2) Choroby + HLA + grupy krwi - maciek - que-hiciste

2) Choroby + HLA + grupy krwi.doc
(96 KB) Pobierz
ZESPOŁY ABERRACJI CHROMOSOMOWYCH.
* Przyczyny aberracji chromosomowych.
Zaburzenia liczby autosomów i chromosomów są wynikiem nieprawidłowego rozdzielenia się (nondysjunkcji)
pary chromosomów lub chromatyd siostrzanych w anafazie mejozy. Nondysjunkcja może zachodzić również
podczas mitozy i prowadzi wówczas do powstawania kariotypów mozaikowych. Przyczyną nondys. jest
starzenie się i niewydolność enzymatyczna komórek. Wzrost częstości występowania aberracji strukturalnych
chromosomów somatycznych występuje natomiast częściej u osób narażonych na środowiskowe czynniki
genotoksyczne.
* Aspekty kliniczne aberracji chromosomowych.
Przy opisie zespołów aberracji używa się nazewnictwa stosowanego w dysmorfologii. Cecha dysmorficzne to
taka zmiana cechy somatycznej, której charakter przekracza zakres obserwowany w populacji osób
zdrowych.
* Zespoły aberracji liczbowych chromosomów somatycznych.

Zespół Downa
Występuje z częstością 1:700 urodzeń. Przyczyną zespołu Downa jest dodatkowy
chromosom 21 pary. Nondysjunkcja zachodzi najczęściej w pierwszym podziale
mejotycznym u matek(80%). Ponad 60% ulega samoistnemu poronieniu.
Cechy fenotypowe: skośne ustawienie szpar powiekowych, obniżone napięcie mięśniowe,
opuszczone kąciki ust, szeroka przestrzeń między I i II palcem stopy, otwarte usta,
zapadnięty grzbiet nosa, krótkogłowie, wąskie podniebienie, krótka szyja, zmarszczka
nakątna, bruzda poprzeczna na dłoni („małpia bruzda”), plamki Brushfielda na tęczówce;
upośledzenie umysłowe, wzrost do 150cm, średnia długość życia wynosi 35-40 lat, wysoka
zachorowalność na ostrą białaczkę i Alzheimera, mężczyźni są bezpłodni.

Zespół Pataua
Występuje z częstością 1:8000-10000 urodzeń. Przyczyną jest dodatkowy chromosom 13
pary. (Kariotypy 47,XX,+13 i 47,XY,+13). Duży odsetek ciąż ulega samoistnemu poronieniu.
Cechy dysmorficzne: mikrocefalia(czaszka do 1149cm ), ubytki skóry na głowie, wystające
czoło, rozszczep wargi i podniebienia, wady gałek ocznych, hipoteloryzm(mniejsza od
oczekiwanej odległość pomiędzy źrenicami), nisko osadzone uszy, anomalie palców, wady
rozwojowe nerek, serca, macicy; anomalie w budowie anatomicznej mózgu, wodogłowie,
hipotonia mięśniowa i głuchota, hiperglutynacja jąder granulocytów.
3
Jest zależność między częstością wyst. zespołu, a wiekiem matki. 70% nie przeżywa 6
miesięcy. 10% przeżywa rok.

Zespół Edwarda
Uwarunkowany Trisomia 18 chromosomu (47,XX,+18 lub 47,XY,+18). Występuje z
częstością 1:5000 urodzeń. Duży wypływ na wystąpienie aberracji ma wiek matki.
Cechy: niska waga urodzeniowa, małogłowie, wystająca potylica, mała bródka, nisko
osadzone i zniekształcone małżowiny uszne, hiperteloryzm, zmarszczka nakątna, krótka
szyja z widocznym fałdem skórnym, zniekształcenie stóp (tzw. stopa cepowata z wystającą
kością piętową, krótkim paluchem i zrostami palców). Wady serca, nerek, przewodu
pokarmowego, niedorozwój zewnętrznych narządów płciowych u dziewczynek i niezstąpienie
jąder u chłopców.
30% noworodków ginie w okresie noworodkowym, 10% przeżywa rok.

