowiskowe (1 godz.) 10. Pochodzenie i radiacja adaptatywna gadów. Budowa i biologia gadów współczesnych 11. Ptaki-władcy przestworzy (1 godz.) 12. Tajemnica sukcesu ewolucyjnego ssaków. Stekowce i torbacze. Ssaki właściwe-najwyżej uorganizowane kręgowce lądowe (1 godz.) Sposób realizacji: wykład akademicki, samodzielne studiowanie przez studentów literatury podstawowej i uzupełniającej. Ćwiczenia: Budowa komórki zwierzęcej. Pierwotniaki wolnożyjące i chorobotwórcze. Gąbki – charakterystyka typu (2 godz.) Budowa i biologia płazińców. Analiza cykli rozwojowych płazińców Nicienie – cykle rozwojowe. Rozpoznawanie szkodliwego działania nicieni wśród roślin uprawnych (2 godz.) Budowa i biologia stawonogów (przegląd systematyczny). Mięczaki – budowa i przegląd systematyczny (2 godz.) Analiza wspólnych cech strunowców na podstawie budowy lancetnika. Ryby – budowa anatomiczna i morfologiczna. Płazy – środowisko życia, budowa przegląd systematyczny, znaczenie (2 godz.). Gady jako owodniowce. Ptaki – przystosowania do lotu, budowa. Ssaki – cechy charakterystyczne dla gromady Analiza porównawcza budowy wybranych układów i narządów strunowce( 2 godz.) Kolokwium Wiedza 18 Zamierzone efekty kształcenia* Umiejętności Kompetencj e społeczne 19 Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej, obowiązującej do zaliczenia danego przedmiotu Sposób realizacji: Pierwsza część każdych ćwiczeń ma charakter wprowadzający (ok.30 min zajęć) (przedstawiane i dyskutowane są treści teoretyczne zagadnienia). Następna część ma charakter praktyczny – studenci dokonują obserwacji przygotowanych preparatów makro- (szkielety, preparaty formalinowe, modele, schematy) i mikroskopowych (praca z mikroskopem, obserwacja tkanek, rozmazów, itp.) oraz dokumentują obserwacje (sporządzają sprawozdania). 1. zna zasady klasyfikacji organizmów żywych 2. charakteryzuje cechy morfologiczne, fizjologiczne oraz środowisko występowania kręgowców i bezkręgowców 1. potrafi dokonywać obserwacji makro- i mikroskopowych oraz wykonywać proste eksperymenty i wyciągać wnioski 2. rozpoznaje wybrane gatunki zwierząt 1. 2. dba o jakość i staranność wykonywanych zadań, potrafi zarządzać czasem Literatura podstawowa: 1) J. Hempel- Zawitkowska „Zoologia dla uczelni rolniczych”, PWN W-wa 2010 Literatura uzupełniajaca: 1) Jura C.„Bezkręgowce – „Podstawy morfologii funkcjonalnej, systematyki i filogenezy”, Wydawnictwo Naukowe PWN 2004, 2) G. Abrikosow i współ. „Zoologia”, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne 3) Richard D. Jurd „Biologia zwierząt – krótkie wykłady”, Wydawnictwo Naukowe PWN 1999 2) Dogiel W.A. „Zoologia bezkręgowców”, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne 34 BILANS PUNKTÓW ECTS (obciążenie pracą studenta) Forma nakładu pracy studenta (udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie sprawozdania, itp.) Obciążenie studenta [h] Łączna liczba godzin, którą student uzyskuje poprzez bezpośredni kontakt z nauczycielem akademickim – 1ECTS wykład 15 Łączna liczba godzin, którą student uzyskuje poprzez bezpośredni kontakt z nauczycielem akademickim – 1ECTS ćwiczenia 10 Łączna liczba godzin pracy własnej studenta (bez udziału prowadzącego lub z udziałem prowadzącego w ramach konsultacji) konieczna dla realizacji zadań programowych przedmiotu – 2 ECTS Łączna liczba godzin pracy własnej studenta (bez udziału prowadzącego lub z udziałem prowadzącego w ramach konsultacji) konieczna dla realizacji zadań programowych przedmiotu – 1 ECTS 45 30 Sumaryczne obciążenie pracą studenta 100 Punkty ECTS za moduł/przedmiot 5 Macierz efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) w odniesieniu do form zajęć inne ... Zajęcia praktyczne Seminarium Konwersatorium Projekt Laboratorium EFEKT KSZTAŁCENIA Wykład numer efektu kształcenia Ćwiczenia Forma zajęć dydaktycznych WIEDZA 1. zna zasady klasyfikacji organizmów żywych charakteryzuje cechy morfologiczne, fizjologiczne oraz środowisko występowania kręgowców i bezkręgowców 2. * * * UMIEJĘTNOŚCI 1 potrafi dokonywać obserwacji makro- i mikroskopowych oraz wykonywać proste rozpoznaje wybrane gatunki zwierząt 2. * * * KOMPETENCJE SPOŁECZNE 1 dba o jakość i staranność wykonywanych zadań, 2 * * potrafi zarządzać czasem SYLABUS MODUŁU/PRZEDMIOTU NA STUDIACH WYŻSZYCH Lp. 1. 2. Elementy składowe sylabusu Nazwa modułu/ przedmiotu Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Opis GENETYKA Instytut Rolnictwa Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. J. Grodka w Sanoku. 35 3. 4. Kod przedmiotu Język przedmiotu 5. Treści programowe 6. 7. Typ przedmiotu Rok studiów, semestr Imię i nazwisko osoby (osób) prowadzącej przedmiot Imię i nazwisko osoby (osób) egzaminującej bądź udzielającej zaliczenia w przypadku, gdy nie jest nim osoba prowadząca dany przedmiot Formuła przedmiotu Wymagania wstępne Liczba godzin zajęć dydaktycznych Liczba punktów ECTS przypisana modułowi/przedmiotow i Założenia i cele modułu/przedmiotu 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. Metody dydaktyczne 16. Forma i warunki zaliczenia przedmiotu, w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia z przedmiotu, a także formę i warunki zaliczenia poszczególnych form zajęć wchodzących w zakres danego przedmiotu RO.09.2.W, RO.09.2.C polski Poznanie podstawowych pojęć z genetyki oraz uwarunkowań związanych z dziedziczeniem cech ilościowych i jakościowych. Nabycie umiejętności rozwiązywania zadań z zakresu genetyki ogólnej i genetyki populacji. obowiązkowy do zaliczenia semestru / roku studiów Rok I semestr II prof. dr hab. Marian Różycki jak wyżej wykłady, ćwiczenia Bazowanie na wiadomościach z zakresu biologii uzyskanych w szkole średniej 10 godz. wykładów; 10 godz. ćwiczeń Wykłady-2 Ćwiczenia-2 Uzyskanie podstawowych wiadomości z genetyki jakościowej i ilościowej, która pozwoli studentom na właściwe zrozumienie zagadnień związanych z hodowlą roślin uprawnych i zwierząt gospodarskich • wykłady • ćwiczenia • samodzielne studiowanie literatury • • ćwiczenia: rozwiązanie 6 zestawów zadań, których tematyka została omówiona na wykładach wykłady: zaliczenie z oceną na podstawie egzaminu pisemnego 36 17. Treści merytoryczne przedmiotu oraz sposób ich realizacji Wiedza 18. Zamierzon e efekty kształcenia * Umiejętności Kompetencje społeczne 2. Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej, obowiązującej do zaliczenia danego przedmiotu Wykłady: omówienie i przedstawienie na slajdach następującej tematyki: zarys historii genetyki; chromosomy i podział jądra komórkowego (mitoza, mejoza, gametogeneza); budowa genu i jego ekspresja (kod genetyczny, transkrypcja, translacja); mutacje (genowe, chromosomowo genowe); dziedziczenie cech uwarunkowanych jedną parą alleli (pierwsze prawo Mendla, współdziałanie alleli); niezależne dziedziczenie cech (drugie prawo Mendla, dziedziczenie cech sprzężonych, cechy sprzężone z płcią, plejotropia); współdziałanie genów z różnych par alleli (komplementarne epistaza sumujące działanie genów); zmienność cech i czynniki ją wywołujące (miary skupienia i rozproszenia); dziedziczenie cech ilościowych; podstawy genetyki populacji (prawo równowagi genetycznej, funkcja genów i genotypów, czynniki naruszające równowagę genetyczną); spokrewnienie i inbred; krzyżowanie (rodzaje krzyżowania i efekty). Ćwiczenia: wykonanie przez studentów 6 zestawów zadań obejmujących tematykę omawianą na wykładach. 1. Student posiada wiedzę z zakresu podstaw dziedziczenia cech jakościowych i ilościowych 2. Posiada wiedzę, która pozwoli na zrozumienie zagadnień związanych z hodowlą i chowem zwierząt gospodarskich 1. Potrafi rozwiązywać zadania związane z dziedziczeniem cech jakościowych 2. Potrafi szacować współczynniki inbredu i spokrewnienia 3. Posiada wiedzę pozwalającą na opracowanie kariotypów zwierząt gospodarskich na podstawie zdjęć chromosomów widzianych pod mikroskopem 1. Potrafi zająć stanowisko w dyskusjach związanych z genetycznym doskonaleniem roślin i zwierząt gospodarskich np. GMO Literatura podstawowa: 1. Nowicki B., Kosowska B. 1995. Genetyka i podstawy hodowli zwierząt. Podręcznik dla studentów wydziałów zootechnicznych. PWR i L, Warszawa. 2. Samborska A.C., Przyborowski J. 2006. Materiały do ćwiczeń z genetyki. Wyd. Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn. 3. Winter P.C. i inni., przekł. Prus-Głowacki W. 2005. Genetyka. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa. Literatura uzupełniająca: 1. Maciejowski J. 1980. Genetyka i zasady pracy hodowlanej. PWRiL, Warszawa. 2. Phil C. i inni. 2005. Biologia molekularna. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa. 3. Praca zbiorowa „Biologia”. 1980. PWRiL, Warszawa. 4. Rogalska S. i inni. 2005. Podstawy cytogenetyki roślin. Wyd. Naukowe PWN. Salomon E.P., Bergl R., Martin D.W., Villee C.A. 2000. Biologia Multico. Oficyna Wydawnicza, Warszawa. BILANS PUNKTÓW ECTS (obciążenie pracą studenta) Forma nakładu pracy studenta (udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie sprawozdania, itp.) Obciążenie studenta [h] Łączna liczba godzin, które student uzyskuje poprzez bezpośredni kontakt z nauczycielem akademickim 40 Łączna liczba godzin pracy własnej studenta koniczna dla realizacji zadań programowych przedmiotu 60 Sumaryczne obciążenie pracą studenta Punkty ECTS za moduł/przedmiot 100 4 Macierz efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) w odniesieniu do form zajęć numer EFEKT KSZTAŁCENIA Forma zajęć dydaktycznych 37 inne ... Zajęcia praktyczne Seminarium Konwersatorium Projekt Laboratorium Ćwiczenia Wykład efektu kształcenia WIEDZA 1 Posiada wiedzę z zakresu podstaw dziedziczenia cech jakościowych i ilościowych Posiada wiedzę, która pozwoli na zrozumienie zagadnień związanych z hodowlą i chowem zwierząt gospodarskich 2 UMIEJĘTNOŚCI 1 Potrafi rozwiązywać zadania dziedziczeniem cech jakościowych 2 Potrafi szacować współczynniki inbredu i spokrewnienia Posiada wiedzę pozwalającą na opracowanie kariotypów zwierząt gospodarskich na podstawie zdjęć chromosomów widzianych pod mikroskopem 3 związane z KOMPETENCJE SPOŁECZNE Potrafi zająć stanowisko w dyskusjach związanych z genetycznym doskonaleniem roślin i zwierząt gospodarskich np. GMO 1 SYLABUS MODUŁU/PRZEDMIOTU NA STUDIACH WYŻSZYCH Elementy składowe sylabusu Nazwa modułu/ przedmiotu Nazwa jednostki 2. prowadzącej przedmiot 3. Kod przedmiotu 4. Język przedmiotu 1. 5. Treści programowe 6. Typ przedmiotu 7. Rok studiów, semestr Imię i nazwisko osoby 8. (osób) prowadzącej przedmiot Imię i nazwisko osoby (osób) egzaminującej bądź udzielającej zaliczenia 9. w przypadku, gdy nie jest nim osoba prowadząca dany przedmiot Opis Biochemia Instytut Rolnictwa, kierunek Rolnictwo Wykład - RO.10.2.W Ćwiczenia laboratoryjne - RO.10.2.C polski Teorie powstania życia; podstawowe grupy biocząsteczek; anabolizm i katabolizm węglowodanów, białek i lipidów; procesy przenoszenia energii, regulacji i reprodukcji. Przedmiot jest obowiązkowy do zaliczenia pierwszego roku studiów oraz do ukończenia całego toku studiów Rok pierwszy, semestr drugi dr Sławomir Lis j.w. 38 10. Formuła przedmiotu 11. Wymagania wstępne Liczba godzin zajęć 12. dydaktycznych Liczba punktów ECTS przypisana 13. modułowi/przedmioto wi 14. Założenia i cele modułu/przedmiotu 15. Metody dydaktyczne Forma i warunki zaliczenia przedmiotu, w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia z przedmiotu, a także 16. formę i warunki zaliczenia poszczególnych form zajęć wchodzących w zakres danego przedmiotu Treści merytoryczne 17. przedmiotu oraz sposób ich realizacji Zamierzon e efekty 18. kształcenia * Wiedza Umiejętności Wykład i ćwiczenia laboratoryjne brak Wykład - 10 godzin Ćwiczenia laboratoryjne - 10 godzin Wykład - 1 Ćwiczenia - 1 Celem wykładu jest zapoznanie studentów z: 1. Teoriami powstania życia i ewolucji. 2. Składnikami budulcowymi organizmów żywych, 3. Budową i właściwościami białek, 4. Budową i funkcjami enzymów, 5. Anabolizmem i katabolizmem podstawowych składników organicznych: węglowodanów, białek i lipidów, 6. Budową i funkcjami kwasów nukleinowych, 7. Procesami metabolicznymi i przenoszeniem energii Celem ćwiczeń jest zapoznanie studentów z: 1. metodami przygotowywania i analizy materiału biologicznego, chromatografia cienkowarstwowa do rozdziału i identyfikacji związków biochemicznych; 2. metodami identyfikacji i reakcjami charakterystycznymi węglowodanów; 3. metodami identyfikacji i reakcjami charakterystycznymi aminokwasów; 2 godziny wykładu co dwa tygodnie (5 wykładów) 3 i 1/3 godziny ćwiczeń co dwa tygodnie (3 spotkania) Indywidualne konsultacje Publikowanie materiałów z wykładów, do ćwiczeń i do sprawozdań oraz zagadnień do egzaminu na stronie internetowej: http://www.chemia-pwsz.sanok.pl Kolokwium zaliczeniowe, testowe (20 pytań, 40 min.). Do zaliczenia kolokwium konieczne jest 50% + 1 prawidłowych odpowiedzi. Warunkiem dopuszczenia do kolokwium jest zaliczenie ćwiczeń laboratoryjnych. Zaliczenie ćwiczeń uzyskuje się po zaliczeniu kolokwium sprawdzającego wiedzę z poszczególnych tematów pracowni, oraz oddaniu sprawozdań z wszystkich doświadczeń. 1. Teorie powstania życia 2. Składniki organiczne organizmów żywych, 3. Budowa i właściwości białek budulcowych i enzymatycznych, 4. Anabolizm i katabolizm węglowodanów, białek i lipidów, 5. Budowa i funkcje kwasów nukleinowych, 6. Mechanizmy regulacji metabolizmu i przenoszenia energii Realizacja treści merytorycznych w formie wykładu. 1. Techniki wyodrębniania materiału biologicznego, 2. Podstawy chromatografii cienkowarstwowej i kolumnowej, 3. Analiza organiczna, identyfikacja węglowodanów i aminokwasów, Realizacja poprzez wprowadzenie słowne i ćwiczenia laboratoryjne. Student: opisuje składniki organizmów żywych, przedstawia budowę białek oraz ich funkcje w żywych organizmach, potrafi przedstawić procesy metaboliczne, opisuje funkcje kwasów nukleinowych. Student: potrafi wyekstrahować związki biochemiczne z materiału roślinnego i przeprowadza ich rozdział i identyfikację na TLC, zna reakcje charakterystyczne węglowodanów i aminokwasów, potrafi szeregiem reakcji zidentyfikować dowolny cukier lub aminokwas. 39 Kompetencje społeczne Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej, 19. obowiązującej do zaliczenia danego przedmiotu Student rozumie potrzebę ciągłego doskonalenia i dokształcania, potrafi pracować w grupie, jest odpowiedzialny za bezpieczeństwo swoje i innych. Literatura podstawowa: 1. Hames D., Hooper N. 2007. Biochemia. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa. 2. Kączkowski J. 2005. Podstawy biochemii. Wydawnictwa Naukowo Techniczne, Warszawa. Literatura uzupełniająca: 1. Davies D.D., Giovanelli J., ap Rees T. 1969. Biochemia roślin. Pańtw. Wyd. Rolnicze i Leśne, Warszawa 1969. 2. Jamrozik M., Ostrowska K. 1998. Ćwiczenia laboratoryjne z chemii organicznej. Wydawnictwo UJ, Kraków. 3. Kączowski J. 1985. Biochemia roślin. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa. 4. Samotus B. 1990. Biochemia dla rolników. Zakład Graficzny Akademii Rolniczej, Kraków. 5. Stryer L. 1999. Biochemia, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa. 6. Walory J., Pilarek M., Kalinowska M., Jaworowska-Deptuch H. 2003. Biochemia, ćwiczenia laboratoryjne. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa. BILANS PUNKTÓW ECTS (obciążenie pracą studenta) Forma nakładu pracy studenta (udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie sprawozdania, itp.) Obciążenie studenta [h] Udział w wykładach Udział w ćwiczeniach Konsultacje indywidualne Przygotowanie sprawozdań Przygotowanie do kolokwiów cząstkowych Przygotowanie do kolokwium zaliczeniowego 10 10 10 5 5 20 60 (30 h - kontaktowe, 30 h indywidualne) Sumaryczne obciążenie pracą studenta Punkty ECTS za moduł/przedmiot 2 Macierz efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) w odniesieniu do form zajęć WIEDZA 1 Znajomość składników żywych organizmów +++ +++ 2 Znajomość budowy białek +++ + 3 Znajomość funkcji białek w organizmach +++ ++ 3 Metabolizm węglowodanów, lipidów i białek +++ + 4 Funkcje kwasów nukleinowych +++ + UMIEJĘTNOŚCI 1 Umiejętność ekstrakcji związków biochemicznych z materiału roślinnego, ich rozdziału i identyfikacji + +++ 40 inne ... Zajęcia praktyczne Seminarium Konwersatorium Projekt Laboratorium EFEKT KSZTAŁCENIA Wykład numer efektu kształcenia Ćwiczenia Forma zajęć dydaktycznych 2 Znajomość reakcji charakterystycznych związków biologicznych i zastosowanie ich do identyfikacji tych związków 1 Potrzeba doskonalenia i dokształcania +++ +++ 2 Umiejętność pracy w grupie + +++ 3 Odpowiedzialność za bezpieczeństwo + +++ ++ +++ KOMPETENCJE SPOŁECZNE SYLABUSU MODUŁU/PRZEDMIOTU NA STUDIACH WYŻSZYCH Lp. 1. 2. 3. 4. Elementy składowe sylabusu Nazwa modułu/ przedmiotu Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Kod przedmiotu Język przedmiotu 5. Treści programowe 6. Typ przedmiotu Rok studiów, semestr Imię i nazwisko osoby (osób) prowadzącej przedmiot Imię i nazwisko osoby (osób) egzaminującej bądź udzielającej zaliczenia w przypadku, gdy nie jest nim osoba prowadząca dany przedmiot Formuła przedmiotu Wymagania wstępne Liczba godzin zajęć dydaktycznych Liczba punktów ECTS przypisana modułowi/przedmiot owi 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. Opis Fizjologia roślin Instytut Rolnictwa Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. J. Grodka w Sanoku RO.11.2.W, RO.11.2.C Polski Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów ze składem chemicznym roślin, budową ważniejszych organów, z procesami pobierania wody i składników mineralnych, z procesami przejawów życiowych roślin, z procesami przetwarzania energii słonecznej w chemiczną, dynamiką wzrostu i rozwoju roślin oraz oddziaływaniem warunków siedliskowych na te procesy. obowiązkowy do zaliczenia w semestrze II rok studiów I / sem. II prof. dr hab. Mirosław Kasperczyk mgr inż. Mateusz Kaczmarski j. w. Wykład i ćwiczenia przedmioty wprowadzające: botanika, chemia ogólna, fizyka Wykład – 10 ćwiczenia - 15 Wykład – 2 ćwiczenia - 3 41 14. 15. 16. Założenia i cele modułu/przedmiotu Metody dydaktyczne Forma i warunki zaliczenia przedmiotu, w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia z przedmiotu, a także formę i warunki zaliczenia poszczególnych form zajęć wchodzących w zakres danego przedmiotu 17. Treści merytoryczne przedmiotu oraz sposób ich realizacji 18. Zamierz one efekty kształce nia* Wiedza Umiejętności Kompetencj e społeczne Wiedza: student posiada wiedzę w zakresie zjawisk obrazujących życie i rozwój roślin, ich zależności od warunków siedliskowych, sposobu odżywiania się roślin i produkcji skomplikowanej substancji dla potrzeb człowieka. Umiejętności: student potrafi ocenić potrzeby żywieniowe roślin po ich budowie morfologicznej, produktywność, wpływ aktualnych warunków siedliskowych na zachodzące procesy życiowe oraz zapewnić im należyty wzrost, rozwój i przezimowanie. Kompetencje społeczne: student posiada świadomość zapewnienia roślinom należytych – optymalnych warunków dla rozwoju celem uzyskania plonów o dużej wartości odżywczej, nie szkodząc środowisku przyrodniczemu. Upowszechnianie tej wiedzy. • Wykład i ćwiczenia Wykład- egzamin pisemny i ustny Ćwiczenia- średnia ocena z trzech kolokwium pisemnych Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest opanowanie przez studenta treści merytorycznych przedmiotu podanych przez wykładowcę oraz uzyskanych poprzez samokształcenie przez studenta ze wskazanej literatury z tego zakresu. Wykłady: budowa głównych organów rośliny (korzeń, łodyga, liść) – 2 godz. Skład chemiczny roślin – 1 godz. Gospodarka wodna roślin (mechanizmy pobierania i transportu wody, bilans wodny)- 2 godz. Fotosynteza, jej produkty i zależność od warunków siedliskowych – 3 godz. Stadia rozwojowe roślin i czynniki warunkujące ich przebieg – 1 godz. Rodzaje i znaczenie fitohormonów – 1 godz. Ruchy roślin i ich znaczenie w życiu rośliny – 1 godz. Ćwiczenia: Gospodarka wodna roślin (proces osmozy, pęcznienie nasion, pomiar transpiracji metodą wagową) – 2 godz. Znaczenie ważniejszych składników mineralnych w odżywianiu roślin na przykładzie nadmiaru i niedoboru azotu i potasu 2 godz. Pomiar zawartości chlorofilu w tkance listnej i określenie wydajność fotosyntezy za pomocą chlorofilometru (wskaźnik CCI – wskaźnik zawartości chlorofilu) - 3 godz. Pomiar oddychania metodą wagową - 2 godz. Ocena ruchu roślin - 2 godz. Ocena wzrostu roślin jedno i dwuliściennych - 1 godz. Wykonanie pomiaru do oszacowania wspłczynnika LAI za pomocą aparatu SUNSCAN - 3 godz. Student posiada wiedzę z zakresu: - potrzeb pokarmowych roślin, - W08 - czynników warunkujących wzrost i rozwój,W13 - sposobu odżywiania się roślin, W13 - wytwarzania energii chemicznej.W13 Student potrafi: - ocenić wpływ siedliska na produktywność roślin,U16 - określić brak lub nadmiar składnika pokarmowego, U16 - w miarę możliwości stworzyć optymalne warunki dla wzrostu roślin.U11 Student rozumie potrzebę kształtowania optymalnych warunków dla wzrostu i rozwoju roślin K03 oraz ciągłego wzbogacania swej wiedzy.K03, K07 42 19. Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej, obowiązującej do zaliczenia danego przedmiotu Literatura podstawowa: 1. Górecki R.J., Grzesiuk S. 2002. Fizjologia plonowania roślin. Wyd. Uniw. Warm.-Mazur, Olsztyn. 2. Kozłowska M. 2007. Fizjologia roślin:od teorii do nauk stosowanych. PWRiL, Warszawa. 3. Lewak S., Kopcewicz J. 2009. Fizjologia roślin. Wzd II zm. i uzup. Wyd. PWN, W-wa. 4. Filek W. i in., 2007. Ćwiczenia z fizjologii roślin z podstwami biochemii. Wyd AR w Krakowie. 5. Blamowski Z., Borowski E., 2006. Ćwiczenia z fizjologii roślin. Wyd. AR w Lublinie. Literatura uzupełniająca: 1. Kasperczyk M. i inni. 2010. Dynamika wzrostu i rozwoju czterech gatunków roślin. Łąkarstwo w Polsce. 2. Kasperczyk M. 2010. Dynamika wzrostu, rozwoju i akumulacji makroelementów przez kupkówkę pospolitą. Łąkarstwo w Polsce. 3. Kasperczyk M. Powierzchnia asymilacyjna blaszek liściowych traw a produktywność. Maszynopis. BILANS PUNKTÓW ECTS (obciążenie pracą studenta) Forma nakładu pracy studenta (udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie sprawozdania, itp.) Obciążenie studenta [h] Łączna liczba godzin, którą student uzyskuje poprzez bezpośredni kontakt z nauczycielem akademickim – 1 ECTS 35 Łączna liczba godzin pracy własnej studenta (bez udziału prowadzącego lub z udziałem prowadzącego w ramach konsultacji) konieczna dla realizacji zadań przedmiotu – 1 ECTS 90 Sumaryczne obciążenie pracą studenta Punkty ECTS za moduł/przedmiot 125 z bezpośrednim udziałem nauczyciela akademickiego 1,5 samodzielna praca studenta 3,5 43 Macierz efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) w odniesieniu do form zajęć inne ... Zajęcia praktyczne Seminarium Konwersatorium Projekt Ćwiczenia EFEKT KSZTAŁCENIA Wykład numer efektu kształcenia Laboratorium Forma zajęć dydaktycznych WIEDZA 1 Zna potrzeby pokarmowe roślin * * 2 Zna czynniki warunkujące wzrost i rozwój roślin Zna sposoby odżywiania się roślin * ** * ** 3 4 Zna sposoby wytwarzania energii * chemiczne UMIEJĘTNOŚCI 1 Rozpoznaje wpływ warunków * ** siedliskowych na rozwój roślin Rozpoznaje brak lub nadmiar składnika * * nawozowego Stwarza optymalne warunki dla rozwoju * ** roślin KOMPETENCJE SPOŁECZNE 2 3 1 Rozumie potrzebę kształtowania optymalnych warunków siedliskowych dla rozwoju roślin. 2 Rozumie potrzebę ciągłego uzupełniania wiedzy. * ** * SYLABUSU MODUŁU/PRZEDMIOTU NA STUDIACH WYŻSZYCH Lp. Elementy składowe sylabusu 3. 4. Nazwa modułu/ przedmiotu Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Kod przedmiotu Język przedmiotu 5. Treści programowe 6. Typ przedmiotu Rok studiów, semestr Imię i nazwisko osoby (osób) prowadzącej przedmiot 1. 2. 7. 8. Opis Ekonomia Instytut Rolnictwa RO.12.2.W, RO.12.2.C polski Podstawowe pojęcia i prawa ekonomiczne. Funkcjonowanie mechanizmu rynkowego. Uczestnicy procesu gospodarowania i powiązania między nimi. Decyzje konsumenta i producenta. Rynek kapitałowy. Państwo jako podmiot regulujący gospodarkę. Obowiązkowy do zaliczenia semestru studiów I rok, semestr II Dr inż. Ryszard Dziekan 44 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. Imię i nazwisko osoby (osób) egzaminującej bądź udzielającej zaliczenia w przypadku, gdy nie jest nim osoba prowadząca dany przedmiot Formuła przedmiotu Wymagania wstępne Liczba godzin zajęć dydaktycznych Liczba punktów ECTS przypisana modułowi/przedmiot owi Założenia i cele modułu/przedmiotu Metody dydaktyczne Forma i warunki zaliczenia przedmiotu, w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia z przedmiotu, a także formę i warunki zaliczenia poszczególnych form zajęć wchodzących w zakres danego przedmiotu j.w. wykład, ćwiczenia audytoryjne wykład: 20, ćwiczenia audytoryjne 15 3 Celem przedmiotu jest przedstawienie najważniejszych pojęć i praw ekonomicznych, wyjaśnienie roli i wpływu podejmowanych decyzji przez gospodarstwa domowe na działalność przedsiębiorstw, zapoznanie z funkcjonowaniem rynku oraz motywami podejmowania decyzji dotyczących produkcji przez przedsiębiorstwa. Przedstawienie roli państwa jako podmiotu regulującego gospodarkę. Kształcenie umiejętności definiowania podstawowych pojęć ekonomicznych oraz praktyczne wykorzystanie praw ekonomicznych, analizowanie zmian popytu i podaży, a także wyznaczanie optimum technicznego i maksymalnego zysku przedsiębiorstwa. metody podające, wykład problemowy, ćwiczenia problemowe Ćwiczenia: oceny formujące - ocenianie ciągłe wykonywanych zadań, ocena podsumowująca – poprawne wykonanie ćwiczeń, Wykłady: egzamin ustny 45 17. Treści merytoryczne przedmiotu oraz sposób ich realizacji 18. Zamierz one efekty kształce nia* 19. Wiedza Umiejętności Kompetencj e społeczne Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej, obowiązującej do zaliczenia danego przedmiotu Wykłady: 1. Potrzeby ludzkie i możliwości ich zaspakajania. 2. Sposoby rozwiązywania podstawowych problemów ekonomicznych – systemy gospodarcze. 3. Funkcjonowanie mechanizmu rynkowego – strona popytu i podaży na rynku. 4-5. Elastyczność popytu i podaży. 6. Podstawowe struktury rynkowe. 7. Uczestnicy procesu gospodarowania i powiązania między nimi. 8. Gospodarowanie budżetem konsumenta. 9. Decyzje dotyczące konsumpcji. 10. Cele i podstawowe decyzje producenta. Koszty i przychody. 11-12. Ekonomiczne podstawy podejmowania decyzji przez producenta. 13. Charakterystyka rynku kapitałowego. 14. Rola państwa we współczesnej gospodarce rynkowej. 15. Polityka fiskalna państwa. 16. System bankowy. Polityka pieniężna państwa. 17. Rynek pracy. Bezrobocie i polityka jego zwalczania. 18. Inflacja i polityka antyinflacyjna. 19. Cykle gospodarcze. 20. Mierniki wzrostu i rozwoju gospodarczego. Ćwiczenia: 1. Zasoby ekonomiczne. Wybór i koszt alternatywny. 2. Granica możliwości produkcyjnych. Systemy ekonomiczne. 3. Działanie rynku. 4. Równowaga rynkowa. 5-6. Rynki pracy, kapitałowy i zasobów naturalnych. 7-8. Konsument jako podmiot na rynku. 9-10. Producent jako podmiot na rynku. - zna podstawowe kategorie gospodarki rynkowej oraz rozumie podstawowe procesy mikro i makroekonomiczne - wykorzystuje teorie konsumenta i producenta w interpretacji problemów praktyki gospodarczej oraz ocenia racjonalność decyzji podmiotów gospodarczych i gospodarstw domowych, - posługuje się miernikami społeczno-ekonomicznymi w ocenie rozwoju rynku - rozumie potrzebę ustawicznego podnoszenia kwalifikacji, - jest ukierunkowany do aktywnego życia społecznego i zawodowego Literatura podstawowa: 1. Milewski R. Belka M. 1999. Elementarne zagadnienia ekonomii. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa. 2. Milewski R., Kwiatkowski E. 2005. Podstawy ekonomii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa. 3. Nojszewska E.1995. Podstawy ekonomii. WSiP, Warszawa. Literatura uzupełniająca: 1. Adamowicz E. i inni. 2003. Ekonomia bez tajemnic, WSiP, Warszawa. Mierzejewska-Majcherek J. 2007. Podstawy ekonomii. Wydawnictwo Difin, Warszawa. 2. Mierzejewska-Majcherek J. 2007. Podstawy ekonomii. Wydawnictwo Difin, Warszawa. 3. Samuelson P. Nordhaus W. 2006. Ekonomia. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa. BILANS PUNKTÓW ECTS (obciążenia pracą studenta) Forma nakładu pracy studenta Obciążenie studenta [h] udział w zajęciach, aktywność, konsultacje 45 przygotowanie i wykonanie ćwiczeń, 25 przygotowanie do egzaminu 10 Sumaryczne obciążenie pracą studenta 80 3 Punkty ECTS za moduł/przedmiot Macierz efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) w odniesieniu do form zajęć Numer EFEKT KSZTAŁCENIA Forma zajęć dydaktycznych 46 1 inne ... Zajęcia praktyczne Seminarium Konwersatorium x Projekt x Laboratorium Ćwiczenia Wiedza - zna podstawowe kategorie gospodarki rynkowej oraz rozumie podstawowe procesy mikro i makroekonomiczne Wykład efektu kształcenia Umiejętności - wykorzystuje teorie konsumenta i producenta w interpretacji problemów praktyki gospodarczej oraz ocenia racjonalność decyzji podmiotów gospodarczych i gospodarstw domowych, - posługuje się miernikami społecznoekonomicznymi w ocenie rozwoju rynku 1 2 x x Kompetencje społeczne - rozumie potrzebę ustawicznego podnoszenia kwalifikacji, - jest ukierunkowany do aktywnego życia społecznego i zawodowego 1 2 x x x x SYLABUS MODUŁ/PRZEDMIOTU NA STUDIACH WYŻSZYCH Lp. Elementy składowe sylabusu Nazwa modułu/ przedmiotu Nazwa jednostki 2. prowadzącej przedmiot 3. Kod przedmiotu 4. Język przedmiotu 1. 5. Treści programowe 6. Typ przedmiotu 7. Rok studiów, semestr Imię i nazwisko osoby 8. (osób) prowadzącej przedmiot Imię i nazwisko osoby (osób) egzaminującej bądź udzielającej 9. zaliczenia w przypadku, gdy nie jest nim osoba prowadząca dany przedmiot 10. Formuła przedmiotu 11. Wymagania wstępne Opis Doświadczalnictwo rolnicze Instytut Rolnictwa RO.13.2.W, RO.13.2.C polski Przygotowanie studentów do samodzielnego opracowania metodyki badań, przeprowadzenia eksperymentu oraz opracowania wyników. Zapoznanie studentów z wyposażeniem wzorcowych laboratoriów w aparaturę i technikę badawczą. • obowiązkowy do zaliczenia semestru Rok I, semestr II, studia niestacjonarne dr inż. Ryszard Szypuła jak wyżej Wykłady i ćwiczenia Brak 47 Liczba godzin zajęć dydaktycznych Liczba punktów ECTS 13. przypisana modułowi/przedmiotowi 12. 20 godz. wykładów i 5 godz. ćwiczeń 2 ECTS – wykłady 1 ECTS -ćwiczenia 1. 14. Założenia i cele modułu/przedmiotu 15. Metody dydaktyczne Forma i warunki zaliczenia przedmiotu, w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia z przedmiotu, a także 16. formę i warunki zaliczenia poszczególnych form zajęć wchodzących w zakres danego przedmiotu Treści merytoryczne 17. przedmiotu oraz sposób ich realizacji Wiedza Zamierzon e efekty 18. kształcenia * Umiejętności Kompetencje społeczne Zapoznanie z historią i stanem obecnym doświadczalnictwa agro i zootechnicznego. 2. Przygotowanie studentów do samodzielnego opracowania metodyki badań oraz statystycznego opracowania ich wyników. 3. Zapoznanie z prawidłowym stawianiem hipotez oraz wyciąganiem wniosków z eksperymentów. 4. Wykorzystanie eksperymentu jako elementu pracy dyplomowej. Wykład uzupełniony ilustracją medialną tematu (skaner, rzutnik pisma). Ćwiczenia terenowe- aktywizacja studentów przez dyskusję i kolokwium zaliczeniowe. Wykład –3 godz. tygodniowo Ćwiczenia – 2 godz. raz w miesiącu (wyjazdowe) Ćwiczenia: aktywny udział w zajęciach oraz kolokwium zaliczeniowe Wykład: egzamin ustny z materiału wykładu i zalecanej literatury. Wykłady: 1. Zapoznanie z tematyką przedmiotu i zalecaną literaturą. 2. Obserwacja i doświadczenie jako metoda badań. 3. Pojęcie „empirii potocznej” jako głównego motoru postępu. 4. Trzy etapy formuowania prawa naukowego. 5. Początek doświadczalnictwa „instytucjonalnego” w Europie i Polsce. 6. Doświadczalnictwo agrotechniczne. 7. Doświadczalnictwo zootechniczne. 8. Plan pracy naukowej, hipoteza, eksperyment oraz opracowywanie wyników badań. Ćwiczenia: 1. Wojewódzkie Laboratorium Weterynaryjne w Krośnie- zapoznanie z nowoczesną aparaturą oraz techniką w zakresie badania surowców zwierzęcych, żywności pasz oraz diagnozowania jednostek chorobowych odzwierzęcych. 2. Rejonowe Laboratorium Ochrony Środowiska w Jaśle- zapoznanie z metodyką i aparatura badawczą w zakresie oznaczeń zanieczyszczeń (chemicznych i mikrobiologicznych) powietrza gleby i wody. 3. Zootechniczny Zakład Doświadczalny w Odrzechowej (Instytut Zootechniki w Balicach)- zapoznanie się z doświadczeniami prowadzonymi na zwierzętach. 4. Gospodarstwo Doświadczalne Zespołu Szkół Rolniczych w Nowosielcach oraz Zakład Doświadczalny Oceny Odmian w Dukli- zapoznanie się z prowadzeniem prac badawczych w agrotechnice. * Zna zasady formowania prawa naukowego oraz opracowania metodyki eksperymentu * Poznał ogólne wytyczne badań agro i zootechnicznych * Zapoznał się z nowoczesną aparatura i techniką badawczą * Potrafi opracować plan pracy naukowej (określić teren badań, materiał i metody) * W oparciu o znajomość metod statystyki dokonać analizy wyników badań * Rozumie rolę eksperymentu jako głównego motoru społecznego postępu * Docenia społeczno-zawodowe doświadczenie (tzw. empirię potoczną) 48 Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej, 19. obowiązującej do zaliczenia danego przedmiotu Literatura podstawowa: 1. Bednarek R. i inni. 2004. Badania ekologiczno-gleboznawcze. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa. 2. Ruszczyc Z. 1970. Metodyka doświadczeń zootechnicznych. PWRiL, Warszawa. 3. Sapek-Falenty B. 2009. Badania chemiczne w służbie rolnictwa i ochrony środowiska. Instytut Melioracji i Użytków Zielonych, Zeszyty edukacyjne 12, Wydawnictwo IMUZ. Literatura uzupełniająca: 1. Łomnicki A. 1999. Wprowadzenie do statystyki dla przyrodników, wyd. II. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa. 2. Oktawa W. 1980. Elementy statystyki i metodyka doświadczalnictwa. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa. 3. Starzyńska W. 2000. Statystyka praktyczna. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa. BILANS PUNKTÓW ECTS (obciążenie pracą studenta) Forma nakładu pracy studenta (udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie sprawozdania, itp.) Obciążenie studenta [h] Aktywny udział w wykładach i ćwiczeniach, konsultacje Przygotowanie do ćwiczeń Opracowanie przykładowego planu pracy badawczej 40 15 25 Sumaryczne obciążenie pracą studenta 80 Punkty ECTS za moduł/przedmiot 3 Macierz efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) w odniesieniu do form zajęć inne ... Zajęcia praktyczne Seminarium Konwersatorium Projekt Laboratorium EFEKT KSZTAŁCENIA Wykład numer efektu kształcenia Ćwiczenia Forma zajęć dydaktycznych WIEDZA 1 Zna zasady formowania prawa naukowego oraz opracowania metodyki eksperymentu x 2 Poznał ogólne wytyczne badań agro i zootechnicznych Zapoznał się z nowoczesną aparatura i techniką badawczą x 3 X x X UMIEJĘTNOŚCI 1 Potrafi opracować plan pracy naukowej (określić teren badań, materiał i metody) 2 W oparciu o znajomość metod statystyki dokonać analizy wyników badań 1 Rozumie rolę eksperymentu jako głównego motoru społecznego postępu X x x KOMPETENCJE SPOŁECZNE x 49 Docenia społeczno-zawodowe doświadczenie (tzw. empirię potoczną) 2 X SYLABUS MODUŁ/PRZEDMIOTU NA STUDIACH WYŻSZYCH Lp. Elementy składowe sylabusu 3) 4) Nazwa modułu/ przedmiotu Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Kod przedmiotu Język przedmiotu 5) Treści programowe 6) Typ przedmiotu 7) Rok studiów, semestr Imię i nazwisko osoby (osób) prowadzącej przedmiot Imię i nazwisko osoby (osób) egzaminującej bądź udzielającej zaliczenia w przypadku, gdy nie jest nim osoba prowadząca dany przedmiot Formuła przedmiotu Wymagania wstępne Liczba godzin zajęć dydaktycznych Liczba punktów ECTS przypisana modułowi/przedmiotowi 1) 2) 8) 9) 10) 11) 12) 13) 14) Założenia i cele modułu/przedmiotu Opis Grafika inżynierska Instytut Techniczny, Zakład Informatyki Stosowanej w Technice RO.14.2.C polski Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z możliwościami zastosowań oprogramowań do komputerowego wspomagania projektowania oraz poznanie technik szybkiego tworzenia dokumentacji konstrukcyjnej. Cel ten pozwoli wykształcić umiejętność praktycznego wykorzystania systemu AutoCad do tworzenia modeli geometrycznych typowych prostych części maszynowych oraz dokumentacji technicznej w postaci rysunków technicznych wykonawczych gotowych do plotowania. • obowiązkowy do zaliczenia semestru/roku studiów, I rok / sem. II Dr inż. Jan Ziobro, Mgr Arkadiusz Zulewski j.w. Ćwiczenia laboratoryjne Wymagana realizacja zagadnień z przedmiotu technologia informacyjna oraz podstawy rysunku technicznego. 20 godz., studia stacjonarne 2 Wiedza: Student ma wiedzę dotyczącą podstawowych pojęć związanych z grafika inżynierską oraz programem AutoCad. Zna i rozumie proces numerycznego odwzorowania prostych elementów maszynowych. Ma wiedze na temat poleceń i funkcji do kształtowania i edycji rysunku Umiejętności: Potrafi wykorzystać elementy znormalizowane w celu szybkiego i poprawnego tworzenia obiektu rysunkowego. Potrafi posługiwać się programem AutoCad oraz tworzyć obiekty i dokumentację techniczną. Kompetencje społeczne: Rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie. Ma świadomość i rozumie priorytety służące do realizacji prostych zadań inżynierskich 50 15) Metody dydaktyczne 16) Forma i warunki zaliczenia przedmiotu, w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia z przedmiotu, a także formę i warunki zaliczenia poszczególnych form zajęć wchodzących w zakres danego przedmiotu 17) Treści merytoryczne przedmiotu oraz sposób ich realizacji Ćwiczenia odbywają się, co tydzień, w laboratorium Systemów CAx, w IT PWSZ. Wymiar zajęć: 30godz. (15tyg. w semestrze po 2godz. tygodniowo). Metody nauczania: • konsultacje (zarówno regularne, jak też organizowane w indywidualnych przypadkach) • praca w laboratorium • ćwiczenia praktyczne Podstawę zaliczenia stanowi opanowanie treści merytorycznych przedmiotu realizowanych podczas zajęć oraz uzyskanych poprzez samodzielne studiowanie wskazanej literatury. Warunkiem uzyskania zliczenia jest uczestnictwo studenta w zajęciach oraz pozytywna ocena z kolokwium zaliczeniowego. Formą 1,5godz. kolokwium jest wykonanie wskazanego ćwiczenia projektowego w programie AutoCad. Ćwiczenia praktyczne obsługi systemu CAD na bazie programu AutoCad: • Ogólne zasady konstrukcji. Struktura procesu projektowania 2godz. • Systemy Cax i bazy danych elementów znormalizowanych -2godz. • Układy współrzędnych. Nastawy rysunkowe -2godz. • Tworzenie rysunku prototypowego -2godz. • Polecenia wspomagające rysowanie w AutoCad-dzie -2godz. • Podstawowe polecenia kształtowania i edycji obiektów rysunkowych -4godz. • Rysowanie precyzyjne z użyciem: współrzędnych, lokalizacji, uchwytów, sterowania wyświetlaniem -4godz. • Opcje rysowania i edycji 2D -2godz. Sposób realizacji: ćwiczenia laboratoryjne, samodzielne studiowanie przez studentów wskazanej literatury. 1. Wiedza 18) Zamierzone efekty kształcenia * Umiejętności Kompetencje społeczne 19) Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej, obowiązującej do zaliczenia danego przedmiotu 1) 2) Zna terminologię oraz podstawowe pojęcia wiązane z grafiką inżynierską i programem AutoCad. 2. Charakteryzuje proces numerycznego odwzorowania elementów. 3. Rozróżnia polecenia i stosowane funkcje kształtowania i edycji rysunku. 1. Potrafi posługiwać się programem AutoCad do tworzenia rysunków. 2. Umie korzystać z baz danych elementów znormalizowanych. 3. Potrafi tworzyć dokumentację techniczną Rozumie potrzebę ustawicznego uzupełniania wiedzy. Potrafi określić priorytety służące do realizacji prostych zadań inżynierskich Literatura podstawowa: Grudziński L.: „Naucz się z nami! Projektować w AutoCadzie”. Komputerowa Oficyna Wydawnicza Help, Michałowice k. Warszawy, 2002, Help programu AutoCad. Wersja elektroniczna Materiały dostarczane przez prowadzącego Literatura uzupełniająca: Pikoń A.: „AutoCad 2004PL”. Helion, Gliwice, 2003. BILANS PUNKTÓW ECTS (obciążenie pracą studenta) Forma nakładu pracy studenta (udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie sprawozdania, itp.) Samodzielne wykonywanie ćwiczeń na zdjęciach – 1ECTS Obciążenie studenta [h] 25 51 Samodzielna ścieżka poszukiwań podobnych rozwiązań – 1ECTS 25 Sumaryczne obciążenie pracą studenta 50 Punkty ECTS za moduł/przedmiot 2 Macierz efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) w odniesieniu do form zajęć WIEDZA Ma wiedzę związaną z zagadnieniami komputerowego tworzenia dokumentacji technicznej Zna metody i techniki cyfrowego odwzorowania prostych elementów 1 2 L L UMIEJĘTNOŚCI Potrafi pozyskiwać informację z baz danych elementów znormalizowanych Potrafi porozumiewać się przy użyciu cyfrowej dokumentacji technicznej w środowisku zawodowym 1 2 Potrafi posługiwać się oprogramowaniem do komputerowego wspomagania projektowania AutoCad KOMPETENCJE SPOŁECZNE 3 Rozumie potrzebę ciągłego podnoszenia kwalifikacji 1 Potrafi określić priorytety służące do realizacji prostych zadań inżynierskich. 2 L L L L L SYLABUS MODUŁ/PRZEDMIOTU NA STUDIACH WYŻSZYCH Lp. 1. 2. 3. 4. Elementy składowe sylabusu Nazwa modułu/ przedmiotu Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Kod przedmiotu Język przedmiotu Opis Ergonomia i BHP w rolnictwie Instytut Rolnictwa PWSZ im. J. Grodka w Sanoku RO.15.2.Wk – dla studiów stacjonarnych polski 52 inne ... Zajęcia praktyczne Seminarium Konwersatorium Projekt Laboratorium EFEKT KSZTAŁCENIA Wykład Numer efektu kształcenia Ćwiczenia Forma zajęć dydaktycznych 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 5. Treści programowe 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. Definicje cele i zakres ergonomii. Podstawowy układ ergonomiczny. Charakterystyka procesu pracy. Etapy procesu pracy. Obciążenie człowieka pracą. Fizjologiczne aspekty pracy. Rodzaje i metody pomiaru obciążenia praca fizyczną i psychiczną. Rodzaje zmęczenia. Psychospołeczne i organizacyjne aspekty pracy. Potrzeby realizowane w procesie pracy. Modele podejścia do pracy. Sposoby motywacji i style kierowania. Parametry charakteryzujące sylwetkę człowieka (antropometria, pozycja ciała przy pracy). Antropometryczne zasady kształtowania obszarów pracy. Parametry przestrzenne stanowiska pracy i jego elementów składowych. Czynniki materialne środowiska pracy. Przyczyny wypadków przy pracy i postępowanie powypadkowe. Choroby zawodowe – przyczyny i sposoby zapobiegania. Podstawowe przepisy BHP. Zasady udzielenia pierwszej pomocy. Prawo pracy. Obowiązkowe ubezpieczenia w rolnictwie Zasady higieny i ochrony zdrowia Dobre praktyki bezpieczeństwa pracy w produkcji roślinnej i zwierzęcej. Dobre praktyki bezpieczeństwa i higieny pracy podczas innych prac wykonywanych przez rolników Typ przedmiotu Rok studiów, semestr Imię i nazwisko osoby (osób) prowadzącej przedmiot Imię i nazwisko osoby (osób) egzaminującej bądź udzielającej zaliczenia w przypadku, gdy nie jest nim osoba prowadząca dany przedmiot Formuła przedmiotu Wymagania wstępne Liczba godzin zajęć dydaktycznych Liczba punktów ECTS przypisana modułowi/przedmiotowi Założenia i cele modułu/przedmiotu Obowiązkowy do zaliczenia semestru II Metody dydaktyczne Praca w grupach, pokaz, konsultacje w indywidualnych przypadkach, prezentacje Rok I semestr II [studia stacjonarne i niestacjonarne] Józef Gocko jw. Wykład konwersatoryjny brak 15 1 Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów obowiązującymi przepisami w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, podstawowymi zagadnieniami z zakresu ergonomii, organizacji pracy i prawa pracy. 53 16. Forma i warunki zaliczenia przedmiotu, w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia z przedmiotu, a także formę i warunki zaliczenia poszczególnych form zajęć wchodzących w zakres danego przedmiotu Obecność na zajęciach. Wykonanie projektu i prezentacji 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 17. Treści merytoryczne przedmiotu oraz sposób ich realizacji 8) 9) 10) 11) 12) 13) 14) 15) 16) 17) 18) 18. Zamierzone efekty kształcenia * Definicje cele i zakres ergonomii. Podstawowy układ ergonomiczny – 0,5 godz. Charakterystyka procesu pracy. Etapy procesu pracy. Obciążenie człowieka pracą.- 0,5 godz. Fizjologiczne aspekty pracy .- 1 godz. Rodzaje i metody pomiaru obciążenia praca fizyczną i psychiczną. Rodzaje zmęczenia..- 1 godz. Psychospołeczne i organizacyjne aspekty pracy. Potrzeby realizowane w procesie pracy .- 1 godz. Modele podejścia do pracy. Sposoby motywacji i style kierowania. .- 1 godz. Parametry charakteryzujące sylwetkę człowieka (antropometria, pozycja ciała przy pracy) .- 1 godz. Antropometryczne zasady kształtowania obszarów pracy .- 1 godz. Parametry przestrzenne stanowiska pracy i jego elementów składowych.-1godz Czynniki materialne środowiska pracy- 1godz Przyczyny wypadków przy pracy i postępowanie powypadkow.- 0,5 godz. Choroby zawodowe – przyczyny i sposoby zapobiegania. .- 0,5 godz. Podstawowe przepisy BHP. Zasady udzielenia pierwszej pomocy. .1 godz. Prawo pracy. .- 0,5godz. Obowiązkowe ubezpieczenia w rolnictwie.- 0,5 godz. Zasady higieny i ochrony zdrowia.- 1 godz. Dobre praktyki bezpieczeństwa pracy w produkcji roślinnej i zwierzęcej. .- 1 godz. Dobre praktyki bezpieczeństwa i higieny pracy podczas innych prac wykonywanych przez rolników.- 1 godz. Wiedza zna podstawowe zasady, metody, techniki, technologie, narzędzia i materiały oraz funkcje budowli technicznych wspierające kształtowanie krajobrazu w celu poprawy jakości bytowania człowieka Umiejętności prezentuje własne poglądy z wykorzystaniem różnych form oraz uczestniczy w dyskusji celem osiągnięcia wspólnego stanowiska Kompetencje społeczne jest odpowiedzialny za bezpieczeństwo pracy własnej i innych 54 Literatura podstawowa: • Rosner J. (1982): Podstawy ergonomii, PWN, Warszawa • Szlązak J. Szlązak N.: „Bezpieczeństwo i Higiena Pracy” wydanie drugie ,Wydawnictwa AGH, Kraków 2010 Literatura uzupełniająca: Materiały źródłowe (przepisy, normy, publikacje) 1) Dyrektywa Rady (80/68/EWG) z dnia 17 grudnia 1979 r. w sprawie ochrony wód gruntowych przed zanieczyszczeniem spowodowanym przez niektóre substancje niebezpieczne (Dz. Urz. WE L 20 z 26.1.1980, str. 43, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 15, t.1, str. 134, z późn. zm.) art. 4 i 5 19. Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej, obowiązującej do zaliczenia danego przedmiotu 2) Dyrektywa Rady (91/414/EWG) z dnia 15 lipca 1991 r. dotycząca wprowadzania do obrotu środków ochrony roślin (Dz. U. WE L 230 z 19.8.1991, str.1-32, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 11, str. 332-367, z późn. zm.) 3) Dyrektywa Rady (91/676/EWG) z dnia 12 grudnia 1991 r. dotycząca ochrony wód przed zanieczyszczeniami powodowanymi przez azotany pochodzenia rolniczego (Dz. Urz. WE L 375, z 31.12.1991, str. 1-8, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 15, t. 2, str. 68, z późn. zm.) art. 4 i 5 4) Dyrektywa Rady (96/22/WE) z dnia 29 kwietnia 1996 r. dotycząca zakazu stosowania w gospodarstwach hodowlanych związków o działaniu hormonalnym, tyreostatycznym i b-agonistycznym 5) Dyrektywa Rady (98/58/WE) z dnia 20 lipca 1998 r. dotycząca ochrony zwierząt hodowlanych (Dz. Urz. WE L 221 z 8.8.1998, str. 23-27, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 23, str. 316 – 320, z późn. zm.) 6) Ustawa z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych (Dz. U. Nr 16, poz.78, z późn. zm.) art. 15 ust. 4 7) Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt. (Dz.U. Nr 111, poz. 724, z późn. zm.) 8) Ustawa z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawożeniu. (Dz. U. Nr 147, poz. 103 9) Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach. (Dz.U. 2007 Nr 39, poz. 251 Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 1 lutego 2007 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o odpadach) 10) Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne. (Dz. U. 2005 Nr 229, poz. 2019 z późn. zm.) 11) Ustawa z dnia 18 grudnia 2003 r. o ochronie roślin. (Dz. U. 2004 Nr 11, poz. 94, z późn. zm.) 12) Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 18 maja 2005 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania pomocy finansowej na dostosowanie gospodarstw rolnych do standardów Unii Europejskiej objętej planem rozwoju obszarów wiejskich (Dz. U. Nr 93 poz. 780) 13) Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24.08.2004r. w sprawie wykazu prac wzbronionych młodocianym i warunków ich zatrudniania przy niektórych z tych prac (Dz. U. Nr 200, poz. 2047 z późn. Zm.). BILANS PUNKTÓW ECTS (obciążenie pracą studenta) Forma nakładu pracy studenta (udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie sprawozdania, itp.) Łączna liczba godzin, którą student uzyskuje poprzez bezpośredni kontakt z nauczycielem akademickim – 5 ECTS Obciążenie studenta [h] 15 55 Łączna liczba godzin pracy własnej studenta (bez udziału prowadzącego lub z udziałem prowadzącego w ramach konsultacji) konieczna dla realizacji zadań programowych przedmiotu – 2 ECTS 10 Sumaryczne obciążenie pracą studenta 25 Punkty ECTS za moduł/przedmiot 1 Macierz efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) w odniesieniu do form zajęć WIEDZA 1 2 zna podstawowe zasady, metody, techniki, technologie, narzędzia i materiały oraz funkcje budowli technicznych wspierające kształtowanie krajobrazu w celu poprawy jakości bytowania człowieka posiada ogólną wiedzę na temat oceny i standaryzacji surowców rolniczych i leśnych, ich znaczenia dla procesów logistycznych (np. w kontekście wykorzystania ich w żywieniu oraz w przetwórstwie rolno-spożyczym, drzewnym) x x UMIEJĘTNOŚCI 1 2 prezentuje własne poglądy z wykorzystaniem różnych form oraz uczestniczy w dyskusji celem osiągnięcia wspólnego stanowiska posiada umiejętności ruchowe z zakresu różnych form aktywności fizycznej (rekreacyjnych, zdrowotnych, sportowych i estetycznych) KOMPETENCJE SPOŁECZNE x x 1 jest odpowiedzialny za bezpieczeństwo pracy własnej i innych x 2 ma świadomość obciążeń środowiskowych wynikających z produkcji roślinnej x 56 inne ... Zajęcia praktyczne Seminarium Konwersatorium Projekt Laboratorium EFEKT KSZTAŁCENIA Wykład Numer efektu kształcenia Ćwiczenia Forma zajęć dydaktycznych II rok / Specjalność: Inżynieria produkcji rolniczej i leśnej SYLABUS MODUŁU/PRZEDMIOTU NA STUDIACH WYŻSZYCH Lp. Elementy składowe sylabusu 3 4 Nazwa modułu/ przedmiotu Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Kod przedmiotu Język przedmiotu 5 Treści programowe 6 7 Typ przedmiotu Rok studiów, semestr Imię i nazwisko osoby (osób) prowadzącej przedmiot Imię i nazwisko osoby (osób) egzaminującej bądź udzielającej zaliczenia w przypadku, gdy nie jest nim osoba prowadząca dany przedmiot 1 2 8 9 10 Formuła przedmiotu 11 Wymagania wstępne Liczba godzin zajęć dydaktycznych Liczba punktów ECTS przypisana modułowi/przedmiotow i 12 13 14 Założenia i cele modułu/przedmiotu Opis Mikrobiologia Instytut Rolnictwa Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. J. Grodka w Sanoku RO.23.3.W, RO.23.3.C polski Celem przedmiotu jest przedstawienie struktury, zróżnicowania mikroorganizmów, organizacji komórki prokariotycznej, podstaw klasyfikacji i systematyki drobnoustrojów oraz mechanizmów rekombinacji genetycznej drobnoustrojów. Podczas zajęć student nabędzie umiejętności na temat interpretacji zjawisk zachodzących pod wpływem mikroorganizmów oraz możliwości stosowania podstawowych technik mikrobiologicznych w praktyce rolniczej. Po zakończeniu zajęć laboratoryjnych nabędzie umiejętności hodowli i badania właściwości fizjologicznych drobnoustrojów w warunkach laboratoryjnych. Obowiązkowy do zaliczenia w semestrze III Rok studiów II, semestr III Dr Magdalena Konieczny j.w. Wykład Ćwiczenia laboratoryjne Ćwiczenia audytoryjne Przedmioty wprowadzające: zoologia, botanika 15 godz. wykładów 10 godz. ćwiczeń 2 Wiedza: Student charakteryzuje budowę komórki bakteryjnej (prokariotycznej) oraz zna budowę drożdży, pleśni i wirusów. Ma podstawową wiedzę w zakresie klasyfikacji mikroorganizmów, zna wybrane chorobotwórcze drobnoustroje dla człowieka, roślin i zwierząt. Umiejętności: wskazuje możliwości wykorzystania mikroorganizmów w praktyce rolniczej, biotechnologii, przemyśle rolno-spożywczym, ochronie środowiska oraz dokonuje interpretacji zjawisk zachodzących pod wpływem mikroorganizmów. Umie wykorzystywać techniki laboratoryjne w celu hodowli drobnoustrojów oraz ich oznaczenia. Kompetencje społeczne: student posiada świadomość związku współczesnej mikrobiologii z inżynierią genetyczną i biotechnologią oraz ocenia potencjalne ryzyko takiej zależności, dba o jakość i staranność wykonywanych zadań, potrafi zarządzać czasem 57 15 16 17 Metody dydaktyczne Forma i warunki zaliczenia przedmiotu, w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia z przedmiotu, a także formę i warunki zaliczenia poszczególnych form zajęć wchodzących w zakres danego przedmiotu Treści merytoryczne przedmiotu oraz sposób ich realizacji Wiedza 18 Zamierzon e efekty kształcenia * Umiejętności Kompetencje społeczne 5. 6. 7. 8. Wykład akademicki – 3 godziny tygodniowo Ćwiczenia laboratoryjne i audytoryjne – 2 godziny tygodniowo Konsultacje – 1 godzina tygodniowo Samodzielne studiowanie przez studentów literatury uzupełniającej. podstawowej i Forma zaliczenia wykładów – egzamin pisemny, test otwarty. Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest pozytywne zaliczenie ćwiczeń. Warunkiem zaliczenia egzaminu jest opanowanie przez studenta treści merytorycznych przedmiotu przedstawionych podczas wykładów oraz uzyskanych poprzez samodzielne studiowanie wskazanej literatury podstawowej i uzupełniającej. Forma zaliczenia ćwiczeń: 4. przygotowanie do każdych ćwiczeń sprawdzane na każdych zajęciach 5. pozytywne zaliczenie kolokwium 6. obecność na ćwiczeniach laboratoryjnych Wykład: 1. Historia nauk mikrobiologicznych, klasyfikacja mikroorganizmów, wielkość, kształt i budowa komórek oraz osłon komórkowych należących do trzech domen: Eucarya, Eubacteria, i Archea (3 godz.) 2. Struktura genomu i sposób przekazywania informacji genetycznej (2 godz) 3. Metabolizm – olbrzymia plastyczność, różnorodność typów troficznych mikroorganizmów prokariotcznych (2 godz.) 4. Zastosowanie mikroorganizmów w praktyce rolniczej, biotechnologii, przemyśle rolno-spożywczym, ochronie środowiska. Związek współczesnej mikrobiologii z inżynierią genetyczną (3 godz.) 5. Bakterie, grzyby i wirusy chorobotwórcze dla człowieka i zwierząt (przegląd systematyczny). Wybrane zagadnienia z immunologii (3 godz.) 1. Elementy wirusologii – budowa, rodzaje, przegląd systematyczny wirusów roślin i zwierząt. Czynniki niekonwencjonalne – wiroidy, wirina, i priony (2 godz.). Sposób realizacji: wykład akademicki, samodzielne studiowanie przez studentów literatury podstawowej i uzupełniającej. Ćwiczenia: 1. Zasady BHP w pracowni mikrobiologicznej. Wyposażenie laboratorium. Metody sterylizacji (2 godz.) 2. Hodowla drobnoustrojów w warunkach laboratoryjnych, rodzaje podłoży (2 godz.) 3. Techniki posiewania i hodowli drobnoustrojów. Metody barwienia mikroorganizmów (2 godz.) 4. Morfologia i fizjologia komórek eucaryota –drożdże i pleśnie 2 godz.) 5. Hodowla wirusów w warunkach laboratoryjnych (2 godz.) 6. Kolokwium. Zaliczenie ćwiczeń (1 godz.) Sposób realizacji: 1. ćwiczenia nr 1 i 5 – ćwiczenia audytoryjne 2. ćwiczenia 2-4 – ćwiczenia laboratoryjne - zna budowę komórki bakteryjnej, drożdży pleśni, wirusów oraz wybranych niekonwencjonalnych czynników zakaźnych - zna podstawy systematyki mikroorganizmów oraz charakteryzuje wybrane chorobotwórcze drobnoustroje dla człowieka, roślin i zwierząt - opisuje mikroorganizmy wykorzystywane w praktyce rolniczej, biotechnologii, przemyśle rolno-spożywczym, ochronie środowiska. - potrafi uzyskać drobnoustroje w warunkach laboratoryjnych przy wykorzystaniu dostępnych technik - dokonuje interpretacji zjawisk zachodzących pod wpływem mikroorganizmów oraz możliwości ich zastosowania w działalności rolniczej, przetwórstwie rolnospożywczym, biotechnologii, ochronie środowiska. - dba o jakość i staranność wykonywanych zadań, - potrafi zarządzać czasem - student posiada świadomość związku współczesnej mikrobiologii z inżynierią genetyczną i biotechnologią oraz ocenia potencjalne ryzyko takiej zależności, 58 19 Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej, obowiązującej do zaliczenia danego przedmiotu Literatura podstawowa: 1. Hans G. Schlegel, „Mikrobiologia ogólna”, PWN W-wa, 2005 2. J. Nicklin i in., „Mikrobiologia – krótkie wykłady”, PWN W-wa, 2004 3. Z. Anusz, „Mikrobiologia i parazytologia lekarska”, PZWL 1999 4. W. Kunicki-Goldfinger, „Życie bakterii”, 5. K. Kotełko, „Biologia bakterii”, 6. W. Kędzia i H. Koniar, „Diagnostyka mikrobiologiczna”, Literatura uzupełniająca: • Wojtatowicz M. i in. Mikrobiologia ogólna. Wyd. UWP Wrocław 2008. BILANS PUNKTÓW ECTS (obciążenie pracą studenta) Forma nakładu pracy studenta (udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie sprawozdania, itp.) Obciążenie studenta [h] Łączna liczba godzin, które student uzyskuje poprzez bezpośredni kontakt z nauczycielem akademickim 32 Łączna liczba godzin pracy własnej studenta koniczna dla realizacji zadań programowych przedmiotu 20 Sumaryczne obciążenie pracą studenta 52 Punkty ECTS za moduł/przedmiot 2 Macierz efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) w odniesieniu do form zajęć inne ... Zajęcia praktyczne Seminarium Konwersatorium Projekt Laboratorium EFEKT KSZTAŁCENIA Wykład numer efektu kształcenia Ćwiczenia Forma zajęć dydaktycznych WIEDZA 1 2 3 zna budowę komórki bakteryjnej, drożdży pleśni, wirusów oraz wybranych niekonwencjonalnych czynników zakaźnych zna podstawy systematyki mikroorganizmów oraz charakteryzuje wybrane chorobotwórcze drobnoustroje dla człowieka, roślin i zwierząt opisuje mikroorganizmy wykorzystywane w praktyce rolniczej, biotechnologii, przemyśle rolno-spożywczym, ochronie środowiska. * * * UMIEJĘTNOŚCI 1 potrafi uzyskać drobnoustroje w warunkach laboratoryjnych przy wykorzystaniu dostępnych technik * 59 dokonuje interpretacji zjawisk zachodzących pod wpływem mikroorganizmów oraz możliwości ich zastosowania w działalności rolniczej, przetwórstwie rolno-spożywczym, biotechnologii, ochronie środowiska. 2 * * KOMPETENCJE SPOŁECZNE * dba o jakość i staranność wykonywanych zadań, potrafi zarządzać czasem 1 2 3 student posiada świadomość związku współczesnej mikrobiologii z inżynierią * * SYLABUS MODUŁU/PRZEDMIOTU NA STUDIACH WYŻSZYCH Lp. Elementy składowe sylabusu Nazwa modułu/ przedmiotu Nazwa jednostki 2. prowadzącej przedmiot 3. Kod przedmiotu 4. Język przedmiotu 1. 5. Treści programowe 6. Typ przedmiotu 7. Rok studiów, semestr Imię i nazwisko osoby 8. (osób) prowadzącej przedmiot Imię i nazwisko osoby (osób) egzaminującej bądź udzielającej zaliczenia 9. w przypadku, gdy nie jest nim osoba prowadząca dany przedmiot 10. Formuła przedmiotu 11. Wymagania wstępne Liczba godzin zajęć 12. dydaktycznych Liczba punktów ECTS przypisana 13. modułowi/przedmiotow i 14. Założenia i cele modułu/przedmiotu 15. Metody dydaktyczne Opis Geologia z geomorfologią Instytut Rolnictwa RO.17.3.W RO.17.3.C polski Tematyka wykładów obejmuje budowę Ziemi, pochodzenie minerałów i skał, procesy endogeniczne i egzogeniczne, rzeźbotwórczą działalność sił zewnętrznych, geologię historyczną – stratygrafię oraz przegląd form geomorfologicznych. Ćwiczenia obejmują zagadnienia dotyczące elementów krystalografii, właściwości minerałów oraz skał magmowych, osadowych i metamorficznych. obowiązkowy do zaliczenia semestru/roku studiów rok II, semestr III Marek Kołodziejczyk Marek Kołodziejczyk wykłady / ćwiczenia Brak wykłady 10 ćwiczenia 10 W: 1 C: 2 Celem nauczania przedmiotu jest zapoznanie studentów z podstawowymi zagadnieniami dotyczącymi zjawisk geologicznych oraz procesów geomorfologicznych. Student po ukończeniu kursu powinien umieć opisać i zinterpretować wybrane zjawiska, procesy geologiczne oraz geomorfologiczne zachodzące współcześnie i w geologicznej skali czasu, a także rozpoznać najważniejsze minerały skałotwórcze oraz skały magmowe, osadowe i metamorficzne. wykład / ćwiczenia 60 Forma i warunki zaliczenia przedmiotu, w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia z przedmiotu, a także 16. formę i warunki zaliczenia poszczególnych form zajęć wchodzących w zakres danego przedmiotu Treści merytoryczne 17. przedmiotu oraz sposób ich realizacji Wiedza Zamierzon e efekty 18. kształcenia * Umiejętności Kompetencje społeczne Wykłady Egzamin pisemny: czas trwania 45 min. Wymagania formalne: uczestnictwo w wykładach i ćwiczeniach. Wymagania merytoryczne: opanowanie przez studenta materiału z wykładów i wskazanych lektur. Ćwiczenia Zaliczenie ustne. Wymagania formalne: uczestnictwo w ćwiczeniach. Wymagania merytoryczne: opanowanie przez studenta materiału z ćwiczeń i wskazanych lektur. Tematyka wykładów: 1. Geologia i geomorfologia – zarys problematyki – 2 godz. 1. Charakterystyka i wyjaśnienie głównych geologicznych procesów endogenicznych (plutonizmu, wulkanizmu, metamorfizmu, diastrofizmu) – 3 godz. 2. Charakterystyka i wyjaśnienie głównych geologicznych procesów egzogenicznych (eolicznych, fluwialnych, działalności morza, wód podziemnych, lodowców i lądolodów, wietrzenia) – 1 godz. 3. Geologia historyczna i stratygrafia –1 godz. 4. Antropogeniczne formy ukształtowania terenu: wyrobiska górnicze, niecki, hałdy – 1 godz. 5. Elementy krystalografii. Minerały skałotwórcze – 1 godz. 6. Cechy rozpoznawcze minerałów. Ogólne wiadomości o skałach –1 godz Tematyka ćwiczeń: 1. Minerały środowiska skał magmowych – 2godz. 2. Skały magmowe, powstawanie i formy występowania – 2 godz. 3. Minerały środowiska skał osadowych – 2 godz. 4. Skały osadowe i ich powstawanie 2 – godz. 5. Skały metamorficzne – 2 godz. - zna geologiczne procesy endogeniczne i egzogeniczne oraz ich wpływ na budowę Ziemi, - posiada wiedzę na temat powierzchniowych procesów rzeźbotwórczych (geomorfologicznych), - zna podstawy geologii historycznej, - zna rodzaje i topograficzne rozmieszczenie na terenie Polski macierzystych skał glebotwórczych. - zna właściwości minerałów, - ma wiedzę na temat genezy powstawania skał magmowych, osadowych i metamorficznych. - interpretuje zjawiska geologiczne i geomorfologiczne, które uformowały teren oraz mają wpływ na jego właściwości, - posiada umiejętność kojarzenia faktów wynikających z zapisu geologicznego - rozpoznaje i klasyfikuje formy rzeźby terenu, - rozpoznaje najważniejsze minerały skałotwórcze, - posiada umiejętność klasyfikacji skał zgodnie z ich genezą powstawania, - rozpoznaje najważniejsze skały magmowe, osadowe i metamorficzne. - rozumie potrzebę ustawicznego podnoszenia kwalifikacji, - ma świadomość antropogenicznego oddziaływania na formy ukształtowania rzeźby terenu, - rozumie zagrożenia wynikające z gwałtownie zachodzących procesów geologicznych - np. procesów osuwiskowych, powodzi, tsunami itp. - rozumie potrzebę dbałości o jakość opracowań geologicznych i geomorfologicznych wykorzystywanych przy projektowaniu zagospodarowania terenu, - organizuje pracę w małym zespole w celu wykonania określonych zadań. 61 Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej, 19. obowiązującej do zaliczenia danego przedmiotu Literatura podstawowa: a. Klimaszewski M. 2003. Geomorfologia. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa. b. Mizerski W. 2006. Geologia dymnamiczna. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa. c. Mizerski W. 2009. Geologia Polski. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa. d. Stupnicka E. 2007. Geologia regionalna Polski. Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa. Literatura uzupełniająca: Oleksynowa K., Tokaj J., Jakubiec J. 1996. Przewodnik do ćwiczeń z gleboznawstwa i geologii. Cz. I. Rozpoznawanie minerałów i skał glebotwórczych. Red. T. Komornicki. Wyd. AR, Kraków. BILANS PUNKTÓW ECTS (obciążenie pracą studenta) Forma nakładu pracy studenta (udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie sprawozdania, itp.) Obciążenie studenta [h] Łączna liczba godzin, które student uzyskuje poprzez bezpośredni kontakt z nauczycielem akademickim 35 Łączna liczba godzin pracy własnej studenta koniczna dla realizacji zadań programowych przedmiotu 40 Sumaryczne obciążenie pracą studenta 75 Punkty ECTS za moduł/przedmiot 3 Macierz efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) w odniesieniu do form zajęć WIEDZA 1 zna geologiczne procesy endogeniczne i egzogeniczne oraz ich wpływ na budowę Ziemi X 2 posiada wiedzę na temat powierzchniowych procesów rzeźbotwórczych zna rodzaje i topograficzne rozmieszczenie na terenie Polski macierzystych skał zna właściwości minerałów, - ma wiedzę na temat genezy powstawania skał ma wiedzę na temat genezy powstawania skał magmowych, osadowych i metamorficznych zna strukturę i teksturę skał X 3 4 5 6 X X X X UMIEJĘTNOŚCI 1 2 3 interpretuje zjawiska geologiczne i geomorfologiczne, które uformowały teren oraz posiada umiejętność kojarzenia faktów wynikających z zapisu geologicznego rozpoznaje i klasyfikuje formy rzeźby terenu X X X 62 inne ... Zajęcia praktyczne Seminarium Konwersatorium Projekt Laboratorium EFEKT KSZTAŁCENIA Wykład numer efektu kształcenia Ćwiczenia Forma zajęć dydaktycznych 4 rozpoznaje najważniejsze minerały skałotwórcze X 5 posiada umiejętność klasyfikacji skał zgodnie z ich genezą powstawania rozpoznaje najważniejsze skały magmowe, osadowe i metamorficzne X 6 X KOMPETENCJE SPOŁECZNE rozumie potrzebę ustawicznego podnoszenia kwalifikacji 1 ma świadomość antropogenicznego oddziaływania na formy ukształtowania rzeźby terenu 2 rozumie zagrożenia wynikające z gwałtownie zachodzących procesów geologicznych - np. procesów osuwiskowych, powodzi, tsunami itp. 3 4 X X X organizuje pracę w małym zespole w celu wykonania określonych zadań X SYLABUS MODUŁU/PRZEDMIOTU NA STUDIACH WYŻSZYCH Lp. Elementy składowe sylabusu Nazwa modułu/ przedmiotu Nazwa jednostki 2. prowadzącej przedmiot 3. Kod przedmiotu 4. Język przedmiotu 1. 5. Treści programowe 6. Typ przedmiotu 7. Rok studiów, semestr Imię i nazwisko osoby 8. (osób) prowadzącej przedmiot Imię i nazwisko osoby (osób) egzaminującej bądź udzielającej zaliczenia 9. w przypadku, gdy nie jest nim osoba prowadząca dany przedmiot 10. Formuła przedmiotu 11. Wymagania wstępne Liczba godzin zajęć 12. dydaktycznych Liczba punktów ECTS przypisana 13. modułowi/przedmiotow i Opis Gleboznawstwo Instytut Rolnictwa RO.24.3.W RO.24.3.C polski Tematyka wykładów obejmuje charakterystykę procesów glebotwórczych, morfologię i właściwości gleb, sposoby kształtowania żyzności gleby, klasyfikację bonitacyjną oraz charakterystykę kompleksów przydatności rolniczej i systematykę gleb. Ćwiczenia obejmują zagadnienia dotyczące właściwości fizycznych i fizykochemicznych gleby, analizę budowy profilu glebowego najważniejszych typów gleb oraz systematykę gleb Polski. obowiązkowy do zaliczenia semestru/roku studiów rok II, semestr III Marek Kołodziejczyk Marek Kołodziejczyk wykład / ćwiczenia brak wykład 25 ćwiczenia 10 2 63 14. Założenia i cele modułu/przedmiotu 15. Metody dydaktyczne Forma i warunki zaliczenia przedmiotu, w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia z przedmiotu, a także 16. formę i warunki zaliczenia poszczególnych form zajęć wchodzących w zakres danego przedmiotu Treści merytoryczne 17. przedmiotu oraz sposób ich realizacji Wiedza Zamierzon e efekty 18. kształcenia * Umiejętności Realizacja przedmiotu ma na celu przedstawienie właściwości i funkcji gleb w ekosystemach. Student poznaje procesy glebotwórcze, funkcjonowanie trójfazowego układu gleby, właściwości fizyczne, fizykochemiczne i biologiczne gleb, czynniki kształtujące żyzność gleby, systematykę gleb Polski i WRB, bonitację gleb, kompleksy przydatności rolniczej oraz zagrożenia procesami degradacji. wykład / ćwiczenia Wykłady Egzamin pisemny: czas trwania 45 min. Wymagania formalne: uczestnictwo w wykładach i ćwiczeniach. Wymagania merytoryczne: opanowanie przez studenta materiału z wykładów i wskazanych lektur. Ćwiczenia Zaliczenie ustne. Wymagania formalne: uczestnictwo w ćwiczeniach. Wymagania merytoryczne: opanowanie przez studenta materiału z ćwiczeń i wskazanych lektur. Tematyka wykładów: 1. Powstawanie gleb – czynniki glebotwórcze – 2 godz. 2. Morfologia gleb (budowa profilu glebowego, miąższość, barwa, struktura gleb) – 2 godz. 3. Fizyczne właściwości gleb (faza stała, ciekła i gazowa gleby) – 2 godz. 4. Chemiczne i fizykochemiczne właściwości gleb (właściwości sorpcyjne i buforowe gleb, odczyn gleby – 2 godz. 5. Substancja organiczna gleby i jej przeobrażenia (zawartość, formy i typy próchnicy w glebach) – 3 godz. 6. Żyzność i urodzajność gleby – 2 godz. 7. Użytkowanie i bonitacja gleb w Polsce – 2 godz. 8. Bonitacyjna klasyfikacja gleb – 2 godz. 9. Kompleksy przydatności rolniczej gleb – 3 godz. 10. Genetyczne podstawy i kryteria systematyki gleb Polski – 3 godz. 11. Degradacja gleb – 2 godz. Tematyka ćwiczeń: 1) Skład mechaniczny gleby. Nomenklatura i metody oznaczania składu mechanicznego gleb – 1 godz. 2) Oznaczanie składu mechanicznego gleby – 1 godz. 3) Odczyn gleby – metoda kolorymetryczna Helliga, metoda potencjometryczna – 1 godz. 4) Budowa profilu glebowego. Systematyka gleb Polski, gleby fitogeniczne – 2 godz. 5) Systematyka gleb Polski, gleby autogeniczne – 1 godz. 6) Systematyka gleb Polski, gleby semihydrogeniczne – 2 godz. 7) Systematyka gleb Polski, gleby hydrogeniczne – 1 godz. 8. Systematyka gleb Polski, gleby aluwialne – 1 godz. - zna i rozumie procesy glebotwórcze, - zna podstawowe właściwości gleb, - ma wiedzę z zakresu bonitacji gleb i określania kompleksów przydatności rolniczej gleb, - zna wybrane typy gleb (według Systematyki gleb Polski), zna elementarną terminologię stosowaną w gleboznawstwie, - interpretuje zjawiska zachodzące w środowisku glebowym pod wpływem warunków klimatycznych, - analizuje mechanizm procesów glebotwórczych, - potrafi określić przydatność gleb do uprawy określonych gatunków roślin, - dostrzega związki przyczynowo-skutkowe zachodzące w środowisku glebowym związane z kształtowaniem żyzności gleby, - rozumie zagrożenia oraz skutki degradacji gleb. - potrafi oznaczyć skład granulometryczny gleby, pH i zinterpretować wyniki tych oznaczeń, - posiada umiejętność rozpoznawania najważniejszych skał macierzystych gleb Polski, - rozpoznaje główne poziomy glebowe najważniejszych typów gleb Polski 64 Kompetencje społeczne Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej, 19. obowiązującej do zaliczenia danego przedmiotu - rozumie potrzebę ustawicznego podnoszenia kwalifikacji, - ma świadomość znaczenia społecznej, zawodowej i etycznej odpowiedzialności za zachowanie naturalnych zasobów środowiska glebowego, - organizuje pracę w małym zespole w celu wykonania określonych zadań. Literatura podstawowa: a. Bednarek R., Dziadowiec H., Pokojska U., Prusinkiewicz Z. 2004. Badania ekologiczno – gleboznawcze. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa. b. Klimaszewski M. 2003. Geomorfologia. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa. c. Mizerski W. 2009. Geologia dynamiczna. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa. d. Mizerski W. 2009. Geologia Polski. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa. e. Pondel H. 1994. Stan gleb użytkowanych rolniczo w Polsce w latach 1980-1990. PIOŚ, Warszawa. f. Stupnicka E. 2007. Geologia regionalna Polski. Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa. g. Zawadzki S. 1999. Gleboznawstwo: Podręcznik dla studentów. Wyd. 4 popr. i uzup. Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa. Literatura uzupełniająca: 3. Koćmit A. 1997. Gleboznawstwo z elementami geologii. Wyd. AR, Szczecin. 4. Kowalik S. 2007. Zagadnienia z gleboznawstwa. AGH Uczelniane Wydawnictwa Naukowo – Dydaktyczne, Kraków. 5. Mocek A. 2000. Geneza, analiza i klasyfikacja gleb. Wyd. AR, Poznań. 6. Oleksynowa K., Tokaj J., Jakubiec J. Red. T. Komornicki. 1991. Przewodnik do ćwiczeń z gleboznawstwa i geologii. Cz. II. Metody laboratoryjne analizy gleby. Wyd. AR, Kraków. Zawadzki S. 2002. Podstawy gleboznawstwa. PWRiL, Warszawa. BILANS PUNKTÓW ECTS (obciążenie pracą studenta) Forma nakładu pracy studenta (udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie sprawozdania, itp.) Obciążenie studenta [h] Łączna liczba godzin, którą student uzyskuje poprzez bezpośredni kontakt z nauczycielem akademickim – 1 ECTS Łączna liczba godzin pracy własnej studenta (bez udziału prowadzącego lub z udziałem prowadzącego w ramach konsultacji) konieczna dla realizacji zadań programowych przedmiotu – 1 ECTS 40 20 Sumaryczne obciążenie pracą studenta Punkty ECTS za moduł/przedmiot 60 2 Macierz efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) w odniesieniu do form zajęć inne ... Zajęcia praktyczne Seminarium Konwersatorium Projekt Laboratorium EFEKT KSZTAŁCENIA Wykład numer efektu kształcenia Ćwiczenia Forma zajęć dydaktycznych WIEDZA 1 2 3 zna i rozumie procesy glebotwórcze zna podstawowe właściwości gleb ma wiedzę z zakresu bonitacji gleb i określania kompleksów przydatności rolniczej gleb X X X 65 4 X zna wybrane typy gleb X UMIEJĘTNOŚCI interpretuje zjawiska zachodzące w środowisku glebowym pod wpływem warunków klimatycznych analizuje mechanizm procesów glebotwórczych potrafi określić przydatność gleb do uprawy określonych gatunków roślin rozumie zagrożenia oraz skutki degradacji gleb 1 2 3 4 X X X X potrafi oznaczyć skład granulometryczny gleby, pH i zinterpretować wyniki tych oznaczeń posiada umiejętność rozpoznawania najważniejszych skał macierzystych gleb Polski rozpoznaje główne poziomy glebowe najważniejszych typów gleb Polski 5 6 7 X X X KOMPETENCJE SPOŁECZNE rozumie potrzebę ustawicznego podnoszenia kwalifikacji ma świadomość znaczenia społecznej, zawodowej i etycznej odpowiedzialności za zachowanie naturalnych zasobów środowiska glebowego organizuje pracę w małym zespole w celu wykonania określonych zadań 1 2 3 X X X SYLABUS MODUŁU/PRZEDMIOTU NA STUDIACH WYŻSZYCH Lp. Elementy składowe sylabusu Nazwa modułu/ przedmiotu Nazwa jednostki 2. prowadzącej przedmiot 3. Kod przedmiotu 4. Język przedmiotu 1. 5. Treści programowe 6. Typ przedmiotu 7. Rok studiów, semestr Imię i nazwisko osoby 8. (osób) prowadzącej przedmiot Imię i nazwisko osoby (osób) egzaminującej bądź udzielającej zaliczenia 9. w przypadku, gdy nie jest nim osoba prowadząca dany przedmiot 10. Formuła przedmiotu 1. Wymagania wstępne Liczba godzin zajęć 2. dydaktycznych Opis Chemia rolna Instytut Rolnictwa, kierunek Rolnictwo Wyk - RO.18.3.W Ćwiczenia laboratoryjne - RO.18.3.C polski Skład chemiczny i granulometryczny gleby, składniki odżywcze, skład chemiczny roślin i ich potrzeby nawozowe, rodzaje nawozów organicznych i mineralnych oraz sposoby ich stosowania. Przedmiot jest obowiązkowy do zaliczenia drugiego roku studiów oraz do ukończenia całego toku studiów Rok drugi, semestr trzeci prof. dr hab. Mirosław Kasperczyk / Mgr inż. Mateusz Kaczmarski j.w. Wykład i ćwiczenia przedmioty wprowadzające: agrofizyka, chemia ogólna, fizjologia z elementami biochemii, mikrobiologia Wykład – 20 ćwiczenia laboratoryjne -15 66 Liczba punktów ECTS przypisana 3. modułowi/przedmiotow i 4. Założenia i cele modułu/przedmiotu 5. Metody dydaktyczne Forma i warunki zaliczenia przedmiotu, w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia z przedmiotu, a także 6. formę i warunki zaliczenia poszczególnych form zajęć wchodzących w zakres danego przedmiotu Treści merytoryczne 7. przedmiotu oraz sposób ich realizacji Wiedza Zamierzon e efekty 11. kształcenia * Umiejętności Kompetencje społeczne Wykład – 2 ECTS Ćwiczenia- 2 ECTS Wiedza: student posiada wiedzę dotyczącą składu środowiska glebowego jako miejsca odżywiania się roślin, poprawy właściwości tego środowiska, funkcji ważniejszych składników pokarmowych w życiu roślin i sposobu ich dostarczania, wyboru rodzaju nawozów, terminu ich stosowania oraz wpływu nawożenia na środowisko przyrodnicze. Umiejętności: student po odbyciu kursu potrafi wykonać niektóre analizy chemiczne oraz ocenić na podstawie wyglądu roślin oraz pewnych wskaźników jakość środowiska glebowego, podjąć konkretne decyzje w celu jego poprawy, ustalić potrzeby nawozowe roślin i sporządzić bilans nawożenia. Kompetencje społeczne: student rozumie ważność problemu, czyli rolę nawożenia roślin w produkcji żywności oraz oddziaływania nawożenia na środowisko przyrodnicze i upowszechnianie tej wiedzy. • Wykład 20 godz. po trzy godz. co dwa tygodnie i ćwiczenia laboratoryjne trzy godz. co dwa tyg. (5 spotkań) Wykład- egzamin pisemny i ustny Ćwiczenia- Zaliczenie ćwiczeń uzyskuje się po zaliczeniu sprawozdań sprawdzających wiedzę z poszczególnych tematów pracowni oraz oddaniu sprawozdań z wszystkich doświadczeń. Wykłady: skład chemiczny roślin - 2 godz. Klasyfikacja składników mineralnych - 2 godz. Prawa rządzące nawożeniem – 3 godz. Skład środowiska glebowego – 3 godz.. Gleba – źródło składników pokarmowych – 2 godz. Rodzaje kwasowości i przyczyny zakwaszenia – 3 godz.. Wymagania nawozowe roślin – 2 godz. Podział nawozów i zasady ich stosowania – 3 godz. Ćwiczenia: 1. Skład mineralny i organiczny gleby. Oznaczenie pH gleby i określenie potrzeb wapnowania. 2. Kwasowość hydrolityczna, suma zasad wymiennych i właściwości buforowe gleb. 3. Rola materii organicznej w glebie. Oznaczenie węgla org. za pomocą metody Tiurina. 4. Dostępność substancji odżywczych w glebie – zawartość fosforu i potasu w glebie. 5. Skład chemiczny roślin i potrzeby nawozowe roślin, 6. Rodzaje nawozów mineralnych i sposoby ich stosowania, Realizacja w formie zajęć seminaryjnych i ćwiczeń laboratoryjnych. Student zna: podstawowe składniki gleby; wie jaki wpływ na jakość gleby ma jej skład granulometryczny, zna rolę próchnicy i odczynu gleby; wie jakie znaczenie mają makro i mikroelementy w roślinach, oraz jak wpływa na rośliny ich nadmiar lub niedobór, zna różne rodzaje nawozów organicznych i mineralnych i wie jak je stosować. Student potrafi: wykonuje w parach prosty eksperyment naukowy, analizuje ich wyniki i wyciąga wnioski, oznaczyć pH gleby, oraz sumę zasad wymiennych, zbadać zawartość węgla organicznego w glebie, oznaczyć zawartość chemiczną roślin mineralizując na sucho i na mokro i wykrywając makro i mikroelementy metodami analitycznymi, potrafi zbadać nawozy mineralne oraz obliczyć potrzeby nawozowe roślin. Student rozumie potrzebę ciągłego doskonalenia i dokształcania, potrafi pracować w grupie, jest odpowiedzialny za bezpieczeństwo swoje i innych. 67 Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej, 12. obowiązującej do zaliczenia danego przedmiotu Literatura podstawowa: 1. Grzebisz W. 2008. Nawożenie roślin uprawnych – część 1. Podstawy nawożenia . PWRiL, Poznań. 2. Grzebisz W. 2008. Nawożenie roślin uprawnych – część 2. Nawozy i systemy nawożenia. PWRiL, Pozań. 3. Mercik S. 2004. Chemia rolna: podstawy teoretyczne i praktyczne. SGGW, Warszawa. 4. Sienko M.I. i inni. 2002. Chemia: podstawy i zastosowanie. Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa. Literatura uzupełniająca: 1. Gorlach E. i in., 2007. Przewodnik do ćwiczeń z chemii rolnej. Wud. AR w Krakowie 2. Fotyma M., Mercik S. 1992. Chemia rolna. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa. 3. Koter M. 1979. Chemia rolna. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa. 4. Roszyk E. 1981. Przewodnik do ćwiczeń z chemii rolnej. Skrypty Akademii Rolniczej we Wrocławiu, Wrocław. BILANS PUNKTÓW ECTS (obciążenie pracą studenta) Forma nakładu pracy studenta (udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie sprawozdania, itp.) Obciążenie studenta [h] Łączna liczba godzin, którą student uzyskuje poprzez bezpośredni kontakt z nauczycielem akademickim – 1 ECTS Łączna liczba godzin pracy własnej studenta (bez udziału prowadzącego lub z udziałem prowadzącego w ramach konsultacji) konieczna dla realizacji zadań przedmiotu – 1 ECTS 45 55 Sumaryczne obciążenie pracą studenta Punkty ECTS za moduł/przedmiot 100 z bezpośrednim udziałem nauczyciela akademickiego 2 samodzielna praca studenta 2 Macierz efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) w odniesieniu do form zajęć WIEDZA 1 2 3 Znajomość podstawowych składników gleby, jej skład granulometryczny, zawartość próchnicy i odczyn pH Znaczenie makro i mikroelementów w roślinach oraz efekty ich niedoboru lub nadmiaru Znajomość rodzajów nawozów mineralnych i organicznych oraz zasad ich stosowania ++ +++ ++ +++ ++ +++ UMIEJĘTNOŚCI 1 wykonuje w parach prosty eksperyment naukowy, analizuje ich wyniki i wyciąga ++ 2 Znajomość technik oznaczania pH gleby oraz sumy zasad wymiennych ++ +++ 68 inne ... Zajęcia praktyczne Seminarium Konwersatorium Projekt Laboratorium EFEKT KSZTAŁCENIA Wykład numer efektu kształcenia Ćwiczenia Forma zajęć dydaktycznych 3 Umiejętność oznaczania węgla organicznego w glebie ++ +++ 4 5 Umiejętność mineralizacji materiału organicznego ++ +++ Umiejętność analitycznego wykrywania makro i mikroelementów w materiale organicznym ++ +++ 6 Umiejętność oznaczania nawozów mineralnych metodami analitycznymi ++ +++ 7 Umiejętność obliczania potrzeb nawozowych roślin ++ +++ 1 Potrzeba doskonalenia i dokształcania 2 3 Umiejętność pracy w grupie KOMPETENCJE SPOŁECZNE Odpowiedzialność za bezpieczeństwo ++ +++ + +++ ++ +++ SYLABUSU MODUŁU/PRZEDMIOTU NA STUDIACH WYŻSZYCH Elementy składowe sylabusu Lp. 3. 4. Nazwa modułu/ przedmiotu Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Kod przedmiotu Język przedmiotu 5. Treści programowe 6. 7. Typ przedmiotu Rok studiów, semestr Imię i nazwisko osoby (osób) prowadzącej przedmiot Imię i nazwisko osoby (osób) egzaminującej bądź udzielającej zaliczenia w przypadku, gdy nie jest nim osoba prowadząca dany przedmiot Formuła przedmiotu Wymagania wstępne Liczba godzin zajęć dydaktycznych Liczba punktów ECTS przypisana modułowi/przedmiotowi 1. 2. 8. 9. 10. 11. 12. 13. Opis Ogólna Uprawa Roli i Roślin Instytut Rolnictwa Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. J. Grodka w Sanoku RO.19.3.W RO.19.3.C polski Celem przedmiotu jest przedstawienie wiedzy dotyczącej siedliska roślin uprawnych, systemów technik uprawy roli, specyfiki uprawy różnych gleb, układania zmianowań, systemów rolniczyc biologii chwastów i metod regulacji zachwaszczenia. Podczas zajęć zostaną omówione zagadnienia związane z cechami polowej produkcji roślinne systemami rolniczymi, systemami uprawy roli i roślin, biologią chwastów i metodami regulacji zachwaszczenia, racjonalnym wyborem odpowiednich metod i technologii w uprawie roli i rośl które umożliwią opłacalność produkcji w sposób bezpieczny dla środowiska. Obowiązkowy do zaliczenia w semestrze III Rok studiów II, semestr III, studia niestacjonarne. Inżynieria Produkcji Rolniczej i Leśnej Prof. dr hab. Kazimierz Klima (wykłady), mgr inż. Mateusz Kaczmarski (ćwiczenia) j. w. Wykład akademicki, ćwiczenia laboratoryjne Przedmioty wprowadzające: agrofizyka, mikrobiologia, chemia rolna botanika, agrometeorologia, fizjologia Wykłady 15 godz., ćwiczenia 15 godz. Wykłady 2 ECTS, ćwiczenia 1 ECTS 69 14. Założenia i cele modułu/przedmiotu Wiedza: student ma wiedzę dotyczącą zadań uprawy roli i roślin, a w szczególności wiedzę zwi z terminologią, specyfiką i naukowymi podstawami polowej produkcji roślinnej; teoretycznymi podstawami uprawy roli; technologią uprawy roli, ze szczególnym uwzględnieniem zabiegów uprawowych, doprawiających glebę, zespołami uprawek a także ze specyfiką uprawy gleby w konkretnych warunkach; ogólnymi zasadami siewu i sadzenia roślin, pielęgnowaniem i zbiorem roślin uprawnych; ekologią chwastów i ich zwalczaniem z uwzględnieniem metod konwencjona i ekologicznych; zmianowaniami i płodozmianami dla różnych gleb i gospodarstw prowadzony różnymi metodami, w tym ekologicznymi; nowymi kierunkami w uprawie roli i w konkretnych technologiach; Student zna i rozumie zasady racjonalnego wyboru odpowiednich metod i techn w uprawie roli i roślin, które umożliwią uzyskanie opłacalność produkcji, a także nie będą mia ujemnego wpływu na środowisko. Student zna podstawowe technologie uprawy roli i roślin umożliwiające wykorzystać potencjał przyrody dla uzyskania plonu o wysokiej jakości w sposób bezpieczny dla środowiska. Umiejętności: student potrafi wybrać odpowiednią metodę i technologię w uprawie roli i roślin która umożliwi uzyskanie opłacalność produkcji i nie będzie niekorzystnie oddziaływać na środowisko. Kompetencje społeczne: student ma świadomość ważności i rozumienie pozaagrotechnicznych aspektów działalności inżynierskiej, w tym jej wpływu na środowisko, i związanej z tym odpowiedzialności za podejmowane decyzje. Rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie. 15. Metody dydaktyczne Wykład akademicki, ćwiczenia laboratoryjne, samodzielne studiowanie przez studentów literat podstawowej i uzupełniającej. 16. Forma i warunki zaliczenia przedmiotu, w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia z przedmiotu, a także formę i warunki zaliczenia poszczególnych form zajęć wchodzących w zakres danego przedmiotu 17. Treści merytoryczne przedmiotu oraz sposób ich realizacji Egzamin ustny z całości wiedzy przedstawionych na wykładach i ćwiczeniach (zadania proble tworzenie krótkich definicji, rozwiązywanie przedstawionych zagadnień). Warunkiem zali egzaminu jest opanowanie przez studenta treści merytorycznych przedmiotu przedstawi podczas wykładów oraz uzyskanych poprzez samodzielne studiowanie wskazanej lite podstawowej i uzupełniającej. Ćwiczenia: Ocenianie ciągłe. Warunkiem zaliczenia ćwiczeń jest opanowanie przez stu materiału przerabianego na ćwiczeniach oraz pozytywne zaliczenie wykonywanych prac, proj sprawozdań z pojedynczych ćwiczeń i wszystkich sprawdzianów występujących podczas semes Wykłady: 1) Teoretyczne podstawy i zadania uprawy roli i roślin – 1 godz.; 2) Charakterysty polowej produkcji roślinnej – 1 godz.; 3) Siedlisko roślin uprawnych, źródła i rodzaje zanieczyszczeń pochodzące z uprawy roli i roślin – 1 godz.; 4) Technologia uprawy roli (poszczególne uprawki, zespoły uprawek, uprawa różnych rodzajów gleb i pod różne rośliny itp umożliwiająca wykorzystać potencjał przyrody dla uzyskania plonu o wysokiej jakości w sposó bezpieczny dla środowiska – 2 godz.; 5) Nowe kierunki w uprawie roli – 1 godz.; 6) Siew i sad roślin uprawnych, dobór roślin uprawnych do warunków gospodarowania – 1 godz.; 7) Pielęgnowanie roślin uprawnych – 1 godz.; 8) Zbiór roślin uprawnych – 1 godz.; 9) Chwasty, rozpoznawanie, występowanie, rozwój i zwalczanie – 2 godz.; 10) Zmianowania i płodozmiany charakterystyka i rozpoznawanie elementów zmianowania – 2 godz.; 11) Charakterystyka róż systemów rolnictwa – 2 godz. 12) Zasady podejmowania decyzji i wyboru metod oraz technolo uprawie roli i roślin, które umożliwią uzyskanie opłacalności w sposób bezpieczny dla środowi Źródła i rodzaje zanieczyszczeń środowiska pochodzące z uprawy roli i roślin. Nowe tendencje ogólnej uprawie i konieczność uczenia się przez całe życie – 1 godz.; Sposób realizacji: wykład akademicki, samodzielne studiowanie przez studentów lite podstawowej i uzupełniającej. Ćwiczenia laboratoryjne: 1) Konstruowanie i ocena zmianowań, wartość przedplonowa roślin w zmianowaniu. Elementy zmianowania. Człony i ogniwa zmianowania dla różnych warunków siedliskowych i warunków gospodarowania. Kryteria podziału płodozmianiu. Uprawa roli w zmianowaniu. Oddziaływan uprawy na środowisko, obliczanie glebochronności płodozmianów – ćwiczenia projektowe- 4 g 2) Przygotowanie materiału siewnego. Wartość użytkowa i obliczanie ilości wysiewu – 1 godz,; Biologia i ekologia chwastów segetalnych, rozpoznawanie chwastów w fazie siewek i w fazie kwiatowej – 5 godz.; 4) Herbicydy, dobór w zależności od rośliny uprawnej, składu zbiorowisk warunków siedliskowych. Oddziaływanie herbicydów na jakość plonu na środowisko. Zasady prawidłowego wykonania oprysku – ćwiczenia projektowe – 5 godz. Sposób realizacji: ćwiczenia laboratoryjne wykonywane w sali ćwiczeniowej przeznaczon ogólnej uprawy roli i roślin. Samodzielne studiowanie przez studentów literatury podstaw uzupełniającej. 70 3. Wiedza 18. Zamierzone efekty kształcenia* 4. 3. Zna podstawowe techniki i technologie uprawy roli i roślin pozwalające wykorzystać pot przyrody dla uzyskania plonu o wysokiej jakości w sposób bezpieczny dla środowiska. Charakteryzuje źródła i rodzaje zanieczyszczeń środowiska pochodzące z uprawy roli i ro Charakteryzuje występowanie, rozwój i zwalczanie chwastów Umiejętności Rozpoznaje najbardziej rozpowszechnione gatunki chwastów i roślin uprawnych (elem zmianowania) 7. Dobiera gatunki i odmiany roślin uprawnych do warunków gospodarowania. 3. Podejmuje decyzje o wyborze technologii uprawy roli i roślin, które umożliwią pozyskanie w sposób przyjazny dla środowiska. Kompetencje społeczne 7. 2. 6. Rozumiem potrzebę ustawicznego uzupełniania wiedzy. Wykorzystuje wiedzę w celu określenia oddziaływania uprawy roślin na środowisko. Literatura podstawowa: 1, Ogólna Uprawa Roli i Roślin, praca zbiorowa (podręcznik dla studentów akademii rolniczych), pod red. M. Radomskiej i R. Krężla. Wyd. 4. PWRiL, W-wa, 1996.; 2. Ogólna uprawa roli i roślin : materiały pomocnicze do zajęć na studiach stacjonarn zaocznych : praca zbiorowa / [aut. Helena Domańska et al.].- Wyd. 5.- Warszawa ; Łódź : Wydaw. Naukowe. Oddział, 1974 (Łódź : Zakł. Graf. Wydaw. Nauk.) 3, Klaassen H., Freitag J. 2004. Profesjonalny atlas chwastów. BASF. 4, Klima K. 2006. Rolnictwo ekologiczne. MAAR Kraków 5. Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej, obowiązującej do zaliczenia danego przedmiotu 5, Tomicka I. 1999. Technologie produkcji roślinnej. Podręcznik dla techników rolniczych. PWRiL . Literatura uzupełniająca: 1. Klima K. 2000. Produkcyjnośc i glebochronność płodozmianów w warunkach górskich Be Niskiego. Zesz. Nauk. AR Kraków, Rozprawy 258. 2. Klima K. Kasperczyk M. 2009. Gospodarka rolna na terenach górskich. PWSZ im. J. Grod Sanoku. 3. Jones A., Duck R, Reed R., Weyers J. 2002. Nauka o środowisku. PWN Warszawa 4. Nigel J. B., Treshow M. 2004. Zanieczyszczenie powietrza a życie roślin. WN-T. 5. Kożuch A., Mirończuk A. 2008. Agrobiznes –podstawy ekonomiki agrobiznesu. Cz. I i II. Wyd P Warszawa BILANS PUNKTÓW ECTS (obciążenie pracą studenta) Forma nakładu pracy studenta (udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie sprawozdania, itp.) Obciążenie studenta [h] Łączna liczba godzin, którą student uzyskuje poprzez bezpośredni kontakt z nauczycielem akademickim – 1,5 ECTS 37 Łączna liczba godzin pracy własnej studenta (bez udziału prowadzącego lub z udziałem prowadzącego w ramach konsultacji) konieczna dla realizacji zadań programowych przedmiotu – 1,5 ECTS 40 Sumaryczne obciążenie pracą studenta Punkty ECTS za moduł/przedmiot 77 h 3 Macierz efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) w odniesieniu do form zajęć numer efektu EFEKT KSZTAŁCENIA Forma zajęć dydaktycznych 71 inne ... Zajęcia praktyczne Seminarium Konwersatorium Projekt Laboratorium Ćwiczenia Wykład kształcenia WIEDZA Zna podstawowe techniki i technologie uprawy roli i roślin pozwalające wykorzystać potencjał przyrody dla uzyskania plonu o wysokiej jakości w sposób bezpieczny dla środowiska. * 2 Charakteryzuje źródła i rodzaje zanieczyszczeń środowiska pochodzące z uprawy roli i roślin. * 3 Charakteryzuje występowanie, rozwój i zwalczanie chwastów. * 1 UMIEJĘTNOŚCI Rozpoznaje najbardziej rozpowszechnione gatunki chwastów i roślin uprawnych (elementów zmianowania) Dobiera gatunki i odmiany roślin uprawnych do warunków gospodarowania. 