Mnożenie i dzielenie liczb w zakresie 100. Porównywanie ilorazowe 1. Cele lekcji a) Wiadomości Uczeń: wie, co to znaczy tyle razy więcej, tyle razy mniej, umie zapisać formułę matematyczną na porównywanie ilorazowe. b) Umiejętności Uczeń: porównuje wielkości liczb, zapisuje działania na porównywanie ilorazowe, rozwiązuje zdania tekstowe, uzupełnia grafy. b) Postawy Uczeń bawi się zgodnie z ustalonymi zasadami. 2. Metoda i forma pracy Metody: czynnościowa. Formy: praca zbiorowa, praca indywidualna. 3. Środki dydaktyczne Hanisz J., Wesoła szkoła. Kształcenie zintegrowane w klasie 2. Matematyka. Część 3, WSiP, Warszawa 2004. (KM) Lizaki cyfrowe, fasolki, kubeczki po Monte i inne liczmany 20 papierowych pisanek na tablicę magnetyczną, magnezy Karty pracy (załącznik 1 i 3) Kartoniki do prezentacji sposobu obliczeń z wykorzystaniem porównywania ilorazowego (5, 3, 15, tyle pomalował Tomek, tyle razy więcej pomalowała mama, tyle pomalowała mama) (załącznik 2) 4. Przebieg lekcji 1. Rachunek pamięciowy. Wskazywanie wartości iloczynów i ilorazów podanych przez nauczyciela na lizakach cyfrowych. Mnożenie i dzielenie liczb – Pisankowy łańcuszek matematyczny (załącznik 1). 2. Wypełnienie danych czasowych w nagłówku karty pracy (data, pora roku, długość dnia) (KM 15). 3. Porównanie długości dnia, w którym odbywają się zajęcia z długością pierwszego dnia wiosny. - Ile godzin trwał dzień w pierwszym dniu wiosny? - O ile dłuższy jest dzień dzisiejszy od pierwszego dnia wiosny? - O ile krótszy był dzień 21 marca od dnia dzisiejszego? Przygotowanie do porównywania ilorazowego. 4. Nauczyciel podaje treść zadania: Tomek pomalował 5 jajek, a mama 3 razy więcej. Ile jajek pomalowała mama? i umieszcza na tablicy magnetycznej napisy TOMEK i MAMA. Wybrane dziecko układa tyle jajek, ile pomalował Tomek. Dzieci odpowiadają na pytanie nauczyciela: Ile razy więcej jajek pomalowała mama? Chętne dzieci podejmują próbę zaprezentowania sposobu ułożenia na tablicy jajek, które pomalowała mama. Nauczyciel kieruje pracą dzieci tak, by w końcu ułożyły 3 grupy po 5 jajek. Usystematyzowanie przez nauczyciela sposobu obliczeń związanych z porównywaniem ilorazowym (załącznik 2) i zapis na tablicy formuły matematycznej: 5 3 = 15. 5. Analiza zadania 1 KM 15. Obliczenie ile razy więcej kurcząt znajduje się po prawej stronie. Uzupełnienie grafów. 6. Analiza sytuacji przedstawionej w zadaniu 2 KM 15. Ustalenie sposobu obliczenia liczby palm 3 razy mniejszej od przedstawionej z lewej strony. Uzupełnienie grafów. Zapisanie formuły matematycznej. 7. Obliczanie i wpisywanie liczb 3 i 6 razy większych oraz 3 i 7 razy mniejszych od podanych z wykorzystaniem dostępnych w klasie liczmanów (zadanie 3 i 4 KM 15). Zabawa ze śpiewem Ojciec Wergiliusz. 8. Wergiliusz wykonuje kilka (do 10) ruchów. Dzieci naśladując go wykonują 2 razy więcej ruchów. 9. Ćwiczenia doskonalące technikę porównywania ilorazowego. Wskazywanie na lizakach cyfrowych liczb 5 razy większych od podanych przez nauczyciela. Wskazywanie na lizakach cyfrowych liczb 8 razy mniejszych od podanych. Dobieranie w pary liczb 8 razy większych (załącznik 3). 10. Rozwiązywanie zadań tekstowych uwzględniających porównywanie ilorazowe (zadanie 5 i 6 KM 15). Analiza treści zadania. Wyodrębnienie danych poprzez podkreślenie ich w treści zielonym kolorem oraz szukanych kolorem czerwonym. Ustalenie sposobu rozwiązania. Obliczenia typu: tyle razy więcej i udzielenie pisemnej odpowiedzi. 11. Zabawa Milczek. Nauczyciel wskazuje na lizakach cyfrowych po dwie liczby. Dzieci wskazują, również na lizakach, liczbę mówiącą, ile razy większa jest druga liczba podana przez nauczyciela od pierwszej. Wszyscy milczą. Po przerwaniu milczenia nauczyciel omawia poprawność wykonania przez dzieci zadania. 5. Bibliografia 1. Hanisz J., Wesoła szkoła. Kształcenie zintegrowane w klasie 2. Matematyka. Część 3, WSiP, Warszawa 2004. 2. Źródło rys.: http://office.microsoft.com/clipart 6. Załączniki a) Karta pracy ucznia załącznik 1 Wpisz w pisanki wyniki mnożenia lub dzielenia. 6 :4 :3 2 9 6 załącznik 2 3 (tyle razy więcej jajek pomalowała mama) 5 tyle jajek pomalował Tomek załącznik 2 Liczby jednocyfrowe połącz w pary z liczbami osiem razy większymi. 15 tyle jajek pomalowała mama 9 48 7 64 56 6 72 4 8 32 b) Zadanie domowe Dla chętnych zadanie z kangurkiem. 7. Czas trwania lekcji 45 minut 8. Uwagi do scenariusza Scenariusz zajęć matematycznych Mnożenie i dzielenie liczb w zakresie 100. Porównywanie ilorazowe jest przeznaczony do realizacji w klasie II nauczania zintegrowanego, pracującej z podręcznikiem J. Hanisz, Wesoła szkoła. Kształcenie zintegrowane w klasie 2. Matematyka.