Trisomia chromosomu 8
Jest wynikiem aberracji de novo. Charakteryzuje się średnim zahamowaniem wzrostu,
zaburzeniami w budowie twarzoczaszki i anomaliami kostno-stawowymi. W obrębie głowy
obserwuje się wysokie czoło i małą cofniętą żuchwę, małżowiny uszne duże i odstające oraz
nisko osadzone, nos duży i zadarty, hiperteloryzm, zez, skrzywienia kręgosłupa, nadliczbowe
kręgi i żebra, rozszczep kręgów i brak rzepki, wodonercze, spodziectwo i niezstąpienie jąder,
pogłębione bruzdy w obrębie skóry dłoni i stóp, niewielkie upośledzenie umysłowe.
* Wybrane zespoły delecji chromosomowych.

Zespół Wolfa-Hirschhorna
Występuje z częstością 1:50000 żywo urodzonych. Przyczyną jest Delecja terminalna części
krótkiego ramienia chromosomu 4. Miejscem pęknięcia jest region 4p16.3. Skrócony zapis
aberracji to 46,XY,del(4)(p16.3) / 46,XX,del(4)(p16.3). Występują także inne aberracje
chromosomu 4 tj: translokacja, delecja interstycjalna ramienia krótkiego, chromosom
pierścieniowy.
Upośledzenie umysłowe, małogłowie, zaburzenia wzrastania, hiperteloryzm, niedorozwój
żuchwy, duże uszy, skolioza, zaburzenia budowy narządów płciowych, szeroki „dziobiasty”
nos, wady serca, padaczka, zez.

Delecja krótkich ramion chromosomu 5 (zespół cri du chat – „miałczenie kota”)
Występuje 1:50000-100000. Miejsce pęknięcia 5p15. 46,XX,del(5)(p15).
Dysmorficzne cechy w obrębie twarzoczaszki zmienne z wiekiem. U niemowląt występuje
małogłowie i okrągła twarz, gałki oczne szeroko rozstawione, zez zbieżny, małe małżowiny
uszne i nisko osadzone. U dzieci powiększenie żuchwy wydłużenie czaszki. Płacz noworodka
przypomina miałczenie kota, brak mowy, zaburzenia rozwojowe mózgowego obszaru mowy,
ośrodka Broca, opóźniony rozwój psychoruchowy.

Delecja długich ramion chromosomu 13
Delecja interstycjalna chromosomu 13 (13q14-q22). 46,XX,del(13)(q14q22).
Mikrocefalia, zniekształcenie twarzoczaszki(głowa kształtu trójkątnego, zaburzenie rozwoju
komór mózgowia, hiperteloryzm i małoocze, wąskie szpary powiekowe, zmarszczka
nakątna, wady tęczówki i zaćma. Grzbiet nosa jest szeroki, małżowiny duże i nisko położone,
szyja krótka. Zarośnięcie odbytu, spodziectwo, wnętrostwo, zaburzenia budowy moszny,
wrodzone zwichnięcie stawów biodrowych, stopy końsko-szpotawe. SIATKÓWCZAK.
* Wybrane zespoły mikrodelecji.

Zespół Prasera-Williego
1-10000-15000. Delecja interstycjalna 15q11-q13 pochodzenia ojca. 46,XX,del(15)(q11q13).
20% przypadków to uniparentalna disomia matczyna. Mała szansa powtórki przy next ciąży.
Hipotonia mięśniowa, słabe ruchy płodu i brak postępu porodu, brak odruchu ssania,
trudności w karmieniu, opóźniony rozwój psychoruchowy, wnętrostwo, nadmierne łaknienie,
dysmorfia twarzowa (wąskie czoło, skośne szpary powiekowe, zez, małe trójkątne usta
(rybie). 3-5lat – hipopigmentacja skóry i włosów, niski wzrost, małe dłonie, delikatne palce,
małe stopy, otyłość, cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, skoliozy, hipogonadyzm, bezpłodność.