1 2 * * Podejmuje decyzje o wyborze technologii uprawy roli i roślin, które umożliwią pozyskanie plonu w sposób przyjazny dla środowiska. 3 * KOMPETENCJE SPOŁECZNE 1 Rozumiem potrzebę ustawicznego uzupełniania wiedzy. Wykorzystuje wiedzę w celu określenia oddziaływania uprawy roślin na środowisko. 2 * * SYLABUSU MODUŁU/PRZEDMIOTU NA STUDIACH WYŻSZYCH Elementy składowe sylabusu Lp. 3. 4. Nazwa modułu/ przedmiotu Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Kod przedmiotu Język przedmiotu 5. Treści programowe 6. 7. Typ przedmiotu Rok studiów, semestr Imię i nazwisko osoby (osób) prowadzącej przedmiot 1. 2. 8. Opis Szczegółowa Uprawa Roślin Instytut Rolnictwa Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. J. Grodka w Sanoku RO.35.3.W RO.35.3.C polski Celem przedmiotu jest przedstawienie technologii uprawy podstawowych roślin stosowanych w rolnictwie naszego kraju. Podczas zajęć zostanie omówione znaczenie produkcji roślinnej w gospodarce żywnościowej św Polski. Następnie zostanie przedstawiona agrotechnika podstawowych roślin uprawianych w P ze szczególnym uwzględnieniem terenów górskich i górzystych. Studenci zostaną zapoznani z technologiami uprawy w różnych warunkach i metodach gospodarowania tak, aby dodatnio wpływać na środowisko oraz uzyskiwać wysokiej i dobrej jakości plony przy satysfakcjonujące opłacalności. Obowiązkowy do zaliczenia w semestrze III Rok studiów II, semestr III, studia niestacjonarne. Inżynieria Produkcji Rolniczej i Leśnej Prof. dr hab. Kazimierz Klima (wykłady) , mgr inż. Mateusz Kaczmarski (ćwiczenia) 72 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. Imię i nazwisko osoby (osób) egzaminującej bądź udzielającej zaliczenia w przypadku, gdy nie jest nim osoba prowadząca dany przedmiot Formuła przedmiotu Wymagania wstępne Liczba godzin zajęć dydaktycznych Liczba punktów ECTS przypisana modułowi/przedmiotowi Założenia i cele modułu/przedmiotu Metody dydaktyczne Forma i warunki zaliczenia przedmiotu, w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia z przedmiotu, a także formę i warunki zaliczenia poszczególnych form zajęć wchodzących w zakres danego przedmiotu j. w. Wykład akademicki, ćwiczenia laboratoryjne, Przedmioty wprowadzające: agrofizyka, mikrobiologia, chemia rolna botanika, agrometeorologia, fizjologia Wykłady 15 godz., ćwiczenia laboratoryjne 15 godz. Wykłady 2 ECTS, ćwiczenia 1 ECTS Wiedza: student ma wiedzę w zakresie znaczenia produkcji roślinnej w gospodarce żywnościow świata i Polski, opisuje podstawowe rośliny uprawiane w Polsce ze szczególnym uwzględnienie terenów podgórskich i górzystych. Student zna technologie uprawy roślin przy różnych warunk metodach gospodarowania, które nie wpływają ujemnie na środowisko i stwarzają możliwości uzyskiwania wysokich i dobrej jakości plonów, przy satysfakcjonującej rolnika opłacalności produkcji. Umiejętności: student potrafi wybrać odpowiednią metodę i technologię szczegółowej uprawy r która umożliwi uzyskanie opłacalność produkcji i nie będzie niekorzystnie oddziaływać na środowisko. Student ma umiejętność zastosowania technologii produkcji polowej dla zbóż, okopowych, przemysłowych i motylkowatych. Kompetencje społeczne: student posiada świadomość ważności i rozumienie pozaagrotechniczn aspektów działalności inżynierskiej, w tym jej wpływu na środowisko, i związanej z tym odpowiedzialności za podejmowane decyzje. Rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie. Wykład akademicki, ćwiczenia laboratoryjne, samodzielne studiowanie przez studentów lite podstawowej i uzupełniającej. Egzamin ustny z całości wiedzy przedstawionych na wykładach i ćwiczeniach (zadania proble tworzenie krótkich definicji, rozwiązywanie przedstawionych zagadnień). Warunkiem zali egzaminu jest opanowanie przez studenta treści merytorycznych przedmiotu przedstawi podczas wykładów oraz uzyskanych poprzez samodzielne studiowanie wskazanej lite podstawowej i uzupełniającej. Ćwiczenia: Ocenianie ciągłe. Warunkiem zaliczenia ćwiczeń jest opanowanie przez stu materiału przerabianego na ćwiczeniach oraz materiału pochodzącego z samodzielnego studio wskazanej literatury podstawowej i uzupełniającej. Konieczne jest także zaliczenie wykonyw prac, projektów, sprawozdań z pojedynczych ćwiczeń i wszystkich sprawdzianów występuj podczas semestru. 73 17. Treści merytoryczne przedmiotu oraz sposób ich realizacji Wykłady: 1) Rola produkcji roślinnej w gospodarce żywnościowej świata i Polski– 1 godz.; 2) Charakter botaniczno-biologiczna roślin uprawnych – 1 godz.; 3) Technologie uprawy zbóż, dobór gatun odmian zbóż do warunków klimatyczno-glebowych, zwłaszcza dla terenów górskich – 2 god Technologie uprawy roślin okopowych (korzeniowych i bulwiastych), dobór gatunków i o roślin okopowych do warunków klimatyczno-glebowych, zwłaszcza dla terenów górskich – 2 5) Technologie uprawy roślin przemysłowych (oleistych, włóknistych i specjalnych), dobór gatu i odmian roślin przemysłowych do warunków klimatyczno-glebowych – 2 godz.; 6) Techn uprawy roślin pastewnych motylkowatych, dobór gatunków i odmian roślin paste motylkowatych do warunków klimatyczno-glebowych – 2 godz.; 7) Technologie uprawy pastewnych niemotylkowatych oraz ziół, dobór gatunków i odmian roślin paste niemotylkowatych do warunków klimatyczno-glebowych – 2 godz.; 8) Znaczenie gospod kierunki użytkowania i jakość plonu roślin rolniczych. Konserwacja i przechowywanie p rolnych. Oddziaływanie uprawy roślin na środowisko – 1 godz.; 9) Zasady podejmowania de wyboru szczegółowych metod oraz technologii w uprawie roli i roślin, które umożliwią uzy opłacalności w sposób bezpieczny dla środowiska, przy akceptacji zasad kodeksu dobrej pra Postęp w szczegółowej uprawie i konieczność uczenia się przez całe życie – 2 godz.; S realizacji: wykład akademicki, samodzielne studiowanie przez studentów literatury podstaw uzupełniającej. Ćwiczenia laboratoryjne: 1) Ziemniak, budowa morfologiczna i anatomiczna, wpływ zabiegu podkiełkowania i pobudzan plon, rozwój kiełka świetlnego i etiolowanie, fazy rozwojowe. Projekt technologii uprawy ziemn (karty technologiczne)– 2 godz.; 2) Burak cukrowy i pastewny, brukiew, rzepa, marchew pastew budowa morfologiczna i anatomiczna korzenia spichrzowego, skład chemiczny wartość przemy i pastewna, rozpoznawania nasion, odmiany rolnicze. Projekt technologii uprawy buraka cukrowego, pastewnego, rzepy, marchwii pastewnej, cykorii (przydzielenie założeń projektowyc danego gatunku dla poszczególnych studentów, wypełnianie kart technologicznych) – 3 godz; 3 Rośliny zbożowe, przynależność systematyczna, budowa morfologiczna i anatomiczna rośliny zbożowej, anatomia i morfologia ziarniaka, rozpoznawanie nasion oraz roślin zbożowych w róż fazach rozwojowych. Projekt technologii uprawy roślin zbożowych jarych i ozimych (przydzie założeń projektowych danego gatunku dla poszczególnych studentów) – 5 godz; 4) Rośliny przemysłowe, przynależność systematyczna, budowa morfologiczna i anatomiczna roślin przemysłowych (rzepak, tytoń, chmiel, len, konopie, lnianka), rozpoznawanie nasion oraz roślin przemysłowych w różnych fazach rozwojowych, anatomia i morfologia nasion Projekt technol uprawy roślin przemysłowych (przydzielenie założeń projektowych danego gatunku dla poszczególnych studentów) – 3 godz; 5) Rośliny pastewne oraz zioła, przynależność systematyc budowa morfologiczna i anatomiczna roślin pastewnych (kukurydza, słonecznik, kapusta paste brukiew, mięta, rumianek, melisa, lubczyk ), rozpoznawanie nasion oraz roślin pastewnych i zi różnych fazach rozwojowych, anatomia i morfologia nasion Projekt technologii uprawy roślin pastewnych i ziół (przydzielenie założeń projektowych danego gatunku dla poszczególnych studentów). – 2 godz; Sposób realizacji: ćwiczenia laboratoryjne wykonywane w sali ćwiczeniowej przeznaczon szczegółowej uprawy roślin. Samodzielne studiowanie przez studentów literatury podstawo uzupełniającej. 6. 18. Zamierzone efekty kształcenia* Wiedza Charakteryzuje podstawowe problemy dotyczące roli produkcji roślinnej w gospo żywnościowej świata i Polski. 7. Zna podstawowe technologie uprawy roślin pozwalające wykorzystać potencjał przyrod uzyskania plonu o wysokiej jakości w sposób bezpieczny dla środowiska. 3. Charakteryzuje procesy konserwacji i przechowywania płodów rolnych. Umiejętności 8. 2. 8. Rozpoznaje najbardziej rozpowszechnione gatunki roślin uprawnych. Projektuje karty technologiczne dla wybranych gatunków roślin uprawnych. Zna budowę morfologiczną podstawowych roślin uprawnych. Kompetencje społeczne 8. 2. Rozumiem potrzebę ustawicznego uzupełniania wiedzy. Wykorzystuje wiedzę w celu określenia oddziaływania uprawy roślin na środowisko. 74 Literatura podstawowa: 1. Jasińska Z., Kotecki A. 2003. Szczegółowa uprawa roślin, t. 1. i t. 2. Wyd. AR we Wrocła 2, Tomicka I. 1999. Technologie produkcji roślinnej. Podręcznik dla techników rolniczych. PWRiL . 3. Sanderski M. 2009. Zioła, praktyczny poradnik o ziołach i ziołolecznictwie. Wyd. Liber Warszawa 4, Klima K. 2006. Rolnictwo ekologiczne. MAAR Kraków 9. Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej, obowiązującej do zaliczenia danego przedmiotu 5. Kruczek A. 2011. Ćwiczenia ze szczegółowej uprawy roślin rolniczych. Wyd. Uniw. Przyrodniczy w Poznaniu Literatura uzupełniająca: 5. 6. 7. 8. 5. Małachowski K., Budziewicz-Guźlecka A. 2007. Gospodarka a środowisko i ekologia. Wyd CeDeWu, Warszawa Klima K. Kasperczyk M. 2009. Gospodarka rolna na terenach górskich. PWSZ im. J. Grod Sanoku. Jones A., Duck R, Reed R., Weyers J. 2002. Nauki o środowisku. PWN Warszawa Nigel J. B., Treshow M. 2004. Zanieczyszczenie powietrza a życie roślin. WN-T. Kożuch A., Mirończuk A. 2008. Agrobiznez. Cz. I i II. Wyd. S i P Warszawa BILANS PUNKTÓW ECTS (obciążenie pracą studenta) Forma nakładu pracy studenta (udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie sprawozdania, itp.) Obciążenie studenta [h] Łączna liczba godzin, którą student uzyskuje poprzez bezpośredni kontakt z nauczycielem akademickim – 1,5 ECTS 45 Łączna liczba godzin pracy własnej studenta (bez udziału prowadzącego lub z udziałem prowadzącego w ramach konsultacji) konieczna dla realizacji zadań programowych przedmiotu – 1,5 ECTS 55 Sumaryczne obciążenie pracą studenta Punkty ECTS za moduł/przedmiot 100 h 4 Macierz efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) w odniesieniu do form zajęć inne ... Zajęcia praktyczne Seminarium Konwersatorium Projekt Laboratorium EFEKT KSZTAŁCENIA Wykład numer efektu kształcenia Ćwiczenia Forma zajęć dydaktycznych WIEDZA 1 2 3 Charakteryzuje podstawowe problemy dotyczące roli produkcji roślinnej w gospodarce żywnościowej świata i Polski. Zna podstawowe technologie uprawy roślin pozwalające wykorzystać potencjał przyrody dla uzyskania plonu o wysokiej jakości w sposób bezpieczny dla środowiska. Charakteryzuje procesy konserwacji i przechowywania płodów rolnych. * * * UMIEJĘTNOŚCI 75 1 Rozpoznaje najbardziej rozpowszechnione gatunki roślin uprawnych. * 2 Projektuje karty technologiczne gatunków roślin uprawnych. wybranych * 3 Zna budowę morfologiczną podstawowych roślin uprawnych. * dla KOMPETENCJE SPOŁECZNE 1 Rozumiem potrzebę ustawicznego uzupełniania wiedzy. Wykorzystuje wiedzę w celu określenia oddziaływania uprawy roślin na środowisko. 2 * * SYLABUS MODUŁU/PRZEDMIOTU NA STUDIACH WYŻSZYCH Lp. 1. 1. 2. 3. Elementy składowe sylabusu Nazwa modułu/ przedmiotu Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Kod przedmiotu Język przedmiotu 4. Treści programowe 5. 6. Typ przedmiotu Rok studiów, semestr Imię i nazwisko osoby (osób) prowadzącej przedmiot Imię i nazwisko osoby (osób) egzaminującej bądź udzielającej zaliczenia w przypadku, gdy nie jest nim osoba prowadząca dany przedmiot Formuła przedmiotu Wymagania wstępne Liczba godzin zajęć dydaktycznych Liczba punktów ECTS przypisana modułowi/przedmiotow i 7. 8. 9. 10. 11. 12. Opis Łąkarstwo Instytut Rolnictwa Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. J. Grodka w Sanoku RO.20.3W, RO.20.3C Polski Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów ze znaczeniem użytków zielonych w gospodarce narodowej, pochodzeniem, podziałem i rozmieszczeniem w kraju, dynamiką wzrostu i rozwoju roślinności łąkowo – pastwiskowej, zasadami użytkowania i nawożenia łąk i pastwisk, przyczynami ich degradacji w nawożeniu łąk i pastwisk i metodami regeneracji i zakładania. obowiązkowy do zaliczenia w semestrze IV rok studiów II/III prof. dr hab. Mirosław Kasperczyk; mgr inż. Kazimierz Pomykala j. w. Wykład i ćwiczenia przedmioty wprowadzające: botanika, chemia rolna, fizjologia roślin Wykład- 15 ćwiczenia- 10 Wykład- 1 ECTS ćwiczenia- 1 ECTS 76 13. Założenia i cele modułu/przedmiotu 14. Metody dydaktyczne 15. Forma i warunki zaliczenia przedmiotu, w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia z przedmiotu, a także formę i warunki zaliczenia poszczególnych form zajęć wchodzących w zakres danego przedmiotu 16. Treści merytoryczne przedmiotu oraz sposób ich realizacji Wiedza Zamierzon e efekty 1. kształcenia * Umiejętności Kompetencje społeczne Wiedza: student posiada wiedzę z zakresu pochodzenia i rozmieszczenia zbiorowisk trawiastych w Polsce i na świecie, pełnionych funkcji gospodarczych, racjonalnego użytkowania zbiorowisk trawiastych (nawożenie, sposób użytkowania i zakładania łąk i pastwisk) oraz metod konserwacji pasz. Umiejętności: student potrafi rozpoznać ważniejsze gatunki traw oraz ocenić jakość zbiorowisk łąkowo-pastwiskowych i na tej podstawie ustalić poziom nawożenia oraz zaplanować metodę regeneracji w przypadku zdegradowanego zbiorowiska i zorganizować sposób użytkowania pastwiska. Kompetencje społeczne: student posiada świadomość dotyczącą należytego wykorzystania zbiorowisk łąkowo-pastwiskowych w produkcji żywności oraz znaczącej ich roli w ograniczeniu degradacji środowisk przyrodniczego i upowszechnianie. • Wykład 15 godz. po dwie godz. co dwa tygodnie i ćwiczenia laboratoryjne (dwie godz. co dwa tyg.) Wykład- egzamin pisemny i ustny Ćwiczenia- średnia ocena z trzech kolokwium pisemnych Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest opanowanie przez studenta treści merytorycznych przedmiotu podanych przez wykładowcę oraz uzyskanych poprzez samokształcenie przez studenta ze wskazanej literatury z tego zakresu. Wykłady: geneza powstania użytków zielonych – 2 godz. Ich struktura i rozmieszczenie -2 godz. Typy użytków zielonych, fizjologia ich plonowania oraz rola w żywieniu zwierząt -2 godz. Wymagania życiowe roślinności łąkowo-pastwiskowej – 2 godz. Zasady nawożenia i użytkowania – 2 godz. Przyczyny ich degradacji i metody regeneracji – 3 godz. Metody konserwacji pasz i straty w składnikach pokarmowych – 2 godz. Ćwiczenia: ważniejsze cechy rozpoznawcze traw- 1 godz. Oznaczanie traw w stanie kwiatowym-3 godz. Rozpoznawanie nasion traw i motylkowatych- 3 godz. Oznaczanie traw w stanie wegetatywnym- 2 godz. Zasady układania mieszanek na łąki i pastwiska1 godz. Student posiada wiedzę z zakresu: - pochodzenia trwałych użytków zielonych, - potrzeb nawozowych, - zasad użytkowania, - metod regeneracji zdegradowanych użytków. Student potrafi: - rozróżniać gatunki ważniejszych roślin łąkowych, - ocenić jakość zbiorowiska trawiastego, - ustalić poziom nawożenia, - określić termin zbioru roślinności łąkowo – pastwiskowej, - ułożyć mieszankę nasion Student posiada świadomość należytego wykorzystania zbiorowisk trawiastych w produkcji pasz, które to wykorzystanie warunkuje funkcję przyrodniczą tych zbiorowisk. 77 Literatura podstawowa: 1. Czyż H. i inni. 2008. Skrypt do ćwiczeń z łąkarstwa. AR, Szczecin. 2. Matuszkiewicz W. 2005. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa. 3. Rogalski M. 2004. Łąkarstwo. Wyd. Kurpisz, Poznań. 4. Rutkowski L. 2007. Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa. 5. Szafer W. i inni. 1988. Rośliny polskie: opisy i klucze. Część 1. i 2. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa. Literatura uzupełniająca: 1. Falkowski M. 1979. Łąkarstwo i gospodarka łąkowa. PWRiL, Warszawa. 2. Kasperczyk M. 2001. Dynamika wzrostu wybranych traw w rejonie górskim. Łąkarstwo w Polsce, 4.. 3. Kasperczyk M. 2004. Niektóre zalety żywienia pastwiskowego krów. Rocz. Nauk. Zoot., z. 19. 1. Kasperczyk M. 2003. Przydatność koniczyny białej do zagospodarowania pastwiska górskiego. Biul. Ins. Hod. i Akli. Roślin, 225. Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej, 2. obowiązującej do zaliczenia danego przedmiotu BILANS PUNKTÓW ECTS (obciążenie pracą studenta) Forma nakładu pracy studenta (udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie sprawozdania, itp.) Obciążenie studenta [h] Łączna liczba godzin, które student uzyskuje poprzez bezpośredni kontakt z nauczycielem akademickim 32 Łączna liczba godzin pracy własnej studenta koniczna dla realizacji zadań programowych przedmiotu 22 Sumaryczne obciążenie pracą studenta 52 Punkty ECTS za moduł/przedmiot 2 Macierz efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) w odniesieniu do form zajęć WIEDZA Zna wymagania siedliskowe roślinności * * 2 Zna zasady użytkowania łąk i pastwisk * * 3 Zna metody zakładania i regeneracji łąk * * 1 UMIEJĘTNOŚCI Rozróżnia ważniejsze gatunki roślin * Ocenia jakość zbiorowisk roślinnych * * 3 Określa przydatność roślin do zbioru * * 4 Określa potrzeby nawozowe * * 1 2 * KOMPETENCJE SPOŁECZNE 78 inne ... Zajęcia praktyczne Seminarium Konwersatorium Projekt Laboratorium EFEKT KSZTAŁCENIA Ćwiczenia numer efektu kształcenia Wykład Forma zajęć dydaktycznych Student posiada świadomość należytego wykorzystania zbiorowisk trawiastych, z punktu widzenia paszowego i ekologicznego. 1 * * SYLABUS MODUŁU/PRZEDMIOTU NA STUDIACH WYŻSZYCH Lp. Elementy składowe sylabusu Nazwa modułu/ przedmiotu Nazwa jednostki 2. prowadzącej przedmiot 3. Kod przedmiotu 4. Język przedmiotu 1. 5. Treści programowe 6. Typ przedmiotu 7. Rok studiów, semestr Imię i nazwisko osoby 8. (osób) prowadzącej przedmiot Imię i nazwisko osoby (osób) egzaminującej bądź udzielającej zaliczenia 9. w przypadku, gdy nie jest nim osoba prowadząca dany przedmiot 10. Formuła przedmiotu 11. Wymagania wstępne Liczba godzin zajęć 12. dydaktycznych Liczba punktów ECTS przypisana 13. modułowi/przedmiotow i 14. Założenia i cele modułu/przedmiotu 15. Metody dydaktyczne Opis Ekonomika i organizacja rolnictwa Instytut Rolnictwa RO.21.3.W; RO.21.3.C, RO.21.4.W; RO.21.4.C polski Charakterystyka czynników produkcji. Podstawowe zagadnienia organizacyjnoekonomiczne produkcji roślinnej i zwierzęcej. Powierzchnia paszowa. Nakłady i koszty. Kategorie produkcji i dochodów. obowiązkowy do zaliczenia roku studiów II rok, semestr III i IV dr inż. Ryszard Szypuła dr inż. Ryszard Dziekan j.w. wykłady, ćwiczenia audytoryjne Przedmioty wprowadzające: podstawy ekonomii, produkcja roślinna, produkcja zwierzęca wykład: 20, ćwiczenia audytoryjne: 20 4 Celem przedmiotu jest zapoznanie z pojęciami i prawami ekonomicznymi oraz podstawowymi zagadnieniami organizacyjno-ekonomicznymi produkcji rolnej. Opracowanie projektu organizacji gospodarstwa rolnego uwzględniającego powierzchnię i strukturę użytków rolnych, jakość gleb, obsadę zwierząt, powierzchnię paszową, nakłady siły roboczej oraz kalkulację nadwyżki bezpośredniej produkcji roślinnej i zwierzęcej. metody podające, wykład problemowy, ćwiczenia przedmiotowe, metoda projektów 79 Forma i warunki zaliczenia przedmiotu, w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia z przedmiotu, a także 16. formę i warunki zaliczenia poszczególnych form zajęć wchodzących w zakres danego przedmiotu Treści merytoryczne 17. przedmiotu oraz sposób ich realizacji Wiedza Zamierzon e efekty 18. kształcenia * Umiejętności Kompetencje społeczne Oceny formujące: ocenianie ciągłe wykonywanych ćwiczeń Ocena podsumowująca: poprawnie wykonany projekt organizacji gospodarstwa rolnego Wykłady: egzamin ustny z opanowania materiału wykładów i zalecanej literatury Wykłady: 1. Wprowadzenie, podstawowe pojęcia i definicje ekonomiki rolnictwa. 2. Tworzenie i podział dochodu narodowego. 3. Czynniki produkcji: ziemia, praca, kapitał i technologia. 4. Struktura agrarna w Polsce. 5. Intensywność produkcji roślinnej. 6. Prawo Turgota, teoria Malthusa, prawo wartości Ricardo. 7. Wpływ położenia gospodarstwa na jego intensyfikację. 8. Istota, atrybuty i elementy składowe gospodarstw. 9. Dobór gałęzi gospodarstw i stosunki miedzy nimi. 10. Sposób organizacji: wielostronność, uproszczenie, specjalizacja. 11. Wprowadzenie do analizy rachunku ekonomicznego. 12. Analiza SWOT, controling i logistyka. 13. Nakłady, koszty i ich klasyfikacja. 14. Metody kalkulacji kosztów. 15. Biznesplan w rolnictwie. Ćwiczenia: 1. Podstawowe pojęcia stosowane w ekonomice gospodarstw rolnych. 2. Czynniki produkcji rolnej. 3. Miary jakości gleb. 4. Ziemia - podstawowy czynnik produkcji rolnej. 5. Organizacja siły roboczej w gospodarstwie. 6. Kapitał jako czynnik produkcji rolnej. 7. Metody wyceny majątku trwałego i obrotowego. 8. Podstawowe zagadnienia organizacyjno-ekonomiczne produkcji roślinnej. 9. Podstawowe zagadnienia organizacyjno-ekonomiczne produkcji zwierzęcej. 10. Powierzchnia paszowa – pojęcie, rodzaje, efektywność. 11. Nakłady i koszty w gospodarstwie rolnym. 12. Kategorie produkcji i dochodów. 13. Nadwyżka bezpośrednia w produkcji roślinnej i zwierzęcej. 14. Analiza działalności gospodarstwa rolnego. 15. Planowanie rozwoju gospodarstwa rolnego. - charakteryzuje podstawowe pojęcia i prawa ekonomiczne oraz czynniki produkcji rolnej, - opisuje podstawowe wielkości ekonomiczne stosowane w rachunku ekonomicznym gospodarstw rolnych - prowadzi ewidencję materiałową w gospodarstwie rolnym, - sporządza projekt organizacji terytorium gospodarstwa wykorzystując rachunek ekonomiczny stosowany w rolnictwie - ocenia ryzyko i skutki ekonomiczne podejmowanych działań w zakresie produkcji rolnej, - pracuje samodzielnie wybierając priorytety służące realizacji określonego zadania 80 Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej, 19. obowiązującej do zaliczenia danego przedmiotu Literatura podstawowa: 1. Gębska M., Filipiak T., 2006. Podstawy ekonomiki i organizacji gospodarstw rolniczych. Wydawnictwo SGGW, Warszawa. 2. Grontkowska A., Klepacki B. 2007. Ekonomika i zarządzanie przedsiębiorstwem w agrobiznesie. Format-AB, Warszawa. 3. Kożuch A., Mirończuk A., Grontkowska A. 2008. Agrobiznes. Podstawy ekonomiki agrobiznesu Cz. I i II. WSiP, Warszawa. Literatura uzupełniająca: 18. Jabłonka K. i inni. 2006. Ekonomika w rolnictwie. Część 1. Wydawnictwo Rea, Warszawa. 19. Jabłonka K., Mironiuk A. 2007. Ekonomika w rolnictwie. Część 2. Wydawnictwo Rea, Warszawa. 20. Klepacki B. 1998. Ekonomika i organizacja rolnictwa. WSiP, Warszawa. 21. Runowski H., Ziętara W. 2003. Poradnik dla rolnika w zakresie prowadzenia rachunkowości rolnej i zarządzania gospodarstwem rolnym. Projekt SAPARD PL-6-06/02-03. 22. Szymańska E. 2007. Analiza przedsiębiorstw agrobiznesu: techniczno ekonomiczna, finanowa i strategiczna. Wydawnictwo „Wieś Jutra”, Warszawa. 23. Urban M. 1973. Zarys ekonomiki i organizacji gospodarstw rolnych. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa. BILANS PUNKTÓW ECTS (obciążenie pracą studenta) Forma nakładu pracy studenta (udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie sprawozdania, itp.) Obciążenie studenta [h] udział w zajęciach, aktywność, konsultacje przygotowanie i wykonanie ćwiczeń, opracowanie projektu, przygotowanie do egzaminu, Sumaryczne obciążenie pracą studenta Punkty ECTS za moduł/przedmiot 60 15 10 15 100 4 Macierz efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) w odniesieniu do form zajęć inne ... Zajęcia praktyczne Seminarium Konwersatorium Projekt Laboratorium EFEKT KSZTAŁCENIA Wykład numer efektu kształcenia Ćwiczenia Forma zajęć dydaktycznych WIEDZA 1 - charakteryzuje czynniki produkcji rolnej X X 2 - opisuje podstawowe wielkości ekonomiczne stosowane w rachunku ekonomicznym w gospodarstwach rolnych X X 1 2 UMIEJĘTNOŚCI - prowadzi ewidencję materiałową w X gospodarstwie rolnym - sporządza projekt organizacji terytorium gospodarstwa wykorzystując rachunek ekonomiczny stosowany w rolnictwie KOMPETENCJE SPOŁECZNE X 81 1 - ocenia ryzyko i skutki ekonomiczne podejmowanych działań w zakresie produkcji rolnej X X X 2 - pracuje samodzielnie wybierając priorytety służące realizacji określonego zadania X X X SYLABUS MODUŁU/PRZEDMIOTU NA STUDIACH WYŻSZYCH Lp. Elementy składowe sylabusu 3. 4. Nazwa modułu/ przedmiotu Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Kod przedmiotu Język przedmiotu 5. Treści programowe 6. 7. Typ przedmiotu Rok studiów, semestr Imię i nazwisko osoby (osób) prowadzącej przedmiot Imię i nazwisko osoby (osób) egzaminującej bądź udzielającej zaliczenia w przypadku, gdy nie jest nim osoba prowadząca dany przedmiot Formuła przedmiotu Wymagania wstępne Liczba godzin zajęć dydaktycznych 1. 2. 8. 9. 10. 11. 12. Opis Agroekologia z ochroną środowiska Instytut Rolnictwa PWSZ im. J. Grodka w Sanoku RO.16.4.W, RO.16.4.C polski Celem przedmiotu jest zapoznanie studenta ze znaczeniem definicji ekologii oraz agroekologii, przedstawienie historii i ewolucji podstawowych pojęć, podziału typologicznego i miejsca ekologii w obrębie nauk przyrodniczych oraz z podstawowymi procesami ekologicznymi zachodzącymi w przyrodzie, jak również przedstawienie zależności między człowiekiem a środowiskiem i jego wpływu na funkcjonowanie układów przyrodniczych. Podczas zajęć wykładowych omawiane zostaną podstawowe procesy ekologiczne w autekologii i synekologii ze szczególnym uwzględnieniem ich znaczenia w agrocenozach – czynniki fizyczno-chemiczne, prawa: tolerancji i minimum, walencja ekologiczna, cechy osobnicze a cechy populacji, interakcje międzygatunkowe. Studenci poznają zależności pomiędzy układami ekologicznymi a obiegiem materii i przepływem energii, funkcjonowanie i znaczenie łańcuchów pokarmowych oraz problematykę sukcesji ekologicznej, a także zagadnienia z zakresu interakcji wewnątrz i międzygatunkowych oraz struktur troficznych i energetyki agroekosystemów jak również ekosystemów naturalnych. Poza tym studenci zapoznają się z podstawowymi problemami ochrony środowiska w skali lokalnej i globalnej, wzajemnymi uwarunkowaniami rozwoju gospodarczego, społecznego i stanu środowiska oraz możliwościami indywidualnych działań na rzecz poprawy stanu środowiska. Podczas zajęć ćwiczeniowych studenci poznają sposoby wykorzystania wiedzy teoretycznej w praktyce rolniczej. obowiązkowy do zaliczenia semestru III Rok studiów II, semestr IV (studia 1-go° niestacjonarne) dr inż. Barbara Banach j.w. wykład + ćwiczenia Znajomość treści programowych realizowanych w ramach przedmiotu: biologia - w gimnazjum oraz w szkole średniej Wykład 15 godz., ćwiczenia 10 godz. 82 13. 14. 15. 16. Liczba punktów ECTS przypisana modułowi/przedmiotow i Założenia i cele modułu/przedmiotu Metody dydaktyczne Forma i warunki zaliczenia przedmiotu, w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia z przedmiotu, a także formę i warunki zaliczenia poszczególnych form zajęć wchodzących w zakres danego przedmiotu 4 pkt ECTS (2 pkt. wykład + 2 pkt. ćwiczenia) Wiedza: Student potrafi definiować podstawowe pojęcia, prawa i zasady funkcjonowania środowiska przyrodniczego na poziomie autekologii i synekologii, ma wiedzę oraz potrafi identyfikować i rozpoznawać relacje biosfery z geosferami: atmosferą, hydrosferą i litosferą oraz zna i potrafi rozróżniać ogólne zależności między antroposferą a komponentami biotycznymi i abiotycznymi środowiska, ma także wiedzę na temat ekologii roślin i zwierząt, struktury oraz dynamiki ich populacji i zbiorowisk, potrafi scharakteryzować ich adaptacje, strategie życiowe oraz właściwości bioindykacyjne roślin, jak również zidentyfikować naturalne i antropogeniczne przeobrażenia środowiska przyrodniczego. Umiejętności: Student potrafi dokonać obliczeń i wykazuje umiejętność poprawnego wnioskowania na podstawie uzyskanych wyników dotyczących zasadniczych parametrów demograficznych populacji roślinnych, zwierzęcych i ludzkich oraz dokonywać prostych analiz znaczeniowych jak klasyfikacja, porównanie, rozróżnianie podstawowych pojęć, procesów, czy schematów ekologicznych, potrafi także wykorzystać wiedzę na temat interakcji międzygatunkowych oraz tolerancji ekologicznej organizmów w planowaniu w praktyce rolniczej a także wykorzystuje dostępne źródła informacji, w tym źródła elektroniczne, w celu poszerzenia wiedzy dotyczącej najnowszych osiągnięć z zakresu agroekologii i funkcjonowania ekosystemów w warunkach naturalnych i przy antropopresji. Kompetencje społeczne: Student rozumie potrzebę ciąglego podnoszenia swoich kwalifikacji, ma świadomość znaczenia komponentów przyrody żywe i nieożywionej w kształtowaniu antroposfery i wpływu działalności człowieka na kształt biosfery oraz jest w stanie podjąć dyskusję na temat problematyki ekologicznej i w oparciu o racjonalne argumenty bronić swoich przekonań. Wykład akademicki, ćwiczenia audytoryjne, konsultacje, samodzielne studiowanie przez studentów literatury podstawowej i uzupełniającej. Forma zaliczenia wykładów – egzamin ustny z całości wiedzy przedstawionej na wykładach i ćwiczeniach oraz uzyskanej poprzez samodzielne studiowanie wskazanej literatury podstawowej i uzupełniającej. Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest pozytywne zaliczenie ćwiczeń. Forma zaliczenia ćwiczeń – przygotowanie teoretyczne do zajęć sprawdzane każdorazowo na ich początku, realizacja zadań podczas trwania ćwiczeń sprawdzane po zakończeniu każdych zajęć, pozytywne zaliczenie dwóch kolokwiów, obecność na ćwiczeniach. 83 17. Treści merytoryczne przedmiotu oraz sposób ich realizacji Wiedza 18. Zamierzon e efekty kształcenia * Umiejętności Kompetencje społeczne Wykłady: 1) Wprowadzenie w tematykę przedmiotu – terminologia. Ekologia i agroekologia a ochrona środowiska (2 godz.) 2) Różnorodność biologiczna (2 godz.) 3) Podstawowe działy ekologii: autekologia, synekologia; ekologia behawioralna, ekologia fizjologiczna; ekologia stosowana - ekologia rolnicza (2 godz.) 4) Układy przyrodnicze - poziomy organizacji systemów ekologicznych (agroekologicznych). Czynniki ekologiczne biotyczne, abiotyczne i antropogeniczne. Ekologia populacji. Typy interakcji między populacjami (2 godz.) 5) Biocenoza – funkcje, gospodarka energią i materią, sukcesja, struktura troficzna (2 godz.) 6) Funkcjonowanie ekosystemu – produktywność, obieg materii, przepływ energii. Cykle biogeochemiczne – wpływ rolnictwa (2 godz.) 7) Podstawowe problemy ochrony środowiska w skali lokalnej i globalnej, wzajemnymi uwarunkowaniami rozwoju gospodarczego, społecznego i stanu środowiska oraz możliwościami indywidualnych działań na rzecz poprawy stanu środowiska- ochrona środowiska a rolnictwo – podstawowe zagrożenia (3 godz.). Sposób realizacji: wykład akademicki, samodzielne studiowanie przez studentów literatury podstawowej i uzupełniającej. Ćwiczenia: 1. Ekologia a ochrona środowiska – zajęcia organizacyjne; Populacje organizmów- problemy oceny liczebności i zagęszczenia populacji zwierzęcych i roślinnych (1,5 h). 2. Demografia populacji ludzkiej - historia, stan obecny oraz perspektywy (główne problemy związane przyrostem naturalnym na świecie i w Polsce (1,5 h). 3. Tolerancja ekologiczna – wykorzystanie liczb wskaźnikowych roślin naczyniowych do określania warunków abiotycznych siedlisk naturalnych i antropogenicznych. Kolokwium (2 h). 4. Łańcuchy pokarmowe jako drogi transportu substancji (ze szczególnym uwzględnieniem biomagnifikacji i biomanipulacji, obieg pierwiastków (2 h). 5. Sukcesja ekologiczna – przykłady różnych rodzajów sukcesji oraz sposoby jej wykorzystania w rekultywacji siedlisk zdegradowanych (2 h). Sposób realizacji: ćwiczenia audytoryjne, samodzielne studiowanie przez studentów literatury podstawowej i uzupełniającej. • zna i potrafi definiować podstawowe pojęcia, prawa i zasady funkcjonowania środowiska przyrodniczego na poziomie autekologii i synekologii, • ma wiedzę oraz potrafi identyfikować i rozpoznawać relacje biosfery z geosferami: atmosferą, hydrosferą i litosferą oraz zna i potrafi rozróżniać ogólne zależności między antroposferą a komponentami biotycznymi i abiotycznymi środowiska, • ma wiedzę na temat ekologii roślin i zwierząt, struktury oraz dynamiki ich populacji i zbiorowisk, potrafi scharakteryzować adaptacje, strategie życiowe oraz właściwości bioindykacyjne roślin, a także zidentyfikować naturalne i antropogeniczne przeobrażenia środowiska przyrodniczego. 1. potrafi dokonać obliczeń i wykazuje umiejętność poprawnego wnioskowania na podstawie uzyskanych wyników dotyczących zasadniczych parametrów demograficznych populacji roślinnych, zwierzęcych i ludzkich oraz dokonywać prostych analiz znaczeniowych jak klasyfikacja, porównanie, rozróżnianie podstawowych pojęć, procesów, czy schematów ekologicznych, 2. potrafi wykorzystać wiedzę na temat interakcji międzygatunkowych oraz tolerancji ekologicznej organizmów w planowaniu w praktyce rolniczej, 3. wykorzystuje dostępne źródła informacji, w tym źródła elektroniczne, w celu poszerzenia wiedzy dotyczącej najnowszych osiągnięć z zakresu agroekologii i funkcjonowania ekosystemów w warunkach naturalnych i przy antropopresji. • potrafi organizować sobie pracę na zajęciach i rozwiązywać postawione zadania racjonalnie według przyjętego algorytmu zgodnego ze zdobytą wiedzą i umiejętnościami oraz potrafi współdziałać i pracować w grupie pod presją czasu, podczas wykonywania ćwiczeń praktycznych, analizowania wyników i opracowywania wniosków, • rozumie potrzebę ustawicznego podnoszenia kwalifikacji, • ma świadomość znaczenia komponentów przyrody żywej i nieożywionej w kształtowaniu antroposfery i wpływu działalności człowieka na kształt biosfery 84 Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej, 13. obowiązującej do zaliczenia danego przedmiotu Literatura podstawowa: 2. Falińska K. 2004. Ekologia roślin. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa. 3. Mackenzie A., Ball A. S., Virdee S. R. 2005. Ekologia. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa. 4. Wiąckowski S. 2008. Ekologia ogólna. Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz. Literatura uzupełniająca: 1. Eldredge N. 2003. Życie na krawędzi. Rozwój cywilizacji i zagłada gatunków. Prószyński i S-ka, Warszawa. 2. Lovelock J. 2003. Gaja: Nowe spojrzenie na życie na Ziemi. Prószyński i S-ka., Warszawa. 3. Strzałko J., Mossor-Pietraszewska T. 2005. Kompendium wiedzy o ekologii. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa. 4. Zimny H. 2005. Ekologia miasta. Agencja Reklamowo - Wydawnicza Arkadiusz Grzegorczyk, Warszawa. BILANS PUNKTÓW ECTS (obciążenie pracą studenta) Forma nakładu pracy studenta (udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie sprawozdania, itp.) Obciążenie studenta [h] Łączna liczba godzin, które student uzyskuje poprzez bezpośredni kontakt z nauczycielem akademickim 40 Łączna liczba godzin pracy własnej studenta koniczna dla realizacji zadań programowych przedmiotu 60 Sumaryczne obciążenie pracą studenta 100 Punkty ECTS za moduł/przedmiot 4 Macierz efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) w odniesieniu do form zajęć inne ... Zajęcia praktyczne Seminarium Konwersatorium Projekt Laboratorium EFEKT KSZTAŁCENIA Wykład numer efektu kształcenia Ćwiczenia Forma zajęć dydaktycznych WIEDZA 1 2 3 zna i potrafi definiować podstawowe pojęcia, prawa i zasady funkcjonowania środowiska przyrodniczego na poziomie autekologii i synekologii ma wiedzę oraz potrafi identyfikować i rozpoznawać relacje biosfery z geosferami: atmosferą, hydrosferą i litosferą oraz zna i potrafi rozróżniać ogólne zależności między antroposferą a komponentami biotycznymi i abiotycznymi środowiska ma wiedzę na temat ekologii roślin i zwierząt, struktury oraz dynamiki ich populacji i zbiorowisk, potrafi scharakteryzować adaptacje, strategie życiowe oraz właściwości bioindykacyjne roślin, a także zidentyfikować naturalne i antropogeniczne przeobrażenia środowiska przyrodniczego * * * * * * UMIEJĘTNOŚCI 85 potrafi dokonać obliczeń i wykazuje umiejętność poprawnego wnioskowania na podstawie uzyskanych wyników dotyczących zasadniczych parametrów demograficznych populacji roślinnych, zwierzęcych i ludzkich oraz dokonywać prostych analiz znaczeniowych jak klasyfikacja, porównanie, rozróżnianie podstawowych pojęć, procesów, czy schematów ekologicznych 1 2 rozumie potrzebę ustawicznego podnoszenia kwalifikacji wykorzystuje dostępne źródła informacji, w tym źródła elektroniczne, w celu poszerzenia wiedzy dotyczącej najnowszych osiągnięć z zakresu agroekologii i funkcjonowania ekosystemów w warunkach naturalnych i przy antropopresji 3 * * * * KOMPETENCJE SPOŁECZNE potrafi organizować sobie pracę na zajęciach i rozwiązywać postawione zadania racjonalnie według przyjętego algorytmu zgodnego ze zdobytą wiedzą i umiejętnościami oraz potrafi współdziałać i pracować w grupie pod presją czasu, podczas wykonywania ćwiczeń praktycznych, analizowania wyników i opracowywania wniosków jest w stanie podjąć dyskusję na temat problematyki ekologicznej i w oparciu o racjonalne argumenty bronić swoich przekonań ma świadomość znaczenia komponentów przyrody żywej i nieożywionej w kształtowaniu antroposfery i wpływu działalności człowieka na kształt biosfery 1 2 3 * * * SYLABUS MODUŁU/PRZEDMIOTU NA STUDIACH WYŻSZYCH Lp. Elementy składowe sylabusu 3. 4. Nazwa modułu/ przedmiotu Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Kod przedmiotu Język przedmiotu 5 Treści programowe 6 7 Typ przedmiotu Rok studiów, semestr Imię i nazwisko osoby (osób) prowadzącej przedmiot 1. 2. 8 Opis Marketing i zarządzanie w rolnictwie Instytut Rolnictwa RO.22.3.W, RO.22.3.C polski Poznanie ogólnych zasad kierowania przedsiębiorstw z uwzględnieniem specyfiki zarządzania w agrobiznesie. Zrozumienie zasad marketingu i rynkowej misji przedsiębiorstwa. • obowiązkowy do zaliczenia semestru/roku studiów, Rok II, semestr III, studia stacjonarne dr inż. Ryszard Szypuła 86 9 10 11 12 13 Imię i nazwisko osoby (osób) egzaminującej bądź udzielającej zaliczenia w przypadku, gdy nie jest nim osoba prowadząca dany przedmiot Formuła przedmiotu Wymagania wstępne Liczba godzin zajęć dydaktycznych Liczba punktów ECTS przypisana modułowi/przedmiotow i 14 Założenia i cele modułu/przedmiotu 15 Metody dydaktyczne 16 Forma i warunki zaliczenia przedmiotu, w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia z przedmiotu, a także formę i warunki zaliczenia poszczególnych form zajęć wchodzących w zakres danego przedmiotu jak wyżej Wykłady, ćwiczenia Brak 15godz. wykładów i 10 godz. ćwiczeń 2 ECTS – wykłady 1 ECTS -ćwiczenia Opracowanie ogólnych zasad pracy kierowniczej i wykonawczej. Samodzielne zaplanowanie kampanii w rolnictwie . Umiejętność normowania pracy. Znajomość specyfiki rynku rolno-żywnościowego. Znajomość uwarunkowań popytu i podaży produktów żywnościowych. Posiadanie wiedzy o rynkach hurtowych, w kraju i za granicą oraz ich organizacji. Ogólna wiedza o aktualnej sytuacji na rynku surowców i produktów rolniczych. Wykład uzupełniony ilustracją medialną tematu (skaner, rzutnik pisma). Ćwiczenia- aktualizacja studentów przez dyskusję i sprawdziany testowe. wykład – 4 godz. tygodniowo ćwiczenia – 2 godz. tygodniowo Ćwiczenia- aktywny udział w zajęciach oraz zaliczenie sprawdzianu. Wykład – egzamin ustny z materiału z wykładów i zalecanej literatury. 87 17 Treści merytoryczne przedmiotu oraz sposób ich realizacji Wiedza 18 Zamierzon e efekty kształcenia * Umiejętności Kompetencje społeczne Wykłady:1. Zapoznanie z tematyką przedmiotu i zalecana literaturą Zarządzanie: 1. Geneza i szkoły zarządzania. 2. Kierowanie, zarządzanie, przedsiębiorczość. 3. Kierownik i jego praca. 4. Struktura organizacji i zarządzania. 5. Proces decyzyjny. 6. Funkcje zarządzania. 7. Style kierowania. 8. Techniki zarządzania. 9. Specyfika zarządzania w agrobiznesie. Marketing: 1. Marketing i zarządzanie. 2. Rynek i misja działalności przedsiębiorstwa. 3. Analiza rynku. Uwarunkowania popytu i podaży. 4. Tendencje rozwojowe rynku. 5. Planowanie i organizacja marketingu. 6. Kontrola działalności marketingowej. 7. Marketing międzynarodowy. Ćwiczenia: Zarządzanie: 1. Elementy prawa pracy. 2. Zasady pracy własnej kierownika. 3. Elementy normowania pracy. 4. Zarządzanie kampaniami w rolnictwie. 5. Logistyka jako element zarządzania. 6. Polityka kadrowa. 7. Płaca jako element motywacyjny. Marketing: 1. Rynek rolno-żywnościowy (pojęcia, funkcje). 2. Giełdy w Europie i świecie. 3. Wybrane rynki surowców. 4. Produkt jako element marketingu. 5. Przykłady innowacji marketingowych w rolnictwie. * Opanował ogólne zasady pracy kierowniczej i wykonawczej. * Poznał uwarunkowania popytu i podaży produktów rolnych. * Posiada ogólną wiedzę o działalności rynków hurtowych w kraju i za granicą. * Potrafi opracować ramowy plan pracy własnej kierownika. * Umie opracować strukturę organizacyjną przedsiębiorstwa. * Potrafi określić rynkową misję działalności przedsiębiorstw. * Potrafi określić i ocenić wpływ stylu kierowania na stosunki międzyludzkie i humanizację pracy. * Rozumie wpływ rynku na równowagę popytu i podaży. * Docenia wagę humanizacji pracy. 88 1. 19 Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej, obowiązującej do zaliczenia danego przedmiotu Bagieński S. i inni. 2008. Zarządzanie firmą w agrobiznesie. Centrum Informacji Menedżera, Warszawa. 2. Earle M., Earle R., Anderson A., przedkład Sikora M. 2007. Opracowanie produktów spożywczych. Podejście marketingowe. Wydawnictwo NaukowoTechniczne, Warszawa. 3. Grzybowska K. 2010. Podstawy logistyki. Wyd. Difin SA, Warszawa. 4. Panasiuk A. 2007. Marketing usług turystycznych. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa. 5. Urban S. 2008. Marketing produktów spożywczych. Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego, Wrocław. Literatura uzupełniająca: 1. Cholewicka – Goździk K. 1997. Marketing produktów rolno-żywnościowych. FAPA, Warszawa. 2. Grontkowska A. 2008. Podstawy ekonomiki agrobiznesu. WSiP, Warszawa. 3. Grontkowska A. Klepacki B. 2000. Ekonomia i zarządzanie w agrobiznesie. Format AB, Warszawa. 4. Jerzak M.A. 1998. Giełda towarowa na rynku rolnym. Fundacja na Rzecz Giełdy Zbożowo-Paszowej, Warszawa. 5. Luning P.A., Marcelis W.J., Jongen W.M., przekład Zdzisław Źródłowski. 2008. Zarządzanie jakością żywności: Ujęcie technologiczno-menedżerskie. Wyd. Naukowo-Techniczne, Warszawa. 6. Łuczka B.K. 2007. Rynek żywności ekologicznej: wyznaczniki i uwarunkowania rozwoju. PWE, Warszawa. 7. Niestrój R. 1998. Zarządzanie marketingiem. Aspekty strategiczne. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa. 8. Przedsiębiorczość wiejska. Baza dabych. 2006. Fundacja Fundusz Współpracy, Warszawa. 9. Stachak S, Świtłyk M. 1999. Teoria zarządzania przedsiębiorstwem rolniczym. Książka i Wiedza, Warszawa. 10. Świderski F. 2006. Żywność wygodna i żywność funkcjonalna. Wyd. NaukowoTechniczne, Warszawa. 11. Urban S. 2006. Raport o stanie i perspektywach przemysłu rolnożywnościowego. Warszawa. BILANS PUNKTÓW ECTS (obciążenie pracą studenta) Forma nakładu pracy studenta (udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie sprawozdania, itp.) Obciążenie studenta [h] Aktywny udział w wykładach i ćwiczeniach, konsultacje 35 Przygotowanie do ćwiczeń 20 Opracowanie planu ramowego pracy kierownika i struktury organizacyjnej przykładowego przedsiębiorstwa 20 Sumaryczne obciążenie pracą studenta 75 Punkty ECTS za moduł/przedmiot 3 Macierz efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) w odniesieniu do form zajęć inne ... Zajęcia praktyczne Seminarium Konwersatorium Projekt Laboratorium EFEKT KSZTAŁCENIA Ćwiczenia numer efektu kształcenia Wykład Forma zajęć dydaktycznych WIEDZA 89 Opanował ogólne zasady pracy kierowniczej i wykonawczej Poznał uwarunkowania popytu i podaży produktów 1 2 rolnych 3 Posiada ogólną wiedzę o działalności rynków hurtowych w kraju i za granicą x x x UMIEJĘTNOŚCI Potrafi opracować ramowy plan pracy własnej kierownika Umie opracować strukturę organizacyjną Potrafi określić rynkową misję działalności przedsiębiorstw 1 2 3 x x x KOMPETENCJE SPOŁECZNE x 2 Potrafi określić i ocenić wpływ stylu kierowania na stosunki międzyludzkie i humanizację pracy Rozumie wpływ rynku na równowagę popytu i podaży 3 Docenia wagę humanizacji pracy x 1 x SYLABUS MODUŁU/PRZEDMIOTU NA STUDIACH WYŻSZYCH Lp. Elementy składowe sylabusu Nazwa modułu/ przedmiotu Nazwa jednostki 2. prowadzącej przedmiot 3. Kod przedmiotu 4. Język przedmiotu 1. 