Elektroniczne Układy i Systemy Zasilania Wykład 6 Politechnika Śląska w Gliwicach Wydział Automatyki, Elektroniki i Informatyki dr inż. Ryszard Siurek Przetwornica jednotaktowa – przeciwsobna (ang. push-pull converter) T1 Uwe Ip1 Iw1 D1 L Cwe t1 T T2 t2T Dt Zp1 Zw1 Zp2 Zw2 Ip2 Iw2 D2 C R0 U0 t1 - czas załączenia T1 t2 - czas załączenia T2 Zp1 Zp2 Dt - czas przerwy pomiędzy impulsami sterującymi Zw1 Z w2 t1 t2 Zp1 Zp2 Up1 Up2 n Z w1 Z w2 Uw1 Uw2 przekładnia transformatora Analiza pracy przetwornicy jednotaktowej – przeciwsobnej Takt I T1 – włączony, D1-przewodzi, D2 -wyłączona L ID1 T1 IT1 D1 UT1 Zp1 Uwe Uwe Zp2 Zw1 Uwe U 1 n Uwe Zw2 n C R0 FM U0 IT1 UT2 Dt T1,T2 – wyłączony, D1-przewodzi, D2 -przewodzi T1 ID1 D1 IL L IT1 Uwe UT1 0 Zp1 Zw1 0 IM 0 Zp2 Zw2 0 D2 0 C ID2 UT2 R0 IL ID1 ID2 IM ID1 ID2 Uwe UT1 IT1 Zp1 T2 Uwe Zp2 UT2 ID1 D1 Zw1 Uwe U 1 n Uwe Zw2 n D2 t1 T U0 UT1 2Uwe Uwe Takt II T2 – włączony, D1-wyłączona, D2 -przewodzi T1 IT2 UT2 L C R0 U0 U1 IL Takt I Dt Takt II U0 Przedstawienie zjawisk w rdzeniu magnetycznym na krzywej magnesowania – zjawisko nasycenia Przetwornica jednotaktowa jednotranzystorowa Bs B T Bs H B T A M H H I Z lg Nasycanie rdzenia dla nieprawidłowo zaprojektowanego transformatora M BS -Bs -Bs iM(t) F M IM FMmax prąd magnesowania t prąd rozmagnesowania IMmax t1 A M Ip FM IM t iw* (t) t Przetwornica jednotaktowa przeciwsobna Bs B T Bs H A M H H I Z lg -Bs prąd magnesowania IMmax -Bs prąd przemagnesowania F M IM Fs FMmax Dt FMmax A M Nasycanie rdzenia przy niesymetrycznym sterowaniu tranzystorów t1 t2 M BS FM B T t1 t2 t1 > t2 Nasycenie rdzenia jako wynik niewłaściwego rozmagnesowania (przemagnesowania) transformatora FM B T Bs Nasycenie w wyniku niesymetrii w układzie przeciwsobnym S BS S t H Ip A M t H I Z lg Przetwornica jednotaktowa jednotranzystorowa M BS IT1 t -Bs IT2 t Przetwornica przeciwsobna Nasycenie rdzenia dławika wyjściowego B T IL Bs B0 I1 DB I0 DH H H0(I0) t A M H1(I1) Ip H0 I0 ZL lg -Bs t ls S lg Popularne odmiany przetwornicy przeciwsobnej Przetwornica półmostkowa Przetwornica mostkowa T1 Uwe T2 C1 T1 1 U we 2 Uwe D1 T3 D2 U0 T4 Takt I - włączony T1 i T4, dioda D2 przewodzi Dt - tranzystory wyłączone, obie diody przewodzą Takt II - włączony T2 i T3, dioda D1 przewodzi Cechy charakterystyczne: 1.Tylko jedno uzwojenie pierwotne 2.UTmax = Uwe 3.Skomplikowane sterowanie tranzystorów Struktura stosowana przy dużych mocach (powyżej 1 kW) D1 1 U we 2 C2 D2 U0 T2 Takt I - włączony T1, dioda D2 przewodzi Dt - tranzystory wyłączone, obie diody przewodzą Takt II- włączony T2, dioda D1 przewodzi Cechy charakterystyczne: 1. Tylko jedno uzwojenie pierwotne 2. UTmax = Uwe 3. Średnio skomplikowane sterowanie tranzystorów 4. Dwukrotnie większy prąd tranzystorów 5. Autokorekcja niesymetrii (C1, C2) Struktura stosowana przy średnich mocach (200W – 1000W) Porównanie podstawowych przebiegów po stronie wtórnej przetwornicy jednotranzystorowej i przeciwsobnej jednotranzystorowa (forward) U1 Uwe n IL(IC) t ΔIL' U0 Uwe n gdy g = 0,5 T U1 - U 0 t L przeciwsobna (push-pull) U1 Uwe n U0 IL(IC) t1 U0max 0,5 T Uwe n Dla takiego samego napięcia wyjściowego konieczna jest większa przekładnia „n”, a więc mniej zwojów po stronie wtórnej. U0max Mniejsza składowa zmienna prądu w dławiku wyjściowym i w kondensatorze. Porównanie przetwornicy jednotranzystorowej i przeciwsobnej jednotranzystorowa (forward) transformator magnesowany tylko w jedna stronę (I-sza ćwiartka) większy rdzeń transformatora maksymalne napięcie na tranzystorze UT > 2 Uwe pojedyncze uzwojenie wtórne większa liczba zwojów uzwojenia wtórnego (większa szczytowa wartość napięcia wtórnego) współczynnik wypełnienia ograniczony do 0,5 konieczny układ rozmagnesowania większe wartości indukcyjności dławika i kondensatora wyjściowego pojedynczy tranzystor przełączający prosty układ sterowania tranzystora większe wartości prądu skutecznego w kondensatorze wyjściowym przeciwsobna (push-pull) transformator magnesowany tylko w obie strony (I-sza i IV ćwiartka ) mniejszy rdzeń transformatora maksymalne napięcie na tranzystorze UT = 2 Uwe podwójne uzwojenie wtórne mniejsza liczba zwojów uzwojenia wtórnego (mniejsza szczytowa wartość napięcia wtórnego) współczynnik wypełnienia teoretycznie może osiągnąć wartość 1 mniejsze wartości indukcyjności dławika i kondensatora wyjściowego dwa lub więcej tranzystorów przełączających skomplikowany układ sterowania tranzystorów mniejsze wartości prądu skutecznego w kondensatorze wyjściowym