Zespół Angelmana (zespół szczęśliwej kukiełki)
1:25000. Delecja interstycjalna 15q11-q13 pochodzenia matczynego. 46,XX,del(15)(q11q13).
W 3-5% przypadków uniparentalna disomia ojcowska, 8% to imprinting genowy. Przyczyną
jest mutacja genu podobnego do genu UBE3A.
Trudność w ssaniu, krótkogłowie i małogłowie, dysmorfia twarzy, szeroko i głęboko osadzone
gałki oczne, duże usta z wąską wargą górna, duża żuchwa z zaznaczonym prognatyzmem,
opóźniony rozwój psychoruchowy, zaburzenia chodu, drgawki, zmiany atroficzne w mózgu.

Zespół DiGeorge
Rzadki, mikrodelecja ramion długich chromosomu 22. 46,XX,del(22)(q11.21q11.23).
Noworodki o niskiej wadze urodzeniowej, rozszczep podniebienia, małe szpary powiekowe,
hiperteloryzm, antymongoidalne ustawienie szpar powiekowych, małe rybie usta i
czworokątny czubek nosa, wrodzone wady serca i brak grasicy, brak limfocytów T – infekcje
wirusowe i grzybicze. Hipokalcemia.
* Zespoły aberracji chromosomów płciowych.

Zespół Turnera
1:3000 dziewczynek. Monosomia chromosomu X, często w wyniku błędu spermatogenezy.
Dużo poronień. 45X lub mozaiki 45,X/ 46,XX, 45X/47,XXX, 45,X/46,XX/47,XXX lub izochrom
osom ramienia długiego 46,X,i(Xg)
Klasyczny zespół: zaburzenie wzrastania, specyficzny genotyp morfologiczny, różne wady
narządów wewnętrznych, pierwotna niewydolność jajników oraz specyficzny fenotyp rozwoju
i zachowania (wg Midro)
- normalna waga urodzeniowa, brak skoku pokwitaniowego, niski dorosły (monosomia
segmentów terminalnych Xp
- obrzęki limfatyczne grzbietu rąk i stóp, wysokie czoło, szeroka nasada nosa, szerokie
szpary powiekowe, hiperteloryzm i zmarszczka nakątna, krótka szyja parzysty fałd skóry
rozciągający się od wyrostka sutkowatego kości klinowej do wyrostka kruczego łopatki =
płetwiastość szyi
- nie u wszystkich! Zwężenie łuku aorty, skrócenie IV kości śródręcza (objaw Archibalda),
wypustki kostne na kłykciach piszczeli (objaw Kosowicza), wady zgryzu, wady nerek
- niewydolność jajników
- trudności uczenia się, dysleksja, IQ w normie, słabe z matmy

Zespół Turnera z kariotypem 45,X/46,XX; 45,X/46,XX/47,XXX lub 45,X/47,XXX
Objawy kliniczne mniej nasilone, brak dysmorfia w obrębie twarzy, oczy duże otoczone
bujnymi rzęsami i brwiami, zaznaczona talia i okrągłe biodra, czasami rosną piersi i jest
miesiączka.

Zespół kobiety 47,XXX
„p”
1:1000. Nondysjunkcja w 1-2 podziale mejotycznym u mężczyzny, wzrost i budowa
prawidłowa, czasami upośledzenie w stopniu lekkim, wczesna menopauza, zaburzenia
miesiączkowania częściej niż u kobiet zdrowych

Zespół Kinefeltera
„p”
1:1000. Obecność dodatkowego chromosomu X u osoby płci męskiej. 47, XXY czasami
mozaika bardzo rzadko więcej chrom. X. Objawy dopiero przy okresie dojrzewania.
Wysoki wzrost, twarz o słabym zaroście, chłopięcy wygląd, linia włosów na czole półkolista
bez łysienia skroniowego, wydłużone kończyny dolne, sylwetka kobieca, ginekomastia, skąpe
owłosienie pachowe i łonowe typu żeńskiego. Małe obniżenie IQ.