5. Treści programowe 6. Typ przedmiotu 7. Rok studiów, semestr Imię i nazwisko osoby 8. (osób) prowadzącej przedmiot Imię i nazwisko osoby (osób) egzaminującej bądź udzielającej zaliczenia 9. w przypadku, gdy nie jest nim osoba prowadząca dany przedmiot 10. Formuła przedmiotu 11. Wymagania wstępne Liczba godzin zajęć 12. dydaktycznych Opis Hodowla roślin i nasiennictwo Instytut Rolnictwa RO.25.4.W; RO.25.4.C polski Tematyka wykładów obejmuje zagadnienia z zakresu osiągnięć hodowlanych, sposobów gromadzenia, indukowania i wykorzystania zmienności genetycznej dla potrzeb hodowli roślin z uwzględnieniem metod konwencjonalnych, biotechnologicznych oraz z wykorzystaniem zjawiska heterozji, zasad funkcjonowania i organizacji hodowli roślin i nasiennictwa, podstaw prawnych, organizacji produkcji oraz kontroli materiału siewnego. obowiązkowy do zaliczenia semestru/roku studiów rok II, semestr IV Wykład: dr inż. Marek Kołodziejczyk Ćwiczenia: mgr inż. Mateusz Kaczmarski Wykład: dr inż. Marek Kołodziejczyk Ćwiczenia: mgr inż. Mateusz Kaczmarski Wykład/ćwiczenia brak Wykład: 30 Ćwiczenia: 10 90 Liczba punktów ECTS przypisana 13. modułowi/przedmiotow i W: 2 ECTS C: 1 ECTS Wykład: Celem przedmiotu jest przedstawienie teoretycznych podstaw hodowli odmian roślin rolniczych oraz zasad funkcjonowania nasiennictwa od rejestracji odmiany poprzez warunki reprodukcji i kontrolę materiału siewnego. Ćwiczenia: 14. Założenia i cele modułu/przedmiotu 15. Metody dydaktyczne Forma i warunki zaliczenia przedmiotu, w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia z przedmiotu, a także 16. formę i warunki zaliczenia poszczególnych form zajęć wchodzących w zakres danego przedmiotu Wiedza: Student opisuje podstawowe techniki krzyżowań i selekcji wykorzystywanych w hodowli roślin; zna program hodowli roślin samopłodnych i obco płodnych oraz program hodowli odmian mieszańcowych; zna możliwości wykorzystania mutacji w hodowli roślin; posiada wiedzę w zakresie prowadzenia i oceny polowej plantacji nasiennej oraz oceny kwalifikowanego materiału siewnego; zna podstawowe uregulowania prawne dotyczące własności odmian i materiału siewnego. Umiejętności: Student potrafi dobrać odmiany do warunków gospodarowania oraz potrafi ocenić rolę materiału siewnego jako nośnika postępu biologicznego Rozumie potrzebę zachowania różnorodności biologicznej w środowisku naturalnym celem wykorzystania w hodowli roślin Student posługuje się przepisami prawnymi dotyczącymi produkcji kwalifikowanego materiału siewnego. Kompetencje społeczne: student posiada świadomość odpowiedzialności za produkcję żywności wysokiej jakości oraz świadomość ryzyka uprawy roślin GMO. Rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie. Wykład/ćwiczenia laboratoryjne, samodzielne studiowanie przez studentów literatury podstawowej i uzupełniającej. Wykłady: Egzamin pisemny: czas trwania 45 min. Wymagania formalne: uczestnictwo w wykładach i ćwiczeniach. Wymagania merytoryczne: opanowanie przez studenta materiału z wykładów i wskazanych lektur. Ćwiczenia: Warunkiem zaliczenia ćwiczeń jest obecność na ćwiczeniach, opanowanie przez studenta omawianego na ćwiczeniach materiału oraz pozytywne zaliczenie dwóch kolokwiów. 91 Wykłady: 1. Znaczenie hodowli roślin w produkcji roślinnej, organizacja hodowli roślin w Polsce, naukowe podstawy hodowli roślin - 3 godz. 2. Ogólne zasady hodowli (kierunki hodowli, dobór materiału wyjściowego, wybór metody hodowli) - 3 godz. 3. Konwencjonalne metody hodowli roślin samopylnych i obcopylnych - etapy hodowli, doświadczenia - 3 godz. 4. Wykorzystanie efektu heterozji w hodowli odmian mieszańcowych: podstawy teoretyczne, etapy hodowli heterozyjnej, znaczenie odmian mieszańcowych - 3 godz. 5. Wykorzystanie biotechnologii w hodowli roślin (kultury in vitro, markery molekularne, rośliny transgeniczne) - 3godz. Treści merytoryczne 17. przedmiotu oraz sposób ich realizacji 6. Wskaźniki postępu biologicznego (hodowlanego, odmianowego) – 3 godz. 7. Podstawy prawne nasiennictwa. Zadania nasiennictwa. Konieczność zachowania odmiany - 3 godz. 8. Organizacja i zadania COBORU ze szczególnym uwzględnieniem rejestracji odmian i porejestrowego doświadczalnictwa odmianowego – 3 godz. 9. Organizacja produkcji i kontroli materiału siewnego. Systemy kwalifikacji - 3 godz. 10. Obrót materiałem siewnym (przygotowanie do obrotu - uszlachetnianie, dokumentacja), działania marketingowe firm hodowlano-nasiennych i nasiennych, zadania kontrolne Inspekcji Nasiennej - 3 godz. Tematyka ćwiczeń: 1. Krzyżowanie i selekcja – 2 godz. 2. Program hodowli roślin samopłodnych i obco płodnych rozmnażanych wegetatywnie – 2 godz. 3. Program hodowli roślin obco płodnych – 2 godz. 4. Program hodowli odmian mieszańcowych (heterozyjnych) i syntetycznych – 1 godz. 5. Mutacje genowe i genomowe w hodowli roślin – 1 godz. 6. Kwalifikacja polowa plantacji nasiennych – 1 godz. 7. Kwalifikacja laboratoryjna materiału siewnego – 1 godz. - posiada teoretyczną wiedzę z zakresu podstawowych pojęć, metod i efektów hodowli roślin W16, Wiedza - zna zasady funkcjonowania nasiennictwa i obrotu materiałem siewnym W25, - ma wiedzę z zakresu reprodukcji i kontroli materiału siewnego W10, Zamierzon e efekty 18. kształcenia * - umie zastosować metodę hodowli w zależności od sposobu rozmnażania roślin U22, Umiejętności - potrafi wykonać podstawowe zabiegi hodowlane i dokonać oceny jakości materiału siewnego U19, - potrafi docenić rolę materiału siewnego jako nośnika postępu biologicznego U19. Kompetencje społeczne - rozumie konieczność ciągłego dokształcania się wynikającego z postępu biologicznego i zmian w ustawodawstwie K7, - ma świadomość ryzyka i korzyści wynikających z wykorzystania organizmów genetycznie modyfikowanych K5. 92 Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej, 19. obowiązującej do zaliczenia danego przedmiotu Literatura podstawowa: 1. Hryncewicz Z. 1995. Produkcja roślinna. Tom 2. PWRiL, Warszawa. 2. Orzeszko-Rywka A., Rochalska M. 2011. Przewodnik do ćwiczeń z hodowli roślin i nasiennictwa. SGGW, Warszawa. Literatura uzupełniająca: 1. Brown T.A. 2001. Genomy. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa. 2. Kuraczyk A., Packa D., Wiwart M. 2003. Hodowla roślin. Materiały pomocnicze do ćwiczeń. Wyd. UWM, Olsztyn. 3. Malepszy S. (red). 2009. Biotechnologia roślin. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa. 4. Michalik B. (red.). 2010. Hodowla roślin z elementami genetyki i biotechnologii. PWRiL, Warszawa. 5. Przybył K., Woźny A. 2007. Komórki roślinne w warunkach stresu. t. I. Komórki in vivo, cz. 1. Wyd. Naukowe UAM, Poznań. 6. Przybył K., Woźny A. 2007. Komórki roślinne w warunkach stresu t. I. Komórki in vivo, cz. 2. Wyd. Naukowe UAM, Poznań. 7. Tarkowski Cz. 1999. Genetyka, hodowla roślin i nasiennictwo. Wyd. AR, Lublin. 8. Winter, P.C., Hickey G.I., Fletcher H.L.; przekł. Prus-Głowacki W. 2005. Genetyka. Wyd. 2 popr – Wyd. Naukowe PWN, Warszawa. BILANS PUNKTÓW ECTS (obciążenie pracą studenta) Forma nakładu pracy studenta (udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie sprawozdania, itp.) Obciążenie studenta [h] Łączna liczba godzin, które student uzyskuje poprzez bezpośredni kontakt z nauczycielem akademickim 50 Łączna liczba godzin pracy własnej studenta koniczna dla realizacji zadań programowych przedmiotu 25 Sumaryczne obciążenie pracą studenta 75 z bezpośrednim udziałem nauczyciela akademickiego Punkty ECTS za moduł/przedmiot 2 samodzielna praca studenta 1 Macierz efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) w odniesieniu do form zajęć 1 2 3 WIEDZA posiada teoretyczną wiedzę z zakresu X podstawowych pojęć, metod i efektów hodowli roślin zna zasady funkcjonowania nasiennictwa i X obrotu materiałem siewnym ma wiedzę z zakresu reprodukcji i kontroli X materiału siewnego UMIEJĘTNOŚCI inne ... Zajęcia praktyczne Seminarium Konwersatorium Projekt Laboratorium EFEKT KSZTAŁCENIA Ćwiczenia numer efektu kształcenia Wykład Forma zajęć dydaktycznych X X X 93 umie zastosować metodę hodowli w zależności od sposobu rozmnażania roślin 1 X X potrafi wykonać podstawowe zabiegi X X hodowlane i dokonać oceny jakości potrafi docenić rolę materiału siewnego X X jako nośnika postępu biologicznego KOMPETENCJE SPOŁECZNE 2 3 rozumie konieczność ciągłego dokształcania się wynikającego z postępu biologicznego i zmian w ustawodawstwie ma świadomość ryzyka i korzyści wynikających z wykorzystania organizmów genetycznie 1 2 X X X X SYLABUS MODUŁU/PRZEDMIOTU NA STUDIACH WYŻSZYCH Lp. Elementy składowe sylabusu 3 4 Nazwa modułu/ przedmiotu Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Kod przedmiotu Język przedmiotu 5 Treści programowe 6 7 Typ przedmiotu Rok studiów, semestr Imię i nazwisko osoby (osób) prowadzącej przedmiot Imię i nazwisko osoby (osób) egzaminującej bądź udzielającej zaliczenia w przypadku, gdy nie jest nim osoba prowadząca dany przedmiot Formuła przedmiotu Wymagania wstępne Liczba godzin zajęć dydaktycznych Liczba punktów ECTS przypisana modułowi/przedmiotow i 1 2 8 9 10 11 12 13 14 Założenia i cele modułu/przedmiotu Opis Ochrona roślin Instytut Rolnictwa RO.26.4.W, RO.26.4.C polski Tematyka wykładów obejmuje charakterystykę najważniejszych chorób bakteryjnych, wirusowych i grzybowych oraz biologii rozwoju szkodników, ogólnych zasad ochrony roślin przed agrofagami, a także podstawowych metod i środków zwalczania agrofagów w uprawie roślin rolniczych. obowiązkowy do zaliczenia semestru/roku studiów rok II, semestr IV Wykłady: dr inż. Marek Kołodziejczyk Ćwiczenia: Mgr inż. Mateusz Kaczmarski Wykłady: dr inż. Marek Kołodziejczyk Ćwiczenia: Mgr inż. Mateusz Kaczmarski Wykład/ćwiczenia brak Wykłady: 25; Ćwiczenia:10 W: 2 C: 2 Celem przedmiotu jest przekazanie studentom wiedzy na temat najważniejszych i najgroźniejszych chorób roślin rolniczych, biologii i diagnostyki ważniejszych szkodników roślin rolniczych, skutecznych metod zapobiegania i zwalczania organizmów patogenicznych, metodologii monitoringu, lustracji roślin oraz szacowania strat. 94 15 16 17 Metody dydaktyczne Forma i warunki zaliczenia przedmiotu, w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia z przedmiotu, a także formę i warunki zaliczenia poszczególnych form zajęć wchodzących w zakres danego przedmiotu Treści merytoryczne przedmiotu oraz sposób ich realizacji Wiedza 18 Zamierzon e efekty kształcenia * Umiejętności Kompetencje społeczne wykład Wykład: Egzamin pisemny: czas trwania 45 min. Wymagania formalne: uczestnictwo w wykładach i ćwiczeniach. Wymagania merytoryczne: opanowanie przez studenta materiału z wykładów i wskazanych lektur. Ćwiczenia: Warunkiem zaliczenia ćwiczeń jest obecność na ćwiczeniach, opanowanie przez studenta omawianego na ćwiczeniach materiału oraz wykonanie kart technologicznych wybranych chorób roślin i zaprojektowanie programów kompleksowej ochrony wybranych roślin. Wykłady: 1. Diagnostyka patologiczna – zadania i podział fitopatologii – 3 godz. 2. Biologia chorób grzybowych, wirusowych i bakteryjnych – 3 godz. 3. Choroby roślin uprawnych – 4 godz. 4. Ochrona roślin przed chorobami – 4 godz. 5. Sposoby żerowania i formy uszkodzeń powodowanych przez szkodniki – 4 godz. 6. Biologia ważniejszych szkodników roślin uprawnych – 4 godz. 7. Ochrona roślin przed szkodnikami – 3 godz. Tematyka ćwiczeń: 1. Rozpoznawanie charakterystycznych objawów chorobowych oraz uszkodzeń powodowanych przez szkodniki roślin okopowych – 1 godz. 2. Opracowywanie programu ochrony roślin okopowych – 1 godz. 3. Rozpoznawanie charakterystycznych objawów chorobowych oraz uszkodzeń powodowanych przez szkodniki roślin zbożowych – 2 godz. 4. Opracowywanie programu ochrony roślin zbożowych – 1 godz. 5. Rozpoznawanie charakterystycznych objawów chorobowych oraz uszkodzeń powodowanych przez szkodniki roślin motylkowatych – 1 godz. 6. Opracowywanie programu ochrony roślin motylkowatych - 1 godz. 7. Rozpoznawanie charakterystycznych objawów chorobowych oraz uszkodzeń powodowanych przez szkodniki roślin przemysłowych - 1 godz. 8. Opracowywanie programu ochrony roślin przemysłowych – 1 godz. 9. Ocena skuteczności działania pestycydów – 1 godz. - zna objawy chorób grzybowych, wirusowych i bakteryjnych najważniejszych gatunków roślin uprawnych, - zna formy uszkodzeń powodowanych przez szkodniki, - posiada ogólną wiedzę o metodach ochrony roślin, w tym integrowanej. - rozpoznaje choroby na podstawie objawów i oznak etiologicznych U20, - rozpoznaje szkodniki na podstawie cech morfologicznych i powodowanych uszkodzeń U20, - podejmuje decyzję o zwalczaniu agrofagów na podstawie progów ekonomicznej szkodliwośc U20i, - podejmuje decyzję o właściwej technice ochrony roślin z uwzględnieniem zasad bezpieczeństwa i higieny pracy U20, - rozumie potrzebę zachowania bioróżnorodności środowiska przyrodniczego U13. - rozumie potrzebę ustawicznego podnoszenia kwalifikacji w zakresie stosowania integrowanych metod ochrony roślin K1, -ma świadomość ryzyka i skutków stosowania chemicznych oraz biologicznych środków ochrony roślin K4, - identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane ze społeczną, zawodową i etyczną odpowiedzialnością za produkcję bezpiecznej żywności K5. 95 1. 2. 19 Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej, obowiązującej do zaliczenia danego przedmiotu Hani F., Popow G., Reinhard H., Schwarz A., Tanner Ochrona roślin rolniczych w uprawie integrowanej : organizmy pożyteczne. Państwowe Wydawnictwo Warszawa. Jaworska M. 2011. Ochrona roślin uprawnych Wydawnictwo Uniwersytetu Rolniczego, Kraków. K., Vorlet M. 1998. Choroby, szkodniki, Rolnicze i Leśne, przed szkodnikami. Literatura uzupełniająca: 1. 2. 3. 4. 5. 6. Błaszczyk M.K. 2007. Mikroorganizmy w ochronie środowiska. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa. Boczek J. 1994. Diagnostyka szkodników roślin uprawnych i ich wrogów naturalnych. T. I . Wyd. SGGW, Warszawa. Boczek J. 1994. Diagnostyka szkodników roślin uprawnych i ich wrogów naturalnych. T. II . Wyd. SGGW, Warszawa. Kochman J., Węgorek W. 1997. Ochrona roślin. Wyd. Plantpress, Kraków. Łoginów W., Sandmer H. 1995. Produkcja roślinna, t. I. Podręcznik dla techników rolniczych. PWRiL, Warszawa. Wnuk A. 1994. Entomologia dla rolników. Cz. II Szczegółowa. Wyd. AR, Kraków. BILANS PUNKTÓW ECTS (obciążenie pracą studenta) Forma nakładu pracy studenta (udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie sprawozdania, itp.) Obciążenie studenta [h] Łączna liczba godzin, które student uzyskuje poprzez bezpośredni kontakt z nauczycielem akademickim 50 Łączna liczba godzin pracy własnej studenta koniczna dla realizacji zadań programowych przedmiotu 50 Sumaryczne obciążenie pracą studenta 100 z bezpośrednim udziałem nauczyciela akademickiego Punkty ECTS za moduł/przedmiot 2 samodzielna praca studenta 2 Macierz efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) w odniesieniu do form zajęć 1 2 3 WIEDZA zna objawy chorób grzybowych, X wirusowych i bakteryjnych najważniejszych gatunków roślin uprawnych zna formy uszkodzeń powodowanych przez X szkodniki posiada ogólną wiedzę o metodach ochrony X roślin, w tym integrowanej UMIEJĘTNOŚCI X X X 96 inne ... Zajęcia praktyczne Seminarium Konwersatorium Projekt Laboratorium EFEKT KSZTAŁCENIA Ćwiczenia numer efektu kształcenia Wykład Forma zajęć dydaktycznych rozpoznaje choroby na podstawie objawów i oznak etiologicznych 1 rozpoznaje szkodniki na podstawie cech morfologicznych i powodowanych uszkodzeń podejmuje decyzję o zwalczaniu agrofagów na podstawie progów ekonomicznej szkodliwości podejmuje decyzję o właściwej technice ochrony roślin z uwzględnieniem zasad bezpieczeństwa i higieny pracy rozumie potrzebę zachowania bioróżnorodności środowiska przyrodniczego 2 3 4 5 X X X X X X X X X X KOMPETENCJE SPOŁECZNE rozumie potrzebę ustawicznego X X podnoszenia kwalifikacji w zakresie stosowania integrowanych metod ochrony roślin ma świadomość ryzyka i skutków X X stosowania chemicznych oraz biologicznych środków ochrony roślin 1 2 identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane ze społeczną, zawodową i etyczną odpowiedzialnością za produkcję bezpiecznej żywności 3 X x SYLABUS MODUŁU/PRZEDMIOTU NA STUDIACH WYŻSZYCH Lp. Elementy składowe sylabusu 3 4 Nazwa modułu/ przedmiotu Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Kod przedmiotu Język przedmiotu 5 Treści programowe 6 7 Typ przedmiotu Rok studiów, semestr Imię i nazwisko osoby (osób) prowadzącej przedmiot 1 2 8 Opis FIZJOLOGIA I ŻYWIENIE ZWIERZĄT INSTYTUT ROLNICTWA RO.27.4.W, RO.27.4.C POLSKI Rola i znaczenie żywienia zwierząt gospodarskich. Składniki odżywcze zawarte w paszach i ich rola w żywieniu. Strawność pasz, przemiany biochemiczne podstawowych składników pasz. Budowa i funkcjonowanie układu pokarmowego różnych gatunków zwierząt. Systemy oceny wartości pokarmowej pasz i zapotrzebowania zwierząt. Podział pasz i ich rola oraz wykorzystanie w żywieniu. Zasady żywienia i układanie dawek pokarmowych dla bydła, koni świń i drobiu. Obowiązkowy do zaliczenia semestru Rok II semestr II dr inż. Janusz Adamczyk 97 9 10 11 12 13 Imię i nazwisko osoby (osób) egzaminującej bądź udzielającej zaliczenia w przypadku, gdy nie jest nim osoba prowadząca dany przedmiot Formuła przedmiotu Wymagania wstępne Liczba godzin zajęć dydaktycznych Liczba punktów ECTS przypisana modułowi/przedmiotow i 14 Założenia i cele modułu/przedmiotu 15 Metody dydaktyczne 16 Forma i warunki zaliczenia przedmiotu, w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia z przedmiotu, a także formę i warunki zaliczenia poszczególnych form zajęć wchodzących w zakres danego przedmiotu j.w. Wykłady, ćwiczenia Przedmioty wprowadzające: Chemia, Biochemia, Chów zwierząt Wykład: 10 ćwiczenia: 5 W: 2 C: 1 WIEDZA: student ma wiedzę dotyczącą podstawowych składników pasz, budowy i funkcjonowania układu pokarmowego głównych gatunków zwierząt hodowlanych oraz podziału, wartości odżywczej i wykorzystania różnych pasz w żywieniu celem zapewnienia właściwego wzrostu, rozwoju, zdrowia i produkcyjności zwierząt. Student zna i rozumie zasady wyboru i stosowania odpowiednich dawek pokarmowych dla różnych grup wiekowych, technologicznych, w zależności od stanu fizjologicznego lub stadium produkcji zwierząt. Student zna podstawowe zasady układania dawek pokarmowych i sposoby ich skarmiania, umożliwiające najlepsze wykorzystanie potencjału genetycznego zwierząt w zakresie różnych kierunków produkcji, zapewniających równoczesne uzyskanie produktów o wysokich walorach odżywczych i zdrowotnych. Student zna podstawowe sposoby konserwacji pasz zielonych na okres żywienia zimowego UMIEJĘTNOŚCI: student potrafi uwzględniając gatunek i zapotrzebowanie zwierzęcia na składniki pokarmowe, samodzielnie wybrać pasze i ułożyć dawkę pokarmową która zapewni zwierzęciu właściwy wzrost, rozwój , zdrowie oraz pozwoli uzyskać produkt najwyższej jakości na optymalnym poziomie przy ograniczeniu do minimum ujemnego oddziaływania na środowisko KOMPETENCJE: student ma świadomość wagi i wpływu pozażywieniowych aspektów działalności inżynierskiej na zdrowie i produkcyjność zwierząt gospodarskich, pozostających w ścisłej zależności z ekonomiką produkcji i jej wpływem na środowisko. Rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie. Sposób realizacji: Wykład akademicki prowadzony metodą tradycyjną Ćwiczenia- wprowadzenie do tematu- układanie przykładowych dawekwykonywanie zadań przez studentów Egzamin pisemny. Dopuszczenie do egzaminu- zaliczenie z przedmiotu Zaliczenie ćwiczeń- pozytywna ocena z wykonywanych ciągle ćwiczeń 98 17 Treści merytoryczne przedmiotu oraz sposób ich realizacji Wiedza 18 Zamierzon e efekty kształcenia * Umiejętności Kompetencje społeczne 19 Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej, obowiązującej do zaliczenia danego przedmiotu WYKŁADY:. 1. Związki organiczne – związki azotowe niebiałkowe. 2. Związki bez azotowe –tłuszcze i węglowodany. 3. Związki nieorganiczne występujące w paszach i ich rola w żywieniu zwierząt. 4. Wartości biologiczne białka. 5. Rola wody jako składnika pokarmowego. 6. Witaminy i antybiotyki i inne regulatory wzrostu stosowane w żywieniu zwierząt. 7. Trawienie i wchłanianie składników pokarmowych ,w poszczególnych odcinkach przewodu pokarmowego 1. Pojęcie energetycznej wartości paszy. 2. Wartość skrobiowa paszy i inne mierniki wartości pokarmowej pasz. 3. Zasady podziału pasz. 4. Pasze objętościowe soczyste w żywieniu zwierząt. 5. Pasze treściwe pochodzenia roślinnego i zwierzęcego ich rola i wykorzystanie w żywieniu różnych gatunków zwierząt ĆWICZENIA: 5. Zasady układania dawek pokarmowych dla bydła, świń, koni, i drobiu, zasady żywienia różnych grup wiekowych w zależności od stanu fizjologicznego, poziomu produkcji lub wykonywanej pracy. 6. Układanie przykładowych dawek pokarmach dla poszczególnych gatunków zwierząt przy wykorzystaniu tabel zamieszczonych w normach żywienia 1. Zna podstawowe składniki pasz i ich rolę w żywieniu zwierząt 2. Charakteryzuję budowę i funkcjonowanie układów pokarmowych zwierząt gospodarskich 3. Charakteryzuje techniki i technologie konserwacji i skarmiania pasz 1. Dobiera pasze produkowane w gospodarstwie dla poszczególnych gatunków zwierząt 2. P odejmuje decyzje o technologii przygotowania i technice skarmiania pasz 3. Analizuje wskaźniki produkcyjne zwierząt, wyciąga wnioski i weryfikuje dawki pokarmowe (żywieniowe) 1. Rozumie potrzebę ciągłego uzupełniania i aktualizowania posiadanej wiedzy 4. Troszczy się o jakość pasz produkowanych i przechowywanych w gospodarstwie Literatura podstawowa: 1. Jamroz D. 2009. Żywienie zwierząt i paszoznawstwo. Tom 1. i 2. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa. 2. Jamroz D. i inni. 2004. Żywienie zwierząt i paszoznawstwo. Tom 3. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa. Literatura uzupełniająca: Grodzki H. 1999. Żywienie i wychów cieląt i jałówek hodowlanych. Oficyna Wydawnicza Hoża, Warszawa. BILANS PUNKTÓW ECTS (obciążenie pracą studenta) Forma nakładu pracy studenta (udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie sprawozdania, itp.) Obciążenie studenta [h] Łączna liczba godzin, które student uzyskuje poprzez bezpośredni kontakt z nauczycielem akademickim 25 Łączna liczba godzin pracy własnej studenta koniczna dla realizacji zadań programowych przedmiotu 50 99 Sumaryczne obciążenie pracą studenta Punkty ECTS za moduł/przedmiot 75 3 Macierz efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) w odniesieniu do form zajęć WIEDZA Zna podstawowe składniki pasz i ich rolę w X żywieniu zwierząt Charakteryzuję budowę i i funkcjonowanie układów pokarmowych zwierząt X gospodarskich Charakteryzuje techniki i technologie X konserwacji i skarmiania pasz UMIEJĘTNOŚCI 1. 2. 3. Dobiera pasze produkowane w gospodarstwie dla poszczególnych gatunków zwierząt 1. X X Podejmuje decyzje o technologii X X przygotowania i technice skarmiania pasz Analizuje wskaźniki produkcyjne zwierząt, wyciąga wnioski i weryfikuje dawki X pokarmowe (żywieniowe) KOMPETENCJE SPOŁECZNE 2. 3. 1. Rozumie potrzebę ciągłego uzupełniania i aktualizowania posiadanej wiedzy X X 2. Troszczy się o jakość pasz produkowanych i przechowywanych w gospodarstwie X X SYLABUS MODUŁU/PRZEDMIOTU NA STUDIACH WYŻSZYCH Elementy składowe sylabusu Lp. 1. 2. 3. 4. Nazwa modułu/ przedmiotu Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Kod przedmiotu Język przedmiotu Opis Technika rolnicza Instytut Rolnictwa PWSZ im. J. Grodka w Sanoku polski 100 inne ... Zajęcia praktyczne Seminarium Konwersatorium Projekt Laboratorium EFEKT KSZTAŁCENIA Ćwiczenia numer efektu kształcenia Wykład Forma zajęć dydaktycznych 5. Treści programowe 6. 7. Typ przedmiotu Rok studiów, semestr Imię i nazwisko osoby (osób) prowadzącej przedmiot Imię i nazwisko osoby (osób) egzaminującej bądź udzielającej zaliczenia w przypadku, gdy nie jest nim osoba prowadząca dany przedmiot Formuła przedmiotu Wymagania wstępne Liczba godzin zajęć dydaktycznych Liczba punktów ECTS przypisana modułowi/przedmiotowi 8. 9. 10. 11. 12. 13. • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • Agregaty stosowane w rolnictwie Maszyny i urządzenia stosowane w uprawie gleby Maszyny i urządzenia stosowane w nawożeniu organicznym Maszyny i urządzenia stosowane w nawożeniu mineralnym Maszyny do siewu i sadzenia Maszyny i narzędzia do upraw międzyrzędowych Maszyny i urządzenia do ochrony roślin i zraszania Maszyny do zbioru siana i zielonek Kombajny do zbioru zbóż Maszyny do zbioru ziemniaków Maszyny do zbioru buraków Maszyny do zbioru kultur specjalnych Maszyny i urządzenia do pozbiorowej obróbki ziemiopłodów Maszyny i urządzenia do zaopatrzenia gospodarstw w wodę Maszyny i urządzenia do przygotowania i zadawania pasz Urządzenia do doju i wstępnej obróbki mleka Urządzenia do usuwania i utylizacji odchodów zwierzęcych Inne maszyny i urządzenia stosowane w produkcji zwierzęcej Pojazdy rolnicze Mechanizacja prac transportowych w gospodarstwie Użytkowanie maszyn i urządzeń rolniczych Podstawowe wiadomości z materiałoznawstwa i maszynoznawstwa ogólnego Obowiązkowy do zaliczenia semestru/roku studiów Rok II, semestr II (studia stacjonarne i niestacjonarne) dr inż. Stanisław Sęk j.w. Wykład, ćwiczenia brak Wykład 20 godz. Ćwiczenia 10 godz. 5 101 14. 15. 16. 17. Założenia i cele modułu/przedmiotu Metody dydaktyczne Forma i warunki zaliczenia przedmiotu, w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia z przedmiotu, a także formę i warunki zaliczenia poszczególnych form zajęć wchodzących w zakres danego przedmiotu Treści merytoryczne przedmiotu oraz sposób ich realizacji Celem przedmiotu jest przygotowanie studentów do doboru i obsługi pojazdów maszyn i urządzeń stosowanych w produkcji roślinnej i zwierzęcej. Niezbędne jest osiągnięcie zakładanych efektów kształcenia w wyniku których student: • rozróżnia pojazdy, maszyny, urządzenia i narzędzia stosowane w produkcji rolniczej • rozpoznaje części i podzespoły pojazdów, maszyn i urządzeń • rozpoznaje rodzaje korozji oraz określa sposoby ochrony metali przed korozją • dobiera narzędzia, urządzenia i maszyny stosowane w produkcji roślinnej • obsługuje narzędzia i maszyny stosowane w produkcji roślinnej • dobiera narzędzia, urządzenia i maszyny stosowane w produkcji zwierzęcej • obsługuje narzędzia i maszyny stosowane w produkcji zwierzęcej • posługuje się dokumentacją techniczną, instrukcjami obsługi maszyn i urządzeń rolniczych oraz normami i katalogami • rozpoznaje materiały konstrukcyjne i eksploatacyjne stosowane w maszynach i urządzeniach rolniczych • dobiera pojazdy i środki transportu do rodzaju prac wykonywanych w rolnictwie • przygotowuje do pracy pojazdy, maszyny, narzędzia i urządzenia • wykonuje czynności związane z przeglądami technicznymi oraz konserwacją pojazdów, maszyn i urządzeń rolniczych • aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe • wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne. Wykład, praca w grupach, , prezentacje, konsultacje w indywidualnych przypadkach Obecność na zajęciach, pisemne zaliczenie i egzamin ustny Temat Agregaty stosowane w rolnictwie Maszyny i urządzenia stosowane w uprawie gleby Maszyny i urządzenia stosowane w nawożeniu organicznym Maszyny i urządzenia stosowane w nawożeniu mineralnym Maszyny do siewu i sadzenia Maszyny i narzędzia do upraw międzyrzędowych Maszyny i urządzenia do ochrony roślin i zraszania Maszyny do zbioru siana i zielonek Kombajny do zbioru zbóż Maszyny do zbioru ziemniaków Maszyny do zbioru buraków Maszyny do zbioru kultur specjalnych Maszyny i urządzenia do pozbiorowej obróbki ziemiopłodów Maszyny i urządzenia do zaopatrzenia gospodarstw w wodę Maszyny i urządzenia do przygotowania i zadawania pasz Urządzenia do doju i wstępnej obróbki mleka Urządzenia do usuwania i utylizacji odchodów zwierzęcych Inne maszyny i urządzenia stosowane w produkcji zwierzęcej Pojazdy rolnicze Mechanizacja prac transportowych w gospodarstwie Użytkowanie maszyn i urządzeń rolniczych Podstawowe wiadomości z materiałoznawstwa i maszynoznawstwa ogólnego Razem L. wykł. 1 2 1 1 2 1 2 2 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 3 1 1 2 30 102 L. ćwi 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 - 15 • Wiedza 18. Zamierzone efekty kształcenia* Umiejętności Kompetencje społeczne 19. Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej, obowiązującej do zaliczenia danego przedmiotu • zna podstawowe zasady, metody, techniki, technologie, narzędzia, materiały i metody pozwalające wykorzystać potencjał przyrody w produkcji rolniczej i około rolniczej o wysokiej jakości zna podstawy grafiki inżynierskiej i technologii informacyjnej, budowę maszyn i narzędzi rolniczych oraz zasady ich bezpiecznej obsługi • ocenia i planuje zastosowanie różnych narzędzi, maszyn, metod i technologii w produkcji rolniczej i okołorolnicznej • wykorzystuje wiedzę i umiejętności w celu określenia priorytetów sprawnego działania Literatura podstawowa: 1. Korpysz K. i inni.1994. Maszyny i urządzenia do produkcji zwierzęcej. Wydawnictwo SGGW, Warszawa. 2. Kuczewki J., Waszkiewicz Cz. 2007. Mechanizacja rolnictwa. Maszyny i urządzenia do produkcji roślinnej i zwierzęcej. Wydawnictwo SGGW, Warszwa. 3. Skrobacki A., Ekielski A. 2006. Pojazdy i ciągniki rolnicze. Wydawnictwo „Wieś jutra”, Warszawa. Literatura uzupełniająca: 1. Józefowicz J., Napierała J. 2005. Testy: ciągniki, pługi, kombajny, prasy. Polskie Wydawnictwo Rolnicze, Poznań. 2. Marks N. 2004. Maszyny rolnicze. AR Kraków. BILANS PUNKTÓW ECTS (obciążenie pracą studenta) Forma nakładu pracy studenta (udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie sprawozdania, itp.) Obciążenie studenta [h] Łączna liczba godzin, które student uzyskuje poprzez bezpośredni kontakt z nauczycielem akademickim 40 Łączna liczba godzin pracy własnej studenta koniecznej dla realizacji zadań programowych przedmiotu 85 Sumaryczne obciążenie pracą studenta 125 z bezpośrednim udziałem nauczyciela akademickiego samodzielna praca studenta Punkty ECTS za moduł/przedmiot 1,6 3,4 Macierz efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) w odniesieniu do form zajęć inne ... Zajęcia praktyczne Seminarium Konwersatorium Projekt Laboratorium EFEKT KSZTAŁCENIA Ćwiczenia numer efektu kształcenia Wykład Forma zajęć dydaktycznych WIEDZA 1 zna podstawowe zasady, metody, techniki, technologie, narzędzia, materiały i metody pozwalające wykorzystać potencjał przyrody w produkcji rolniczej i około rolniczej x x 103 2 zna podstawy grafiki inżynierskiej i technologii informacyjnej, budowę maszyn i narzędzi rolniczych oraz zasady ich x x UMIEJĘTNOŚCI 1 ocenia i planuje zastosowanie różnych narzędzi, maszyn, metod i technologii w produkcji rolniczej i okołorolnicznej x x KOMPETENCJE SPOŁECZNE 1 wykorzystuje wiedzę i umiejętności w celu określenia priorytetów sprawnego działania x x SYLABUSU MODUŁU/PRZEDMIOTU NA STUDIACH WYŻSZYCH Elementy składowe sylabusu Lp. Nazwa modułu/ przedmiotu Nazwa jednostki 2. prowadzącej przedmiot 3. Kod przedmiotu 4. Język przedmiotu 1. 5. Treści programowe 6. Typ przedmiotu 7. Rok studiów, semestr Imię i nazwisko osoby 8. (osób) prowadzącej przedmiot Imię i nazwisko osoby (osób) egzaminującej bądź udzielającej zaliczenia 9. w przypadku, gdy nie jest nim osoba prowadząca dany przedmiot 10.Formuła przedmiotu 11.Wymagania wstępne Liczba godzin zajęć 12. dydaktycznych Liczba punktów ECTS przypisana 13. modułowi/przedmiotow i Założenia i cele 14. modułu/przedmiotu 15.Metody dydaktyczne Opis Produkcja zwierzęca Instytut Rolnictwa Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. J. Grodka w Sanoku. RO.31.4.W; RO.31.4.C polski Celem przedmiotu jest przedstawienie zagadnień związanych z chowem (i częściowo z hodowlą) najważniejszych gatunków zwierząt gospodarskich: bydła, świń, koni, owiec oraz drobiu (kury, gęsi, kaczki). obowiązkowy do zaliczenia semestru i roku studiów Rok II semestr IV Dr inż. Janusz Adamczyk jak wyżej wykłady, ćwiczenia Przedmiot wprowadzający - genetyka 20 godz. wykładów; 20 godz. ćwiczeń Wykład-2 Ćwiczenia-3 Poznanie najważniejszych zagadnień związanych z chowem zwierząt gospodarskich • • • wykłady ćwiczenia terenowe ćwiczenia stacjonarne 104 Forma i warunki zaliczenia przedmiotu, w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia z przedmiotu, a także 16. formę i warunki zaliczenia poszczególnych form zajęć wchodzących w zakres danego przedmiotu Treści merytoryczne 17.przedmiotu oraz sposób ich realizacji • • Wykład: zaliczenie z oceną na podstawie testu rozwiązywanego przez studenta, Ćwiczenia: prawidłowe wykonanie sprawdzianu pisemnego, sprawdzającego wiedzę studentów dotyczącą chowu poszczególnych gatunków (w czasie realizacji programu student musi wykonać pięć opracowań (bydło, świnie, konie, owce, drób). Wykłady: zapoznanie się z danymi dotyczącymi skali produkcji zwierzęcej w kraju i na świecie. Projektowane kierunki rozwoju produkcji w krajach Unii Europejskiej. Omawiając poszczególne gatunki zwierząt zwraca się uwagę na następujące zagadnienia: - pochodzenie gatunku i jego zmiany na skutek udomowienia - rasy i ich wykorzystanie w produkcji - wybrane elementy doskonalenia (selekcja, krzyżowanie) - podstawowe informacje dotyczące żywienia (wymagania, dawki pokarmowe oraz ich normowanie) - rozród, użytkowość rozpłodowa - wychów młodzieży, utrzymanie zwierząt stada podstawowego - pomieszczenia dla różnych grup wiekowych zwierząt Ćwiczenia terenowe: praktyczne zapoznanie się ze sposobami utrzymania zwierząt, zadawania paszy, budowy pomieszczeń. Opis budowy zwierząt na podstawie oględzin, ocena pokroju Wiedza Ćwiczenia stacjonarne: utrwalanie wiadomości przekazanych na wykładach na podstawie przygotowanych przez wykładowcę odbitek prac lub wybranych części opracowań książkowych. Wykonanie sprawdzianów pisemnych – stanowiących podstawę do zaliczenia ćwiczeń • Student posiada wiadomości dotyczących produkcji zwierzęcej w Polsce i na świecie EK-K W18 • • Zamierzon e efekty 18. kształcenia * Umiejętności • • Kompetencje społeczne Posiada ogólne wiadomości dotyczące chowu zwierząt gospodarskich EKK W16 Potrafi opracować założenia, które są potrzebne przy rozpoczęciu chowu określonego gatunku. EK-K U22 Zna najważniejsze rasy w poszczególnych gatunkach zwierząt gospodarskich i potrafi je opisać (wygląd i użytkowość) EK-K U22 • Ocenia rolę właściwego żywienia zwierząt oraz czynniki wpływające na dobrostan zwierząt. EK-K U19 Możliwość udzielenia porad osobom zajmującym się chowem zwierząt i wskazanie pozycji literatury, gdzie można uzyskać aktualne wiadomości z tego zakresu. EK-K K03 • Rozumie potrzebę ustawicznego podnoszenia kwalifikacji. EK-K K01 105 19. Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej, obowiązującej do zaliczenia danego przedmiotu Literatura podstawowa: 1. Nowicki B., Kosowska B. 1995. Genetyka i podstawy hodowli zwierząt. PWRiL, Warszawa. 2. Szulc T. i inni. 2005. Chów i hodowla zwierząt. Wydawnictwo Akademii Rolniczej, Wrocław. Literatura uzupełniająca: 1. Cholewa R. i inni. 2000. Chów i hodowla nutrii. Oficyna Wydawnicza Hoża, Warszawa. 2. Choroszy Z., Choroszy B. 2009. Chów i hodowla bydła mięsnego w gospodarstwie rolnym. IZPIB, Kraków. 3. Litwińczuk Z., Szulc T. 2005. Hodowla i użytkowanie bydła. PWRiL, Warszawa. 4. Majewska T. 2006. Drobiarstwo niekonwencjonalne. Oficyna Wydawnicza Hoża, Warszawa. 5. Nałęcz-Tarwacka T. 2009. Chów bydła w małym gospodarstwie. Multico, Warszawa. 6. Niżnikowski R. i inni. 2007. Chów kóz. Oficyna Wydawnicza Hoża, Warszawa. 7. Świerczewska E. 2008. Chów drobiu. Wyd. SGGW, Warszawa. 8. Wypiór Z. i inni. 2003. Chów owiec na Podkarpaciu. WODR, Boguchwała. BILANS PUNKTÓW ECTS (obciążenie pracą studenta) Forma nakładu pracy studenta (udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie sprawozdania, itp.) Obciążenie studenta [h] Łączna liczba godzin, które student uzyskuje poprzez bezpośredni kontakt z nauczycielem akademickim 55 Łączna liczba godzin pracy własnej studenta konieczna dla realizacji zadań programowych przedmiotu 70 Sumaryczne obciążenie pracą studenta 125 Punkty ECTS za moduł/przedmiot 5 Macierz efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) w odniesieniu do form zajęć Forma zajęć dydaktycznych numer efektu kształcenia W y kł a d EFEKT KSZTAŁCENIA Ć w ic z e ni a L a b o ra to ri u m P r oj e kt K o n w er s at o ri u m S e m in ar iu m WIEDZA 1 Student posiada wiadomości dotyczących produkcji zwierzęcej w Polsce i na świecie X X 2 Posiada ogólne wiadomości dotyczące chowu zwierząt gospodarskich X X 1 Potrafi opracować założenia, które są potrzebne przy rozpoczęciu chowu określonego gatunku. X X 106 Z aj ę ci a p ra kt y c z n e in ne ... 2 3 1 2 Rozpoznaje najważniejsze rasy w poszczególnych gatunkach zwierząt gospodarskich i potrafi je opisać (wygląd i użytkowość) Ocenia rolę właściwego żywienia zwierząt oraz czynniki wpływające na dobrostan zwierząt. Możliwość udzielenia porad osobom zajmującym się chowem zwierząt i wskazanie pozycji literatury, gdzie można uzyskać aktualne wiadomościpotrzebę z tego zakresu. Rozumie ustawicznego podnoszenia X X X X x X kwalifikacji. 107 Przedmioty ogólnouczelniane realizowane na roku II, III i IV SYLABUS MODUŁU/PRZEDMIOTU NA STUDIACH WYŻSZYCH Lp. 1. 2. 3. Elementy składowe sylabusu Nazwa modułu/ przedmiotu Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Kod przedmiotu Język przedmiotu 4. Treści programowe 5. 6. Typ przedmiotu Rok studiów, semestr Imię i nazwisko osoby (osób) prowadzącej przedmiot Imię i nazwisko osoby (osób) egzaminującej bądź udzielającej zaliczenia w przypadku, gdy nie jest nim osoba prowadząca dany przedmiot Formuła przedmiotu Wymagania wstępne Liczba godzin zajęć dydaktycznych Liczba punktów ECTS przypisana modułowi/przedmiotow i 7. 8. 9. 10. 11. 12. Opis Seminarium dyplomowe Instytut Rolnictwa Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. J. Grodka w Sanoku RO.30.6.S, RO.30.7.S, polski Celem przedmiotu jest wypracowanie zaangażowania studentów w realizację formuły dydaktycznej polegającej na nauczaniu z aktywnym udziałem studentów, samodzielnym opracowaniu przez nich zagadnień, ich prezentacji i dyskusji. Seminarium jest jedną z podstawowych metod nauczania w szkolnictwie wyższym i jest uważane za trudną metodę nauczania, zarówno dla prowadzącego zajęcia jak i studentów. Seminarium ma na celu zapoznanie z nową wiedzą, utrwalenie już posiadanej, nauczenie się umiejętności argumentowania w dyskusji, uzasadnienie własnego stanowiska, itd. Seminarium służy do przygotowania prac dyplomowych, w jakich niewielka grupa studentów spotyka się z nauczycielem (ze swoim promotorem) i dyskutuje nad konkretnymi problemami badawczymi, konkretnymi zagadnieniami teoretycznymi i wybranymi, już opublikowanymi pracami badawczymi. Obowiązkowy do zaliczenia w semestrze VII Rok studiów III, semestr VI, Rok studiów IV, semestr VII PROMOTOR PRACY DYPLOMOWEJ j. w. Seminarium dyplomowe Przedmioty wprowadzające: chemia rolna, ogólna uprawa roli i roślin, szczegółowa uprawa roślin, statystyka matematyczna 2 x 10 godz RO.30.6.S - 5 ECTS RO.30.7.S 4 ECTS 108 13. 14. 15. 16. Założenia i cele modułu/przedmiotu Metody dydaktyczne Forma i warunki zaliczenia przedmiotu, w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia z przedmiotu, a także formę i warunki zaliczenia poszczególnych form zajęć wchodzących w zakres danego przedmiotu Treści merytoryczne przedmiotu oraz sposób ich realizacji Wiedza 17. Zamierzon e efekty kształcenia * Umiejętności Kompetencje społeczne Wiedza: 1. Ma wiedzę w zakresie prezentowanych obszarów tematycznych Umiejętności 1. Przygotowuje prezentację na zadany temat 2. Korzysta z komputerowego wspomagania w zakresie zbierania danych, obliczeń oraz prezentacji wyników 3. Dokonuje krytycznej analizy uzyskanych wyników lub przedstawionych tez w pracach naukowych 4. Wykorzystuje krajową i zagraniczną (zna język obcy i słownictwo fachowe przynajmniej na poziomie biernym) literaturę naukową w opracowaniach własnych 5. Bierze aktywny udział w dyskusji po wygłoszonych referatach, przedstawia i broni swoich poglądów Kompetencje społeczne: 1. Ma świadomość zawodowej i etycznej odpowiedzialności za korzystanie z praw autorskich oraz za propagowanie metod produkcji zapewniających bezpieczeństwo żywności i pasz 2. Organizuje lub spełnia wyznaczone funkcje w zespole Seminarium dyplomowe, samodzielne studiowanie przez studentów literatury podstawowej i uzupełniającej. Oceny za 1. Merytoryczne przygotowanie referatu tematycznego indywidualnie i w zespole 2. Sposób prezentacji (wykorzystanie technologii informacyjnej), kontakt ze słuchaczem 3. Aktywny udział w dyskusji 4. Przygotowanie sprawozdania dotyczącego penetracji zasobów literaturowych ściśle związanych z tematem pracy dyplomowej W końcowej ocenie wagi za poszczególne oceny wyrażone w pkt. 1-4 wynoszą: 1) - 30%; 2) – 20%; 3) – 20%; 4) – 30%. Prezentacja problematyki badawczej realizowanej w jednostce dyplomującej. Studenci zaznajamiają się ze sposobami korzystania z różnych źródeł informacji naukowej. Zasady przygotowania i prezentacji ustnej. Zasady przygotowania pracy dyplomowej, dokumentowanie i archiwizacja pracy w systemie elektronicznym, prawa autorskie. Studenci przygotowuje i wygłaszają referaty na wybrane przez nich tematy w zakresie nauk biologicznych, rolniczych, środowiskowych i ekonomicznych zwracając uwagę na prawidłowy sposób prezentacji (plan referatu, spis literatury). Studenci przygotowują komunikaty o ciekawszych pozycjach literatury naukowej. Prezentacja i wybór tematów prac dyplomowych. Prezentacja multimedialna zakresu oraz metodyki prac dyplomowych i dyskusja nad ich problematyką. - Ma wiedzę w zakresie prezentowanych obszarów tematycznych - Przygotowuje prezentację na zadany temat - Korzysta z komputerowego wspomagania w zakresie zbierania danych, obliczeń oraz prezentacji wyników - Dokonuje krytycznej analizy uzyskanych wyników lub przedstawionych tez w pracach naukowych - Wykorzystuje krajową i zagraniczną (zna język obcy i słownictwo fachowe przynajmniej na poziomie biernym) literaturę naukową w opracowaniach własnych - Bierze aktywny udział w dyskusji po wygłoszonych referatach, przedstawia i broni swoich poglądów - Ma świadomość zawodowej i etycznej odpowiedzialności za korzystanie z praw autorskich oraz za propagowanie metod produkcji zapewniających bezpieczeństwo żywności i pasz - Organizuje lub spełnia wyznaczone funkcje w zespole 109 18. Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej, obowiązującej do zaliczenia danego przedmiotu Literatura: Wymagana jest własna praca studenta w zakresie przeglądu literatury omawianych tematów. Publikacje nie powinny dotyczyć wydawnictw książkowych oraz publikacji popularno-naukowych. Omawiana literatura powinna bazować na najnowszych artykułach naukowych różnych wydawnictw. BILANS PUNKTÓW ECTS (obciążenie pracą studenta) Forma nakładu pracy studenta (udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie sprawozdania, itp.) Obciążenie studenta [h] Łączna liczba godzin, którą student uzyskuje poprzez bezpośredni kontakt z nauczycielem akademickim – 1 ECTS Łączna liczba godzin pracy własnej studenta (bez udziału prowadzącego lub z udziałem prowadzącego w ramach konsultacji) konieczna dla realizacji zadań programowych przedmiotu – 1 ECTS 30 195 Sumaryczne obciążenie pracą studenta Punkty ECTS za moduł/przedmiot 225 9 Macierz efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) w odniesieniu do form zajęć WIEDZA 1 Ma wiedzę w zakresie prezentowanych obszarów tematycznych 1 Przygotowuje prezentację na zadany temat Korzysta z komputerowego wspomagania w zakresie zbierania danych, obliczeń oraz prezentacji wyników * UMIEJĘTNOŚCI 2 3 4 5 Dokonuje krytycznej analizy uzyskanych wyników lub przedstawionych tez w pracach naukowych Wykorzystuje krajową i zagraniczną (zna język obcy i słownictwo fachowe przynajmniej na poziomie biernym) literaturę naukową w opracowaniach własnych Bierze aktywny udział w dyskusji po wygłoszonych referatach, przedstawia i broni swoich poglądów * * * * * 110 inne ... Zajęcia praktyczne Seminarium Konwersatorium Projekt Laboratorium EFEKT KSZTAŁCENIA Wykład numer efektu kształcenia Ćwiczenia Forma zajęć dydaktycznych KOMPETENCJE SPOŁECZNE Ma świadomość zawodowej i etycznej odpowiedzialności za korzystanie z praw autorskich oraz za propagowanie metod produkcji zapewniających bezpieczeństwo żywności i pasz 1 * Organizuje lub spełnia wyznaczone funkcje w zespole 2 * SYLABUS MODUŁU/PRZEDMIOTU NA STUDIACH WYŻSZYCH Lp. Elementy składowe sylabusu Nazwa modułu/ przedmiotu Nazwa jednostki 2. prowadzącej przedmiot 3. Kod przedmiotu 4. Język przedmiotu 1. 5. Treści programowe 6. Typ przedmiotu 7. Rok studiów, semestr Imię i nazwisko osoby 8. (osób) prowadzącej przedmiot Imię i nazwisko osoby (osób) egzaminującej bądź udzielającej zaliczenia 9. w przypadku, gdy nie jest nim osoba prowadząca dany przedmiot 10. Formuła przedmiotu 11. Wymagania wstępne Liczba godzin zajęć 12. dydaktycznych Liczba punktów ECTS przypisana 13. modułowi/przedmiotow i Założenia i cele 14. modułu/przedmiotu 15. Metody dydaktyczne Opis Pracownia dyplomowa Instytut Rolnictwa Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. J. Grodka w Sanoku RO.31.6.C, RO.31.7.C polski Podczas zajęć studenci przygotowują wstęp, wykonują przegląd literatury, formułują celu pracy, opisują metody i warunki przeprowadzenia badań. Przeprowadzają dyskusję wyników, wyciągają wnioski i wykonują spis literatury. Podczas pracowni dyplomowej wykonywane są obliczenia statystyczne i opracowywane tabele oraz zestawienia wyników. Obowiązkowy do zaliczenia w semestrze VI i VII Rok studiów III, semestr VI, Rok studiów IV, semestr VII PROMOTOR PRACY DYPLOMOWEJ j. w. Pracownia dyplomowa Przedmioty wprowadzające: chemia rolna, ogólna uprawa roli i roślin, szczegółowa uprawa roślin, statystyka matematyczna 2 x 10 godz RO.31.6.C - 5ECTS RO.31.7.C – 5 ECTS Celem pracowni dyplomowej jest przygotowanie poszczególnych rozdziałów dyplomowej pracy inżynierskiej, zestawienie danych i wykonanie obliczeń, analiza wyników i ich prezentacja. Pracownia dyplomowa, samodzielne wykonywanie prac zgodnie przyjętą metodą oraz studiowanie literatury związanej z tematem i cele pracy 111 Forma i warunki zaliczenia przedmiotu, w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia z przedmiotu, a także 16. formę i warunki zaliczenia poszczególnych form zajęć wchodzących w zakres danego przedmiotu Treści merytoryczne 17. przedmiotu oraz sposób ich realizacji Aktywne uczestnictwo z zajęciach oraz przygotowanie dyplomowej pracy inżynierskiej zgodnie z przyjętymi zasadami Celem przedmiotu jest przedstawienie i rozwiązywanie problemów związanych z powstawaniem dyplomowej pracy inżynierskiej. Pracownia dyplomowa ma na celu spowodowanie aktywnego udziału studentów w realizacji zadań przyczyniających się zapełnienia treścią poszczególnych rozdziałów dyplomowej pracy inżynierskiej. Pracownia dyplomowa służy do przygotowania wstępu, przeglądu literatury, sformułowania celu pracy, opisu metody i warunków przeprowadzenia badań, dyskusji wyników, wyciąganiu wniosków i prawidłowego wykonania spisu literatury. Podczas pracowni dyplomowej studenci wykonują obliczenia statystyczne i opracowują tabele oraz zestawienia wyników. 1. Wiedza Zamierzon e efekty 18. kształcenia * Umiejętności Kompetencje społeczne Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej, 19. obowiązującej do zaliczenia danego przedmiotu Charakteryzuje obszary badawcze związane z tematem dyplomowej pracy inżynierskiej 2. Zna metodę realizacji pracy dyplomowej oraz literaturę dotyczącą zagadnień poruszanych w pracy inżynierskiej - Przeprowadza samodzielnie zestawienie wyników oraz obliczenia związane z tematem pracy inżynierskiej - Korzysta z komputerowego wspomagania w zakresie konstruowania tabel wynikowych, rysunków, obliczeń oraz prezentacji wyników. - Przygotowuje dyplomową pracę inżynierską - Ma świadomość odpowiedzialności za korzystanie z praw autorskich - Spełnia wyznaczone zadania samodzielnie lub w zespole Literatura pochodzi z samodzielnej penetracji księgozbiorów bibliotek oraz publikacji dostępnych na nośnikach cyfrowych. Studenci samodzielnie kompletują literaturę związaną z tematami poruszanymi podczas zajęć BILANS PUNKTÓW ECTS (obciążenie pracą studenta) Forma nakładu pracy studenta (udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie sprawozdania, itp.) Obciążenie studenta [h] Łączna liczba godzin, które student uzyskuje poprzez bezpośredni kontakt z nauczycielem akademickim 20 Łączna liczba godzin pracy własnej studenta koniczna dla realizacji zadań programowych przedmiotu 230 Sumaryczne obciążenie pracą studenta Punkty ECTS za moduł/przedmiot 250 10 112 Macierz efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) w odniesieniu do form zajęć inne ... Zajęcia praktyczne Seminarium Konwersatorium Projekt Laboratorium EFEKT KSZTAŁCENIA Wykład numer efektu kształcenia Ćwiczenia Forma zajęć dydaktycznych WIEDZA 1 2 Charakteryzuje obszary badawcze związane z tematem dyplomowej pracy inżynierskiej * Zna metodę realizacji pracy dyplomowej oraz literaturę dotyczącą zagadnień poruszanych w pracy inżynierskiej * UMIEJĘTNOŚCI Przeprowadza samodzielnie zestawienie wyników oraz obliczenia związane z tematem pracy inżynierskiej * Korzysta z komputerowego wspomagania w zakresie konstruowania tabel wynikowych, rysunków, obliczeń oraz prezentacji wyników * 2 3 Przygotowuje dyplomową pracę inżynierską * 1 Ma świadomość odpowiedzialności za korzystanie z praw autorskich Spełnia wyznaczone zadania samodzielnie lub w zespole 1 KOMPETENCJE SPOŁECZNE 2 * * SYLABUS MODUŁU/PRZEDMIOTU NA STUDIACH WYŻSZYCH Lp. Elementy składowe sylabusu Nazwa modułu/ przedmiotu Nazwa jednostki 2. prowadzącej przedmiot 3. Kod przedmiotu 4. Język przedmiotu 1. 5. Treści programowe 6. Typ przedmiotu 7. Rok studiów, semestr Imię i nazwisko osoby 8. (osób) prowadzącej przedmiot Opis Aspekty etyczne pracy naukowej Instytut Rolnictwa Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. J. Grodka w Sanoku RO.32.7.K polski Celem przedmiotu jest przedstawienie wiedzy dotyczącej podstawowych pojęć i zasad prawa autorskiego oraz kodeksu etycznego naukowca i nauczyciela akademickiego Podczas zajęć zostaną omówione zagadnienia związane z dobrymi obyczajami w nauce oraz dobrą praktyką badań naukowych. Omówione zostaną również instytucjonalne struktury powołane do przestrzegania etyki w nauce. Obowiązkowy do zaliczenia w semestrze VII Rok studiów IV, semestr VII Prof. dr hab. inż. Kazimierz Klima 113 Imię i nazwisko osoby (osób) egzaminującej bądź udzielającej zaliczenia 9. w przypadku, gdy nie jest nim osoba prowadząca dany przedmiot 10. Formuła przedmiotu 11. Wymagania wstępne Liczba godzin zajęć 12. dydaktycznych Liczba punktów ECTS przypisana 13. modułowi/przedmiotow i Założenia i cele 14. modułu/przedmiotu 15. Metody dydaktyczne Forma i warunki zaliczenia przedmiotu, w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia z przedmiotu, a także 16. formę i warunki zaliczenia poszczególnych form zajęć wchodzących w zakres danego przedmiotu Treści merytoryczne 17. przedmiotu oraz sposób ich realizacji Zamierzon e efekty 18. kształcenia * j. w. Konwersatorium. Studia niestacjonarne, Przedmioty wprowadzające: wybrane zagadnienia filozofii, 10 godz 2 ECTS Wiedza: zna podstawowe pojęcia oraz zasady z zakresu prawa autorskiego Umiejętności: student gromadzi, selekcjonuje i przetwarza dane z zachowaniem praw dotyczących własności intelektualnej Kompetencje społeczne: rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie. Konwersatorium akademickie, samodzielne studiowanie przez studentów literatury podstawowej i uzupełniającej. Zaliczenie ustne z oceną z całości wiedzy przedstawionych podczas konwersatorium (zadania problemowe, tworzenie krótkich definicji, rozwiązywanie przedstawionych zagadnień). Warunkiem zaliczenia jest opanowanie przez studenta treści merytorycznych przedmiotu przedstawionych podczas konwersatorium oraz uzyskanych poprzez samodzielne studiowanie wskazanej literatury podstawowej i uzupełniającej. 1) Podstawowe pojęcia i zasady z zakresu prawa autorskiego – 4 godz.; 2) Zasady selekcjonowania, gromadzenia i przetwarzania danych z zachowaniem praw własności autorskiej, przykłady praktyczne – 2 godz.; 3) Zbiór zasad „Dobre obyczaje w nauce” – 2 godz.; 4) Zbiór zasad „Dobra praktyka badań naukowych” – 6 godz.; 5) Kodeks etyczny naukowca i nauczyciela akademickiego – 2 godz.; 6) Instytucjonalne struktury przestrzegania etyki w nauce – 2 godz.; 7) Nowe tendencje w zakresie aspektów etycznych pracy naukowej i potrzeba ciągłego uzupełniania wiedzy z tego zakresu – 2 godz.; Sposób realizacji: konwersatorium akademickie, samodzielne studiowanie przez studentów literatury podstawowej i uzupełniającej. Wiedza zna podstawowe pojęcia oraz zasady z zakresu prawa autorskiego Umiejętności gromadzi i przetwarza dane z zachowaniem praw autorskich Kompetencje społeczne Rozumiem potrzebę ustawicznego uzupełniania wiedzy. 114 Literatura podstawowa: Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej, 19. obowiązującej do zaliczenia danego przedmiotu 1, Apanowicz J. 2005. Metodologiczne uwarunkowania pracy naukowej. Wyd. Difin, Warszawa. 2, Szymanek T. 2008. Umowy z zakresu własności intelektualnej i przemysłowej. Wyd. Europejska Wyższa Szkoła Prawa i Administracji, Warszawa Literatura uzupełniająca: 9. Jaracz K. 2011. Redakcja pracy dyplomowej w Instytucie Technicznym. Wyd. PWSZ Sanok Szewczyk A. 2008. Problemy moralne w świecie informacji. Wyd. Difin, Warszawa, BILANS PUNKTÓW ECTS (obciążenie pracą studenta) Forma nakładu pracy studenta (udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie sprawozdania, itp.) Obciążenie studenta [h] Łączna liczba godzin, które student uzyskuje poprzez bezpośredni kontakt z nauczycielem akademickim 15 Łączna liczba godzin pracy własnej studenta koniczna dla realizacji zadań programowych przedmiotu 35 Sumaryczne obciążenie pracą studenta Punkty ECTS za moduł/przedmiot 50 2 Macierz efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) w odniesieniu do form zajęć inne ... Zajęcia praktyczne Seminarium Konwersatorium Projekt Laboratorium EFEKT KSZTAŁCENIA Wykład numer efektu kształcenia Ćwiczenia Forma zajęć dydaktycznych WIEDZA 1 Zna podstawowe pojęcia oraz zasady z zakresu prawa autorskiego 1 Gromadzi i przetwarza dane z zachowaniem praw autorskich 1 Rozumie potrzebę ustawicznego uzupełniania wiedzy * UMIEJĘTNOŚCI * KOMPETENCJE SPOŁECZNE * SYLABUS MODUŁU/PRZEDMIOTU NA STUDIACH WYŻSZYCH Lp. 1. Elementy składowe sylabusu Nazwa modułu/ przedmiotu Opis Statystyczne programy komputerowe 115 Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot 3. Kod przedmiotu 4. Język przedmiotu 2. 5. Treści programowe 6. Typ przedmiotu 7. Rok studiów, semestr Imię i nazwisko osoby 8. (osób) prowadzącej przedmiot Imię i nazwisko osoby (osób) egzaminującej bądź udzielającej zaliczenia 9. w przypadku, gdy nie jest nim osoba prowadząca dany przedmiot 10. Formuła przedmiotu 11. Wymagania wstępne Liczba godzin zajęć 12. dydaktycznych Liczba punktów ECTS przypisana 13. modułowi/przedmiotow i Założenia i cele 14. modułu/przedmiotu 15. Metody dydaktyczne Forma i warunki zaliczenia przedmiotu, w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia z przedmiotu, a także 16. formę i warunki zaliczenia poszczególnych form zajęć wchodzących w zakres danego przedmiotu Treści merytoryczne 17. przedmiotu oraz sposób ich realizacji Instytut Rolnictwa RO.33.7.C polski Organizacja statystyki w Polsce. Charakterystyka wybranych statystycznych programów komputerowych. Badania statystyczne. Analiza struktury zjawisk masowych. Rozkłady i charakterystyki wybranych zmiennych losowych. Hipotezy statystyczne. Analiza korelacji i regresji. Wybieralny, obowiązkowy do zaliczenia semestru studiów IV rok, semestr VII ćwiczenia podstawy statystyki 15 4 Celem przedmiotu jest zapoznanie z programami komputerowymi wykorzystywanymi w obliczeniach statystycznych, bazami danych statystycznych, a także z wykorzystaniem funkcji statystycznych Excela w rozwiązywaniu problemów związanych ze studiowanym kierunkiem. ćwiczenia z wykorzystaniem programów komputerowych Oceny formujące - ocenianie ciągłe wykonywanych zadań, Ocena podsumowująca – średnia z ocen formujących 1. Organizacja statystyki w Polsce. 2. Organizacja badań statystycznych. 3. Opisowa analiza struktury zjawisk masowych. 4. Rozkłady i charakterystyki wybranych zmiennych losowych. 5. Testowanie hipotez. 6. Estymacja nieznanych parametrów populacji. 7. Analiza korelacji. 8. Analiza regresji. 116 Zamierzon e efekty 18. kształcenia * Wiedza - zna możliwości wykorzystania statystycznych programów komputerowych i statystycznych baz danych w rozpatrywaniu podstawowych zagadnień z zakresu studiowanego kierunku Umiejętności - posługuje się wybranym statystycznym programem komputerowym w rozwiązywaniu zadań z zakresu analizy statystycznej Kompetencje społeczne - ma świadomość potrzeby ciągłego dokształcania się zwłaszcza w wykorzystywaniu technik informatycznych w działalności związanej ze studiowanym kierunkiem Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej, 19. obowiązującej do zaliczenia danego przedmiotu Literatura podstawowa: 1. Jóźwiak J., Podgórski J. 2006. Statystyka od podstaw. Polskie wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa. 2. Koronacki J., Mielniczuk J. 2006. Statystyka dla kierunków technicznych i przyrodniczych. Wyd. Naukowo-Techniczne, Warszawa. 3. Starzyńska W. 2006. Statystyka praktyczna.. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa. Literatura uzupełniająca: 1. Dostępny podręcznik multimedialny wybranego statystycznego programu komputerowego. 2. Kisielińska J., Skórnik-Pokarowska U. 2005. Podstawy statystyki z przykładami w Excelu. Wydawnictwo SGGW, Warszawa. 3. Parlińska M., Parliński J. 2007. Badania statystyczne z Excelem. Wydawnictwo SGGW, Warszawa. Wasilewska E. 2011. Statystyka opisowa od podstaw. Wydawnictwo SGGW, Warszawa. BILANS PUNKTÓW ECTS (obciążenie pracą studenta) Forma nakładu pracy studenta (udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie sprawozdania, itp.) Obciążenie studenta [h] Łączna liczba godzin, które student uzyskuje poprzez bezpośredni kontakt z nauczycielem akademickim 25 Łączna liczba godzin pracy własnej studenta koniczna dla realizacji zadań programowych przedmiotu 75 Sumaryczne obciążenie pracą studenta 100 Punkty ECTS za moduł/przedmiot 4 Macierz efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) w odniesieniu do form zajęć 1 WIEDZA - zna możliwości wykorzystania statystycznych programów komputerowych i statystycznych baz danych w rozpatrywaniu podstawowych zagadnień z zakresu studiowanego kierunku UMIEJĘTNOŚCI inne ... Zajęcia praktyczne Seminarium Konwersatorium Projekt Laboratorium EFEKT KSZTAŁCENIA Ćwiczenia numer efektu kształcenia Wykład Forma zajęć dydaktycznych x 117 - posługuje się wybranym statystycznym x programem komputerowym w rozwiązywaniu zadań z zakresu analizy statystycznej KOMPETENCJE SPOŁECZNE - ma świadomość potrzeby ciągłego dokształcania się zwłaszcza w x wykorzystywaniu technik informatycznych w działalności związanej ze studiowanym kierunkiem 1 1 SYLABUS MODUŁU/PRZEDMIOTU NA STUDIACH WYŻSZYCH Lp. Elementy składowe sylabusu Nazwa modułu/ przedmiotu Nazwa jednostki 2. prowadzącej przedmiot 3. Kod przedmiotu 4. Język przedmiotu 1. 5. Treści programowe 6. Typ przedmiotu 7. Rok studiów, semestr Imię i nazwisko osoby 8. (osób) prowadzącej przedmiot Imię i nazwisko osoby (osób) egzaminującej bądź udzielającej zaliczenia 9. w przypadku, gdy nie jest nim osoba prowadząca dany przedmiot 10. Formuła przedmiotu 11. Wymagania wstępne Liczba godzin zajęć 12. dydaktycznych Liczba punktów ECTS przypisana 13. modułowi/przedmioto wi Opis LEKTORAT JĘZYKA NIEMIECKIEGO STUDIUM JĘZYKÓW OBCYCH JO.01.2.C, JO.01.3.C, JO.01.4.C, JO.01.5.C, JĘZYK NIEMIECKI, Język Polski Język obcy nowożytny to przedmiot obowiązkowy na studiach stacjonarnych I stopnia. Treści programowe dostosowane są do poziomu uczestników zajęć i kierunku studiów szczególnie w zakresie słownictwa specjalistycznego charakterystycznego dla omawianego kierunku. OBOWIĄZKOWY zakończony egzaminem I, II,III rok, semestr , II, III, IV, V Jadwiga Jagniszczak, magister Mgr Ewa Lipelt ĆWICZENIA Brak wymagań wstępnych 120 godzin 1 +1+1+2. 118 Cele przedmiotu (efekty kształcenia i kompetencji): 14. Założenia i cele modułu/przedmiotu 15. Metody dydaktyczne Forma i warunki zaliczenia przedmiotu, w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia z przedmiotu, a także 16. formę i warunki zaliczenia poszczególnych form zajęć wchodzących w zakres danego przedmiotu - doskonalenie umiejętności językowych w zakresie czterech sprawności : czytania, rozumienia ze słuchu, mówienia i pisania - osiągnięcie poziomu znajomości języka ogólnego A1/A2 wg ESKOJ, umożliwiającego komunikację w języku niemieckim w codziennych kontaktach z obcokrajowcami; -praca z niemieckojęzycznymi tekstami źródłowymi -przyswojenie słownictwa specjalistycznego z zakresu specjalności- studiów (Rolnictwo) umożliwiającego porozumiewania się z obcokrajowcami na tematy zawodowe Lektorat języka niemieckiego realizowany jest w formie ćwiczeń praktycznych, podczas których studenci rozwijają głównie umiejętności komunikacyjne oraz znajomość słownictwa, w tym także słownictwa związanego ze specyfiką swojej specjalności. Oprócz pracy z tekstem stosowane są metody aktywizujące: dyskusja, symulacja, kwestionariusz, inscenizacja, metoda sytuacyjna. Studenci mobilizowani są do pracy indywidualnej i pracy w grupach ze szczególnym naciskiem na zajęcia konwersacyjne. Liczba godzin zajęć: 2 godziny w tygodniu. Liczba tygodni: 60. Oprócz uczestniczenia w zajęciach studenci mogą korzystać z cotygodniowych konsultacji. W razie potrzeby organizowane są konsultacje dodatkowe. Na prośbę studentów zajęcia mogą odbywać się w tygodnie parzyste lub nieparzyste w podwójnym wymiarze godzin. - Systematyczne uczęszczanie na zajęcia - Pozytywne zaliczenie sprawdzianów cząstkowych - Pozytywne zaliczenie sprawdzianów leksykalnych (słownictwo fachowe) - Aktywne uczestniczenie w zajęciach dydaktycznych Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest uzyskanie pozytywnej oceny z egzaminu po czterech semestrach lektoratu. Egzamin ma formę testu pisemnego obejmującego treści merytoryczne przewidziane w niniejszym sylabusie. 119 Zagadnienia leksykalne: słownictwo charakterystyczne słownictwo charakterystyczne dla kierunku Rolnictwo dotyczące zagadnień związanych z omawianą tematyką Treści merytoryczne 17. przedmiotu oraz sposób ich realizacji Wiedza Zamierzon e efekty 18. kształcenia * Umiejętności Kompetencje społeczne Pozostałe przykłady zagadnień leksykalnych: • sich vorstellen • meine Familie (Familienmitglieder) • mein Zimmer • Berufe • Party • Urlaub • Freizeit • Reisen • Meine Stadt • was machen die Lehrer, was machen die Studenten im Deutschunterricht • mein Hobby • der Deutschkurs • Haushalt Hausarbeiten • Alltag, Festtag Zagadnienia gramatyczne: • der bestimmte und der unbestimmte Artikel • Deklination der Substantive und Pronomen • Konjugation der Hilfsverben • Konjugation der schwachen und starken Verben • Konjunktionen • Präpositionen mit dem Akkusativ und Dativ • trennbare und untrennbare Verben • Modalverben • reflexive Verben • Imperativ • Negationen • Satzarten • Rektion des Verbs • Steigerung der Adjektive und Adverbien • andere Po zrealizowaniu materiału student: - zna podstawowe struktury leksykalno-semantyczne pozwalające na formułowanie wypowiedzi- poprawnych pod względem syntaktycznym i leksykalnym w zakresie tematów ujętych w treściach kształcenia - zna realia dotyczące obszaru niemieckojęzycznego ze szczególnym uwzględnieniem systemu szkolnictwa i organizacją roku szkolnego - posiada podstawowy zasób słownictwa z dziedziny swojej specjalizacji. Po zrealizowaniu materiału student: - rozumie teksty czytane oraz teksty ze słuchu zróżnicowane pod względem struktur leksykalno-gramatycznych na poziomie podstawowym - potrafi uczestniczyć w rozmowie, uzyskiwać i udzielać informacji, - potrafi tworzyć wypowiedzi ustne i pisemne na tematy zrealizowane - poprawnie stosuje środki językowe adekwatne do danej sytuacji Po zrealizowaniu materiału student - umie współpracować z innymi, - jest otwarty na innych i tolerancyjny wobec odmiennych kultur, obyczajów, stylów życia, - ma rozwiniętą wrażliwość na problemy społeczne, - postrzega różnorodność relacji międzyludzkich, 120 Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej, 19. obowiązującej do zaliczenia danego przedmiotu Podręcznik: Deutsch für dich , J. Smiechowska Literatura uzupełniająca - Repetytorium gramatyczno-leksykalne (E. Rostek) Landeskunde der deutschsprachigen Länder Grammatik kein Problem (Teil 1 und 2 ) Tageszeitungen mit Anzeigen Ansichtskarten, Landkarten, Bilder Cd-Platten, Kassetten usw. Słowniki tematyczne BILANS PUNKTÓW ECTS (obciążenie pracą studenta) Forma nakładu pracy studenta (udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie sprawozdania, itp.) Obciążenie studenta [h] Udział w zajęciach z nauczycielem 120 h Przygotowanie do zajęć i do egzaminu 50h Sumaryczne obciążenie pracą studenta 170 Punkty ECTS za moduł/przedmiot 5 Macierz efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) w odniesieniu do form zajęć inne ... Zajęcia praktyczne Seminarium Konwersatorium Projekt Laboratorium EFEKT KSZTAŁCENIA Wykład numer efektu kształcenia Ćwiczenia Forma zajęć dydaktycznych WIEDZA 1 2 3 zna podstawowe struktury leksykalnosemantyczne pozwalające na formułowanie wypowiedzi- poprawnych pod względem syntaktycznym i leksykalnym w zakresie tematów ujętych w treściach kształcenia zna realia dotyczące obszaru niemieckojęzycznego ze szczególnym uwzględnieniem systemu szkolnictwa i organizacją roku szkolnego na realia socjokulturowe obszaru niemieckojęzycznego ze szczególnym uwzględnieniem zwyczajów i obrzędówz posiada podstawowy zasób słownictwa dziedziny swojej specjalizacji. X X X UMIEJĘTNOŚCI 1 rozumie teksty czytane oraz teksty ze słuchu zróżnicowane pod względem struktur leksykalno-gramatycznych na poziomie podstawowym słuchu X 121 potrafi uczestniczyć w rozmowie, uzyskiwać i udzielać informacji uczestniczyć w rozmowie, uzyskiwać i udzielać informacji potrafi tworzyć wypowiedzi ustne i pisemne na tematy zrealizowane 2 3 poprawnie stosuje środki językowe adekwatne do danej sytuacji 4 X X X KOMPETENCJE SPOŁECZNE 1 X umie współpracować z innymi - jest otwarty na innych i tolerancyjny wobec odmiennych kultur, obyczajów, stylów życia 2 3 ma rozwiniętą wrażliwość na problemy społeczne 4 postrzega różnorodność relacji międzyludzkich, X X X SYLABUS MODUŁU/PRZEDMIOTU NA STUDIACH WYŻSZYCH Lp. Elementy składowe sylabusu Nazwa modułu/ przedmiotu Nazwa jednostki 2. prowadzącej przedmiot 3. Kod przedmiotu 4. Język przedmiotu 1. 5. Treści programowe 6. Typ przedmiotu 7. Rok studiów, semestr Imię i nazwisko osoby 8. (osób) prowadzącej przedmiot Imię i nazwisko osoby (osób) egzaminującej bądź udzielającej zaliczenia 9. w przypadku, gdy nie jest nim osoba prowadząca dany przedmiot 10. Formuła przedmiotu 11. Wymagania wstępne Opis Technologia informacyjna Instytut Rolnictwa PWSZ im. J. Grodka w Sanoku TI C.02.3.C polski Treści programowe w zakresie zagadnień związanych z podstawowymi pojęciami stosowanymi w technologii informacyjnej. Bezpieczne posługiwanie się komputerem, jego oprogramowaniem i korzystanie z sieci komputerowej. Wyszukiwanie, gromadzenie, selekcjonowanie, przetwarzanie i wykorzystywanie informacji, współtworzenie zasobów w sieci, korzystanie z różnych źródeł i sposobów zdobywania informacji. Opracowywanie informacji za pomocą komputera, w tym rysunków, tekstów, danych liczbowych, animacji i prezentacji multimedialnych. Wykorzystywanie komputera oraz programów edukacyjnych do poszerzania wiedzy i umiejętności z różnych dziedzin nauki. Wykorzystywanie komputera i technologii informacyjno-komunikacyjnych do rozwijania zainteresowań, opisywanie zastosowań informatyki, ocena zagrożeń i ograniczeń, aspekty społeczne rozwoju i zastosowań informatyki. Obowiązkowy do zaliczenia semestru III Rok studiów II, semestr III dr inż. Ryszard Dziekan j.w. Ćwiczenia Podstawowa umiejętność obsługi komputera, systemów operacyjnych, urządzeń peryferyjnych, student posługuje się aplikacjami użytkowymi i oprogramowaniem edukacyjnym, korzysta z komputera i Internetu jako źródła wiedzy. 122 Liczba godzin zajęć dydaktycznych Liczba punktów ECTS przypisana 13. modułowi/przedmiotow i 12. 14. Założenia i cele modułu/przedmiotu 15. Metody dydaktyczne Forma i warunki zaliczenia przedmiotu, w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia z przedmiotu, a także 16. formę i warunki zaliczenia poszczególnych form zajęć wchodzących w zakres danego przedmiotu Treści merytoryczne 17. przedmiotu oraz sposób ich realizacji Wiedza Zamierzon e efekty 18. kształcenia * Umiejętności Kompetencje społeczne Ćwiczenia 30 godz. 2 pkt ECTS Celem przedmiotu jest zapoznanie oraz nabycie umiejętności posługiwania się przez studentów środkami technologii informacyjnej oraz programami komputerowymi wykorzystywanymi w edytowaniu tekstów, obliczeniach, bazach danych, tworzeniu prezentacji, a także z wykorzystaniu Internetu w rozwiązywaniu problemów związanych ze studiowanym kierunkiem. Prezentacja, Ćwiczenia, Praca w grupach, Metoda projektu, Dyskusja, Praca z komputerem Forma zaliczenia : ZO Warunki zaliczenia: - dwa obowiązkowe zadania w trakcie trwania semestru (zapowiedziane 1 tydzień wcześniej) i obejmujące większą partie materiału , - obecność na ćwiczeniach, - wykonanie bieżących ćwiczeń W przypadku nieobecności innej niż związanych z chorobą wykonanie zadanych ćwiczeń w domu i przesłanie pocztą elektroniczną na wskazany adres. W przypadku braku możliwości spełnienia powyższych wymagań student musi odrobić zajęcia z inną grupą ćwiczeniową. Dwa zadania i wszystkie bieżące ćwiczenia mają charakter praktyczny i wykonywane są na komputerze w formie elektronicznej. Podstawowe pojęcia związane z technologią informacyjną, - najważniejsze funkcje systemu operacyjnego -wykonywanie różnych operacji na zbiorach, - rodzaje sieci komputerowych oraz ich elementy składowe, wykorzystywanie zalet pracy w sieci; - tworzenie różnego rodzaju dokumentów tekstowych z zastosowaniem zaawansowanych metod formatowania dokumentu, praca z tabelami i listami, wstawianie rysunków i wykresów, tworzenie formularzy, indeksów, spisów, korespondencja seryjna, tworzenie konspektu, stosowanie stylów. -opracowywanie danych i prowadzenie obliczeń za pomocą arkusza kalkulacyjnego, stosowanie funkcji do pisania formuł, rejestrowanie makr, tworzenie prezentacji i wykresów, -tworzenie baz danych, projektowanie tabel, wprowadzanie, modyfikowanie, sortowanie i filtrowanie danych, stosowanie zapytań, -stosowanie środków ochrony komputera przed skutkami zagrożeń. -tworzenie prezentacji multimedialnych i grafiki komputerowej -posługiwanie się pocztą elektroniczną. Ma podstawową wiedzę dotycząc. działania sprzętu komputerowego. Zna terminologię, środki i narzędzia, obszar ich wykorzystania. Zna zasady korzystania ze źródeł informacji. Ma wiedzę nt. instalowania oprogramowań oraz usuwania prostych awarii sprzętu i oprogramowania. Student potrafi: posługiwać się oprogramowaniem użytkowym oraz przygotowywać materiały i prezentacje multimedialne, wyszukiwać, przetwarzanie i gromadzić informację oraz porozumiewać się drogą internetową. Potrafi dobrać odpowiednią aplikację w celu przedstawienia określonego zadania. Ma świadomość samodzielnego poszukiwania wiedzy (samouczenia się) .Ponadto potrafi dokonać oceny edukacyjnej przydatności oprogramowania i zasobów elektronicznych. Student ma świadomość i rozumie pozatechniczne aspekty działalności inżynierskiej w tym: problemy swobodnego dostępu do informacji i nieskrępowanej komunikacji, normy prawne i etyczne korzystania z informacji źródłowej, humanistyczne, etycznoprawne i społeczne aspekty korzystania z technologii informacyjnej, zasady etyki w korzystaniu z mediów. Etyczne i prawne zagrożenia niewłaściwego posługiwania się komputerami, oprogramowaniem i źródłami informacji - sposoby przeciwdziałania tym zagrożeniom. Rozumie wpływ technologii informacyjnej na zachowania społeczne oraz potrzebę ciągłego uczenia się. 123 Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej, 19. obowiązującej do zaliczenia danego przedmiotu Literatura podstawowa: 1. PC sam składam komputer. Wydanie III Bartosz Danowski, Andrzej Purchla Helion: 11/2007. 2. ABC MS Office 2007 PL Autor: Adam Jaronicki Helion 08/2008 3. PowerPoint 2007 PL. Ćwiczenia Roland Zimek Data wydania: 05/2007 Literatura uzupełniająca: 1. ABC tworzenia stron WWW. Wydanie II Bartosz Danowski Data wydania: 10/2006, 2. Power Point 2000. Stefan Uss. Wydawnictwo: KOW Help Warszawa 2000, 3. Materiały elektroniczne np: http://www.microsoft.com/poland/office/, http://pl.openoffice.org/ BILANS PUNKTÓW ECTS (obciążenie pracą studenta) Forma nakładu pracy studenta (udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie sprawozdania, itp.) Obciążenie studenta [h] Łączna liczba godzin, które student uzyskuje poprzez bezpośredni kontakt z nauczycielem akademickim 35 Łączna liczba godzin pracy własnej studenta koniczna dla realizacji zadań programowych przedmiotu 15 Sumaryczne obciążenie pracą studenta Punkty ECTS za moduł/przedmiot 50 2 Macierz efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) w odniesieniu do form zajęć WIEDZA Ma podstawową wiedzę dotycząc. działania sprzętu komputerowego. Zna terminologię, środki i narzędzia, obszar ich wykorzystania. Zna zasady korzystania ze źródeł informacji. Ma wiedzę nt. instalowania oprogramowań oraz usuwania prostych awarii sprzętu i oprogramowania. 1 x UMIEJĘTNOŚCI 1 Student potrafi: posługiwać się oprogramowaniem użytkowym oraz przygotowywać materiały i prezentacje multimedialne, wyszukiwać, przetwarzanie i gromadzić informację oraz porozumiewać się drogą internetową. Potrafi dobrać odpowiednią aplikację w celu przedstawienia określonego zadania. Ma świadomość samodzielnego poszukiwania wiedzy (samouczenia się) .Ponadto potrafi dokonać oceny edukacyjnej przydatności oprogramowania i zasobów elektronicznych. x 124 inne ... Zajęcia praktyczne Seminarium Konwersatorium Projekt Laboratorium EFEKT KSZTAŁCENIA Wykład numer efektu kształcenia Ćwiczenia Forma zajęć dydaktycznych KOMPETENCJE SPOŁECZNE Student ma świadomość i rozumie pozatechniczne aspekty działalności inżynierskiej w tym: problemy swobodnego dostępu do informacji i nieskrępowanej komunikacji, normy prawne i etyczne korzystania z informacji źródłowej, humanistyczne, etyczno-prawne i społeczne aspekty korzystania z technologii informacyjnej, zasady etyki w korzystaniu z mediów. Etyczne i prawne zagrożenia niewłaściwego posługiwania się komputerami, oprogramowaniem i źródłami informacji sposoby przeciwdziałania tym zagrożeniom. Rozumie wpływ technologii informacyjnej na zachowania społeczne oraz potrzebę ciągłego uczenia się. 1 x SYLABUS MODUŁU/PRZEDMIOTU NA STUDIACH WYŻSZYCH Lp. Elementy składowe sylabusu Nazwa modułu/ przedmiotu Nazwa jednostki 2. prowadzącej przedmiot 3. Kod przedmiotu 4. Język przedmiotu 5. Treści programowe 6. Typ przedmiotu 7. Rok studiów, semestr Imię i nazwisko osoby 8. (osób) prowadzącej przedmiot Imię i nazwisko osoby (osób) egzaminującej bądź udzielającej zaliczenia 9. w przypadku, gdy nie jest nim osoba prowadząca dany przedmiot 10. Formuła przedmiotu 11. Wymagania wstępne 1. 12. Liczba godzin zajęć dydaktycznych Liczba punktów ECTS przypisana 13. modułowi/przedmiotow i Opis Wychowanie Fizyczne Instytut Rolnictwa WF.C.03.C Język polski. Student podnosi swoją sprawność ruchową,zdobywa umiejętności ruchowe z poszczególnych dyscyplin sportowych Obowiązkowy do zaliczenia semestru studiów. II rok, III semestr. mgr J.Kaszycki mgr J.Kaszycki ćwiczenia na studiach stacjonarnych Podstawowa sprawnośc ruchowa 15 2 125 14. Założenia i cele modułu/przedmiotu 15. Metody dydaktyczne Forma i warunki zaliczenia przedmiotu, w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia z przedmiotu, a także 16. formę i warunki zaliczenia poszczególnych form zajęć wchodzących w zakres danego przedmiotu Treści merytoryczne 17. przedmiotu oraz sposób ich realizacji Wiedza Cele kształcenia: Efekty kształcenia: Celem prowadzonych działań jest podnoszenie sprawności i aktywności psychoruchowej studentów. Kształcenie umiejętności przydatnych w aktywności sportowo-rekreacyjnej. Wyrobienie u studentów potrzeby ruchu oraz dbanie o zdrowie i poprawną sylwetkę ciała. Rozwijanie zainteresowań, upodobań i indywidualnych możliwości studentów. Metoda zadaniowa, metoda bezpośredniej celowości ruchu Zaliczenie -ZAL . : Obecność, aktywność podczas zajęć, zaliczenie testu sprawnosciowego Koszykówka 3 godz. P.siatkowa 3 godz. P.nozna halowa 3godz. Unihokej 1 godz. Gry uzupełniające 3 godz Gimnastyka 2godz Przepisy gier zespołowych, zasady BHP podczas cwiczeń Student potrafi wykonać podstawowe el.. techniczne z gier zespołowych Zamierzon e efekty 18. kształcenia * Umiejętności Kompetencje społeczne Student potrafi wykorzystać poznane przepisy podczas sędziowania Umie zastosowac odpowiednia asekuracje podczas cw.gimnastycznych Student chętnie podejmuje się organizacji gier i zabaw Student chętnie bierze udział w róznego rodzaju zajeciach sportowo rekreacyjnych Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej, 19. obowiązującej do zaliczenia danego przedmiotu BILANS PUNKTÓW ECTS (obciążenie pracą studenta) Forma nakładu pracy studenta (udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie sprawozdania, itp.) Łączna liczba godzin, które student uzyskuje poprzez bezpośredni kontakt z nauczycielem akademickim Obciążenie studenta [h] 15 126 Łączna liczba godzin pracy własnej studenta koniczna dla realizacji zadań programowych przedmiotu 35 Sumaryczne obciążenie pracą studenta 50 Punkty ECTS za moduł/przedmiot 2 Macierz efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) w odniesieniu do form zajęć inne ... Zajęcia praktyczne Seminarium Konwersatorium Projekt Laboratorium EFEKT KSZTAŁCENIA Wykład numer efektu kształcenia Ćwiczenia Forma zajęć dydaktycznych WIEDZA 1 Przepisy gier zespołowych. + 2 Zasady bhp podczas ćwiczeń. + UMIEJĘTNOŚCI 1 Student potrafi wykonać elementy techniczne z gier zespołowych. Student potrafi wykorzystać poznane przepisy podczas sędziowania. Student potrafi zastosować odpowiednią asekurację podczas ćwiczeń gimnastycznych. 2 3 + + + KOMPETENCJE SPOŁECZNE 1 Student chętnie podejmuje się organizacji gier i zabaw. + 2 Student chętnie bierze udział w różnego rodzaju zajęciach sportowo-rekreacyjnych. + SYLABUSU MODUŁU/PRZEDMIOTU NA STUDIACH WYŻSZYCH Lp. • Elementy składowe sylabusu • Nazwa modułu/ przedmiotu Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot • Kod przedmiotu • Język przedmiotu Opis Ochrona własności intelektualnej Zakład Pedagogiki EWiEP OWI.04.5.W Polski 127 1. Wprowadzenie do tematyki 2. Prawa autorskie i prawa pokrewne w polskim prawie Inne zagadnienia z zakresu własności intelektualnej Intelektualna własność przemysłowa 3. • Treści programowe 4. 5. 6. • Typ przedmiotu • Rok studiów, semestr Imię i nazwisko osoby (osób) prowadzącej przedmiot Imię i nazwisko osoby (osób) egzaminującej bądź udzielającej zaliczenia w przypadku, gdy nie jest nim osoba prowadząca dany przedmiot Formuła przedmiotu Wymagania wstępne Liczba godzin zajęć dydaktycznych Liczba punktów ECTS przypisana modułowi/przedmiotowi • • • • • • • Założenia i cele modułu/przedmiotu • Metody dydaktyczne Forma i warunki zaliczenia przedmiotu, w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia z przedmiotu, a także formę i warunki zaliczenia poszczególnych form zajęć wchodzących w zakres danego przedmiotu • Wzory użytkowe , wzory przemysłowe, znaki towarowe Topografia układów scalonych , projekty racjonalizatorskie, oznaczenia graficzne Przedmiot: • obowiązkowy do zaliczenia semestru/roku studiów. III rok , studia niestacjonarne , semestr I dr Anna Opar dr Anna Opar wykłady Bez wymagań 10 godzin Liczba punktów ECTS - 1 Nauczenie rozumienia prawnych, normatywnych i praktycznych aspektów patentowania i ochro różnych rodzajów utworów i własności intelektualnej. Przedstawienie podstaw, zasad, celów i najważniejszych regulacji w zakresie polskiego prawa własności intelektualnej i prawa autorsk Wiedza - ma elementarną wiedzę o bezpieczeństwie i higienie pracy w instytucjach edukacy wychowawczych, opiekuńczych, kulturalnych i pomocowych - ma uporządkowaną wiedzę na temat zasad i norm etycznych Umiejętności - potrafi posługiwać się zasadami i normami etycznymi w podejmowanej działalności, dostr analizuje dylematy etyczne; przewiduje skutki konkretnych działań pedagogicznych - potrafi dokonać analizy własnych działań i wskazać ewentualne obszary wymagające mody w przyszłym działaniu Kompetencje - ma przekonanie o wadze zachowania się w sposób profesjonalny, refleksji na tematy ety przestrzegania zasad etyki zawodowej - jest przygotowany do aktywnego uczestnictwa w grupach, organizacjach i instyt realizujących działania pedagogiczne i zdolny do porozumiewania się z osobami będącym będącymi specjalistami w danej dziedzinie wykład Zaliczenie wykładu w formie ustnej wypowiedzi , aktywność podczas zajęć, obecność. 128 • Treści merytoryczne przedmiotu oraz sposób ich realizacji • • Wiedza Zamierzone efekty kształcenia* Umiejętności • Kompetencje społeczne • Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej, obowiązującej do zaliczenia danego przedmiotu 1. Wprowadzenie do tematyki 2. Prawa autorskie i prawa pokrewne w polskim prawie Inne zagadnienia z zakresu własności intelektualnej Intelektualna własność przemysłowa 3. 4. 5. Wzory użytkowe , wzory przemysłowe, znaki towarowe 6. Topografia układów scalonych , projekty racjonalizatorskie, oznaczenia graficzne Sposób realizacji: pogadanka , zaliczenie w formie wypowiedzi ustnej, - ma elementarną wiedzę o bezpieczeństwie i higienie pracy w instytucjach edukacy wychowawczych, opiekuńczych, kulturalnych i pomocowych - ma uporządkowaną wiedzę na temat zasad i norm etycznych - potrafi posługiwać się zasadami i normami etycznymi w podejmowanej działalności, dostr analizuje dylematy etyczne; przewiduje skutki konkretnych działań pedagogicznych - potrafi dokonać analizy własnych działań i wskazać ewentualne obszary wymagające mody w przyszłym działaniu - ma przekonanie o wadze zachowania się w sposób profesjonalny, refleksji na tematy ety przestrzegania zasad etyki zawodowej - jest przygotowany do aktywnego uczestnictwa w grupach, organizacjach i instyt realizujących działania pedagogiczne i zdolny do porozumiewania się z osobami będącym będącymi specjalistami w danej dziedzinie Literatura podstawowa: 1. J. Barta, R. Markiewicz, Prawo autorskie, Warszawa 2008 r. 2. M. du Vall, Prawo patentowe, Warszawa 2008 r. 3. E. Nowińska, U. Romińska, M. du Vall, Prawo własności przemysłowej. Przepisy i omówienie, Warszawa 2003 r. teksty ustaw: 4. ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych 5. ustawa prawo własności przemysłowej 6.ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji Literatura uzupełniająca: 1.J.Barta, M. Czajkowska – Dąbrowska, Z. Ćwiąkalski, R. Markiewicz, E. Traple, Prawa autorskie i prawa pokrewne, Komentarz, Warszawa 2011 2.G. Tylec, Ochrona tytułu w prawie polskim, Warszawa 2001 3.J.Barańczyk, Ochrona prawna oznaczeń geograficznych, Warszawa 2008 BILANS PUNKTÓW ECTS (obciążenie pracą studenta) Forma nakładu pracy studenta (udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie sprawozdania, itp.) Obciążenie studenta [h] Konsultacje 5 godzin Aktywność na wykładach, studiowanie tematyki wykładów 10 godzin Sumaryczne obciążenie pracą studenta Punkty ECTS za moduł/przedmiot 15 godzin z bezpośrednim udziałem nauczyciela akademickiego 0,5 pkt samodzielna pr studenta 0,5 pkt Macierz efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) w odniesieniu do form zajęć numer efektu kształcenia EFEKT KSZTAŁCENIA Forma zajęć dydaktycznych 129 W y k ł a d Ć w i c z e n i a L a b o r a t o r i u m P r o j e k t K o n w e r s a t o r i u m S e m i n a ri u m Z a j ę c i a p r a k t y c z n e WIEDZA 1 2 - ma elementarną wiedzę o bezpieczeństwie i higienie pracy w instytucjach edukacyjnych, wychowawczych, opiekuńczych, kulturalnych i pomocowych x - ma uporządkowaną wiedzę na temat zasad i norm etycznych UMIEJĘTNOŚCI 1 2 - potrafi posługiwać się zasadami i normami etycznymi w podejmowanej działalności, dostrzega i analizuje dylematy etyczne; przewiduje skutki konkretnych działań pedagogicznych - potrafi dokonać analizy własnych działań i wskazać ewentualne obszary wymagające modyfikacji w przyszłym działaniu x KOMPETENCJE SPOŁECZNE 1 2 - ma przekonanie o wadze zachowania się w sposób profesjonalny, refleksji na tematy etyczne i przestrzegania zasad etyki zawodowej - jest przygotowany do aktywnego uczestnictwa w grupach, organizacjach i instytucjach realizujących działania pedagogiczne i zdolny do porozumiewania się z osobami będącymi i nie będącymi specjalistami w danej dziedzinie x 130 i n n e .. . Rok III, specjalność: Inżynieria produkcji rolniczej i leśnej SYLABUSU MODUŁU/PRZEDMIOTU NA STUDIACH WYŻSZYCH Lp. 1. Elementy składowe sylabusu Nazwa modułu 3. 4. Nazwa jednostki prowadzącej moduł Kod modułu/przedmiotu Język modułu 5. Treści programowe 6. Typ przedmiotu 2. Opis Nakłady materiałowo-energetyczne w gospodarstwach rolniczych Instytut Rolnictwa polski Znaczenie organizacji zaopatrzenia, produkcji i dystrybucji w gospodarstwach rolniczych. Podstawowe funkcje procesów zaopatrzenia, produkcji i dystrybucji. Planowanie potrzeb materiałowych, produkcyjnych. Nakłady materiałowoenergetyczne w gospodarstwach rolniczych. obowiązkowy do zaliczenia semestru 131 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. Rok studiów, semestr Imię i nazwisko osoby (osób) prowadzącej moduł Imię i nazwisko osoby (osób) egzaminującej bądź udzielającej zaliczenia w przypadku, gdy nie jest nim osoba prowadząca dany przedmiot Formuła modułu Wymagania wstępne Liczba godzin zajęć dydaktycznych Liczba punktów ECTS przypisana modułowi 14. Założenia i cele modułu 15. Metody dydaktyczne Forma i warunki zaliczenia przedmiotu, w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia z przedmiotu, a także formę i warunki zaliczenia poszczególnych form zajęć wchodzących w zakres danego przedmiotu 16. 17. Treści merytoryczne modułu oraz sposób ich realizacji III rok, semestr V dr inż. Ryszard Dziekan wykład, ćwiczenia audytoryjne Przedmioty wprowadzające: podstawy ekonomii, ekonomika i organizacja gospodarstw rolniczych, ogólna uprawa roli i roślin, technika rolnicza wykład 20, ćwiczenia audytoryjne 20 6 Celem przedmiotu jest przedstawienie znaczenia i organizacji zaopatrzenia, produkcji i dystrybucji w gospodarstwach rolniczych. Podczas zajęć zostanie omówiona gospodarka zapasami w przedsiębiorstwie rolniczym oraz zarządzanie grupami zapasów na podstawie analizy ABC i XYZ. Studenci zostaną zapoznani z logistyczną obsługą klienta oraz procedurami opracowywania prognoz w gospodarstwach rolniczych. metody podające, problemowe, ćwiczenia audytoryjne, metoda sytuacyjna, metoda przypadków Ćwiczenia: oceny formujące – ocenianie ciągłe wykonywanych zadań, ocena podsumowująca – poprawne wykonanie ćwiczeń. Wykłady: egzamin pisemny Wykłady: 1. Systemowy charakter logistyki zaopatrzenia, produkcji i dystrybucji. 2. Podstawowe pojęcia w zarządzaniu zapasami. 3-4. Zarządzanie zapasami w przedsiębiorstwie. 5-6. Metody ustalania wielkości dostaw. 7. Zarządzanie grupami zapasów. Selektywne zarządzanie zapasami. 8-9. Planowanie potrzeb materiałowych – system MRP. 10-11. Rodzaje popytu i cykl życia wyrobu. Prognozowanie ilościowe i jakościowe w przedsiębiorstwie. 12. Zarządzanie zapasami w przedsiębiorstwie i łańcuch dostaw. 13-14. Typy produkcji a jego logistyka. 15-16. Podsystemy funkcjonalne logistyki produkcji. 17-18. Logistyka dystrybucji jako element marketingu. 19-20. Funkcje, oznakowanie oraz certyfikowanie opakowań. Ćwiczenia: 1-2. Zapas cykliczny, średni dysponowany i rozproszony. 3-4. Wpływ stosowanych metod ustalania wielkości dostaw na wielkość zapasów dysponowanych. 5-6. Zarządzanie grupami zapasów – selektywne zarządzanie zapasami (analiza ABC i XYZ). 7-8. Planowanie zapasów dysponowanych w obszarze produkcji i zapasów materiałowych – system MRP. 9-10. Planowanie wielkości zapasów a poziom obsługi klienta. 11-12. Lokalizacja magazynu w sieci dostaw. 13-14. rozmieszczenie zapasów w magazynie. 15-16. Wyposażenie techniczne w procesie magazynowania. 17-18. Przepisy BHP w magazynie. 19-20. Systemy informatyczne zarządzające magazynem i nowoczesne technologie. 132 Wiedza 18. Zamierzone efekty kształcenia Umiejętności Kompetencje społeczne 19. Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej, obowiązującej do zaliczenia danego modułu - rozumie istotę logistyki zaopatrzenia, produkcji i dystrybucji w procesach zarządzania, - zna strukturę i strategię handlu - posługuje się metodami ilościowymi w zarządzaniu zasobami materiałowymi, produkcyjnymi - planuje kanały dystrybucji w działalności podmiotów gospodarczych wchodzących w skład agrobiznesu - jest odpowiedzialny za bezpieczeństwo pracy własnej i innych, - potrafi myśleć i działać w sposób przedsiębiorczy Literatura podstawowa: K. Grzybowska, 2009, Gospodarka zapasami i magazynem cz. I, II, III, Wydawnictwo Difin, Warszawa. Literatura uzupełniająca: J. Baran i inni, 2008, Logistyka wybrane zagadnienia, Wydawnictwo SGGW, Warszawa. C. Skowronek, Z. Sarjusz-Wolski, 2008, Logistyka w przedsiębiorstwie, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa. BILANS PUNKTÓW ECTS (obciążenia pracą studenta) Forma nakładu pracy studenta Obciążenie studenta [h] udział w zajęciach, aktywność, 60 przygotowanie i wykonanie ćwiczeń, 20 przygotowanie do zdania egzaminu 20 Sumaryczne obciążenie pracą studenta Punkty ECTS za moduł/przedmiot 100 4 Macierz efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) w odniesieniu do form zajęć EK-P-W02 inne ... Zajęcia praktyczne Seminarium x Konwersatorium x Projekt EK-P_W01 Wiedza - rozumie istotę logistyki zaopatrzenia, produkcji i dystrybucji w procesach zarządzania, - zna strukturę i strategię handlu Laboratorium EFEKT KSZTAŁCENIA Ćwiczenia Numer efektu kształcenia Wykład Forma zajęć dydaktycznych x Umiejętności EK-P_U01 EK-P_U02 - posługuje się metodami ilościowymi w zarządzaniu zasobami materiałowymi, produkcyjnymi - planuje kanały dystrybucji w działalności podmiotów gospodarczych wchodzących w skład agrobiznesu x x Kompetencje społeczne EK-P_K01 - jest odpowiedzialny za bezpieczeństwo pracy własnej i innych, x x EK-P_K02 - potrafi myśleć i działać w sposób przedsiębiorczy x x SYLABUSU MODUŁU/PRZEDMIOTU NA STUDIACH WYŻSZYCH 133 Elementy składowe sylabusu Lp. 3. 4. Nazwa modułu/ przedmiotu Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Kod przedmiotu Język przedmiotu 5. Treści programowe 6. 7. Typ przedmiotu Rok studiów, semestr Imię i nazwisko osoby (osób) prowadzącej przedmiot Imię i nazwisko osoby (osób) egzaminującej bądź udzielającej zaliczenia w przypadku, gdy nie jest nim osoba prowadząca dany przedmiot Formuła przedmiotu Wymagania wstępne Liczba godzin zajęć dydaktycznych Liczba punktów ECTS przypisana modułowi/przedmiotowi 1. 2. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. Założenia i cele modułu/przedmiotu 15. Metody dydaktyczne Opis Agrotechnologia Instytut Rolnictwa Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. J. Grodka w Sanoku RO / IPRiL.02.5.W (wykłady); RO /IPRiL.02.5.C (ćwiczenia) polski Celem przedmiotu jest przedstawienie wiedzy dotyczącej sposobów stosowania i wykorzystywan maszyn rolniczych w procesie produkcji roślinnej. Przekazywana wiedza dotyczy ogólnej teorii eksploatacji maszyn rolniczych oraz zastosowanie środków technicznych w procesach produkcj roślinnej. Podczas zajęć zostanie przedstawiona rola agrotechnologii w obszarze wiedzy rolniczej. Studen zostaną zapoznani z energochłonnością produkcji rolniczej oraz z zasadami doboru maszyn i ciągników dla gospodarstw rolnych. W końcowej części zajęć studenci poznają oddziaływanie agrotechnologii na środowisko oraz poznają zasady wyboru technologii w produkcji roślinnej, umożliwiają uzyskanie opłacalności w sposób bezpieczny dla środowiska. Celem ćwiczeń jest wyliczenie bilansu energetycznego dla produkcji roślinnej. Podczas ćwiczeń laboratoryjnych zostaną obliczone podstawowe elementy bilansu energetyczn nakłady na zabiegi uprawowe, paliwo, pracę ludzi i wartość energetyczna środków produkcji. Zostanie oceniana również wartość energetyczna plonu. Na podstawie zebranych danych zosta wykonany bilans energetyczny. Wyliczona zostanie energochłonność jednostkowa oraz wskaźni efektywności energetycznej. Obowiązkowy do zaliczenia w semestrze V Inżynieria produkcji rolniczej i leśnej Rok studiów III, semestr V, studia niestacjonarne Prof. dr hab. inż. Kazimierz Klima, mgr inż. Grzegorz Pińczuk j. w. Wykład, ćwiczenia laboratoryjne Przedmioty wprowadzające: agrofizyka, agrometeorologia, ogólna uprawa roli i roślin, szczeg uprawa roślin 15 godz (wykład), 15 godz. (ćwiczenia) 3 ECTS (wykład); 2 ECTS (ćwiczenia) Wiedza: student posiada wiedzę dotyczącą agrotechnologii stosowanych w produkcji roślinnej Technologie te dają możliwość wykorzystanie potencjału przyrody dla uzyskiwania plonu o wys jakości w sposób bezpieczny dla środowiska glebowego oraz wody i powietrza. Student zna elementy bilansu energetycznego i charakteryzuje energochłonność produkcji roślinnej. Studen nowe technologie stosowane w transporcie rolniczym oraz uprawie podstawowych grup roślin uprawnych. Umiejętności: student rozpoznaje podstawowe technologie stosowane w produkcji rolniczej ora wybiera technologie, które umożliwiają uzyskanie plonu w sposób bezpieczny dla środowiska i efektywny energetycznie. Student oblicza nakłady i przychody oraz sporządza bilans energetycz produkcji roślinnej. Kompetencje społeczne: student wykorzystuje wiedzę dla określenia wpływu technologii stosowanych w rolnictwie na środowisko. Wykład akademicki, ćwiczeni laboratoryjne, samodzielne studiowanie przez studentów lite podstawowej i uzupełniającej. 