Zespół Kinefeltera z kariotypem 46,XY/47,XXY
Cechy mniej nasilone, wzrost normalny, zarost na twarzy, owłosienie klatki piersiowej, typ
męski owłosienia łonowego oraz łysienie skroniowe. Zanik jąder -> azoospermia i
bezpłodność.

Zespół Kinefeltera z kariotypem 48,XXXY lub 49,XXXXY
Wszystkie normalne cechy zespołu + wady serca układu kostnego, nerek i naczyń oraz
dymorfizm (zrost części bliższej promieniowej z k. łokciową. Zwiększony niedorozwój
umysłowy.

Mężczyźni z kariotypem 46,XX
„p”
1:20000. Translokacja części Yp11.2 lub całego chromosomu Y na ramię krótkie
chromosomu X (Xp22.3), obecność genu SRY na ramieniu krótkim jednego z chromosomów
X lub utrata chromosomu Y w kom. Zarodka o kariotypie 47,XXY lub mutacja genu
związanego z różnicowaniem płciowym umiejscowionego na chromosomie X lub
autosomach.
Objawy podobne do z. Kinefeltera, tylko jest niski wzrost do 170cm, proporcje ciała
prawidłowe, hipogonadyzm (10%), ginekomastia, azoospermia, bezpłodność

Zespół mężczyzny 47,XYY
„p”
1:1000. Wysoki wzrost (190cm), typowo męska budowa, szybki wzrost, powikłania po
trądziku w postaci zmian bliznowatych na skórze twarzy i pleców, nadmierna agresja, płodni i
mają zdrowe potomstwo, przewaga długości kości śródręcza nad paliczkami.
* Zespoły zaburzeń rozwoju cielesno-płciowego uwarunkowane genetycznie

Pojęcie płci i geny odwrócenia płci
Geny odpowiedzialne za odwrócenie płci zlokalizowane są na autosomach i chromosomie X.
Mutacje w genie SRY (na chromosomie Y) wykrywane u zaledwie 10-15% kobiet z odwróceniem
płci.
- płeć chromosomalna – określana rodzajem chromosomów płciowych
- płeć chromatynowa – określa ją obecność 1 ciałka Barra (n=X-1) w jądrach prawidłowych
komórek u
kobiet i obecność 1 ciałka Y (n=Y) w jądrach prawidłowych kom. u mężczyzn
- płeć gonadalna – wyznaczana przez gonady (jądra i jajniki)
- płeć hormonalna – uwarunkowana rodzajem i ilością hormonów płciowych i proporcją stężenia
androgenów i estrogeów
- płeć somatyczna (fenotypowa) – określona rozwojem wewnętrznych i zewnętrznych narządów
płciowych oraz wygląd zewnętrzny
- płeć metrykalna – ustalana u nowowrodków na podstawie narządów płciowych
- płeć psychiczna – poczucie przynależności płciowej
Poczucie przynależności do płci determinuje różnicowanie płciowe mózgu, do sfer płciowych
należy jądro przedwzrokowe przyśrodkowe podwzgórza; zależy od steroidów płciowych,
czynników endogennych i środowiskowych. Całkowite odwrócenie płci psychicznej i
zdecydowaną dążność do okazania tego wobec otoczenia nazywamy transseksualizmem.
Wpływ na fenotym mają: gen kodujący powstawanie hormonu anty-Mullera (AMH) na
chromosomie 19, gen receptor dla AMH (AMH-R) na chromosomie 12, gen kodujący 5-αreduktazę steroidową na chromosomie 2p23
* Zespoły dysgenezji gonad

Czysta dysgenezja gonad z kariotypem 46, XY (zespół Swyera)