134 16. 17. Forma i warunki zaliczenia przedmiotu, w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia z przedmiotu, a także formę i warunki zaliczenia poszczególnych form zajęć wchodzących w zakres danego przedmiotu Treści merytoryczne przedmiotu oraz sposób ich realizacji Wiedza 18. Zamierzone efekty kształcenia* Umiejętności Kompetencje społeczne Egzamin ustny z całości wiedzy przedstawionych na wykładach i ćwiczeniach (zadania proble tworzenie krótkich definicji, rozwiązywanie przedstawionych zagadnień). Warunkiem zali egzaminu jest opanowanie przez studenta treści merytorycznych przedmiotu przedstawi podczas wykładów oraz uzyskanych poprzez samodzielne studiowanie wskazanej lite podstawowej i uzupełniającej. Ćwiczenia: Ocenianie ciągłe. Warunkiem zaliczenia ćwiczeń jest opanowanie przez stu materiału przerabianego na ćwiczeniach oraz pozytywne zaliczenie wykonywanych prac, proj i wszystkich sprawdzianów występujących podczas semestru. 1) Miejsce i rola agrotechnologii w obszarze wiedzy rolniczej, podstawowe pojęcia i definicje z zakresu technologii rolniczej – 1 godz.; 2) Eksploatacja maszyn jako system – 1 godz.; 3) Energochłonność produkcji rolniczej, bilans energetyczny produkcji roślinnej – 1 godz.; 4) Zas doboru maszyn i ciągników dla gospodarstw rolnych – 1 godz.; 5) Technologia prac transportowych w rolnictwie – 1 godz.; 6) Technologia i energochłonność procesu uprawy roli godz.; 7) Technologia oraz energochłonność siewu i sadzenia roślin uprawnych – 1 godz.; 8) Technologia oraz energochłonność procesów pielęgnacji roślin uprawnych – 1 godz.; 9) Technologia oraz energochłonność procesów zbioru roślin pastewnych – 1 godz.; 10) Technol oraz energochłonność procesów zbioru zbóż – 2 godz.; 11) Technologia orz energochłonność zbioru roślin przemysłowych na nasiona – 1 godz. 12) Oddziaływanie agrotechnologii na środowisko. Zasady wyboru technologii w produkcji roślinnej, które umożliwią uzyskanie opłacalności w sposób bezpieczny dla środowiska. Nowe tendencje w agrotechnologii i koniec uczenia się przez całe życie – 2 godz.; Sposób realizacji: wykład akademicki, samodzielne studiowanie przez studentów lite podstawowej i uzupełniającej. Ćwiczenia laboratoryjne: Sporządzanie bilansu energetycznego produkcji roślinnej, ćwiczenia projektowe wykonywane w oparciu o otrzymane założenia. Ćwiczenia wykonywane indywidualnie lub w dwuosobowych zespołach. Ćwiczenia 1. Omówienie założeń sporządzania bilansu energetycznego, rozdanie za – 2 godz. Ćwiczenia 2. Opis warunków przyrodniczych i dobór roślin uprawnych do płodozmia 1 godz. Ćwiczenia 3. Ułożenie płodozmianu i sporządzanie kart technologicznych w oparciu o budowę i działanie maszyn rolniczych – 2 godz. Ćwiczenia 4-5. Obliczanie nakładów energetyc –2 godz. Ćwiczenia 6-7. Obliczanie wartości energetycznej plonu i sporządzanie bilansu energetycznego – 4 godz. Ćwiczenia 8. Prezentacja multimedialna sporządzonych bilansów, od i ocena prac – 4 godz. Sposób realizacji: ćwiczenia laboratoryjne, samodzielne studiowanie przez studentów lite podstawowej i uzupełniającej. - Zna technologie stosowane w produkcji roślinnej, które umożliwiają wykorzystanie pote przyrody w celu otrzymania plonu posiadającego wysoką jakość w sposób bezpieczn środowiska. - Charakteryzuje energochłonność produkcji roślinnej. - Zna technologie prac transportowych w rolnictwie - Oblicza nakłady i wartość energetyczną plonu - Sporządza bilans energetyczny - Umie przygotować i przedstawić prezentację multimedialną - Rozumiem potrzebę ustawicznego uzupełniania wiedzy. - Wykorzystuje wiedzę w celu określenia oddziaływania roślinnej na środowisko. technologii stosowanych w pro 135 Literatura podstawowa: 1, Ogólna Uprawa Roli i Roślin, praca zbiorowa (podręcznik dla studentów akademii rolniczych), pod red. M. Radomskiej i R. Krężla. Wyd. 4. PWRiL, W-wa, 1996.; 2, Jasińska Z., Kotecki A. 2003. Szczegółowa uprawa roślin. AR Wrocław 3, Kuczewski J., Majerski Z. 1999. Eksploatacja maszyn rolniczych. WSiP 10. Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej, obowiązującej do zaliczenia danego przedmiotu 4, Tomicka I. 1999. Technologie produkcji roślinnej. Podręcznik dla techników rolniczych. PWRiL . Literatura uzupełniająca: 10. 11. 12. 13. 14. Marks N. 2004. Maszyny rolnicze. AR Kraków Wojdalski J. 1998. Energia i jej użytkowanie w przemyśle rolno-spożywczym. SGGW Wars Kuczewski J., Waszkiewicz C.. 2007. Mechanizacja rolnictwa. SGGW Warszawa Małachowski K. 2007. Gospodarka a środowisko i ekologia. CeDeWu Warszawa Juliszewski T., Zając T. 2005. Biopaliwo rzepakowe. PWRiL BILANS PUNKTÓW ECTS (obciążenie pracą studenta) Forma nakładu pracy studenta (udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie sprawozdania, itp.) Obciążenie studenta [h] Łączna liczba godzin, którą student uzyskuje poprzez bezpośredni kontakt z nauczycielem akademickim – 2,5 ECTS 50 Łączna liczba godzin pracy własnej studenta (bez udziału prowadzącego lub z udziałem prowadzącego w ramach konsultacji) konieczna dla realizacji zadań programowych przedmiotu – 2,5 ECTS 75 Sumaryczne obciążenie pracą studenta Punkty ECTS za moduł/przedmiot 125h 5 Macierz efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) w odniesieniu do form zajęć WIEDZA 1 Zna technologie stosowane w produkcji roślinnej, które umożliwiają wykorzystanie potencjału przyrody w celu otrzymania plonu posiadającego wysoką jakość w sposób bezpieczny dla środowiska. * 2 Charakteryzuje energochłonność produkcji roślinnej. * 3 Zna technologie prac transportowych w rolnictwie * 1 Oblicza nakłady i wartość energetyczną plonu * 2 Sporządza bilans energetyczny Umie przygotować i przedstawić prezentację multimedialną * UMIEJĘTNOŚCI 3 * KOMPETENCJE SPOŁECZNE 136 inne ... Zajęcia praktyczne Seminarium Konwersatorium Projekt Laboratorium EFEKT KSZTAŁCENIA Wykład numer efektu kształcenia Ćwiczenia Forma zajęć dydaktycznych 1 Rozumiem potrzebę ustawicznego uzupełniania wiedzy. Wykorzystuje wiedzę w celu określenia oddziaływania technologii stosowanych w produkcji roślinnej na środowisko. 2 * * SYLABUSU MODUŁU/PRZEDMIOTU NA STUDIACH WYŻSZYCH Elementy składowe sylabusu Lp. 3. 4. Nazwa modułu/ przedmiotu Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Kod przedmiotu Język przedmiotu 5. Treści programowe 6. 7. Typ przedmiotu Rok studiów, semestr Imię i nazwisko osoby (osób) prowadzącej przedmiot Imię i nazwisko osoby (osób) egzaminującej bądź udzielającej zaliczenia w przypadku, gdy nie jest nim osoba prowadząca dany przedmiot Formuła przedmiotu Wymagania wstępne Liczba godzin zajęć dydaktycznych Liczba punktów ECTS przypisana modułowi/przedmiotowi 1. 2. 8. 9. 10. 11. 12. 13. Opis Przyrodnicze uwarunkowania produkcji rolniczej Instytut Rolnictwa Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. J. Grodka w Sanoku RO / IPRiL 03.5.K polski Celem przedmiotu jest poznanie przyrodniczych uwarunkowań produkcji rolniczej. Podczas konwersatorium zostaną poruszane tematy związane m. in. z energią promienistą w siedlisku, rolą powietrza w siedlisku, kompleksowym działaniem czynników siedliska oraz z waloryzacją rolniczej przestrzeni produkcyjnej. Obowiązkowy przedmiot specjalistyczny do zaliczenia w semestrze V Rok studiów II, semestr V, studia niestacjonarne IPRiL Prof. dr hab. Kazimierz Klima j. w. Konwersatorium Przedmioty wprowadzające: agrometeorologia, ogólna uprawa roli i roślin, szczegółowa u roślin 20 godz 2 ECTS 14. Założenia i cele modułu/przedmiotu Wiedza: student zna rolę czynników abiotycznych, biotycznych i antropogenic oddziaływujących na produkcję rolniczą. Umiejętności: student prezentuje własne poglądy z wykorzystaniem różnych form oraz uczestn dyskusji w celu uzgodnienia wspólnego stanowiska. Student wykonuje w zespole preze multimedialne. Kompetencje społeczne: student poprzez spełnianie wyznaczonych funkcji rozwiązuje postawio zadania w zespole. 15. Metody dydaktyczne Konwersatorium akademickie 137 16. 17. Forma i warunki zaliczenia przedmiotu, w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia z przedmiotu, a także formę i warunki zaliczenia poszczególnych form zajęć wchodzących w zakres danego przedmiotu Treści merytoryczne przedmiotu oraz sposób ich realizacji Wiedza 18. Zamierzone efekty kształcenia* Umiejętności Kompetencje społeczne Zaliczenie. Warunkiem zaliczenia jest opanowanie przez studenta treści merytoryc przedstawionych podczas zajęć oraz występujących we wskazanej literaturze, jak również pozy zaliczenie wykonywanych prac i wszystkich sprawdzianów występujących w trakcie semestru. student będzie przygotowywać w zespole co najmniej jedną dysertację lub prezentację elektron związaną z treściami merytorycznymi. Oceniane będzie również zaangażowanie student dyskusji podczas konwersatorium. 1) Energia promienista w siedlisku – 2 godz; 2) Gospodarka cieplna w siedlisku – 2 god Gospodarka wodna w siedlisku roślin uprawnych – 2 godz.; 4) Powietrze w siedlisku, wiat czynnik siedliska – 2 godz.; 5) Ukształtowanie terenu jako czynnik siedliska–2godz.; 6) Gleb czynnik siedliska roślin uprawnych – 2 godz. 7) Kompleksowe działanie różnych czyn siedliska - 4 godz. 8) Wpływ siedliska na jakość plonu – 2 godz. 9) Waloryzacja rol przestrzeni produkcyjnej – 2 godz. Sposób realizacji: dysertacje oraz prezentacje przygotowane przez studentów w 2- osob zespołach, udział w dyskusji, przedstawianie przez studentów swoich poglądów i ich ob samodzielne studiowanie przez studentów literatury podstawowej i uzupełniającej. - Zna czynniki biotyczne, abiotyczne i antropogeniczne warunkujące produkcję rolniczą - Charakteryzuje wzajemne oddziaływanie siedliska i roślinności. - Zna kompleksowe działanie różnych czynników siedliska - Analizuje przyczyny i skutki pozytywnego i negatywnego wpływu czynników siedliska na wiel jakość plonu - Umie zinterpretować wartości punktowe waloryzacji rolniczej przestrzeni produkcyjnej - Przygotowuje prezentacje multimedialne i bierze udział w dyskusji - Ma świadomość wpływu produkcji rolniczej na środowisko przyrodnicze - Realizuje powierzone zadania w zespole spełniając w nim wyznaczone funkcje Literatura podstawowa: 1.,Rojek M., Żyromski A. 2004. Agrometeorologia i klimatologia. AR Wrocław 2. Bednarek R., Dziadowiec H., Pokorska U., Prusinkiewicz Z. 2004. Badania ekologicznogleboznawcze. PWN 11. Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej, obowiązującej do zaliczenia danego przedmiotu 3, Ogólna Uprawa Roli i Roślin, praca zbiorowa (podręcznik dla studentów akademii rolniczych), pod red. M. Radomskiej i R. Krężla. Wyd. 4. PWRiL, W-wa, 1996.; 4, Jasińska Z., Kotecki A. 2003. Szczegółowa uprawa roślin. AR Wrocław Literatura uzupełniająca: 1, Klima K., Kasperczyk M. 2009. Gospodarka rolna na terenach górskich. Wyd. PWSZ w Sano 2, Klima K. 2000. Produkcyjność i przeciwerozyjna skuteczność płodozmianów w warunkach górskich Beskidu Niskiego. AR Kraków 3, Jones A., Duck R. Reed R., Weyers J. 2004. Nauki o środowisku. PWN BILANS PUNKTÓW ECTS (obciążenie pracą studenta) Forma nakładu pracy studenta (udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie sprawozdania, itp.) Obciążenie studenta [h] Łączna liczba godzin, którą student uzyskuje poprzez bezpośredni kontakt z nauczycielem akademickim – 1 ECTS 25 Łączna liczba godzin pracy własnej studenta (bez udziału prowadzącego lub z udziałem prowadzącego w ramach konsultacji) konieczna dla realizacji zadań programowych przedmiotu – 1 ECTS 25 Sumaryczne obciążenie pracą studenta Punkty ECTS za moduł/przedmiot 50 h 2 138 Macierz efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) w odniesieniu do form zajęć inne ... Zajęcia praktyczne Seminarium Konwersatorium Projekt Laboratorium EFEKT KSZTAŁCENIA Wykład numer efektu kształcenia Ćwiczenia Forma zajęć dydaktycznych WIEDZA 1 Zna czynniki biotyczne, abiotyczne i antropogeniczne warunkujące produkcję rolniczą * 2 Charakteryzuje wzajemne oddziaływanie siedliska i roślinności. * 3 Zna kompleksowe działanie różnych czynników siedliska * UMIEJĘTNOŚCI Analizuje przyczyny i skutki pozytywnego i negatywnego wpływu czynników siedliska na wielkość i jakość plonu Umie zinterpretować wartości punktowe waloryzacji rolniczej przestrzeni produkcyjnej 1 2 3 Przygotowuje prezentacje multimedialne i bierze udział w dyskusji 1 Ma świadomość wpływu produkcji rolniczej na środowisko przyrodnicze Realizuje powierzone zadania w zespole spełniając w nim wyznaczone funkcje * * * KOMPETENCJE SPOŁECZNE 2 * * SYLABUSU MODUŁU/PRZEDMIOTU NA STUDIACH WYŻSZYCH Lp. 1. 2. 3. 4. Elementy składowe sylabusu Nazwa modułu/ przedmiotu Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Kod przedmiotu Język przedmiotu 5. Treści programowe 6. 7. Typ przedmiotu Rok studiów, semestr Opis Ekonomiczno-organizacyjne aspekty użytkowania maszyn Instytut Rolnictwa PWSZ im. J. Grodka w Sanoku RO/IPRiL.01.5.W, RO/IPRiL.01.5.C polski • • • • • • Metody badania czasu pracy agregatu i jego wskaźników eksploatacyjnych Metody analizy zmechanizowanych procesów produkcyjnych Koszty użytkowania sprzętu rolniczego Zasady doboru ilościowego i jakościowego sprzętu rolniczego Podstawowe zasady gospodarki sprzętem rolniczym Dokumentacja eksploatacyjna maszyn, ciągników i samochodów Obowiązkowy do zaliczenia semestru/roku studiów Rok III semestr I (studia niestacjonarne) 139 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. Imię i nazwisko osoby (osób) prowadzącej przedmiot Imię i nazwisko osoby (osób) egzaminującej bądź udzielającej zaliczenia w przypadku, gdy nie jest nim osoba prowadząca dany przedmiot Formuła przedmiotu Wymagania wstępne Liczba godzin zajęć dydaktycznych Liczba punktów ECTS przypisana modułowi/przedmiotowi Założenia i cele modułu/przedmiotu Metody dydaktyczne Forma i warunki zaliczenia przedmiotu, w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia z przedmiotu, a także formę i warunki zaliczenia poszczególnych form zajęć wchodzących w zakres danego przedmiotu 17. Treści merytoryczne przedmiotu oraz sposób ich realizacji 18. Zamierzone efekty kształcenia* Wiedza j.w. Wykład, ćwiczenia brak Wykład 20 godz. Ćwiczenia 20 godz. W: 3 ECTS C: 3 ECTS Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z metodyką obliczeń ekonomicznych i oceną użytkowania maszyn rolniczych pod kątem ekonomiki oraz organizacji pracy w celu maksymali efektu ekonomicznego z zachowaniem zasad organizacji pracy i technologii stosowanych w produkcji rolniczej. Pozwoli to zaopatrzyć studenta w niezbędną wiedzę do zaprojektowania kompleksowego park maszynowego nowoczesnego gospodarstwa rolniczego Wykład, praca w grupach, , prezentacje, konsultacje w indywidualnych przypadkach Obecność na zajęciach, pisemne zaliczenie, zaliczenie z oceną Temat L. wykł. L. ćwic Nasycenie energetyczne gospodarstwa rolniczego 2 2 Ocena bilansu energetycznego agregatu 1 1 Metody badania czasu pracy agregatu i jego wskaźników 1 1 eksploatacyjnych Strategie użytkowania sprzętu rolniczego 2 2 Metody analizy zmechanizowanych procesów produkcyjnych 1 1 Analiza kosztów użytkowania sprzętu rolniczego 2 2 Zasady projektowania wyposażenia gospodarstw w ciągniki 2 2 i maszyny rolnicze Zasady opracowywania kart technologicznych 1 2 Bilansowanie ciągników, maszyn i robocizny 2 2 Przykładowe procesy technologiczne w produkcji roślinnej 2 2 Zasady zaopatrywania gospodarstw w sprzęt rolniczy 1 2 System certyfikacji ciągników i maszyn rolniczych 1 Dokumentacja użytkowania maszyn, ciągników i samochodów 2 Możliwości finansowania zakupu sprzętu rolniczego i modernizacji 2 gospodarstw Razem 20 20 • zna podstawowe zasady, metody, techniki, technologie, narzędzia, materiały i m pozwalające wykorzystać potencjał przyrody w produkcji rolniczej i około rol o wysokiej jakości • zna podstawy grafiki inżynierskiej i technologii informacyjnej, budowę m i narzędzi rolniczych oraz zasady ich bezpiecznej obsługi 140 Umiejętności Kompetencje społeczne • ocenia i planuje zastosowanie różnych narzędzi, maszyn, metod i technologii w pro rolniczej i okołorolnicznej • wykorzystuje wiedzę i umiejętności w celu określenia priorytetów sprawnego działani Literatura podstawowa: 19. Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej, obowiązującej do zaliczenia danego przedmiotu • Kuczewski J, Majewski Z. Eksploatacja maszyn rolniczych WSiP Warszawa 1999 Literatura uzupełniająca: • • • Kuczewski J. Podstawy eksploatacji agregatów rolniczych Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 1984 Kuczewski J. Majewski Z. Podstawy eksploatacji maszyn rolniczych WSiP Warszawa 1998 Wócicki Z. Wyposażenie rolnictwa w środki techniczne – stan i kierunki przemian w układzie sektorowym i regionalnym IBMER, Warszawa 1998 BILANS PUNKTÓW ECTS (obciążenie pracą studenta) Forma nakładu pracy studenta (udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie sprawozdania, itp.) Obciążenie studenta [h] Łączna liczba godzin, które student uzyskuje poprzez bezpośredni kontakt z nauczycielem akademickim 60 Łączna liczba godzin pracy własnej studenta koniecznej dla realizacji zadań programowych przedmiotu 90 Sumaryczne obciążenie pracą studenta 150 z bezpośrednim udziałem nauczyciela akademickiego samodzielna praca studenta Punkty ECTS za moduł/przedmiot 2,4 3,6 Macierz efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) w odniesieniu do form zajęć inne ... Zajęcia praktyczne Seminarium Konwersatorium Projekt Laboratorium EFEKT KSZTAŁCENIA Wykład numer efektu kształcenia Ćwiczenia Forma zajęć dydaktycznych WIEDZA 141 zna podstawowe zasady, metody, techniki, technologie, narzędzia, materiały i metody pozwalające wykorzystać potencjał przyrody w produkcji rolniczej i około rolniczej o wysokiej jakości zna podstawy grafiki inżynierskiej i technologii informacyjnej, budowę maszyn i narzędzi rolniczych oraz zasady ich bezpiecznej obsługi 1 2 x x x x UMIEJĘTNOŚCI ocenia i planuje zastosowanie różnych narzędzi, maszyn, metod i technologii w produkcji rolniczej i okołorolnicznej 1 x x KOMPETENCJE SPOŁECZNE wykorzystuje wiedzę i umiejętności w celu określenia priorytetów sprawnego działania 1 x x SYLABUS MODUŁU/PRZEDMIOTU NA STUDIACH WYŻSZYCH Lp. Elementy składowe sylabusu Opis 1. Nazwa modułu/ przedmiotu BUDOWA I EKSPLOATACJA MASZYN PRZETWÓRSTWA ROLNOSPOŻYWCZEGO 2. Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot INSTYTUT ROLNICTWA PWSZ W SANOKU 3. Kod przedmiotu R0/IPRiL.05.5.W.C 4. Język przedmiotu POLSKI 5. Treści programowe GRUPA TREŚCI KIERUNKOWYCH 6. Typ przedmiotu Obowiązkowy do zaliczenia semestru V 7. Rok studiów, semestr Rok III semestr V 8. Imię i nazwisko osoby (osób) prowadzącej przedmiot dr inż. Janusz Adamczyk 9. Imię i nazwisko osoby (osób) egzaminującej bądź udzielającej zaliczenia w przypadku, gdy nie jest nim, osoba prowadząca dany przedmiot j.w. 10. Formuła przedmiotu Wykłady, ćwiczenia 11. Wymagania wstępne Przedmioty wprowadzające: Chemia 12. Liczba godzin zajęć dydaktycznych Wykłady 15 godz., ćwiczenia 15 godz. 13. Liczba punktów ECTS przypisana modułowi W-1, C-2 142 14. Założenia i cele modułu/przedmiotu Celem przedmiotu jest: przedstawienie studentom zagadnień dotyczących procesów i operacji związanych z mechaniczną obróbką żywności, budowy, zasady działania i warunków eksploatacji wybranych maszyn i urządzeń ze szczególnym uwzględnieniem ich zadań w produkcji i przetwarzaniu żywności. Pozwoli to studentom połączyć zagadnienia technologiczno- produkcyjne aparaturowe i energetyczne, decydujące o wynikach ekonomicznych funkcjonowania przedsiębiorstwa. Student nabywa umiejętność interdyscyplinarnego spojrzenia na zagadnienia dotyczące żywności i jej przetwarzania. 15. Metody dydaktyczne Wykład akademicki. Ćwiczenia- stacjonarne i terenowe 16. Forma i warunki zaliczenia przedmiotu. W tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia z przedmiotu, a także formę i warunki zaliczenia poszczególnych form zajęć wchodzących w zakres danego przedmiotu Warunkiem zaliczenia jest obecność na ćwiczeniach i pozytywne zaliczenie przedmiotu w formie zaliczenia z oceną. 17. Treści merytoryczne przedmiotu oraz sposób ich realizacji Wiedza 18. Zamierzone efekty kształcenia Umiejętności Kompetencje społeczne 9. Podstawowe pojęcia i regulacje prawne z zakresu produkcji żywności. 10. Procesy i operacje związane z mechaniczna obróbką żywności. 11. Przenoszenie ciepła 12. Przenoszenie masy. 13. Zagadnienia ogólne i międzybranżowe: 19. Mycie maszyn i utrzymanie higieny produkcji 20. Pakowanie produktów 21. Magazynowanie i transport wewnętrzny z uwzględnieniem specyfiki branżowej 14.Rozwój technik przetwarzania i utrwalania żywności. 15.Wybrane zagadnienia aparaturowe. 16.Mechaniczne rozdzielanie układów niejednorodnych. 17.Suszarnictwo 18.Przegląd technologii i urządzeń stosowanych zakładzie przemysłu rolnospożywczego na przykładzie branży mięsnej i mlecznej: • Procesy i wyposażenie techniczne, zarys budowy maszyn. • Wymagania higieniczne dla maszyn i urządzeń. • Student zna podstawowe procesy i operacje związane z mechaniczna obróbką żywności. EK-K W20 • Omawia rozwój technik utrwalania żywności. EK-K W20 • Charakteryzuje technologie i urządzenia stosowane w przetwórstwie mięsa i mleka. EK-K W25 3. Posługiwania się poprawna terminologią. EK-K U22 4. Zdefiniowania wybranych technik przetwarzania i utrwalania mięsa i mleka. EK-K U22 5. Doboru urządzeń dla poszczególnych odcinków-etapów łańcucha technologicznego przetwarzania mięsa i mleka. EK-K U14 • Troszczy się o przestrzeganie wymagań higienicznych dla maszyn i urządzeń EK-K K05 • Świadomy konieczności ciągłego aktualizowania i pogłębiania posiadanej wiedzy. EK-K K07 Literatura podstawowa: 19. • Kaleta A., Wojalski J. 2007 „Technologia przetwórstwa mięsa” Wykaz literatury • Ziajki S., 2008 „Mleczarstwo” podstawowej i • Olszewski A., 2007 „technologia przetwórstwa mięsa” uzupełniającej, obowiązującej • Litwińczuk Z., 2004 „surowce zwierzęce ocena i wykorzystanie” do zaliczenia danego Literatura uzupełniająca: przedmiotu • Lewicki P., 2005 „Inżynieria procesowa i aparatura przemysłu spożywczego” 143 BILANS PUNKTÓW ECTS (obciążenie pracą studentów) Forma nakładu pracy studenta (udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie sprawozdania, itp.) Obciążenie studenta [h] Udział w zajęciach- bezpośredni kontakt z nauczycielem, konsultacje 45 Praca własna studenta 35 Sumaryczne obciążenie pracą studenta: 80 Punkty ETCS za moduł/przedmiot Z udziałem nauczyciela akademickiego Samodzielna praca 1,7 1,3 Macierz efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) w odniesieniu do form zajęć Forma zajęć dydaktycznych numer efektu kształcenia W yk ła d EFEKT KSZTAŁCENIA Ć wi cz en ia La bo rat ori u m K on w er sat ori u m Pr oj ek t WIEDZA 1 2 3 Student zna podstawowe procesy i operacje związane z mechaniczna obróbką żywności Omawia rozwój technik utrwalania żywności Charakteryzuje technologie i urządzenia stosowane w przetwórstwie mięsa i mleka X X X X X X X X UMIEJĘTNOŚCI Posługiwania się poprawna terminologią 1 2 3 1 2 Zdefiniowania wybranych technik przetwarzania i utrwalania mięsa i mleka Doboru urządzeń dla poszczególnych odcinkówX etapów łańcucha technologicznego przetwarzania mięsa i mleka. KOMPETENCJE SPOŁECZNE X X Troszczy się o przestrzeganie wymagań higienicznych dla maszyn i urządzeń X X Świadomy konieczności ciągłego aktualizowania i pogłębiania posiadanej wiedzy zawodowej. 144 Se mi na ri u m Za ję ci a pr ak ty cz ne SYLABUSU MODUŁU/PRZEDMIOTU NA STUDIACH WYŻSZYCH Elementy składowe sylabusu Lp. 1. 2. 3. 4. Nazwa modułu/ przedmiotu Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Kod przedmiotu Język przedmiotu 5. Treści programowe 6. 7. Typ przedmiotu Rok studiów, semestr Imię i nazwisko osoby (osób) prowadzącej przedmiot Imię i nazwisko osoby (osób) egzaminującej bądź udzielającej zaliczenia w przypadku, gdy nie jest nim osoba prowadząca dany przedmiot Formuła przedmiotu Wymagania wstępne Liczba godzin zajęć dydaktycznych Liczba punktów ECTS przypisana modułowi/przedmiotowi 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. Założenia i cele modułu/przedmiotu 15. Metody dydaktyczne Opis Transport rolniczy Instytut Rolnictwa PWSZ im. J. Grodka w Sanoku R0/IPRiL.06.5.K polski • • • • • • • • • • • • • • • Definicja transportu. Proces transportowy, przewozowy. Źródła powstawania potrzeb transportowych w rolnictwie. Miejsce transportu w nakładach na produkcję. Cechy transportu rolniczego. Podział i zakres prac transportowych w rolnictwie. Ładunki i środki transportowe w rolnictwie. Przenośniki stosowane w rolnictwie. Urządzenia szynowe stosowane w rolnictwie. Umiejscowione urządzenia za- i wyładunkowe. Ładowarki czołowe i chwytakowe. Urządzenia gromadzące i przemieszczające. Dźwigi i urządzenia własne środków transportowych. Ręczne urządzenia ciągnione. Wozy paszowe i przyczepy stosowane w rolnictwie. Wózki akumulatorowe i spalinowe. Samochody stosowane w rolnictwie. Obowiązkowy do zaliczenia semestru/roku studiów Rok III, semestr I (studia niestacjonarne) Dr Sęk j.w. Konwersatorium brak Konwersatorium 20 godz. 4 Celem przedmiotu jest przekazanie studentom wiedzy i zasad dotyczących podstawowych f transportu w rolnictwie. Realizowane zagadnienia określą wielkość zadań przewoz w rolnictwie, stosowane środki i technologie transportu wewnętrznego i zewnętr w gospodarstwach rolniczych. Celem przedmiotu jest również wzbogacenie praktycznej w dotyczącej odpowiedniego doboru zestawów transportowych w zależności od rodzaju i wie jednorazowo przewożonych partii ładunków. Prezentacje, wykład, konsultacje w indywidualnych przypadkach 145 16. Forma i warunki zaliczenia przedmiotu, w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia z przedmiotu, a także formę i warunki zaliczenia poszczególnych form zajęć wchodzących w zakres danego przedmiotu Obecność na zajęciach, zaliczenie na ocenę. • • 17. • • • • • • • • • • • • • • Treści merytoryczne przedmiotu oraz sposób ich realizacji Wiedza 18. Zamierzone efekty kształcenia* • Umiejętności Kompetencje społeczne 19. Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej, obowiązującej do zaliczenia danego przedmiotu Definicja transportu. Proces transportowy, przewozowy (1 godz.) Źródła powstawania potrzeb transportowych w rolnictwie. Miejsce transportu w nakładach na produkcję (1 godz.) Cechy transportu rolniczego(1 godz.) Podział i zakres prac transportowych w rolnictwie (1 godz.) Ładunki i środki transportowe w rolnictwie (2 godz.) Przenośniki stosowane w rolnictwie (2 godz.) Urządzenia szynowe stosowane w rolnictwie (1 godz.) Umiejscowione urządzenia za- i wyładunkowe (1 godz.) Ładowarki czołowe i chwytakowe (2 godz.) Urządzenia gromadzące i przemieszczające.(1 godz.) Dźwigi i urządzenia własne środków transportowych (1 godz.) Ręczne urządzenia ciągnione (1 godz.) Wozy paszowe i przyczepy stosowane w rolnictwie (2 godz.) Wózki akumulatorowe i spalinowe (2 godz.) Samochody stosowane w rolnictwie (1 godz.). zna podstawowe zasady, metody, techniki, technologie, narzędzia, materiały i m pozwalające wykorzystać potencjał przyrody w produkcji rolniczej i około ro o wysokiej jakości zna podstawy grafiki inżynierskiej i technologii informacyjnej, budowę m i narzędzi rolniczych oraz zasady ich bezpiecznej obsługi • ocenia i planuje zastosowanie różnych narzędzi, maszyn, metod i technologii w pro rolniczej i okołorolnicznej • wykorzystuje wiedzę i umiejętności w celu określenia priorytetów sprawnego działani Literatura podstawowa: 1. Kokoszka S. 1996 . Transport w rolnictwie – wykłady. Skrypt AR Kraków. 2. Kokoszka S. 1996. Transport w rolnictwie – przewodnik do ćwiczeń. Skrypt AR Kraków Literatura uzupełniająca: 4. Kuczewki J., Waszkiewicz Cz. 2007. Mechanizacja rolnictwa. Maszyny i urządzen produkcji roślinnej i zwierzęcej. Wydawnictwo SGGW, Warszwa. 5. Skrobacki A., Ekielski A. 2006. Pojazdy i ciągniki rolnicze. Wydawnictwo „Wieś Warszawa. BILANS PUNKTÓW ECTS (obciążenie pracą studenta) Forma nakładu pracy studenta (udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie sprawozdania, itp.) Obciążenie studenta [h] Łączna liczba godzin, które student uzyskuje poprzez bezpośredni kontakt z nauczycielem akademickim 30 Łączna liczba godzin pracy własnej studenta koniecznej dla realizacji zadań programowych przedmiotu 70 Sumaryczne obciążenie pracą studenta Punkty ECTS za moduł/przedmiot 100 z bezpośrednim udziałem nauczyciela akademickiego samodzielna praca studenta 146 1,2 2,8 Macierz efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) w odniesieniu do form zajęć inne ... Zajęcia praktyczne Seminarium Konwersatorium Projekt Wykład EFEKT KSZTAŁCENIA Laboratorium numer efektu kształcenia Ćwiczenia Forma zajęć dydaktycznych WIEDZA zna podstawowe zasady, metody, techniki, technologie, narzędzia, materiały i metody pozwalające wykorzystać potencjał przyrody w produkcji rolniczej i około rolniczej o wysokiej jakości zna podstawy grafiki inżynierskiej i technologii informacyjnej, budowę maszyn i narzędzi rolniczych oraz zasady ich bezpiecznej obsługi 1 2 x x UMIEJĘTNOŚCI ocenia i planuje zastosowanie różnych narzędzi, maszyn, metod i technologii w produkcji rolniczej i okołorolnicznej 1 x KOMPETENCJE SPOŁECZNE wykorzystuje wiedzę i umiejętności w celu określenia priorytetów sprawnego działania 2 x SYLABUSU MODUŁU/PRZEDMIOTU NA STUDIACH WYŻSZYCH Elementy składowe sylabusu Lp. 3. 4. Nazwa modułu/ przedmiotu Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Kod przedmiotu Język przedmiotu 5. Treści programowe 6. 7. Typ przedmiotu Rok studiów, semestr 1. 2. Opis Agroturystyka na obszarach leśnych Instytut Rolnictwa Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. J. Grodka w Sanoku RO/IPRiL.07.5.K polski Celem przedmiotu jest przedstawienie agroturystyki, rozumianej jako formy wypoczynku odbywającego się w terenach wiejskich o charakterze rolniczym, opartą o bazę noclegową i aktywności rekreacyjne związane z gospodarstwem rolnym i jego otoczeniem przyrodniczym, produkcyjnym i usługowym. Podczas wykładów zostaną omówione zagadnienia związane pojęciem agroturystyki, produktem usługami agroturystycznymi, wymogami dotyczącymi działalności agroturystycznej, zasadnośc łączenia agroturystyki z rolnictwem ekologicznym oraz możliwościami wykorzystania funduszy unijnych w działalności agroturystycznej. Ćwiczenia audytoryjne obejmują sporządzanie bilans zapotrzebowania na żywność i produkcji roślinnej oraz zwierzęcej. Podczas ćwiczeń terenowyc sporządzony zostanie protokół z lustracji gospodarstwa agroturystycznego, starającego się o st wiejskiej bazy noclegowej. fakultatywny do zaliczenia w semestrze V Rok studiów III, semestr V, studia niestacjonarne Doradztwo Rolniczo-Ekonomiczne 147 8. 9. 10. 11. 12. 13. Imię i nazwisko osoby (osób) prowadzącej przedmiot Imię i nazwisko osoby (osób) egzaminującej bądź udzielającej zaliczenia w przypadku, gdy nie jest nim osoba prowadząca dany przedmiot Formuła przedmiotu Wymagania wstępne Liczba godzin zajęć dydaktycznych Liczba punktów ECTS przypisana modułowi/przedmiotowi Dr Barbara Banach j. w. Konwersatorium 15 Przedmioty wprowadzające: socjologia wsi, agroekologia z ochroną środowiska, fizjolo żywienie zwierząt, ogólna uprawa roli i roślin, szczegółowa uprawa roślin Konwersatorium 15 godz. Konwersatorium – 2 ECTS 14. Założenia i cele modułu/przedmiotu Wiedza: Posiada wiedzę dotyczącą pojęcia, produktu i usługi agroturystycznej. Zna wymogi formalne i prawne rejestracji i prowadzenia działalności agroturystycznej. Umiejętności: Sporządza bilans zapotrzebowania na produkty żywnościowe oraz wylicza wi produkcji roślinnej i zwierzęcej w gospodarstwie agroturystycznym. Kompetencje społeczne: Pracuje samodzielnie lub w zespole spełniając wyznaczone funkcje. 15. Metody dydaktyczne Konwersatorium + Cwiczenia terenowe 16. Forma i warunki zaliczenia przedmiotu, w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia z przedmiotu, a także formę i warunki zaliczenia poszczególnych form zajęć wchodzących w zakres danego przedmiotu 17. Treści merytoryczne przedmiotu oraz sposób ich realizacji Wiedza 18. Zamierzone efekty kształcenia* Umiejętności Kompetencje społeczne Konwersacje problemowe (zadania problemowe, tworzenie krótkich definicji, rozwiązy przedstawionych zagadnień) Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest opanowanie przez studenta merytorycznych przedmiotu przedstawionych podczas wykładów oraz uzyskanych p samodzielne studiowanie wskazanej literatury podstawowej i uzupełniającej. Waru zaliczenia ćwiczeń terenowych jest pozytywna ocena protokołu z lustracji gospodarstwa 1. 2. 3. Pojęcie i funkcja agroturystytki – 2 godz. Produkt i usługi agroturystyczne – 2 godz Wymogi formalne i prawne dotyczące rejestracji i prowadzenia działa agroturystycznej – 2 godz. 4. Zasady łączenia działalności agroturystycznej z rolnictwem ekologicznym – 2 godz. 5. Możliwości wykorzystania funduszy PROW w agroturystyce – 2 godz. Ćwiczenia terenowe: Sporządzanie protokołu lustracji gospodarstwa agroturystycznego położ w okolicach Sanoka, starającego się o przyznanie statusu wg wymogów wiejskiej bazy noclego 5 godz. 1. Posiada wiedzę dotyczącą pojęcia, produktu i usług agroturystycznych. 2. Zna możliwości wykorzystanie funduszy unijnych w działalności agroturystycznej. 3. Charakteryzuje wymogi formalne i prawne dotyczące działalności agroturystycznej. 9. Układa płodozmian i ustala obsadę zwierząt w gospodarstwie agroturystycznym. 10. Oblicza bilans zapotrzebowania na żywność oraz produkcję rośliną i zwierzę gospodarstwie agroturystycznym. 11. Sporządza protokół z lustracji gospodarstwa agroturystycznego starającego się o wiejskiej bazy noclegowej. 9. Wykorzystuje wiedzę w celu optymalizacji działalności agroturystycznej. 10. Realizuje powierzone zadania w zespole spełniając w nim wyznaczone funkcje. 148 Literatura podstawowa: 12. Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej, obowiązującej do zaliczenia danego przedmiotu 1. Agroturystyka i usługi towarzyszące / red. Wiesław Musiał- Kraków : Małopolskie Stowarzy Doradztwa Rolniczego, 2005. 2. Współczesne problemy turystyki i rekreacji w badaniach empirycznych nauk społeczn Wiesław Siwiński.- Warszawa : ALMAMER Wyższa Szkoła Ekonomiczna, 2007. 3. Marketing usług turystycznych / red. nauk. Aleksander Panasiuk.- Dodruk 2.- Warsz Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007. Literatura uzupełniająca: 1. Spojrzenie turysty / John Urry ; przekł. Alina Szulżycka.- Warszawa : Wydawnictwo Na PWN, 2007. 2. Szanse rozwoju transgranicznych produktów turystycznych województw podkarpackiego i lwowskiego : Przecław 19-20 kwietnia 2007 r. / [red. Jan Sołek].- Rzeszów : Podkarpacka Regionalna Organizacja Turystyczna, 2007. BILANS PUNKTÓW ECTS (obciążenie pracą studenta) Forma nakładu pracy studenta (udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie sprawozdania, itp.) Obciążenie studenta [h] Łączna liczba godzin, którą student uzyskuje poprzez bezpośredni kontakt z nauczycielem akademickim – 1,2 ECTS 25 Łączna liczba godzin pracy własnej studenta (bez udziału prowadzącego lub z udziałem prowadzącego w ramach konsultacji) konieczna dla realizacji zadań programowych przedmiotu – 1,8 ECTS 25 Sumaryczne obciążenie pracą studenta Punkty ECTS za moduł/przedmiot 50 h 2 Macierz efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) w odniesieniu do form zajęć inne ... Zajęcia praktyczne Seminarium Konwersatorium Projekt Laboratorium EFEKT KSZTAŁCENIA Wykład numer efektu kształcenia Ćwiczenia Forma zajęć dydaktycznych WIEDZA 1 Posiada wiedzę dotyczącą pojęcia, produktu i usług agroturystycznych. * 2 Zna możliwości wykorzystanie funduszy unijnych w działalności agroturystycznej. * 3 Charakteryzuje wymogi formalne i prawne dotyczące działalności agroturystycznej. 1 Układa płodozmian i ustala obsadę zwierząt w gospodarstwie agroturystycznym. Oblicza bilans zapotrzebowania na żywność oraz produkcję rośliną i zwierzęcą w gospodarstwie agroturystycznym. * UMIEJĘTNOŚCI 2 * * 149 3 Sporządza protokół z lustracji gospodarstwa agroturystycznego starającego się o status wiejskiej bazy noclegowej * * KOMPETENCJE SPOŁECZNE 1 2 Wykorzystuje wiedzę w celu optymalizacji działalności agroturystycznej. Realizuje powierzone zadania w zespole spełniając w nim wyznaczone funkcje * * 150 BLOK A / IPRiL SYLABUS MODUŁU/PRZEDMIOTU NA STUDIACH WYŻSZYCH Lp. Elementy składowe sylabusu 3. 4. Nazwa modułu/ przedmiotu Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Kod przedmiotu Język przedmiotu 5. Treści programowe 6. 7. Typ przedmiotu Rok studiów, semestr Imię i nazwisko osoby (osób) prowadzącej przedmiot Imię i nazwisko osoby (osób) egzaminującej bądź udzielającej zaliczenia w przypadku, gdy nie jest nim osoba prowadząca dany przedmiot Formuła przedmiotu Wymagania wstępne Liczba godzin zajęć dydaktycznych Liczba punktów ECTS przypisana modułowi/przedmiotowi 1. 2. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. Założenia i cele modułu/przedmiotu 15. Metody dydaktyczne Opis Podstawy biotechnologii żywności Instytut Rolnictwa Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. J. Grodka w Sanoku RO.IPRiL.10.6.K polski Celem przedmiotu jest przedstawienie zagadnień z zakresu biotechnologii żywności (przemysłowej) ze szczególnym uwzględnieniem procesów biosyntezy i fermentacji stosowanych w przemyśle spożywczym oraz biotechnologii roślin i zwierząt. Podczas zajęć student nabędzie umiejętności interpretacji zjawisk zachodzących pod wpływem mikroorganizmów oraz możliwości ich stosowania w biotechnologii żywności. Do wyboru Rok studiów III, semestr VI Dr Magdalena Konieczny j.w. konwersatorium Przedmioty wprowadzające: mikrobiologia, biochemia, chemia 20 2 Wiedza: Student opisuje istotę procesów biotechnologicznych, charakteryzuje produkty modyfikowane genetycznie (roślinne i zwierzęce), charakteryzuje metody hodowli drobnoustrojów stosowanych w biotechnologii, w tym zna zasadę działania bioreaktorów Umiejętności: dokonuje interpretacji zjawisk zachodzących pod wpływem mikroorganizmów oraz możliwości ich zastosowania w biotechnologii żywności. Ocenia skutki i potencjalne zagrożenia wynikające z produkcji żywności metodami biotechnologicznymi. Wyraża opinie na temat problemu biobezpieczeństwa i kontrowersji wokół biotechnologii. Posiada umiejętność samodzielnego poszukiwania wiedzy naukowej, jej interpretacji oraz przygotowania wystąpień ustnych. Kompetencje społeczne: student ma świadomość silnego związku biotechnologii i inżynierii genetycznej z produkcją roślinną i zwierzęcą oraz ocenia potencjalne ryzyko takiej zależności, rozwiązuje postawione zadania zespole lub samodzielnie. • Konwersatorium akademickie • Konsultacje – 1 godzina tygodniowo • Samodzielne studiowanie przez studentów literatury podstawowej i uzupełniającej. 151 16. Forma i warunki zaliczenia przedmiotu, w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia z przedmiotu, a także formę i warunki zaliczenia poszczególnych form zajęć wchodzących w zakres danego przedmiotu Forma zaliczenia przedmiotu: test otwarty oraz przygotowanie prezentacji i wystąpienia na jedno z wybranych zagadnień przedmiotowych. Warunkiem zaliczenia jest opanowanie przez studenta treści merytorycznych przedmiotu przedstawionych podczas zajęć oraz uzyskanych poprzez samodzielne studiowanie wskazanej literatury podstawowej i uzupełniającej (pozytywne zaliczenie testu), przygotowanie wstąpienia (prezentacji) jedno z wybranych zagadnień związanych z tematyką zajęć, aktywność podczas zajęć. 1. 17. Treści merytoryczne przedmiotu oraz sposób ich realizacji Wiedza 18. Zamierzone efekty kształcenia* Umiejętności Biotechnologia i inżynieria genetyczna – informacje wstępne (produkty modyfikowane genetycznie, stosunek społeczeństwa do biotechnologii, inżynierii genetycznej i żywności transgenicznej. Problemy biobezpieczeństwa. Stan obecny oraz perspektywy biotechnologii i inżynierii genetycznej (2 godz.) 2. Surowce i materiały w biotechnologii. Podstawowe operacje i procesy w biotechnologii – przebieg procesów biotechnologicznych, metody hodowli drobnoustrojów, procesy okresowe i ciągłe, bioreaktory (2 godz.) 3. Biotechnologia pozyskiwania żywności – surowce roślinne (rośliny jako bioreaktory, rośliny transgeniczne, modyfikacja technologicznych cech roślin (2 godz.) 4. Biotechnologia pozyskiwania żywności – surowce zwierzęce (zwierzęta transgeniczne, biologiczne regulowanie wzrostu zwierząt, biotechnologia w ochronie zdrowia i w żywieniu zwierząt) (3 godz.) 5. Biotechnologia składników żywności (4 godz.) 6. Technologie fermentacyjne (przemysł surowców roślinnych, owocowowarzywny, piekarski, piwowarski, winiarski, spirytusowy, surowców zwierzęcych, mięsny, mleczarski) (4 godz.) 7. Biotechnologiczne przetwarzanie produktów ubocznych przemysłu rolno-spożywczego (3 godz.) Sposób realizacji: Konwersatorium akademickie, samodzielne studiowanie przez studentów literatury podstawowej i uzupełniającej, przygotowanie wystąpienia (prezentacji) przez studenta na jedno z wybranych zagadnień przedmiotowych. 1) zna produkty modyfikowane genetycznie (roślinne i zwierzęce) 2) Charakteryzuje przebieg procesów biotechnologicznych, metody hodowli drobnoustrojów oraz budowę i znaczenie bioreaktorów 3) Opisuje biosyntezę niektórych składników żywności przez drobnoustroje. 1) dokonuje interpretacji zjawisk zachodzących pod wpływem mikroorganizmów oraz możliwości ich zastosowania w biotechnologii żywności 2) ocenia skutki i potencjalne zagrożenia wynikające z produkcji żywności metodami biotechnologicznymi 3) wyraża opinie na temat problemu biobezpieczeństwa i kontrowersji wokół biotechnologii. 4) posiada umiejętność samodzielnego poszukiwania wiedzy naukowej, jej interpretacji oraz przygotowania wystąpień ustnych. 1) Kompetencje społeczne 2) ma świadomość silnego związku biotechnologii i inżynierii genetycznej z produkcją roślinną i zwierzęcą oraz ocenia potencjalne ryzyko takiej zależności, rozwiązuje postawione zadania zespole lub samodzielnie 152 19. Literatura podstawowa: 1. Bednarski W., Reps A., Biotechnologia żywności, Wyd. Nauk.-Tech., 2001 2. Duszkiewicz-Reinhard W. i in,. Teoria i ćwiczenia z mikrobiologii ogólnej i technicznej, Wyd. SGGW, 2003 3. Libudzisz Z. (red.), Mikrobiologia techniczna. T. 1 i 2. Wyd. PWN. 2009. 4. Leśniak W.: Biotechnologia żywności. Procesy fermentacji i biosyntezy. Wyd. Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu. Wrocław 2002. Literatura uzupełniająca: 1. Malepszy S. (red.), Biotechnologia roślin. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa, 2005. 2. Zwierzchowski L. (red.), Biotechnologia zwierząt. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa, 1997. 3. Biotechnologia – kwartalnik. Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej, obowiązującej do zaliczenia danego przedmiotu BILANS PUNKTÓW ECTS (obciążenie pracą studenta) Forma nakładu pracy studenta (udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie sprawozdania, itp.) Obciążenie studenta [h] Łączna liczba godzin, które student uzyskuje poprzez bezpośredni kontakt z nauczycielem akademickim 25 Łączna liczba godzin pracy własnej studenta koniczna dla realizacji zadań programowych przedmiotu 25 Sumaryczne obciążenie pracą studenta 50 Punkty ECTS za moduł/przedmiot 2 Macierz efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) w odniesieniu do form zajęć inne ... Zajęcia praktyczne Seminarium Konwersatorium Projekt Laboratorium EFEKT KSZTAŁCENIA Wykład numer efektu kształcenia Ćwiczenia Forma zajęć dydaktycznych WIEDZA 1 2 3 zna produkty modyfikowane (roślinne i zwierzęce) Charakteryzuje przebieg biotechnologicznych, metody drobnoustrojów oraz budowę i bioreaktorów genetycznie * procesów hodowli znaczenie * Opisuje biosyntezę niektórych składników żywności przez drobnoustroje. * UMIEJĘTNOŚCI 1 2 3 dokonuje interpretacji zjawisk zachodzących pod wpływem mikroorganizmów oraz możliwości ich zastosowania w biotechnologii żywności ocenia skutki i potencjalne zagrożenia wynikające z produkcji żywności metodami biotechnologicznymi wyraża opinie na temat problemu biobezpieczeństwa i kontrowersji wokół biotechnologii * * * 153 posiada umiejętność samodzielnego poszukiwania wiedzy naukowej, jej interpretacji oraz przygotowania wystąpień ustnych. 4 * KOMPETENCJE SPOŁECZNE ma świadomość silnego związku biotechnologii i inżynierii genetycznej z produkcją roślinną i zwierzęcą oraz ocenia potencjalne ryzyko takiej zależności, rozwiązuje postawione zadania zespole lub samodzielnie 1 2 * * SYLABUS MODUŁU/PRZEDMIOTU NA STUDIACH WYŻSZYCH Lp. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. Elementy składowe sylabusu Nazwa modułu/ przedmiotu Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Kod przedmiotu Język przedmiotu Treści programowe Typ przedmiotu Rok studiów, semestr Imię i nazwisko osoby (osób) prowadzącej przedmiot Imię i nazwisko osoby (osób) egzaminującej bądź udzielającej zaliczenia w przypadku, gdy nie jest nim osoba prowadząca dany przedmiot Formuła przedmiotu Wymagania wstępne Liczba godzin zajęć dydaktycznych Liczba punktów ECTS przypisana modułowi/przedmiotowi Założenia i cele modułu/przedmiotu Metody dydaktyczne Opis Infrastruktura i wyposażenie gospodarstw rolnych Instytut Rolnictwa PWSZ im. J. Grodka w Sanoku RO/IPRiL.11.6.W, RO/IPRiL.11.6.C polski Celem przedmiotu jest zapoznanie studenta podstawowymi elementami wyposażenia gospod rolnych, oraz nowoczesną budową gospodarstwa. obowiązkowy do zaliczenia semestru V Rok studiów III, semestr V (studia 1-go° stacjonarne) Mgr inż. Leszek Rąpała j.w. wykłady + ćwiczenia Przedmioty ogólnorolnicze Wykład 15 godz., ćwiczenia 20 godz. 4 pkt ECTS (2 pkt. wykład + 2 pkt. ćwiczenia) Wykład akademicki, ćwiczenia audytoryjne, samodzielne studiowanie przez studentów lite podstawowej i uzupełniającej. 154 16. Forma i warunki zaliczenia przedmiotu, w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia z przedmiotu, a także formę i warunki zaliczenia poszczególnych form zajęć wchodzących w zakres danego przedmiotu Forma zaliczenia wykładów – egzamin pisemny z całości wiedzy przedstawionej na wykładac uzyskanej poprzez samodzielne studiowanie wskazanej literatury podsta i uzupełniającej. Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest pozytywne zaliczenie ćwiczeń. Forma zaliczenia ćwiczeń –prezentacja określonego zagadnienia, obecność na ćwiczeni zaliczenie 17. Treści merytoryczne przedmiotu oraz sposób ich realizacji Wykłady: Charakterystyka gospodarstwa rolnego, środki produkcji rolniczej, przydatność rolnicza charakterystyka gospodarstw na terenie Polski. Ćwiczenia: Charakterystyka środków produkcji rolniczej i elementów wyposażenia gospodarstwa rolniczeg Wiedza 18. 19. Zamierzone efekty kształcenia* 1. Zna elementy wyposażenia gospodarstwa 2. Wymienia czynniki środowiskowe warunkujące dobór infrastruktury gospodarstwa Umiejętności 1. Rozumie relacje pomiędzy produkcją rolniczą a wymaganiami stawianymi przez środowisko 2. Charakteryzuje budowę podstawowych elementów infrastruktury gospodarstwa Kompetencje społeczne 1. rozumie potrzebę ustawicznego podnoszenia kwalifikacji i aktualizowania nabytej wiedzy 2. chętnie podejmuje się pracy w zespole i wykonuje powierzone mu zadania 3. jest świadomy oddziaływania antropogenicznego na kształt biosfery i jego skutków Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej, obowiązującej do zaliczenia danego przedmiotu Literatura podstawowa: Analiza przedsiębiorstw agrobiznesu : (techniczno-ekonomiczna, finansowa i strategiczna) / El Szymańska.- Warszawa : Wydawnictwo "Wieś Jutra", 2007. Gospodarka a środowisko i ekologia / Red. Krzysztof Małachowski ; Agnieszka Budzi Guźlecka.- Wyd. 3 dodruk.- Warszawa : CeDeWu, 2012 Literatura uzupełniająca: Rolnictwo w województwie podkarpackim w 2004 r. : Informacje i opracowania ststysty Rzeszów : Urząd Statystyczny, 2005. BILANS PUNKTÓW ECTS (obciążenie pracą studenta) Forma nakładu pracy studenta (udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie sprawozdania, itp.) Obciążenie studenta [h] Łączna liczba godzin, którą student uzyskuje poprzez bezpośredni kontakt z nauczycielem akademickim 35 Łączna liczba godzin pracy własnej studenta (bez udziału prowadzącego lub z udziałem prowadzącego w ramach konsultacji) konieczna dla realizacji zadań przedmiotu 35 Sumaryczne obciążenie pracą studenta z bezpośrednim udziałem nauczyciela akademickiego samodzielna praca studenta Punkty ECTS za moduł/przedmiot 2 2 Macierz efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) w odniesieniu do form zajęć 155 WIEDZA zna podstawowe zasady, metody, techniki, technologie, narzędzia, materiały i metody pozwalające wykorzystać potencjał przyrody w produkcji rolniczej i około rolniczej o wysokiej jakości Wykazuje znajomość metod analizy ekonomicznej i agrotechnologii EK-K_W17 EK-K_W27 charakteryzuje wielofunkcyjny rozwój obszarów wiejskich oraz możliwość wykorzystania środków unijnych w działalności rolniczej EK-K_W28 + UMIEJĘTNOŚCI EK-K_U04 prezentuje własne poglądy z wykorzystaniem różnych form oraz uczestniczy w dyskusji celem osiągnięcia wspólnego stanowiska EK-K_U22 ocenia i planuje zastosowanie różnych narzędzi, maszyn, metod i technologii w produkcji rolniczej i okołorolnicznej + + + + KOMPETENCJE SPOŁECZNE wykorzystuje wiedzę i umiejętności w celu określenia priorytetów sprawnego działania EK-K_K03 + EK-K_K07 rozumie potrzeby ciągłego dokształcania się w zakresie wykonywanego zawodu + SYLABUS MODUŁU/PRZEDMIOTU NA STUDIACH WYŻSZYCH Lp. Elementy składowe sylabusu Nazwa modułu/ przedmiotu Nazwa jednostki 2. prowadzącej przedmiot 3. Kod przedmiotu 4. Język przedmiotu 1. Opis Technologie produkcji roślinnych surowców przemysłowych. Instytut Rolnictwa Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. J. Grodka w Sanoku RO.IPRiL.12.6.K polski 156 inne ... Zajęcia praktyczne + Seminarium + Konwersatorium + Projekt + Laboratorium EFEKT KSZTAŁCENIA Ćwiczenia numer efektu kształcenia Wykład Forma zajęć dydaktycznych 5. Treści programowe 6. Typ przedmiotu 7. Rok studiów, semestr Imię i nazwisko osoby 8. (osób) prowadzącej przedmiot Imię i nazwisko osoby (osób) egzaminującej bądź udzielającej zaliczenia 9. w przypadku, gdy nie jest nim osoba prowadząca dany przedmiot 10. Formuła przedmiotu 11. Wymagania wstępne Liczba godzin zajęć 12. dydaktycznych Liczba punktów ECTS przypisana 13. modułowi/przedmiotow i 14. Założenia i cele modułu/przedmiotu 15. Metody dydaktyczne Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z zagadnieniami związanymi bezpośrednio z produkcją roślin przemysłowych, poznanie zasad technologii i znaczenia tej grupy roślin. Celem przedmiotu jest przedstawienie zaleceń agrotechnicznych dla roślin przemysłowych, ekonomiczne i środowiskowe uwarunkowania produkcji oraz zastosowanie i wykorzystanie tej grupy roślin w poszczególnych gałęziach przemysłu. Obowiązkowy do zaliczenia w semestrze VI Rok studiów III, semestr VI dr inz.Jerzy Mączyński j. w. Konwersatorium Przedmioty wprowadzające: Ogólna uprawa roślin, szczegółowa uprawa roślin 10 godz 2 ECTS Wiedza: student ma wiedzę w zakresie znaczenia produkcji roślinnej - grupy roślin przemysłowych w gospodarce żywnościowej świata i Polski, opisuje podstawowe rośliny przemysłowe uprawiane w Polsce. Student zna technologie uprawy roślin przemysłowych dla różnych warunków i metod gospodarowania. Student zna sposoby zagospodarowania, przetwarzania i poprawnego wykorzystania poszczególnych roślin z grupy przemysłowych. Umiejętności: student potrafi wymienić zasady i znaczenie produkcji roślin przemysłowych, oraz potrafi wybrać odpowiednią metodę i technologię uprawy, która umożliwi uzyskanie opłacalność produkcji i nie będzie niekorzystnie oddziaływać na środowisko. Student posiada umiejętności poprawnego przyporządkowywania określonych roślin przemysłowych do danej gałęzi przemysłu i przetwórstwa. Określa potencjał plonotwórczy i wydajność przetwórczą poszczególnych roślin. Kompetencje społeczne: student posiada świadomość ważności i rozumienie pozaagrotechnicznych aspektów działalności inżynierskiej, w tym jej wpływu na środowisko, i związanej z tym odpowiedzialności za podejmowane decyzje. Rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie. Konwersatorium, samodzielne studiowanie przez studentów literatury podstawowej i uzupełniającej. 157 Forma i warunki zaliczenia przedmiotu, w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia z przedmiotu, a także 16. formę i warunki zaliczenia poszczególnych form zajęć wchodzących w zakres danego przedmiotu Treści merytoryczne 17. przedmiotu oraz sposób ich realizacji Wiedza Zamierzon e efekty 18. kształcenia * Umiejętności Kompetencje społeczne Warunkiem zaliczenia jest obecność na zajęciach, opanowanie przez studenta treści merytorycznych przedstawionych podczas zajęć oraz występujących we wskazanej literaturze także pozytywne zaliczenia kolokwiów i referatów. 1.Rola produkcji roślinnej w gospodarce żywnościowej świata i Polski. 2.Znaczenie gospodarcze roślin przemysłowych. 3.Charakterystyka poszczególnych gałęzi przetwórstwa roślin przemysłowych. 4.Technologia produkcji roślin oleistych. 5.Technologia produkcji roślin wykorzystywanych w przemyśle fermentacyjnym. 6.Technologia produkcji roślin dla przemysłu cukrowniczego. 7.Technologia produkcji roślin dla przemysłu tytoniowego. 8.Rośliny do produkcji biopaliw. 9. Ekonomiczne uwarunkowania efektywności wykorzystania potencjału poszczególnych grup roślin przemysłowych. 1.Charakteryzuje podstawowe problemy dotyczące roli produkcji roślinnej(roślin przemysłowych) w gospodarce żywnościowej świata i Polski. 2.Zna podstawowe techniki i technologie uprawy roli i roślin pozwalające wykorzystać potencjał przyrody dla uzyskania plonu o wysokiej jakości w sposób bezpieczny dla środowiska. 1.Rozpoznaje najbardziej rozpowszechnione gatunki roślin przemysłowych. 2.Dobiera gatunki i odmiany roślin przemysłowych do warunków gospodarowania. 3.Podejmuje decyzje o wyborze metod oraz technologii w uprawie roślin, które umożliwią pozyskanie plonu w sposób przyjazny dla środowiska. 4.Projektuje i ocenia systemy oraz technologię produkcji roślinnej. 1.Rozumie potrzebę ustawicznego uzupełniania wiedzy. 2.Wykorzystuje wiedzę w celu określenia oddziaływania uprawy roślin na środowisko. Literatura podstawowa: 1.Ogólna Uprawa Roli i Roślin, praca zbiorowa (podręcznik dla studentów akademii rolniczych), pod red. M. Radomskiej i R. Krężla. Wyd. 4. PWRiL, W-wa, 1996.; 2.Rośliny oleiste, uprawa i zastosowanie, praca zbiorowa, pod red. W.Budzyńskiego i T.Zająca.Wyd. PWRiL, Poznań 2010. Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej, 19. obowiązującej do zaliczenia danego przedmiotu 3.Tomicka I. 1999. Technologie produkcji roślinnej. Podręcznik dla techników rolniczych. PWRiL . 4.Jasińska Z., Kotecki A. 2003. Szczegółowa uprawa roślin, t. 1. i t. 2. Wyd. AR we Wrocławiu.. 5.Kruczek A. 2011. Ćwiczenia ze szczegółowej uprawy roślin rolniczych. Wyd. Uniw. Przyrodniczy w Poznaniu Literatura uzupełniająca: .Rośliny oleiste, uprawa i zastosowanie, praca zbiorowa, pod red. W.Budzyńskiego i T.Zająca.Wyd. PWRiL, Poznań 2010. 1.Klima K. Kasperczyk M. 2009. Gospodarka rolna na terenach górskich. PWSZ im. J. Grodka w Sanoku. 2.Małachowski K., Budziewicz-Guźlecka A. 2007. Gospodarka a środowisko i ekologia. Wyd. 2.CeDeWu, Warszawa 158 BILANS PUNKTÓW ECTS (obciążenie pracą studenta) Forma nakładu pracy studenta (udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie sprawozdania, itp.) Obciążenie studenta [h] Łączna liczba godzin, które student uzyskuje poprzez bezpośredni kontakt z nauczycielem akademickim 20 Łączna liczba godzin pracy własnej studenta koniczna dla realizacji zadań programowych przedmiotu 30 Sumaryczne obciążenie pracą studenta Punkty ECTS za moduł/przedmiot 50 2 Macierz efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) w odniesieniu do form zajęć inne ... Zajęcia praktyczne Seminarium Konwersatorium Projekt Laboratorium EFEKT KSZTAŁCENIA Wykład numer efektu kształcenia Ćwiczenia Forma zajęć dydaktycznych WIEDZA 1 2 Charakteryzuje podstawowe problemy dotyczące roli produkcji roślinnej(roślin przemysłowych) w gospodarce żywnościowej świata i Polski. Zna podstawowe techniki i technologie uprawy roli i roślin pozwalające wykorzystać potencjał przyrody dla uzyskania plonu o wysokiej jakości w sposób bezpieczny dla środowiska. * * UMIEJĘTNOŚCI 1 2 1 2 Rozpoznaje najbardziej rozpowszechnione gatunki roślin przemysłowych. Dobiera gatunki i odmiany roślin przemysłowych do warunków gospodarowania. * Podejmuje decyzje o wyborze metod oraz technologii w uprawie roślin, które umożliwią pozyskanie plonu w sposób przyjazny dla środowiska. Projektuje i ocenia systemy oraz technologię produkcji roślinnej. * * * KOMPETENCJE SPOŁECZNE 1 2 Rozumie potrzebę ustawicznego uzupełniania wiedzy. Wykorzystuje wiedzę w celu określenia oddziaływania uprawy roślin na środowisko. * * 159 SYLABUS MODUŁU/PRZEDMIOTU NA STUDIACH WYŻSZYCH Lp. Elementy składowe sylabusu Nazwa modułu/ przedmiotu Nazwa jednostki 2. prowadzącej przedmiot 3. Kod przedmiotu 4. Język przedmiotu 1. 5. Treści programowe 6. Typ przedmiotu 7. Rok studiów, semestr Imię i nazwisko osoby 8. (osób) prowadzącej przedmiot Imię i nazwisko osoby (osób) egzaminującej bądź udzielającej zaliczenia 9. w przypadku, gdy nie jest nim osoba prowadząca dany przedmiot 10. Formuła przedmiotu 11. Wymagania wstępne Liczba godzin zajęć 12. dydaktycznych Liczba punktów ECTS przypisana 13. modułowi/przedmiotow i 14. Założenia i cele modułu/przedmiotu 15. Metody dydaktyczne Opis Zbiorowiska leśne i nielesne w górach Instytut Rolnictwa Państwowej Wyzszej Szkoły Zawodowej im.J.Grodka w Sanoku RO.IPRiL.13.6.K polski Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z charakterystycznymi dla warunków górskich zbiorowiskami przyrodniczymi, granicami zasięgów istostnych gospodarczo gatunków, pietrowym układem roślinności w górach.Nabycie wiedzy w zakresie rozpoznawania siedliskowych typów lasu. obowiazkowy do zaliczenia w semestrze VI Studia niestacjonarne, rok studiów III, semestr II, blok A dr inz.Jerzy Mączyński j.w. Konwersatorium Przedmioty wprowadzajace: botanika, gleboznawsrwo Konwersatorium 15 Konwersatorium 2 ECTS Wiedza student ma wiedzę dotyczącą podstawowych pojęc dotyczacych zbiorowisk roślinnych w górach. Zna i rozumie wspólzalezności występujące w przyrodzie. Umiejętności: potrafi rozpoznać określone zbiorowiska rośłinne, w tym typy lasu. Umie wykorzystać wiedzę teoretyczną w praktyce zawodowej Kompetencje społeczne: ma świadomośc rozumienia współzależności poszczególnych składników zbiorowisk roślinnych. Rozumie potrzebę ustawicznego uzupełniania wiedzy Konwersatorium, samodzielne studiowanie przez studentów literatury 160 Forma i warunki zaliczenia przedmiotu, w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia z przedmiotu, a także 16. formę i warunki zaliczenia poszczególnych form zajęć wchodzących w zakres danego przedmiotu Treści merytoryczne 17. przedmiotu oraz sposób ich realizacji Zamierzon e efekty 18. kształcenia * Konwersatorium: zaliczenie z oceną .Warunkiem zaliczenia konwersatorium jest opanowanie przez studenta materiału przerabianego na konwersatorium oraz pozytywne zaliczenie sprawdzianów występujacych w trakcie semestru. Konwersatorium: Typy formacji przyrodniczych. Granice zasięgu. Piętra roślnnosci w gorach. Zbiorowiska leśne. Typy siedliskowe lasu: warunki glebowe, roslinnosc dna lasu, drzewostan. Zbiorowiska łąkowe. Antropogeniczne zbiorowiska rolne. Wiedza 1.posiada niezbędą wiedzę dotyczącą podstawowych zbiorowisk roślinnych w górach. 2.Zna i rozumie współzalezności wystepujące w przyrodzie Umiejętności 1.Potrafi rozpoznac określone zbiorowiska roślinne 2.Umie wykorzystać wiedzę teoretyczną w praktyce zawodowej Kompetencje społeczne Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej, 19. obowiązującej do zaliczenia danego przedmiotu 1.Ma świadomość rozumienia współzależności pomiędzy składnikami zbiorowisk roslinnych. 2. Rozumie potrzebę ustawicznego uzupełniania wiedzy Literatura podstawowa: Fitopatologia leśna : Podręcznik dla studentów wydziałów leśnych akademii rolniczych / Karol Mańka- Wyd. VI- Warszawa : Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 2005 Literatura uzupełniająca: Myczkowski S. Fitosocjologia leśna. PWRiL 1985 Mach J. Mączyński M. Barszcz J. Ekologiczne podstawy leśnictwa. AR Kraków 1975 BILANS PUNKTÓW ECTS (obciążenie pracą studenta) Forma nakładu pracy studenta (udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie sprawozdania, itp.) Obciążenie studenta [h] Łączna liczba godzin, które student uzyskuje poprzez bezpośredni kontakt z nauczycielem akademickim 25 Łączna liczba godzin pracy własnej studenta koniczna dla realizacji zadań programowych przedmiotu 25 Sumaryczne obciążenie pracą studenta Punkty ECTS za moduł/przedmiot 50 2 Macierz efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) w odniesieniu do form zajęć numer EFEKT KSZTAŁCENIA Forma zajęć dydaktycznych 161 WIEDZA 1 Posiada niezbędną wiedzę dot.podst.zbiorow.roslinnych * 2 Zna i rozumie współzależności wyst.w przyrodzie * 1 Potrafi rozpoznawać określone zbiorowiska roślinne * 2 Umie wykorzystać wiedzę teoretyczną w pr.zawodowej * 1 Ma świadomość rozumienia współzależności pomiedzy składnikami zbiorowisk roslinnych Rozumie potrzebę ustawicznego uzupełniania wiedzy UMIEJĘTNOŚCI KOMPETENCJE SPOŁECZNE 2 * * SYLABUSU MODUŁU/PRZEDMIOTU NA STUDIACH WYŻSZYCH Elementy składowe sylabusu Lp. 1. 2. 3. 4. 5. Nazwa modułu/ przedmiotu Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Kod przedmiotu Język przedmiotu Treści programowe Opis Podstawy melioracji rolnych Instytut Rolnictwa PWSZ im. J. Grodka w Sanoku RO/IPRiL.14.6.K polski • • • • • • • 6. 7. 8. 9. 10. 11. Typ przedmiotu Rok studiów, semestr Imię i nazwisko osoby (osób) prowadzącej przedmiot Imię i nazwisko osoby (osób) egzaminującej bądź udzielającej zaliczenia w przypadku, gdy nie jest nim osoba prowadząca dany przedmiot Formuła przedmiotu Wymagania wstępne Zasoby wody na ziemi i jej znaczenie w produkcji rolniczej Dynamika zmian zasobów wody Definicja, zakres i cel melioracji rolniczych Potrzeby i efekty melioracji w rolnictwie Odwadnianie, drenowanie i nawadnianie gruntów użytkowanych rolniczo Eksploatacja urządzeń melioracyjnych Zapoznanie z dokumentacją techniczną urządzeń melioracyjnych Obowiązkowy do zaliczenia semestru/roku studiów Rok III, semestr I (studia stacjonarne i niestacjonarne) j.w. konwersatorium brak 162 inne ... Zajęcia praktyczne Seminarium Konwersatorium Projekt Laboratorium Ćwiczenia Wykład efektu kształcenia 12. 13. 14. 15. 16. 17. Liczba godzin zajęć dydaktycznych Liczba punktów ECTS przypisana modułowi/przedmiotowi Założenia i cele modułu/przedmiotu Metody dydaktyczne Forma i warunki zaliczenia przedmiotu, w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia z przedmiotu, a także formę i warunki zaliczenia poszczególnych form zajęć wchodzących w zakres danego przedmiotu Treści merytoryczne przedmiotu oraz sposób ich realizacji Wiedza 18. Zamierzone efekty kształcenia* Umiejętności Kompetencje społeczne konwersatorium 15godz. 1 Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z tematyką zasobów wodnych środowiska przyrodniczego i znaczeniem wody w prowadzeniu produkcji rolniczej. Efektem ćwiczeń powinno być zaznajomienie studentów z zakresem, znaczeniem i podstawowymi realizacjami w zakresie melioracji rolniczych oraz ocena podstawowych parametrów eksploatacyjnych urządzeń melioracyjnych na postawie pomiarów i obliczeń. Praca w grupach, pokaz, dyskusja, prace pisemne, zajęcia terenowe Obecność na zajęciach, pisemne zaliczenie Tematyka konwersatorium 1. Woda i jej zasoby 2. Dynamika zmian zasobów wodnych 3. Znaczenie wody w glebie dla produkcji roślinnej 4. Ramowa Dyrektywa wodna UE 5. Definicje, zakres i podział melioracji 6. Potrzeby melioracji w rolnictwie 7. Efekty melioracji w rolnictwie 8. Normatywy odwodnienia 9. Wpływ urządzeń melioracyjnych na środowisko przyrodnicze 10. Skale, plany i mapy oraz pomiary liniowe 11. Odwadnianie i drenowanie- podstawowe parametry i obliczenia 12. Nawadnianie – podstawowe parametry i obliczenia 13. Eksploatacja systemów melioracyjnych (2 godz.) 14. Zaliczenie przedmiotu • identyfikuje zjawiska i procesy zachodzące w atmosferze, hydrosferze i litosferze • zna podstawowe zasady, metody, techniki, technologie, narzędzia i materiały oraz funkcje budowli technicznych wspierające kształtowanie krajobrazu rolniczego w celu poprawy jakości bytowania człowieka • wykonuje samodzielne lub w zespole pod kierunkiem opiekuna proste eksperymenty naukowe, projekty, analizuje ich wyniki i wyciąga wnioski • dostrzega związki przyczynowo-skutkowe zachodzące w przyrodzie w świecie ożywionym i nieożywionym • rozwiązuje postawione zadania w zespole (spełniając wyznaczone funkcje) lub samodzielnie 163 Literatura podstawowa: 1. Ziemnicki S.: Melioracje rolne i elementy miernictwa. PWN Warszawa, 1975. 19. Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej, obowiązującej do zaliczenia danego przedmiotu 2. Grabarczyk S.: Melioracje rolne. Podstawy agrotechniki - pod red. W. Niewiadomskiego, PWRiL Warszawa, 1983. Literatura uzupełniająca: 1. Karczmarczyk S., Nowak L. (red.): Nawadnianie roślin. PWRiL Poznań, 2006. 2. Grzyb H., Kocan P., Rytel Z.: Melioracje. PWRiL, 1982. 3. Dzieżyc J. (red). 1989. Potrzeby wodne roślin uprawnych. PWN Warszawa 4. Aktualne akty prawne BILANS PUNKTÓW ECTS (obciążenie pracą studenta) Forma nakładu pracy studenta (udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie sprawozdania, itp.) Łączna liczba godzin, które student uzyskuje poprzez bezpośredni kontakt z nauczycielem akademickim Obciążenie studenta [h] 20 Łączna liczba godzin pracy własnej studenta koniecznej dla realizacji zadań programowych przedmiotu 10 Sumaryczne obciążenie pracą studenta 30 z bezpośrednim udziałem nauczyciela akademickiego Punkty ECTS za moduł/przedmiot 0,7 samodzielna praca studenta 0,3 Macierz efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) w odniesieniu do form zajęć WIEDZA 1 2 1 2 identyfikuje zjawiska i procesy zachodzące w atmosferze, hydrosferze i litosferze zna podstawowe zasady, metody, techniki, technologie, narzędzia i materiały oraz funkcje budowli technicznych wspierające kształtowanie krajobrazu rolniczego w celu wykonuje samodzielne lub w zespole pod kierunkiem opiekuna proste eksperymenty naukowe, projekty, analizuje ich wyniki i wyciąga dostrzegawnioski związki przyczynowo-skutkowe zachodzące w przyrodzie w świecie ożywionym i nieożywionym x x x x KOMPETENCJE SPOŁECZNE 164 inne ... Zajęcia praktyczne Seminarium Konwersatorium Projekt Laboratorium EFEKT KSZTAŁCENIA Wykład numer efektu kształcenia Ćwiczenia Forma zajęć dydaktycznych rozwiązuje postawione zadania w zespole (spełniając wyznaczone funkcje) lub samodzielnie 1 x SYLABUS MODUŁU/PRZEDMIOTU NA STUDIACH WYŻSZYCH Lp. Elementy składowe sylabusu Nazwa modułu/ przedmiotu Nazwa jednostki 2. prowadzącej przedmiot 3. Kod przedmiotu 4. Język przedmiotu 1. 5. Treści programowe 6. Typ przedmiotu 7. Rok studiów, semestr Imię i nazwisko osoby 8. (osób) prowadzącej przedmiot Imię i nazwisko osoby (osób) egzaminującej bądź udzielającej zaliczenia 9. w przypadku, gdy nie jest nim osoba prowadząca dany przedmiot 10. Formuła przedmiotu 11. Wymagania wstępne Liczba godzin zajęć dydaktycznych Liczba punktów ECTS przypisana 13. modułowi/przedmiotow i 12. Opis Gospodarka energetyczna i alternatywne źródła energii. Instytut Rolnictwa Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. J. Grodka w Sanoku RO.IPRiL.15.6.K polski Celem szczegółowym i zadaniem dydaktycznym jest zapoznanie studentów z problematyką zaopatrzenia i bilansu energetycznego zakładów przetwórstwa spożywczego, wskazanie obszarów i czynników mogących decydować o nieracjonalnym zużyciu energii w przetwórstwie, określenie zasad prawidłowej gospodarki paliwami oraz poznanie budowy kotłów, wytwornic pary i wymienników ciepła. Podczas zajęć student zostanie zaznajomiony z najważniejszymi rodzajami energii odnawialnej, ekonomicznym sposobem jej pozyskiwania i wykorzystania. Student poznaje efektywność poszczególnych niekonwencjonalnych systemów energetycznych oraz oddziaływanie tych systemów na środowisko naturalne. Podczas zajęć porównane będą dwa odrębne systemy energetyczne (konwencjonalne i niekonwencjonalne). obowiązkowy do zaliczenia semestru VI rok studiów III / semestr VI mgr inż. Grzegorz Pińczuk j. w. Konwersatorium Przedmioty wprowadzające: agrofizyka, agrometeorologia, budowa i eksploatacja maszyn przetwórstwa spożywczego, technika rolnicza. Konwersatorium 15godz. 2 ECTS 165 14. Założenia i cele modułu/przedmiotu 15. Metody dydaktyczne Forma i warunki zaliczenia przedmiotu, w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia z przedmiotu, a także 16. formę i warunki zaliczenia poszczególnych form zajęć wchodzących w zakres danego przedmiotu Treści merytoryczne 17. przedmiotu oraz sposób ich realizacji Zamierzon e efekty 18. kształcenia * Wiedza Umiejętności Wiedza: student ma wiedzę dotyczącą prawidłowego zarządzania energią w zakładach przetwórstwa spożywczego, zna budowę podstawowych urządzeń i zapotrzebowania energetycznego poszczególnych procesów technologicznych w tych zakładach. Student posiada wiedzę dotyczącą niekonwencjonalnych źródeł energii, a w szczególności wiedzę związaną z problematyką wdrażania i wykorzystania alternatywnych systemów energetycznych bazujących na energetyce odnawialnej. Student zna i rozumie istotę stosowania nowoczesnych rozwiązań technologicznych w procesach pozyskiwania energii niekonwencjonalnej przy jednoczesnej ochronie środowiska naturalnego. Student wie o uwarunkowaniach społeczno ekonomicznych decydujących o powodzeniu wdrażania niekonwencjonalnych systemów energetycznych. Umiejętności: Student wymienia czynniki wpływające na zużycie energii w zakładzie przemysłu spożywczego, wie jak przebiega prawidłowe spalanie paliw, zna budowę kotłów parowych, rozumie na czym polega prawidłowa gospodarka energią cieplną i ograniczanie jej strat, charakteryzuje podstawowe układy chłodnicze, wie od czego zależy zużycie energii w procesach chłodzenia, wie jak wygląda zaopatrzenie zakładów w wodę. Student potrafi opisać szczegółowo rodzaje niekonwencjonalnych źródeł energii wraz z przedstawieniem metod pozyskiwania tego rodzaju energii w sposób bezpieczny dla środowiska. Student potrafi zaprezentować poszczególne systemy energetyczne wraz z opisem dotyczącym potencjału energetycznego występującego na terenie Polski. Kompetencje społeczne: student ma świadomość ważności stosowania energetyki odnawialnej ale również umie wskazywać pewne zagrożenia jakie niesie ze sobą nieodpowiedzialne gospodarowanie niekonwencjonalnymi źródłami energii. Metody podające, wykład problemowy Pisemne zaliczenie z całości wiedzy przedstawionej na zajęciach (zadania problemowe, tworzenie krótkich definicji). Warunkiem pozytywnego zaliczenia przedmiotu jest opanowanie przez studenta treści merytorycznych przedstawianych na zajęciach oraz studiowanie wskazanej literatury podstawowej i uzupełniającej. 1.Czynniki wpływające na zużycie energii w zakładzie przemysłu spożywczego. 2.Gospodarka paliwami. Spalanie paliw. 3.Budowa kotłów parowych i wytwornic pary. 4.Gospodarka cieplna, gospodarka energią elektryczną, 5.Gospodarka chłodnicza, gospodarka wodna. 6. Energia konwencjonalna - niekonwencjonalna (perspektywy, zagrożenia). 7. Rodzaje energii odnawialnej oraz technologie pozyskiwania energii odnawialnej (znaczenie rolnictwa, potencjał energetyczny kraju) - Biomasa – surowce energetyczne pierwotne i wtórne .Technologia produkcji biogazu. - Energia wiatru – siłownie wiatrowe, lokalizacja w terenie. - Energia słoneczna – kolektory słoneczne, fotoogniwa, systemy solarne. - Energia wód – rodzaje elektrowni wodnych. - Energia geotermalna – potencjał energetyczny, lokalizacja, wykorzystanie. 8. Ekonomiczne i społeczne uwarunkowania rozwoju energetyki niekonwencjonalnej. 1.Zna podstawowe zasady, techniki, technologie, narzędzia, materiały i metody pozwalające poprawnie zarządzać gospodarką energetyczną w procesach produkcji rolniczej i przetwórstwa. 2.Zna podstawy, budowy maszyn, linii produkcyjnych, urządzeń i narzędzi rolniczych wraz ze znajomością zapotrzebowania tych urządzeń w energię. 1. Projektuje i ocenia systemy energetyczne oraz technologię stosowaną w zakładach przetwórczych. 2.Ocenia i planuje zastosowanie różnych narzędzi, maszyn, metod i technologii w procesach produkcji z uwzględnieniem zastosowania nowoczesnej gospodarki energetycznej i wdrażania niekonwencjonalnych systemów energetycznych. 166 Kompetencje społeczne Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej, 19. obowiązującej do zaliczenia danego przedmiotu 1. Rozumie potrzebę ustawicznego podnoszenia kwalifikacji. 2.Wykorzystuje wiedzę i umiejetności w celu określenia priorytetów sprawnego działania. Literatura podstawowa: 1.Wojalski J., Domagała A., Kaleta A., Janus P. (1998) Energia i jej użytkowanie w przemyśle rolno-spożywczym. Wyd. SGGW 2.Soliński I., Energetyczne i ekonomiczne aspekty wykorzystania energii wiatrowej. Wyd. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, 1999r. 3.Pompy ciepła = Efektywność ekonomiczna proekologicznych inwestycji rozwojowych w energetyce odnawialnej / Ireneusz Soliński, Mieczysława Solińska.- Kraków : Uczelniane Wydawnictwa Naukowo - Dydaktyczne, 2003. Literatura uzupełniająca: 1.Jastrzębski Z., Energia słoneczna, PWN, Warszawa 1990r 2.Lewandowski W., M. Proekologiczne źródła energii odnawialnej. WNT, Warszawa 2002r. 3.Kieć J. Odnawialne źródła energii. Wyd. Akademii Rolniczej w Krakowie, Kraków 2007r. 4.Praca zbiorowa (2005): Inżynieria Procesowa i Aparatura Przemysłu Spożywczego (red. P.P. Lewicki). WNT, Warszawa. 5.Soliński I., Energetyczne i ekonomiczne aspekty wykorzystania energii wiatrowej. Wyd. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, 1999r. BILANS PUNKTÓW ECTS (obciążenie pracą studenta) Forma nakładu pracy studenta (udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie sprawozdania, itp.) Obciążenie studenta [h] Łączna liczba godzin, które student uzyskuje poprzez bezpośredni kontakt z nauczycielem akademickim 25 Łączna liczba godzin pracy własnej studenta koniczna dla realizacji zadań programowych przedmiotu 25 Sumaryczne obciążenie pracą studenta Punkty ECTS za moduł/przedmiot 50 2 Macierz efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) w odniesieniu do form zajęć inne ... Zajęcia praktyczne Seminarium Konwersatorium Projekt Laboratorium EFEKT KSZTAŁCENIA Wykład numer efektu kształcenia Ćwiczenia Forma zajęć dydaktycznych WIEDZA 1 2 Zna podstawowe zasady, techniki, technologie, narzędzia, materiały i metody pozwalające poprawnie zarządzać gospodarką energetyczną w procesach produkcji rolniczej i przetwórstwa. Zna podstawy, budowy maszyn, linii produkcyjnych, urządzeń i narzędzi rolniczych wraz ze znajomością zapotrzebowania tych urządzeń w energię. * * UMIEJĘTNOŚCI 167 Projektuje i ocenia systemy energetyczne oraz technologię stosowaną w zakładach przetwórczych. 1 Ocenia i planuje zastosowanie różnych narzędzi, maszyn, metod i technologii w procesach produkcji z uwzględnieniem zastosowania nowoczesnej gospodarki energetycznej i wdrażania niekonwencjonalnych systemów energetycznych. 2 * * KOMPETENCJE SPOŁECZNE 1 Rozumie potrzebę ustawicznego podnoszenia kwalifikacji. * 2 Wykorzystuje wiedzę i umiejetności w celu określenia priorytetów sprawnego działania. * SYLABUSU MODUŁU/PRZEDMIOTU NA STUDIACH WYŻSZYCH Elementy składowe sylabusu Lp. 3. 4. Nazwa modułu/ przedmiotu Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Kod przedmiotu Język przedmiotu 5. Treści programowe 6. 7. Typ przedmiotu Rok studiów, semestr Imię i nazwisko osoby (osób) prowadzącej przedmiot Imię i nazwisko osoby (osób) egzaminującej bądź udzielającej zaliczenia w przypadku, gdy nie jest nim osoba prowadząca dany przedmiot Formuła przedmiotu Wymagania wstępne Liczba godzin zajęć dydaktycznych Liczba punktów ECTS przypisana modułowi/przedmiotowi 1. 2. 8. 9. 10. 11. 12. 13. Opis Podstawy agrotechniki roślin Instytut Rolnictwa Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. J. Grodka w Sanoku RO / IPRiL 16.6.K polski Celem przedmiotu jest poznanie współczesnych uwarunkowań towarzyszących agrotechnice ro uprawnych. Podczas konwersatorium zostaną poruszane tematy związane m. in. z rejonizacją produkcji rolniczej, poprawnym gospodarowaniem ziemia rolniczą, rolą zadrzewień w rolnictwie i melioracjami agrotechnicznymi oraz perspektywicznymi kierunkami rozwoju produkcji roślinne Polsce. Przedmiot do wyboru do zaliczenia w semestrze VI Rok studiów III, semestr VI, studia niestacjonarne IPRiL Prof. dr hab. Kazimierz Klima j. w. Konwersatorium Przedmioty wprowadzające: agrometeorologia, gleboznawstwo, technika rolnicza, ogólna u roli i roślin, szczegółowa uprawa roślin 15 godz 1 ECTS 168 14. Założenia i cele modułu/przedmiotu Wiedza: student zna zasady rejonizacji w rolnictwie oraz gospodarowania ziemią rolnicz również zna zasady zbioru, suszenia i przechowywania płodów rolnych. Umiejętności: student prezentuje własne poglądy z wykorzystaniem różnych form oraz uczestn dyskusji w celu uzgodnienia wspólnego stanowiska. Student wykonuje w zespole preze multimedialne. Kompetencje społeczne: student poprzez spełnianie wyznaczonych funkcji rozwiązuje postawio zadania w zespole. 15. Metody dydaktyczne Konwersatorium akademickie 16. Forma i warunki zaliczenia przedmiotu, w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia z przedmiotu, a także formę i warunki zaliczenia poszczególnych form zajęć wchodzących w zakres danego przedmiotu 17. Treści merytoryczne przedmiotu oraz sposób ich realizacji Wiedza 18. Zamierzone efekty kształcenia* Zaliczenie. Warunkiem zaliczenia jest opanowanie przez studenta treści merytoryc przedstawionych podczas zajęć oraz występujących we wskazanej literaturze, jak ró pozytywne zaliczenie wykonywanych prac i wszystkich sprawdzianów występujących w t semestru. Każdy student będzie przygotowywać w zespole co najmniej jedną dysertac prezentację elektroniczną związaną z treściami merytorycznymi. Oceniane będzie ró zaangażowanie studentów w dyskusji podczas konwersatorium. 1) Zasady rejonizacji produkcji roślinnej – 2 godz. 2) Zasady poprawnego zagospodaro ziemi rolniczej – 2 godz.; 3) Zadrzewienia w rolnictwie – 2 godz.; 4) Melioracje agrotechnicz godz.; 5) Zasady zbioru, suszenia i przechowywania płodów rolnych – 2godz.; 6) Perspektyw kierunki rozwoju produkcji roślinnej w Polsce – 5 godz. Sposób realizacji: dysertacje oraz prezentacje przygotowane przez studentów w 2- osob zespołach, udział w dyskusji, przedstawianie przez studentów swoich poglądów i ich ob samodzielne studiowanie przez studentów literatury podstawowej i uzupełniającej. - Zna zasady rejonizacji produkcji roślinnej. - Charakteryzuje perspektywiczne kierunki rozwoju produkcji roślinnej w Polsce. - Zna zasady zbioru, suszenia i przechowywania płodów rolnych Umiejętności - Analizuje zalety i wady zadrzewień śródpolnych w rolnictwie - Poddaje krytyce pozytywne i negatywne aspekty melioracji agrotechnicznych. - Przygotowuje prezentacje multimedialne i bierze udział w dyskusji Kompetencje społeczne - Dyskutuje podczas konwersatorium, prezentuje i broni swoich poglądów. - Realizuje powierzone zadania w zespole spełniając w nim wyznaczone funkcje. Literatura podstawowa: 1., Kędziora A. 1999. Podstawy agrometeorologii. PWN 2. Gazdowski D., Samborski S., Sioma S. 2007. Rolnictwo precyzyjne. SGGW Warszawa 13. Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej, obowiązującej do zaliczenia danego przedmiotu 3, Ogólna Uprawa Roli i Roślin, praca zbiorowa (podręcznik dla studentów akademii rolniczyc pod red. M. Radomskiej i R. Krężla. Wyd. 4. PWRiL, W-wa, 1996.; 4, Jasińska Z., Kotecki A. 2003. Szczegółowa uprawa roślin. AR Wrocław Literatura uzupełniająca: 1, Jasiorowski H. 2004. Wczoraj, dziś i jutro naszego rolnictwa. Wyd. Fundacja Programów Pomocowych dla Rolnictwa 2, Rolnictwo województwa Podkarpackiego. 2010. GUS Rzeszów. 3, Richling A., Ostaszewska K. 2005. Geografia fizyczna Polski. PWN BILANS PUNKTÓW ECTS (obciążenie pracą studenta) Forma nakładu pracy studenta (udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie sprawozdania, itp.) Łączna liczba godzin, którą student uzyskuje poprzez bezpośredni kontakt z nauczycielem akademickim – 1 ECTS Obciążenie studenta [h] 20 169 Łączna liczba godzin pracy własnej studenta (bez udziału prowadzącego lub z udziałem prowadzącego w ramach konsultacji) konieczna dla realizacji zadań programowych przedmiotu – 1 ECTS 10 Sumaryczne obciążenie pracą studenta Punkty ECTS za moduł/przedmiot 30 h 1 Macierz efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) w odniesieniu do form zajęć inne ... Zajęcia praktyczne Seminarium Konwersatorium Projekt Wykład EFEKT KSZTAŁCENIA Laboratorium numer efektu kształcenia Ćwiczenia Forma zajęć dydaktycznych WIEDZA 1 * Zna zasady rejonizacji produkcji roślinnej. 2 * Charakteryzuje perspektywiczne kierunki rozwoju produkcji roślinnej w Polsce. Zna zasady zbioru, suszenia i przechowywania płodów rolnych 3 * UMIEJĘTNOŚCI Analizuje zalety i wady zadrzewień śródpolnych w rolnictwie Poddaje krytyce pozytywne i negatywne aspekty melioracji agrotechnicznych. * 3 Przygotowuje prezentacje multimedialne i bierze udział w dyskusji * 1 Dyskutuje podczas konwersatorium, prezentuje i broni swoich poglądów. Realizuje powierzone zadania w zespole spełniając w nim wyznaczone funkcje 1 2 * KOMPETENCJE SPOŁECZNE 2 * * SYLABUSU MODUŁU/PRZEDMIOTU NA STUDIACH WYŻSZYCH Elementy składowe sylabusu Lp. 3. 4. Nazwa modułu/ przedmiotu Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Kod przedmiotu Język przedmiotu 5. Treści programowe 6. 7. Typ przedmiotu Rok studiów, semestr 1. 2. Opis Planowanie i marketing w gospodarce rolnej Instytut Rolnictwa RO/IPRiL.08.6.K polski Podstawowe pojęcia, definicje i koncepcje marketingowe. Strategie marketingowe w zarządzaniu w gospodarce rolnej. Badania marketingowe w zarządzaniu organizacją agrobiznesową. Zarządzanie procesem marketingu przy użyciu marketingu mix. Strat marketingowe. obowiązkowy do zaliczenia semestru studiów rok III, sem. VI 170 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. Imię i nazwisko osoby (osób) prowadzącej przedmiot Imię i nazwisko osoby (osób) egzaminującej bądź udzielającej zaliczenia w przypadku, gdy nie jest nim osoba prowadząca dany przedmiot Formuła przedmiotu Wymagania wstępne Liczba godzin zajęć dydaktycznych Liczba punktów ECTS przypisana modułowi/przedmiotowi Założenia i cele modułu/przedmiotu Metody dydaktyczne Forma i warunki zaliczenia przedmiotu, w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia z przedmiotu, a także formę i warunki zaliczenia poszczególnych form zajęć wchodzących w zakres danego przedmiotu Treści merytoryczne przedmiotu oraz sposób ich realizacji Wiedza 18. Zamierzone efekty kształcenia* Umiejętności Kompetencje społeczne dr inż. Ryszard Dziekan Wykład konwersatoryjny Ogólna wiedza dotycząca funkcjonowania podmiotów w gospodarce wolnorynkowej 25 2 Nabycie wiedzy przez studentów w zakresie podstawowych pojęć, twierdzeń, teorii i narzędzi marketingowych oraz umiejętności posługiwania się nimi w rozwiazywaniu problemów zawodowych. Metody podające, dyskusja, analiza przypadku, projekt Wykonanie projektu strategii marketingowej wybranego podmiotu funkcjonujące rolnictwie Podstawowe pojęcia, definicje i koncepcje marketingowe. Orientacja na klienta i war marketingowe w zarządzaniu organizacją w rolnictwie. Zarządzanie relacjami z klien indywidualnym i instytucjonalnym. Tworzenie podstaw marketingowego zarządzania gospodarce rolnej. Strategie marketingowe w zarządzaniu organizacją. Badania marketingowe w zarządzaniu organizacją. Zarządzanie procesem marketingu przy uż marketingu mix. Projektowanie kampanii promocyjnej. Zasady konstruowania plan marketingowy. Analiza zachowań klientów instytucjonalnych i indywidualnych. Segmentacja rynku, różnicowanie i pozycjonowanie produktu. Decyzje dotyczące produktu w marketingowym zarządzaniu przedsiębiorstwem agrobiznesowym. Ocena kontrola skuteczności działalności marketingowej. Prawne aspekty marketingu. 1. Definiuje podstawowe pojęcia, teorie i twierdzenia marketingowe. 2. Określa i rozróżnia etapy procesu marketingowego w zarządzaniu organizacją. 3. Identyfikuje relacje z klientem, opisuje zasady ich budowania. 1. Wykorzystuje wiedzę marketingową do analizy możliwości rynkowych i budow sieci marketingowych. 2. Wykorzystuje narzędzia marketingowe do budowania strategii marketingowych. 3. Projektuje w podstawowym zakresie strategię marketingową dla wybranej organ funkcjonującej w rolnictwie 1. Aktywnie współpracuje w grupie przyjmując w niej różne role, w tym lidera grupy 2. Rozumie potrzebę uzupełniania i rozszerzania swoich kompetencji, zdobytą w marketingową przekazuje zainteresowanym przy użyciu różnych środków przekazu. 3. Ponosi odpowiedzialność za realizację zadań własnych i grupy. 171 19. Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej, obowiązującej do zaliczenia danego przedmiotu Literatura podstawowa: 1. Podręcznik europejski, Philip Kotler, Gary Armstrong, John Saunders, Veronica W Warszawa, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, 2002. 1 Klucz do marketing, Najważniejsze teorie, pojęcia, postaci, Jonathan Sutherland, Di Canwell ; przekł. Zbigniew Dziedzic. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN, 200 Literatura uzupełniająca: 1. Marketing doskonały, Wszystko, czego potrzebujesz, aby udało ci się za pierwszym razem, Louella Miles ; przekł. Marian Baranowski.- Poznań, Dom Wydawniczy Rebi 2000. 2. Encyklopedyczne podstawy marketingu, Tadeusz Wojciechowski.- Warszawa, Wydawnictwo Placet, 2009. 3. Marketing usług turystycznych, red. nauk. Aleksander Panasiuk.- Dodruk 2.- Wars Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007. BILANS PUNKTÓW ECTS (obciążenie pracą studenta) Forma nakładu pracy studenta (udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie sprawozdania, itp.) Obciążenie studenta [h] Udział w konwersatorium 25 Samodzielne studiowanie tematyki przedmiotu i przygotowanie do ćwiczeń 10 Przygotowanie projektu Konsultacje 10 5 Sumaryczne obciążenie pracą studenta 50 z bezpośrednim udziałem nauczyciela akademickiego samodzielna praca studenta Punkty ECTS za moduł/przedmiot 1,2 0,8 Macierz efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) w odniesieniu do form zajęć WIEDZA 1 Definiuje podstawowe pojęcia, teorie i twierdzenia marketingowe. X 2 Określa i rozróżnia etapy procesu marketingowego w zarządzaniu organizacją. X 3 Identyfikuje relacje z klientem, opisuje zasady ich budowania X 1 2 UMIEJĘTNOŚCI Wykorzystuje wiedzę marketingową do analizy możliwości rynkowych i budowania sieci marketingowych. Wykorzystuje narzędzia marketingowe do budowania strategii marketingowych. X X 172 inne ... Zajęcia praktyczne Seminarium Konwersatorium Projekt Laboratorium EFEKT KSZTAŁCENIA Wykład numer efektu kształcenia Ćwiczenia Forma zajęć dydaktycznych 3. Projektuje w podstawowym zakresie strategię marketingową dla wybranej organizacji funkcjonującej w rolnictwie. KOMPETENCJE SPOŁECZNE Aktywnie współpracuje w grupie przyjmując w niej różne role, w tym lidera grupy. 3 1 X X 2 Rozumie potrzebę uzupełniania i rozszerzania swoich kompetencji, zdobytą wiedzę marketingową przekazuje zainteresowanym przy użyciu różnych środków przekazu. X 3 Ponosi odpowiedzialność za realizację zadań własnych i grupy. X BLOK B / IPRiL SYLABUS MODUŁU/PRZEDMIOTU NA STUDIACH WYŻSZYCH Lp. Elementy składowe sylabusu Nazwa modułu/ przedmiotu Nazwa jednostki 2. prowadzącej przedmiot 3. Kod przedmiotu 4. Język przedmiotu 1. 5. Treści programowe 6. Typ przedmiotu 7. Rok studiów, semestr Imię i nazwisko osoby 8. (osób) prowadzącej przedmiot Imię i nazwisko osoby (osób) egzaminującej bądź udzielającej zaliczenia 9. w przypadku, gdy nie jest nim osoba prowadząca dany przedmiot 10. Formuła przedmiotu 11. Wymagania wstępne Liczba godzin zajęć 12. dydaktycznych Liczba punktów ECTS przypisana 13. modułowi/przedmiotow i Założenia i cele 14. modułu/przedmiotu Opis Optymalizacja wyposażenia technicznego agrofirmy Instytut Rolnictwa RO.IPRiL.17.6.K polski Podstawowe funkcje procesów zaopatrzenia, produkcji i dystrybucji w agrofirmie. Zarządzanie logistyczne w procesach zaopatrzenia, produkcji i dystrybucji towarów. Proces transportowy i jego elementy. Formy organizacji transportu zewnętrznego i wewnętrznego. Infrastruktura transportu. obowiązkowy do zaliczenia semestru III rok, semestr V dr inż. Ryszard Dziekan konwersatorium brak 15 2 Celem przedmiotu jest przedstawienie znaczenia i organizacji zaopatrzenia, produkcji i dystrybucji w systemie logistycznym przedsiębiorstwa funkcjonującego w sferze agrobiznesu oraz zapoznanie z podstawowym wyposażeniem agrofirmy. 173 15. Metody dydaktyczne Forma i warunki zaliczenia przedmiotu, w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia z przedmiotu, a także 16. formę i warunki zaliczenia poszczególnych form zajęć wchodzących w zakres danego przedmiotu Treści merytoryczne 17. przedmiotu oraz sposób ich realizacji Zamierzon e efekty 18. kształcenia * metody podające, problemowe, wykład konwersacyjny, metoda przypadków, portfolio Ocena podsumowująca – poprawnie wykonane portfolio na temat organizacji wyposażenia technicznego wybranej agrofirmy 1. Systemowy charakter logistyki zaopatrzenia, produkcji i dystrybucji. 2. Zarządzanie zapasami w przedsiębiorstwie agrobiznesu. 3. Zarządzanie grupami zapasów. Selektywne zarządzanie zapasami. 4-5. Funkcje, podział i wyposażenie techniczne magazynów. 6. Funkcje, oznakowanie oraz certyfikowanie opakowań. 7. Lokalizacja magazynu w sieci dostaw. 8. Typy i podsystemy funkcjonalne logistyki produkcji. 9. Logistyka dystrybucji jako element marketingu. 10. Kryteria podziału transportu. 11-12. Charakterystyka transportu zewnętrznego 13-14. Charakterystyka transportu wewnętrznego. 15. Eksploatacja środków transportu. 16. Dopuszczenie środków transportu do ruchu. 17. Outsourcing w transporcie. 18. Spedycja – rodzaje i specyfika działalności. 19. Organizowanie zadań transportowych. 20. Dokumenty transportowe. Wiedza - określa podstawowe wyposażenie techniczne agrofirmy oraz środki wewnętrznego i zewnętrznego transportu Umiejętności - dobiera niezbędne wyposażenie techniczne i środki transportu dla wybranej działalności gospodarczej agrofirmy Kompetencje społeczne - wykorzystuje wiedzę i umiejętności w celu określenia priorytetów sprawnego prowadzenia działalności Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej, 19. obowiązującej do zaliczenia danego przedmiotu Literatura podstawowa: K. Grzybowska, 2009, Gospodarka zapasami i magazynem cz. I, II, III, Wydawnictwo Difin, Warszawa. Kacperczyk R., 2010, Transport i spedycja, cz. I i II, Wydawnictwo Difin, Warszawa. Literatura uzupełniająca: J. Baran i inni, 2008, Logistyka wybrane zagadnienia, Wydawnictwo SGGW, Warszawa. C. Skowronek, Z. Sarjusz-Wolski, 2008, Logistyka w przedsiębiorstwie, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa. Mendyk E., 2009, Ekonomika transportu, Wyższa Szkoła Logistyki, Poznań. Skowronek C., Sarjusz-Wolski Z., 2008, Logistyka w przedsiębiorstwie, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa. BILANS PUNKTÓW ECTS (obciążenie pracą studenta) Forma nakładu pracy studenta (udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie sprawozdania, itp.) Łączna liczba godzin, które student uzyskuje poprzez bezpośredni kontakt z nauczycielem akademickim Obciążenie studenta [h] 20 174 Łączna liczba godzin pracy własnej studenta koniczna dla realizacji zadań programowych przedmiotu 30 Sumaryczne obciążenie pracą studenta 50 Punkty ECTS za moduł/przedmiot 2 Macierz efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) w odniesieniu do form zajęć inne ... Zajęcia praktyczne Seminarium Konwersatorium Projekt Laboratorium EFEKT KSZTAŁCENIA Wykład numer efektu kształcenia Ćwiczenia Forma zajęć dydaktycznych WIEDZA - określa podstawowe wyposażenie techniczne agrofirmy oraz środki wewnętrznego i zewnętrznego transportu UMIEJĘTNOŚCI 1 X dobiera niezbędne wyposażenie techniczne i środki transportu dla wybranej działalności gospodarczej agrofirmy KOMPETENCJE SPOŁECZNE 1 X - wykorzystuje wiedzę i umiejętności w celu określenia priorytetów sprawnego prowadzenia działalności 1 X SYLABUS MODUŁU/PRZEDMIOTU NA STUDIACH WYŻSZYCH Lp. Elementy składowe sylabusu Nazwa modułu/ przedmiotu Nazwa jednostki 2. prowadzącej przedmiot 3. Kod przedmiotu 4. Język przedmiotu 1. 5. Treści programowe 6. Typ przedmiotu 7. Rok studiów, semestr Imię i nazwisko osoby 8. (osób) prowadzącej przedmiot Opis Podstawy infrastruktury i wyposażenia gospodarstw rolnych Instytut Rolnictwa Państwowej Wyzszej Szkoły Zawodowej im.J.Grodka w Sanoku RO.IPRiL.18.6.W, RO.IPRiL.18.6.C polski Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z dziedziną inzynierii lesnej, planowaniem i podstawami projektowania infrastruktury lesnej. Nabycie wiedzy w zakresie okreslania potrzeb i planowania prac budowlanych, wykonywanie prostych prac projektowych obowiazkowy do zaliczenia w semestrze VI Studia niestacjonarne,rok studiów III, semestr II, blok B dr inz.Jerzy Mączyński 175 Imię i nazwisko osoby (osób) egzaminującej bądź udzielającej zaliczenia 9. w przypadku, gdy nie jest nim osoba prowadząca dany przedmiot 10. Formuła przedmiotu 11. Wymagania wstępne Liczba godzin zajęć 12. dydaktycznych Liczba punktów ECTS przypisana 13. modułowi/przedmiotow i 14. Założenia i cele modułu/przedmiotu 15. Metody dydaktyczne Forma i warunki zaliczenia przedmiotu, w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia z przedmiotu, a także 16. formę i warunki zaliczenia poszczególnych form zajęć wchodzących w zakres danego przedmiotu Treści merytoryczne 17. przedmiotu oraz sposób ich realizacji Zamierzon e efekty 18. kształcenia * j.w. Wykład, ćwiczenia Przedmioty wprowadzajace: zakres przedmiotów ścisłych reprezentowanych na egzaminie maturalnym, gleboznawstwo, użytkowanie maszyn rolniczych i lesnych Wykłady 15 Cwiczenia 15 Wykłady 1 ECTS Cwiczenia 1 ECTS Wiedza:umie określac niezbedne potrzeby w zakresie tworzenia infrastruktury technicznej, zna obowiazujace przepisy prawa Umiejętności: umie samodzielnie wykonywac proste prace projektowe, posiada wiedzę dot.organizacji i wykonawstwa prac budowlanych Kompetencje społeczne: prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z wykonywaniem zawodu. Rozumie potrzebę uczenia się przez całe zycie. Wykład akademicki, ćwiczenia, samodzielne studiowanie przez studentów literatury Wykłady: zaliczenie z oceną z całosci wiedzy przedstawianej na wykładach ( zadania problemowe,tworzenie krótkich definicji, rozwiązywanie podstawowych zagadnień) poprzedzony zaliczeniem na ocenę ćwiczeń. Cwiczenia: zaliczenie z oceną.Warunkiem zaliczenia ćwiczeń jest opanowanie przez studenta materiału przerabianego na ćwiczeniach oraz pozytywne zaliczenie sprawdzianów występujących w trakcie semestru. Wykłady: pojęcie inzynierii leśnej,cele i działania. Infrastruktura techniczna w lasach. Podstawy inzynierii lądowej. Roboty ziemne. Projektowanie dróg, przebiegu szlaków zrywkowych i kolejek linowych. Lokalizacja składnic drewna. Inzynieria wodna – regulacja i zabudowa potoków\ górskich.Melioracje leśne. Turystyczne i rekreacyjne zagospodarowanie lasów. Prawo budowlane, prawo wodne. Cwiczenia: podstawy projektowania dróg leśnych, szlaków zrywkowych. Obliczanie mas ziemnych. Regulacja potoków górskich. Turystyczne zagospodarowanie lasu. Wiedza 1.posiada wiedzę w zakresie podstaw infrastruktury leśnej i jej projektowania. 2.umie określać podstawowe potrzeby w zakresie tworzenia infrastruktury technicznej. 3.Zna obowiazujace przepisy prawa Umiejętności 1.wykonuje samodzielnie proste prace projektowe. 2.Posiada wiedzę dotyczącą organizacji i wykonawstwa prac budowlanych. 176 Kompetencje społeczne Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej, 19. obowiązującej do zaliczenia danego przedmiotu 1.Rozumie potrzebę ustawicznego uzupełniania wiedzy. 2. Wykorzystuje wiedzę i umiejętności w celu określenia priorytetów sprawnego działania. Koczwańsli S. Inzynieria i budownictwo leśne. AR Kraków 1995 BILANS PUNKTÓW ECTS (obciążenie pracą studenta) Forma nakładu pracy studenta (udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie sprawozdania, itp.) Obciążenie studenta [h] Łączna liczba godzin, które student uzyskuje poprzez bezpośredni kontakt z nauczycielem akademickim 30 Łączna liczba godzin pracy własnej studenta koniczna dla realizacji zadań programowych przedmiotu 20 Sumaryczne obciążenie pracą studenta 50 Punkty ECTS za moduł/przedmiot 2 Macierz efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) w odniesieniu do form zajęć inne ... Zajęcia praktyczne Seminarium Konwersatorium Projekt Laboratorium EFEKT KSZTAŁCENIA Wykład numer efektu kształcenia Ćwiczenia Forma zajęć dydaktycznych WIEDZA 1 2 Zna podstawy projektowania infrastruktury leśnej Zna obowiazyjace przepisy prawa * * * * UMIEJĘTNOŚCI 1 Umie wykonac samodzielnie proste prace projektowe * * 2 Potrafi zorganizować proste prace budowlane * * 1 rozumie potrzebę ustawicznego podn.kwalifikacji * * 2 wykorzystuje wiedzę i umiejętnosci w celu okreslenia priorytetow sprawnego działania * * KOMPETENCJE SPOŁECZNE 177 SYLABUSU MODUŁU/PRZEDMIOTU NA STUDIACH WYŻSZYCH Lp. Elementy składowe sylabusu 22. 23. Nazwa modułu/ przedmiotu Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Kod przedmiotu Język przedmiotu 24. Treści programowe 25. 26. Typ przedmiotu Rok studiów, semestr Imię i nazwisko osoby (osób) prowadzącej przedmiot Imię i nazwisko osoby (osób) egzaminującej bądź udzielającej zaliczenia w przypadku, gdy nie jest nim osoba prowadząca dany przedmiot Formuła przedmiotu Wymagania wstępne Liczba godzin zajęć dydaktycznych Liczba punktów ECTS przypisana modułowi/przedmiotowi 20. 21. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. Założenia i cele modułu/przedmiotu 34. Metody dydaktyczne 35. Forma i warunki zaliczenia przedmiotu, w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia z przedmiotu, a także formę i warunki zaliczenia poszczególnych form zajęć wchodzących w zakres danego przedmiotu Opis Zastosowanie metod bioindykacyjnych do oceny siedlisk polnych, łąkowych i leśnych Instytut Rolnictwa PWSZ im. J. Grodka w Sanoku RO/IPRiL.19.6.K polski Celem przedmiotu zapoznanie studenta z założeniami i z problematyką stosowania bioindyk analizie zmian zachodzących w siedliskach polnych, łąkowych i leśnych oraz nabycie przez stu umiejętności prostych analiz stanu środowiskowego na podstawie obserwacji fitotestów i zoo w ramach bioindykacji. obowiązkowy do zaliczenia semestru VII/IV roku studiów Rok studiów III, semestr V (studia 1-go° niestacjonarne) dr inż. Barbara Banach j.w. konwersatorium Znajomość treści programowych realizowanych w ramach przedmiotu: agroekologia, oc środowiska, botanika, zoologia, fizjologia roślin i zwierząt 20 godz. 3pkt ECTS Wiedza: Student definiuje pojęcia dotyczące bioindykacji siedlisk polnych, łąkowych i leśnych potrafi wymienić wymienia fito- i zooindykatory służące do określania stanu środowiska. Umiejętności: Student rozpoznaje podstawowe taksony przydatne w bioindykacji, a także po umiejętność przygotowywania i prezentowania nabytej wiedzy w formie multimedialnej Kompetencje społeczne: Student rozumie potrzebę dalszego poszerzania wiedzy oraz ro umiejętność pracy w zespole Konwersatorium, prezentacje multimedialne przygotowywane przez studentów, dy omawianych tematów problemowych,, konsultacje, samodzielne studiowanie przez stud literatury podstawowej i uzupełniającej. Forma zaliczenia – zaliczenie z całości wiedzy przedstawionej na wykł i ćwiczeniach oraz uzyskanej poprzez samodzielne studiowanie wskazanej literatury podsta i uzupełniającej - zaliczenie z oceną 178 1. 36. 18. 19. Treści merytoryczne przedmiotu oraz sposób ich realizacji Zamierzone efekty kształcenia* Propedeutyka bioindykacji - teoretyczne podstawy bioindykacji siedlisk polnych, łąkowych leśnych (3 godz.) 2. Fitowskaźniki stanu siedlisk polnych, łąkowych i leśnych (gatunki roślin jako bioindykato zbiorowiska roślin jako biowskaźniki stanu środowiska, krajobraz jako biowskaźnik, pro biologiczne jako wskaźniki stanu śrowoiska, 7 godz.) 3. Zoowskaźniki stanu siedlisk polnych, łąkowych i leśnych (bezkręgowce i kręgowce jako bioindykatory stanu środowiska; 7 godz.) 4. Podsumowanie. Zaliczenie przedmiotu (3 godz.) Sposób realizacji: wykład akademicki, dyskusje omawianych tematów problemowych, samod studiowanie przez studentów literatury podstawowej i uzupełniającej. Wiedza 1. Definiuje pojęcia dotyczące bioindykacji siedlisk polnych, łąkowych i leśnych 2. Wymienia fito- i zooindykatory Umiejętności a. Rozpoznaje podstawowe taksony przydatne w bioindykacji b. Posiada umiejętność przygotowywania i prezentowania nabytej wiedzy w formie multimedia Kompetencje społeczne 1. Rozumie potrzebę dalszego poszerzania wiedzy 2. Rozwija umiejętność pracy w zespole Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej, obowiązującej do zaliczenia danego przedmiotu Literatura podstawowa: 1. Zimny Henryk 2006. Ekologiczna ocena stanu środowiska: bioindykacja i biomonitoring. W Agencja Reklamowo-Wydawnicza Arkadiusz Grzegorczyk, Warszawa, Stare Babice. 2. Fabiszewski Jerzy (red.) 1983. Bioindykacja skażeń przemysłowych i rolniczych. Wyd. Ossolińskich, Wyd. PAN, Wrocław. 3. Bell N. J. B., Treshow M. 2004. Zanieczyszczenie powietrza a życie roślin. Wyd. Naukowo – Techniczne, Warszawa. Literatura uzupełniająca: 1. Koc Józef (red.) 2005. Kształtowanie środowiska, zagrożenia i monitoring. Wyd. Nauk Rolniczych, Leśnych i Weterynaryjnych, Warszawa. 2. Kostrzewski Andrzej 1995. Zintegrowany monitoring środowiska przyrodniczego: zasady organizacji, system pomiarowy, wybrane metody badań. Wyd. PIOŚ, Warszawa. 3. Raport o Stanie Środowiska w Województwie Podkarpackim w 2009 roku. 2010. WIOŚ, Rze 4. Stan środowiska w województwie podkarpackim w latach 1999-2008. 2009. WIOŚ, Rzeszów BILANS PUNKTÓW ECTS (obciążenie pracą studenta) Forma nakładu pracy studenta (udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie sprawozdania, itp.) Udział w konwersatorium Konsultacje indywidualne Studiowanie literatury Przygotowanie do zaliczenia końcowego Przygotowanie prezentacji Obciążenie studenta [h] 20 5 15 25 10 Sumaryczne obciążenie pracą studenta 75 z bezpośrednim udziałem nauczyciela akademickiego samodzielna praca studenta Punkty ECTS za moduł/przedmiot 0,8 2,2 Macierz efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) w odniesieniu do form zajęć inne ... Zajęcia praktyczne Seminarium Konwersatorium Projekt Laboratorium EFEKT KSZTAŁCENIA Ćwiczenia numer efektu kształcenia Wykład Forma zajęć dydaktycznych 179 WIEDZA 1 Definiuje pojęcia dotyczące bioindykacji środowiska 2 Wymienia fito- i zooindykatory 1 Rozpoznaje podstawowe taksony przydatne bioindykacji Posiada umiejętność przygotowywania i prezentowania nabytej wiedzy w formie multimedialnej * * UMIEJĘTNOŚCI 2 * w * KOMPETENCJE SPOŁECZNE 1 2 * Rozumie potrzebę dalszego poszerzania wiedzy Rozwija umiejętność pracy w zespole * SYLABUSU MODUŁU/PRZEDMIOTU NA STUDIACH WYŻSZYCH Elementy składowe sylabusu Lp. 1. 2. 3. 4. 5. Nazwa modułu/ przedmiotu Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Kod przedmiotu Język przedmiotu Treści programowe Opis Melioracje rolne w gospodarce wodnej Instytut Rolnictwa PWSZ im. J. Grodka w Sanoku RO/IPRiL.20.6.K polski • • • • • • • 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. Typ przedmiotu Rok studiów, semestr Imię i nazwisko osoby (osób) prowadzącej przedmiot Imię i nazwisko osoby (osób) egzaminującej bądź udzielającej zaliczenia w przypadku, gdy nie jest nim osoba prowadząca dany przedmiot Formuła przedmiotu Wymagania wstępne Liczba godzin zajęć dydaktycznych Liczba punktów ECTS przypisana modułowi/przedmiotowi Zasoby wody na ziemi i jej znaczenie w produkcji rolniczej Dynamika zmian zasobów wody Definicja, zakres i cel melioracji rolniczych Potrzeby i efekty melioracji w rolnictwie Odwadnianie, drenowanie i nawadnianie gruntów użytkowanych rolniczo Eksploatacja urządzeń melioracyjnych Zapoznanie z dokumentacją techniczną urządzeń melioracyjnych Obowiązkowy do zaliczenia semestru/roku studiów Rok III, semestr II (studia stacjonarne i niestacjonarne) j.w. Konwersatorium brak Konwersatorium 15godz. 1 180 14. 15. 16. 17. Założenia i cele modułu/przedmiotu Metody dydaktyczne Forma i warunki zaliczenia przedmiotu, w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia z przedmiotu, a także formę i warunki zaliczenia poszczególnych form zajęć wchodzących w zakres danego przedmiotu Treści merytoryczne przedmiotu oraz sposób ich realizacji Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z tematyką zasobów wodnych środowiska przyrodniczego i znaczeniem wody w prowadzeniu produkcji rolniczej. Efektem konwersatorium powinno być zaznajomienie studentów z zakresem, znaczeniem i podstawowymi realizacjami w zakresie melioracji rolniczych oraz ocena podstawowych parametrów eksploatacyjnych urządzeń melioracyjnych na postawie pomiarów i obliczeń. Praca w grupach, pokaz, dyskusja, prace pisemne, Obecność na zajęciach, pisemne zaliczenie Tematyka konwersatorium 1. Woda i jej zasoby 2. Dynamika zmian zasobów wodnych 3. Znaczenie wody w glebie dla produkcji roślinnej 4. Ramowa Dyrektywa wodna UE 5. Definicje, zakres i podział melioracji 6. Potrzeby melioracji w rolnictwie 7. Efekty melioracji w rolnictwie 8. Normatywy odwodnienia 9. Wpływ urządzeń melioracyjnych na środowisko przyrodnicze 10. Skale, plany i mapy oraz pomiary liniowe 11. Odwadnianie i drenowanie- podstawowe parametry i obliczenia 12. Nawadnianie – podstawowe parametry i obliczenia 13. Eksploatacja systemów melioracyjnych (2 godz.) 14. Zaliczenie przedmiotu • Wiedza 18. Zamierzone efekty kształcenia* • Umiejętności Kompetencje społeczne 19. • Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej, obowiązującej do zaliczenia danego przedmiotu • • identyfikuje zjawiska i procesy zachodzące w atmosferze, hydrosferze i litosferze zna podstawowe zasady, metody, techniki, technologie, narzędzia i materiały oraz funkcje budowli technicznych wspierające kształtowanie krajobrazu rolniczego w celu poprawy jakości bytowania człowieka wykonuje samodzielne lub w zespole pod kierunkiem opiekuna proste eksperymenty naukowe, projekty, analizuje ich wyniki i wyciąga wnioski dostrzega związki przyczynowo-skutkowe zachodzące w przyrodzie w świecie ożywionym i nieożywionym rozwiązuje postawione zadania w zespole (spełniając wyznaczone funkcje) lub samodzielnie Literatura podstawowa: 1. Ziemnicki S.: Melioracje rolne i elementy miernictwa. PWN Warszawa, 1975. 2. Grabarczyk S.: Melioracje rolne. Podstawy agrotechniki - pod red. W. Niewiadomskiego, PWRiL Warszawa, 1983. Literatura uzupełniająca: 5. Karczmarczyk S., Nowak L. (red.): Nawadnianie roślin. PWRiL Poznań, 2006. 6. Grzyb H., Kocan P., Rytel Z.: Melioracje. PWRiL, 1982. 7. Dzieżyc J. (red). 1989. Potrzeby wodne roślin uprawnych. PWN Warszawa 8. Aktualne akty prawne 181 BILANS PUNKTÓW ECTS (obciążenie pracą studenta) Forma nakładu pracy studenta (udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie sprawozdania, itp.) Łączna liczba godzin, które student uzyskuje poprzez bezpośredni kontakt z nauczycielem akademickim Obciążenie studenta [h] 25 Łączna liczba godzin pracy własnej studenta koniecznej dla realizacji zadań programowych przedmiotu 25 Sumaryczne obciążenie pracą studenta 50 z bezpośrednim udziałem nauczyciela akademickiego Punkty ECTS za moduł/przedmiot 1 samodzielna praca studenta 1 Macierz efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) w odniesieniu do form zajęć WIEDZA 1 2 1 2 identyfikuje zjawiska i procesy zachodzące w atmosferze, hydrosferze i litosferze zna podstawowe zasady, metody, techniki, technologie, narzędzia i materiały oraz funkcje budowli technicznych wspierające kształtowanie krajobrazu rolniczego w celu wykonuje samodzielne lub w zespole pod kierunkiem opiekuna proste eksperymenty naukowe, projekty, analizuje ich wyniki i wyciąga dostrzegawnioski związki przyczynowo-skutkowe zachodzące w przyrodzie w świecie ożywionym i nieożywionym x x x x KOMPETENCJE SPOŁECZNE 1 rozwiązuje postawione zadania w zespole (spełniając wyznaczone funkcje) lub samodzielnie x 182 inne ... Zajęcia praktyczne Seminarium Konwersatorium Projekt Laboratorium EFEKT KSZTAŁCENIA Wykład numer efektu kształcenia Ćwiczenia Forma zajęć dydaktycznych SYLABUS MODUŁU/PRZEDMIOTU NA STUDIACH WYŻSZYCH Lp. 1. 2. 3. 4. Elementy składowe sylabusu Nazwa modułu/ przedmiotu Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Kod przedmiotu Język przedmiotu 5. Treści programowe 6. 7. Typ przedmiotu Rok studiów, semestr Imię i nazwisko osoby (osób) prowadzącej przedmiot Imię i nazwisko osoby (osób) egzaminującej bądź udzielającej zaliczenia w przypadku, gdy nie jest nim osoba prowadząca dany przedmiot Formuła przedmiotu Wymagania wstępne Liczba godzin zajęć dydaktycznych Liczba punktów ECTS przypisana modułowi/przedmiotow i 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. Założenia i cele modułu/przedmiotu 15. Metody dydaktyczne Opis Bezpieczeństwo żywności Instytut Rolnictwa Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. J. Grodka w Sanoku RO.IPRiL.21.6.K polski Celem przedmiotu jest przedstawienie zagadnień z zakresu podstawowego sytemu bezpieczeństwa żywności, źródła prawa, systemu organizacyjnego i instytucjonalnego. Podczas zajęć student nabędzie umiejętności analizowania przepisów prawnych związanych z tematem oraz definiowania, wyszukiwania i zakwalifikowania zagrożeń występujących w produkcji żywności. Do wyboru Rok studiów III, semestr VI Dr Magdalena Konieczny j.w. Wykład konwersatoryjny Przedmioty wprowadzające: mikrobiologia, biochemia, chemia 15 2 Wiedza: Student posiada wiedzę w zakresie wiedzy prawnej oraz podstawowe pojęcia z systemu bezpieczeństwa żywności. Zna system organizacyjny oraz instytucjonalny w zakresie bezpieczeństwa żywnościowego. Umiejętności: posiada umiejętności prawidłowej analizy przepisów prawnych z zakresu bezpieczeństwa żywnościowego, definiowania, wyszukiwania i kwalifikowania zagrożeń występujących w produkcji żywności (punkty kontrolne i krytyczne). Kompetencje społeczne: ma świadomość odpowiedzialności za produkcję żywności wysokiej jakości • Wykład konwersatoryjny 2 godz. tygodniowo • Konsultacje – 1 godzina tygodniowo • Samodzielne studiowanie przez studentów literatury podstawowej i uzupełniającej. 183 Forma i warunki zaliczenia przedmiotu, w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia z przedmiotu, a także 16. formę i warunki zaliczenia poszczególnych form zajęć wchodzących w zakres danego przedmiotu Forma zaliczenia przedmiotu: test otwarty oraz przygotowanie prezentacji i wystąpienia na jedno z wybranych zagadnień przedmiotowych. Warunkiem zaliczenia jest opanowanie przez studenta treści merytorycznych przedmiotu przedstawionych podczas zajęć oraz uzyskanych poprzez samodzielne studiowanie wskazanej literatury podstawowej i uzupełniającej (pozytywne zaliczenie testu), przygotowanie wstąpienia (prezentacji) jedno z wybranych zagadnień związanych z tematyką zajęć, aktywność podczas zajęć. Treści merytoryczne przedmiotu: Treści merytoryczne 17. przedmiotu oraz sposób ich realizacji 1. Jakość i bezpieczeństwo żywności i produktów rolniczych. Pojęcie jakości sposoby jej zapinania (2 godz.). 2. Zagadnienia bezpieczeństwa. Analiza zagrożeń – punkty kontrolne i krytyczne (2 godz.). 3. Dobra praktyka rolnicza. Systemy zintegrowanej produkcji rolniczej (2 godz.). Systemy certyfikacji w przemyśle spożywczym. Prawodawstwo UE. Krajowe systemy jakości i bezpieczeństwa (2 godz.). Jakość i bezpieczeństwo systemów w Unii Europejskiej (2 godz.), Jakość i bezpieczeństwo w systemach produkcji roślin i zwierząt (2 godz.) Bezpieczeństwo żywności genetycznie modyfikowanej, ekologicznej, wytwarzanej metodami tradycyjnymi (2 godz.). Odpowiedzialność za szkody wyrządzone przez produkt żywnościowy niebezpieczny (1 godz.). Sposób realizacji: Wykład konwersatoryjny, samodzielne studiowanie przez studentów literatury podstawowej i uzupełniającej. - student zna źródła prawa oraz podstawowe pojęcia z systemu bezpieczeństwa żywności. Wiedza 18. Zamierzon e efekty kształcenia * - definiuje i charakteryzuje instytucje z zakresu bezpieczeństwa żywnościowego. - zna system organizacyjny oraz instytucjonalny w zakresie bezpieczeństwa żywnościowego. - potrafi dokonać poprawnej wykładni przepisów prawnych z zakresu bezpieczeństwa żywnościowego, Umiejętności - posiada umiejętności definiowania, wyszukiwania i zakwalifikowania zagrożeń występujących w produkcji żywności (punkty kontrolne i krytyczne) - posiada umiejętność samodzielnego poszukiwania wiedzy naukowej, jej interpretacji oraz przygotowania wystąpień ustnych. Kompetencje społeczne 19. Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej, obowiązującej do zaliczenia danego przedmiotu - ma świadomość odpowiedzialności za produkcję żywności wysokiej jakości Literatura podstawowa: 1. Bednrski i in., Biotechnologia żywności, 2003, Wydawnictwo naukowoTechniczne 2. Pieternel A. Luning, Willem J. Marcelis, Wim M. Jongen ; przekł. Zdzisław Źródłowski.- Warszawa, Zarządzanie jakością żywności : Ujęcie technologiczno - menedżerskie: Wydawnictwa Naukowo - Techniczne, 2005. Literatura uzupełniająca: 1. Korzycka-Iwanow M., Prawo żywnościowe: zarys prawa polskiego i wspólnotowego, W-wa 2005, Wydawnictwo prawnicze Lexisnexis 2. Łukasiewicz E., Wymagania sanitarne w branży spożywczej, Łódź 1997, Michalczyk i Prokop 3. Krełowska-Kułas M., Badanie jakości produktów spożywczych, W-wa 1993. Państ. Wydaw. Ekonomiczne 184 BILANS PUNKTÓW ECTS (obciążenie pracą studenta) Forma nakładu pracy studenta (udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie sprawozdania, itp.) Obciążenie studenta [h] Łączna liczba godzin, które student uzyskuje poprzez bezpośredni kontakt z nauczycielem akademickim 25 Łączna liczba godzin pracy własnej studenta koniczna dla realizacji zadań programowych przedmiotu 25 Sumaryczne obciążenie pracą studenta 50 Punkty ECTS za moduł/przedmiot 2 Macierz efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) w odniesieniu do form zajęć inne ... Zajęcia praktyczne Seminarium Konwersatorium Projekt Laboratorium EFEKT KSZTAŁCENIA Wykład numer efektu kształcenia Ćwiczenia Forma zajęć dydaktycznych WIEDZA 1 2 3 student zna źródła prawa oraz podstawowe pojęcia z systemu bezpieczeństwa żywności. definiuje i charakteryzuje instytucje z zakresu bezpieczeństwa żywnościowego. * zna system organizacyjny oraz instytucjonalny w zakresie bezpieczeństwa żywnościowego. * * UMIEJĘTNOŚCI potrafi dokonać poprawnej wykładni przepisów prawnych z zakresu bezpieczeństwa żywnościowego, posiada umiejętności definiowania, wyszukiwania i zakwalifikowania zagrożeń występujących w produkcji żywności (punkty kontrolne i krytyczne) 1 2 * * KOMPETENCJE SPOŁECZNE ma świadomość odpowiedzialności produkcję żywności wysokiej jakości 1 za * SYLABUS MODUŁU/PRZEDMIOTU NA STUDIACH WYŻSZYCH Lp. 1. 2. 3. Elementy składowe sylabusu Nazwa modułu/ przedmiotu Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Kod przedmiotu Opis Elementy biotechnologii żywności Instytut Rolnictwa Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. J. Grodka w Sanoku RO.IPRiL.22.6.K 185 4. Język przedmiotu 5. Treści programowe 6. 7. Typ przedmiotu Rok studiów, semestr Imię i nazwisko osoby (osób) prowadzącej przedmiot Imię i nazwisko osoby (osób) egzaminującej bądź udzielającej zaliczenia w przypadku, gdy nie jest nim osoba prowadząca dany przedmiot Formuła przedmiotu Wymagania wstępne Liczba godzin zajęć dydaktycznych Liczba punktów ECTS przypisana modułowi/przedmiotow i 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. Założenia i cele modułu/przedmiotu 15. Metody dydaktyczne 16. Forma i warunki zaliczenia przedmiotu, w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia z przedmiotu, a także formę i warunki zaliczenia poszczególnych form zajęć wchodzących w zakres danego przedmiotu polski Celem przedmiotu jest przedstawienie zagadnień z zakresu biotechnologii żywności (przemysłowej) ze szczególnym uwzględnieniem procesów biosyntezy i fermentacji stosowanych w przemyśle spożywczym oraz biotechnologii roślin i zwierząt. Podczas zajęć student nabędzie umiejętności interpretacji zjawisk zachodzących pod wpływem mikroorganizmów oraz możliwości ich stosowania w biotechnologii żywności. Do wyboru Rok studiów III, semestr VI Dr Magdalena Konieczny j.w. konwersatorium Przedmioty wprowadzające: mikrobiologia, biochemia, chemia 15 1 Wiedza: Student opisuje istotę procesów biotechnologicznych, charakteryzuje produkty modyfikowane genetycznie (roślinne i zwierzęce), charakteryzuje metody hodowli drobnoustrojów stosowanych w biotechnologii, w tym zna zasadę działania bioreaktorów Umiejętności: dokonuje interpretacji zjawisk zachodzących pod wpływem mikroorganizmów oraz możliwości ich zastosowania w biotechnologii żywności. Ocenia skutki i potencjalne zagrożenia wynikające z produkcji żywności metodami biotechnologicznymi. Wyraża opinie na temat problemu biobezpieczeństwa i kontrowersji wokół biotechnologii. Posiada umiejętność samodzielnego poszukiwania wiedzy naukowej, jej interpretacji oraz przygotowania wystąpień ustnych. Kompetencje społeczne: student ma świadomość silnego związku biotechnologii i inżynierii genetycznej z produkcją roślinną i zwierzęcą oraz ocenia potencjalne ryzyko takiej zależności, rozwiązuje postawione zadania zespole lub samodzielnie. • Konwersatorium akademickie • Konsultacje – 1 godzina tygodniowo • Samodzielne studiowanie przez studentów literatury podstawowej i uzupełniającej. Forma zaliczenia przedmiotu: test otwarty oraz przygotowanie prezentacji i wystąpienia na jedno z wybranych zagadnień przedmiotowych. Warunkiem zaliczenia jest opanowanie przez studenta treści merytorycznych przedmiotu przedstawionych podczas zajęć oraz uzyskanych poprzez samodzielne studiowanie wskazanej literatury podstawowej i uzupełniającej (pozytywne zaliczenie testu), przygotowanie wstąpienia (prezentacji) jedno z wybranych zagadnień związanych z tematyką zajęć, aktywność podczas zajęć. 186 1. 17. Treści merytoryczne przedmiotu oraz sposób ich realizacji Wiedza 18. Zamierzon e efekty kształcenia * Umiejętności Biotechnologia i inżynieria genetyczna – informacje wstępne (produkty modyfikowane genetycznie, stosunek społeczeństwa do biotechnologii, inżynierii genetycznej i żywności transgenicznej. Problemy biobezpieczeństwa. Stan obecny oraz perspektywy biotechnologii i inżynierii genetycznej (2 godz.) 2. Surowce i materiały w biotechnologii. Podstawowe operacje i procesy w biotechnologii – przebieg procesów biotechnologicznych, metody hodowli drobnoustrojów, procesy okresowe i ciągłe, bioreaktory (2 godz.) 3. Biotechnologia pozyskiwania żywności – surowce roślinne (rośliny jako bioreaktory, rośliny transgeniczne, modyfikacja technologicznych cech roślin (2 godz.) 4. Biotechnologia pozyskiwania żywności – surowce zwierzęce (zwierzęta transgeniczne, biologiczne regulowanie wzrostu zwierząt, biotechnologia w ochronie zdrowia i w żywieniu zwierząt) (2 godz.) 5. Biotechnologia składników żywności (2 godz.) 6. Technologie fermentacyjne (przemysł surowców roślinnych, owocowowarzywny, piekarski, piwowarski, winiarski, spirytusowy, surowców zwierzęcych, mięsny, mleczarski) (2 godz.) 7. Biotechnologiczne przetwarzanie produktów ubocznych przemysłu rolno-spożywczego (2 godz.) Sposób realizacji: Konwersatorium akademickie, samodzielne studiowanie przez studentów literatury podstawowej i uzupełniającej, przygotowanie wystąpienia (prezentacji) przez studenta na jedno z wybranych zagadnień przedmiotowych. 1) zna produkty modyfikowane genetycznie (roślinne i zwierzęce) 2) Charakteryzuje przebieg procesów biotechnologicznych, metody hodowli drobnoustrojów oraz budowę i znaczenie bioreaktorów 3) Opisuje biosyntezę niektórych składników żywności przez drobnoustroje. 1) dokonuje interpretacji zjawisk zachodzących pod wpływem mikroorganizmów oraz możliwości ich zastosowania w biotechnologii żywności 2) ocenia skutki i potencjalne zagrożenia wynikające z produkcji żywności metodami biotechnologicznymi 3) wyraża opinie na temat problemu biobezpieczeństwa i kontrowersji wokół biotechnologii. 4) posiada umiejętność samodzielnego poszukiwania wiedzy naukowej, jej interpretacji oraz przygotowania wystąpień ustnych. 1) Kompetencje społeczne 2) 19. Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej, obowiązującej do zaliczenia danego przedmiotu ma świadomość silnego związku biotechnologii i inżynierii genetycznej z produkcją roślinną i zwierzęcą oraz ocenia potencjalne ryzyko takiej zależności, rozwiązuje postawione zadania zespole lub samodzielnie Literatura podstawowa: 1. Bednarski W., Reps A., Biotechnologia żywności, Wyd. Nauk.-Tech., 2001 2. Libudzisz Z. (red.), Mikrobiologia techniczna. T. 1 i 2. Wyd. PWN. 2009. Literatura uzupełniająca: 1. Malepszy S. (red.), Biotechnologia roślin. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa, 2005. 2. Zwierzchowski L. (red.), Biotechnologia zwierząt. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa, 1997. 3. Biotechnologia – kwartalnik. 4. Leśniak W.: Biotechnologia żywności. Procesy fermentacji i biosyntezy. Wyd. Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu. Wrocław 2002. BILANS PUNKTÓW ECTS (obciążenie pracą studenta) Forma nakładu pracy studenta (udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie sprawozdania, itp.) Łączna liczba godzin, które student uzyskuje poprzez bezpośredni kontakt z nauczycielem akademickim Obciążenie studenta [h] 20 187 Łączna liczba godzin pracy własnej studenta koniczna dla realizacji zadań programowych przedmiotu 5 Sumaryczne obciążenie pracą studenta 25 Punkty ECTS za moduł/przedmiot 1 Macierz efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) w odniesieniu do form zajęć WIEDZA zna produkty modyfikowane (roślinne i zwierzęce) 1 Charakteryzuje przebieg biotechnologicznych, metody drobnoustrojów oraz budowę i bioreaktorów 2 genetycznie * procesów hodowli znaczenie * Opisuje biosyntezę niektórych składników żywności przez drobnoustroje. 3 * UMIEJĘTNOŚCI dokonuje interpretacji zjawisk zachodzących pod wpływem mikroorganizmów oraz możliwości ich zastosowania w biotechnologii żywności 1 * ocenia skutki i potencjalne zagrożenia wynikające z produkcji żywności metodami biotechnologicznymi 2 * wyraża opinie na temat problemu biobezpieczeństwa i kontrowersji wokół biotechnologii posiada umiejętność samodzielnego poszukiwania wiedzy naukowej, jej interpretacji oraz przygotowania wystąpień ustnych. 3 4 * * KOMPETENCJE SPOŁECZNE ma świadomość silnego związku biotechnologii i inżynierii genetycznej z produkcją roślinną i zwierzęcą oraz ocenia potencjalne ryzyko takiej zależności, rozwiązuje postawione zadania zespole lub samodzielnie 1 2 * * SYLABUSU MODUŁU/PRZEDMIOTU NA STUDIACH WYŻSZYCH Lp. 1. Elementy składowe sylabusu Nazwa modułu/ przedmiotu Opis Podstawy ogrodnictwa 188 inne ... Zajęcia praktyczne Seminarium Konwersatorium Projekt Laboratorium EFEKT KSZTAŁCENIA Wykład numer efektu kształcenia Ćwiczenia Forma zajęć dydaktycznych 3. 4. Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Kod przedmiotu Język przedmiotu 5. Treści programowe 6. 7. Typ przedmiotu Rok studiów, semestr Imię i nazwisko osoby (osób) prowadzącej przedmiot Imię i nazwisko osoby (osób) egzaminującej bądź udzielającej zaliczenia w przypadku, gdy nie jest nim osoba prowadząca dany przedmiot Formuła przedmiotu Wymagania wstępne Liczba godzin zajęć dydaktycznych Liczba punktów ECTS przypisana modułowi/przedmiotowi 2. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. Założenia i cele modułu/przedmiotu Metody dydaktyczne Forma i warunki zaliczenia przedmiotu, w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia z przedmiotu, a także formę i warunki zaliczenia poszczególnych form zajęć wchodzących w zakres danego przedmiotu Instytut Rolnictwa PWSZ im. J. Grodka w Sanoku RO/IPRiL.23.6.K polski Celem przedmiotu jest zapoznanie studenta z problematyką prowadzenia upraw roślin ogrodniczych. Podczas zajęć wykładowych omówione zostaną zagadnienia dotyczące uprawy roślin ozdobnych, sadowniczych, warzywniczych i zielarskich. Poza tym studenci zapoznają się z podstawami nasiennictwa i szkółkarstwa roślin ogrodniczych. Podczas zajęć ćwiczeniowych studenci poznają sposoby wykorzystania wiedzy teoretycznej w praktyce ogrodniczej. • fakultatywny Rok studiów III, semestr VI (studia 1-go° niestacjonarne) Dr inż. Barbara Banach j. w. konwersatorium Znajomość treści programowych realizowanych w ramach przedmiotu: botanika, fizjologia roślin, gleboznawstwo, uprawa roli i żywienie roślin Konwersatorium 20 godz 2 pkt ECTS Wiedza: Student zna podstawy ekonomiczne, prawne i społeczne prowadzenia produkcji ogrodniczej w Polsce, a także posiada wiedzę na temat zasad uprawy i ochrony roślin ogrodniczych. Umiejętności: Student potrafi wymienić najbardziej powszechne gatunki i odmiany roślin ogrodniczych oraz jest w stanie zaplanować zespół zabiegów uprawnych dla poszczególnych grup i gatunków roślin. Kompetencje społeczne: Student potrafi efektywnie pracować według wskazówek prowadzącego i organizować odpowiednio swój warsztat pracy. Potrafi pracować w grupie podczas wykonywania ćwiczeń praktycznych oraz dokonywać interpretacji poczynionych obserwacji poprzez wyciąganie odpowiednich wniosków. Jest w stanie argumentować wyciągane przez siebie wnioski i w razie potrzeby bronić swoich racji.. Konwersatorium, konsultacje, samodzielne studiowanie przez studentów literatury podstawowej i uzupełniającej. Forma zaliczenia konwersatorium – zaliczenie z całości wiedzy przedstawionej na konwersatorium oraz uzyskanej poprzez samodzielne studiowanie wskazanej literatury podstawowej i uzupełniającej. 189 17. Treści merytoryczne przedmiotu oraz sposób ich realizacji Wiedza 14. Zamierzone efekty kształcenia* Umiejętności Kompetencje społeczne 15. Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej, obowiązującej do zaliczenia danego przedmiotu Konwersatorium: 1. Produkcja ogrodnicza w Polsce i jej znaczenie – wykład wprowadzający (1godz.) 2. Klimatyczne czynniki warunkujące uprawy ogrodnicze w Polsce (1godz.) 3. Glebowe czynniki warunkujące uprawy ogrodnicze w Polsce (1godz.) 4. Podstawy warzywnictwa (2godz.) 5. Podstawy sadownictwa (2godz.) 6. Podstawy szkółkarstwa (2godz. 7. Podstawy kwiaciarstwa (2godz.) 8. Podstawy zielarstwa. (2godz.) 9. Nawożenie roślin ogrodniczych (1godz.) 10. Rozmnażanie roślin ogrodniczych (1godz.) 11. Produkcja roślin ogrodniczych pod osłonami (1godz.) 12. Ochrona roślin ogrodniczych (2godz.) 13. Zmianowanie i płodozmian w uprawie roślin ogrodniczych (2godz.) 5. Zna podstawy ekonomiczne, prawne i społeczne prowadzenia produkcji ogrodniczej w Polsce. 6. Zna podstawowe zasady uprawy i ochrony roślin ogrodniczych. 20. Potrafi wymienić najbardziej powszechne gatunki i odmiany roślin ogrodniczych 21. Planuje zespół zabiegów uprawnych dla poszczególnych grup i gatunków roślin ogrodniczych 20. Student potrafi efektywnie pracować według wskazówek prowadzącego i organizować odpowiednio swój warsztat pracy. 21. Potrafi pracować w grupie podczas wykonywania ćwiczeń praktycznych oraz dokonywać interpretacji poczynionych obserwacji poprzez wyciąganie odpowiednich wniosków. 22. Jest w stanie argumentować wyciągane przez siebie wnioski i w razie potrzeby bronić swoich racji. Literatura podstawowa: 1. Skąpski H., Dąbrowski Z. 1986. Ogólna uprawa roślin ogrodniczych. Państ. Wydaw. Rolnicze i Leśne, Warszawa. 2. Hołubowicz T. 1999. Sadownictwo Wyd. Akademii Rolniczej im. Augusta Cieszkowskiego, Poznań. 3. Kołota E., Orłowski M., Biesiada A. 2007. Warzywnictwo Wyd. Uniwersytetu Przyrodniczego, Wrocław. 4. Grabowski K. 1990. Rośliny ozdobne, PWN, Warszawa, Łódź. 5. Starck J. R. (red.). 1997. Uprawa roli i nawożenie roślin. Państ. Wydaw. Rolnicze i Leśne, Warszawa. 6. Senderski M. E. 2009. Zioła. Praktyczny poradnik o ziołach i ziołolecznictwie. Wyd. K.E.Liber, Warszawa. Literatura uzupełniająca: 1. Kawecki Z., Kryńska W. (red.). 1995. Sadownictwo i warzywnictwo. PWN, Warszawa. BILANS PUNKTÓW ECTS (obciążenie pracą studenta) Forma nakładu pracy studenta (udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie sprawozdania, itp.) Udział w wykładach Konsultacje indywidualne Studiowanie literatury Przygotowanie do zaliczenia końcowego Sumaryczne obciążenie pracą studenta Obciążenie studenta [h] 20 5 15 10 50 z bezpośrednim udziałem nauczyciela akademickiego samodzielna praca studenta 1 1 Punkty ECTS za moduł/przedmiot 190 Macierz efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) w odniesieniu do form zajęć inne ... Zajęcia praktyczne Seminarium Konwersatorium Projekt Laboratorium EFEKT KSZTAŁCENIA Wykład numer efektu kształcenia Ćwiczenia Forma zajęć dydaktycznych WIEDZA Student zna podstawy ekonomiczne, prawne i społeczne prowadzenia produkcji ogrodniczej w Polsce. 1 2 * * Zna podstawowe zasady uprawy i ochrony roślin ogrodniczych. UMIEJĘTNOŚCI Student potrafi wymienić najbardziej powszechne gatunki i odmiany roślin ogrodniczych Planuje zespół zabiegów uprawnych dla poszczególnych grup i gatunków roślin ogrodniczych 1 2 * * KOMPETENCJE SPOŁECZNE 1 Student potrafi efektywnie pracować według wskazówek prowadzącego i organizować odpowiednio swój warsztat pracy. 2 Potrafi pracować w grupie podczas wykonywania ćwiczeń praktycznych oraz dokonywać interpretacji poczynionych obserwacji poprzez wyciąganie odpowiednich wniosków. * * Jest w stanie argumentować wyciągane przez siebie wnioski i w razie potrzeby bronić swoich racji. 3 * SYLABUS MODUŁU/PRZEDMIOTU NA STUDIACH WYŻSZYCH Lp. Elementy składowe sylabusu Nazwa modułu/ przedmiotu Nazwa jednostki 2. prowadzącej przedmiot 3. Kod przedmiotu 4. Język przedmiotu 1. Opis Systemy rolnictwa ekologicznego Instytut Rolnictwa Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. J. Grodka w Sanoku RO.IPRiL.24.6.K polski 191 5. Treści programowe 6. Typ przedmiotu 7. Rok studiów, semestr Imię i nazwisko osoby 8. (osób) prowadzącej przedmiot Imię i nazwisko osoby (osób) egzaminującej bądź udzielającej zaliczenia 9. w przypadku, gdy nie jest nim osoba prowadząca dany przedmiot 10. Formuła przedmiotu 11. Wymagania wstępne Liczba godzin zajęć 12. dydaktycznych Liczba punktów ECTS przypisana 13. modułowi/przedmiotow i 14. Założenia i cele modułu/przedmiotu 15. Metody dydaktyczne Forma i warunki zaliczenia przedmiotu, w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia z przedmiotu, a także 16. formę i warunki zaliczenia poszczególnych form zajęć wchodzących w zakres danego przedmiotu Celem przedmiotu jest przedstawienie procedury kontroli gospodarstwa ekologicznego. Podczas zajęć zostaną omówione zagadnienia związane identyfikacją symptomów stosowania niedozwolonych środków, niezgodności i naruszeń . Zostaną omówione sankcje. Studenci będą sporządzać bilans nawozowy i obliczać powierzchnię paszową. fakultatywny do zaliczenia w semestrze VI Rok studiów III, semestr VI Prof. dr hab. inż. Kazimierz Klima j. w. Ćwiczenia Przedmioty wprowadzające: chemia rolna, ogólna uprawa roli i roślin, szczegółowa uprawa roślin 15 godz 2 ECTS Wiedza: Zna podstawowe technologie uprawy roślin stosowane w systemie ekologicznym pozwalające wykorzystać potencjał przyrody dla uzyskiwania plonu o wysokiej jakości. Umiejętności: Posługuje się przepisami prawnymi dotyczącymi rolnictwa ekologicznego Ocenia ekologiczny system produkcji roślinnej. Kompetencje społeczne: Rozwiązuje postawione zadania w zespole Akceptuje zasady kodeksu dobrej praktyki rolniczej Ćwiczenia audytoryjne, samodzielne studiowanie przez studentów literatury podstawowej i uzupełniającej. Warunkiem zaliczenia ćwiczeń będzie uzyskanie pozytywnych ocen za wykonane obliczenia i działania realizowane indywidualnie i w zespołach dwuosobowych w trakcie prac nad protokołem lustracji. Wyznacznikiem oceny będzie efektywność i organizacja zespołu oraz umiejętność korzystania z materiałów źródłowych. Wystawiona ocena będzie adekwatna do jakości i poprawności wykonania protokołu oraz sprawozdań. Ocena końcowa (formująca): średnia z ocen składowych. Warunkiem zaliczenia ćwiczeń jest opanowanie przez studenta treści merytorycznych przedmiotu przedstawionych podczas ćwiczeń oraz uzyskanych poprzez samodzielne studiowanie wskazanej literatury podstawowej i uzupełniającej. 192 Treści merytoryczne 17. przedmiotu oraz sposób ich realizacji 1) Przeprowadzenie kontroli gospodarstwa ekologicznego (studium przypadku) w oparciu o rozporządzenia 834 i 889. Praca wykonywana w dwuosobowych zespołach w oparciu o przyjęte założenia. Sporządzenie protokołu z atestacji gospodarstwa. Ćwiczenie nr 1 – Przedstawienie metody i zasad kontroli, – 2 godz.; 2) Obliczanie struktury użytkowania ziemi, struktury użytków rolnych oraz struktury zasiewów, – 1 godz.; 3) Identyfikacja symptomów stosowania niedozwolonych środków w oparciu o rozporządzenia 834 i 889, – 3 godz.; 4) Formułowanie niezgodności i naruszeń w oparciu o rozporządzenia 834 i 889, – 2 godz.; 5) Wyznaczanie sankcji w oparciu o rozporządzenia 834 i 889, – 2 godz.; 6) Określanie działań korygujących i walidacji w oparciu o rozporządzenia 834 i 889, – 1 godz.; 7) Obliczanie masy produktów roślinnych i zwierzęcych przeznaczonych do sprzedaży atestowanej, – 1 godz.; 8) Obliczanie bilansu nawozowego, – 1 godz.; 9) Obliczanie powierzchni paszowej oraz obsady zwierząt, – 1 godz.; 10) Sporządzanie kart zakupu i sprzedaży, – 1 godz.; Sposób realizacji: ćwiczenia audytoryjne, samodzielne studiowanie przez studentów literatury podstawowej i uzupełniającej. 1. Zna podstawowe techniki i technologie uprawy roli i roślin stosowane w rolnictwie ekologicznym pozwalające wykorzystać potencjał przyrody dla uzyskania plonu o wysokiej jakości Umiejętności 1. 2. Posługuje się przepisami prawnymi dotyczącymi rolnictwa ekologicznego Ocenia ekologiczny system produkcji roślinnej. Kompetencje społeczne 1. 2. Rozwiązuje postawione zadania w zespole. Akceptuje zasady kodeksu dobrej praktyki rolniczej. Wiedza Zamierzon e efekty kształcenia * Literatura podstawowa: Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej, 18. obowiązującej do zaliczenia danego przedmiotu 1, Klima K. 2006. Rolnictwo ekologiczne. MAAR Kraków 2, Tyburski J., Zakowska-Biemans S. 2007. Wprowadzenie do rolnictwa ekologicznego. SGGW Warszawa 3,Rozporzadzenie Rady Unii Europejskiej nr. 834 i 889 Literatura uzupełniająca: 15. Błażej J. 2011. Kompendium rolnictwa ekologicznego. Wyd. Uniwersytet Rzeszowski BILANS PUNKTÓW ECTS (obciążenie pracą studenta) Forma nakładu pracy studenta (udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie sprawozdania, itp.) Obciążenie studenta [h] Łączna liczba godzin, które student uzyskuje poprzez bezpośredni kontakt z nauczycielem akademickim 15 Łączna liczba godzin pracy własnej studenta koniczna dla realizacji zadań programowych przedmiotu 35 Sumaryczne obciążenie pracą studenta Punkty ECTS za moduł/przedmiot 50 2 Macierz efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) w odniesieniu do form zajęć numer EFEKT KSZTAŁCENIA Forma zajęć dydaktycznych 193 WIEDZA 1 Zna podstawowe techniki i technologie uprawy roli i roślin stosowane w rolnictwie ekologicznym pozwalające wykorzystać potencjał przyrody dla uzyskania plonu o wysokiej jakości * UMIEJĘTNOŚCI 1 Posługuje się przepisami prawnymi dotyczącymi rolnictwa ekologicznego * 2 Ocenia ekologiczny system produkcji roślinnej. * 1 Rozwiązuje postawione zadania w zespole. Akceptuje zasady kodeksu dobrej praktyki rolniczej. KOMPETENCJE SPOŁECZNE 2 * * 194 inne ... Zajęcia praktyczne Seminarium Konwersatorium Projekt Laboratorium Ćwiczenia Wykład efektu kształcenia