Czysta dysgenezja gonad z kariotypem 46, XX

Mieszana dysgenezja gonad z kariotypem 45,X/46,XY
* Obojnactwo rzezkomo męskie

Zespół niewrażliwości na androgeny
* Obojnactwo rzekomo żeńskie

Obojnactwo rzekomo żeńskie pochodzenia nadnerczowego
* Obojnactwo prawdziwe
DZIEDZICZENIE JEDNOGENOWE U CZŁOWIEKA
* Wybrane choroby i zespoły dziedziczące się autosomalnie dominująco

Achondroplazja
1:15000-77000, autosomalnie z pełną penetracją i małą zmiennością ekspresji. Gen zlokalizowany w
chromosomie 4 (4p16.3) – gen receptora czynnika wzrostu fibroblastów FGFR3. W nukleotydzie
1138 zachodzi tranzycja G>A lub trans wersja G>C. Ze zmiany wynika zamiana glicyny na argininę w
pozycji 380 białka.
Skrócenie kończyn, mikromelia, szpotawe kolana, ograniczenie prostowania stawu łokciowego,
nadmierna lordoza lędźwiowa, duża głowa, charakterystyczna twarz z wypukłym czołem i zapadniętą
nasadą nosa, normalny rozwój umysłowy. Mutacja de Novo rośnie z wiekiem ojca.

Zespół Marfana
1:10000. Gen FBN1 zlokalizowany w 15q21.1. Wysoka penetracja i zmienna ekspresja. 25% de
Novo. Gen koduje fibryllinę, skutkiem mutacji jest defekt tkanki mezenchymalnej powodujący zmiany
w układzie kostno-stawowym w układzie krążenia i gałkach ocznych.
Nadmierny wzrost kości, co zaburza stosunek długości tułowia do kończyn dolnych, nadmiernie
długie palce rąk i stóp, klatka kurza lub lejkowata, skóra nadmiernie elastyczna, podwichnięcie
soczewki, krótkowzroczność, wady wrodzone serca, tętniaki aorty, wypadanie płatka zastawki
mitralnej i przepukliny

Nerwiakowłokniakowatość
Choroba heterogenna, dwie postaci NF-1 i NF-2. Gen NF-1 (17q11.2) odpowiedzialny za chorobe
Recklinghausena jest autosomalny dominujący, pełna penetracja i zmienna ekspresja. Delecje de
Novo najczęściej ojcowskie. Obniżony poziom produktu tego genu (neurofibromiany) sprzyja
rozwojowy nowotworów. 1:3500.
Zmiany barwnikowe określane jako plamy koloru kawy z mlekiem, liczne guzki wywodzące się z
nerwów obwodowych, włókniaki i nerwiakowłókniaki oraz glajaki nerwu wzrokowego, niedorozwój
umysłowy i padaczka.
Gen NF-2 znajduje się w chromosomie 22 (22q12.2) autosomalny dominujący z pełną penetracją.
1:35000-40000. Produktem genu NF-2 jest merlina > powstawanie nerwiaków osłonkowych nerwu
słuchowego i oponiaków rdzenia, a także zmętnienei soczewek. (objawy w II dekadzie życia)

Siatkówczak
1:20000. Nowotwór gałki ocznej u dzieci. Mikrodelecja w regionie 13q14.1 lub mutacja genu Rb
zlokalizowanego w tym regionie. Gen ma 27 eksonów i aktywność supresorową, a kodowane przez
niego białko wiąże czynnik transkrypcyjny E2F. Zmutowany gen jest dziedziczony lub powstaje de
Novo.

Choroba Huntingtona
4-7:10000. Gen HD w 4p16.3, składa się z 67 eksonów koduje białko huntingtinę. Dziedziczenie
autosomalne dominujące jako wynik niestabilnej liczby powtórzeń sekwencji nukleotydowej CAG na
końcu 5’ genu kodującego huntingtynę. Wykazuje ancypację (wyst. choroby w coraz młodszym wieku
w kolejnych pokoleniach).
IV dekada życia: zanik neuronów w jądze ogoniastym i w skorupie oraz dużych neuronów gałki
bladej, zaburzenia hiperkinezy, zaburzenia mowy, otępienie umysłowe i charłactwo fizyczne, W
czasie snu objawy pląsawicy ustają. Pełna zależna od wieku penetracja.
* Wybrane choroby dziedziczące się autosomalnie recesywnie

Fenyloketonuria
1:10000. Przyczyną jest brak enzymu hydroksylazy fenyloalaninowej (12q24.1). Następują częściowe
delecje genu i mutacje punktowe. Brak szlaków metabolicznych dla fenyloalaniny i tryptofanu.
Postępuje otępienie umysłowe, zahamowanie syntezy melanin, uporczywe wymioty, mysi zapach
moczu (kwas o-hydroksy-fenylooctowy), wzrost napięcia mięśniowego, niemożnośc chodzenia i
mówienia, napady padaczkoe, siedzenie na skrzyżowanych nogach i kiwanie tułowia do przodu i tylu.
Wykrywanie testem Gurthiego, z użyciem chlorku żelazowego wykrywającego w moczu obecność
kwasu fenylopirogronowego

Albinizm
1:10000. Jest to blok metaboliczny przemiany tyrozyny, spowodowany mutacją genu kontrolującego
syntezę monooksygenazy monofenolowej i oksydazy katecholowej (tyronaza) = zahamowanie
syntezy melanin

Alkaptonuria
1:200000, brak 1,2-dioksygenazy homogenetyzynianowej, kwas homogentyzynowy nie ulega
dalszym przemianom i jest wydalany z moczem.
Mocz ciemnieje na powietrzu. II-III dekada życia, występuje ochronoza (ciemnienie chrząstek
sćięgien i więzadeł > stany zapalne i zwyrodnienia)

Mukowiscydoza
1:2500 w Europie Północnej, u rasy czarnej 1:17000, u żółtych 1:90000. Gen CTFR znajduje się na
chromosomie 7q31-q32 (27 eksonów). Białko CTFR, zwane błonowym regulatorem przewodnictwa
specyficzny dla mukowiscydozy, pełni rolę w regulacji funkcji kanału chlorkowego w komórkach
nabłonkowych dróg oddechowych i gruczołów wydzielania zewnętrznego.
Składa się z domen! Centralną pozycję zajmuje domena regulacyjna, a po jej obu stronach znajdują
się domeny wiążące nukleotydy i domeny śródbłonkowe (TM1 do TM12). Przepływ jonów jest
regulowany przez domeny cytoplazmatyczne białka: dwie domeny wiążące nukleotydy NBD1 i NBD2
i domenę regulacyjną. Mutacja genu powoduje stałe zamknięcie kanałów chlorkowych.
W genie CTFR występują zmiany sensu, nonsensowne, małe delecje i insercje oraz nieprawidłowe i
nieprawidłowe składanie mRNA. Najczęściej Delecja trzech nukleotydów w eksonie 10 (mutacja
ΔF508 w domenie NBD1 – ...
Plik z chomika:
que-hiciste
Inne pliki z tego folderu:

1) DNA (budowa + ekspresja) i regulacja ekspresji.doc (110 KB)
 GMO - Adam Czarny.ppt (6214 KB)
 2) Choroby + HLA + grupy krwi.doc (96 KB)
 3) Nowotwory + Immunologia.doc (28 KB)
 GMO - biotechnolog.pdf (2018 KB)
Inne foldery tego chomika:



Zgłoś jeśli naruszono regulamin







Strona główna
Aktualności
Kontakt
Dla Mediów
Dział Pomocy
Opinie
Program partnerski




Regulamin serwisu
Polityka prywatności
Ochrona praw autorskich
Platforma wydawców
Copyright © 2012 Chomikuj.pl
egzamin
Genetyka
Parazytologia