1. Przedmiot: BUDŻETOWANIE W CONTROLLINGU 2. Wymagania wstępne: zaliczone przedmioty: Podstawy rachunkowości, Rachunkowość finansowa, Rachunek kosztów, Rachunkowość zarządcza, Sprawozdawczość i analiza finansowa, normy prawne: ustawa o rachunkowości, ustawa Kodeks Spółek Handlowych, ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawa o podatku od towarów i usług i podatku akcyzowym 3. Forma: Forma Liczba godzin Semestr Rok studiów Punkty ECTS Wykłady 30 VII IV 4. Prowadzący: Dr hab. Andrzej Kardasz Prof. AE tel. 3-680-405, 3-680-422; nr pokoju: 510; budynek "Z" 5. Program przedmiotu: Istota i cele budżetowania. Miejsce budżetowania kosztów w zintegrowanym systemie planów krótkookresowych. Budżetowanie jako podstawa funkcjonowania controllingu Kryteria rozróżniania i rodzaje budżetów. Metody budżetowania. Etapy budżetowania. Rodzaje budżetów kosztów. Sprawozdawczość z wykonania budżetów. Kontrola wykonania budżetów, Systematyka odchyleń. Analiza odchyleń i jej wykorzystania 6. Metodyka zajęć: zajęcia prowadzone w formie wykładu 7. Cel dydaktyczny przedmiotu: wiadomości: Różne obszary aktywności generują sobie właściwe wpływy i wydatki pieniądza, koszty i przychody, są one podstawą osiągania wyników i w konsekwencji razem tworzą nową strukturę majątku i jego źródeł. Zwłaszcza powstawanie kosztów nie może dokonywać się żywiołowo, lecz musi być poddane dyscyplinie i racjonalizacji. Służy temu planowanie (budżetowanie) kosztów, które stanowi integralną część stosowanego systemu opracowania budżetu. Zintegrowane planowanie pozwala koordynować działania jednostek organizacyjnych wydzielonych w ośrodki odpowiedzialności za rezultaty określonych procesów gospodarczych. Powstawanie zintegrowanego planu wymaga zapewniania warunków organizacyjnych, technicznych i szeregu innych, które są modyfikowane pod wpływem zmian w otoczeniu oraz w podmiocie planującym. Stąd powstaje zapotrzebowanie na wiedzę o tym, jak w trybie ex ante ujmować: przychody i koszty, wpływy i wydatki pieniądza, wyniki finansowe, zmiany stanu składników majątku i ich źródeł. umiejętności: tworzenia planistycznych wielkości kosztowych i wynikowych, strumieni pieniężnych oraz stanów aktywów i pasywów, zestawiania budżetów cząstkowych według różnych metod budżetowania (przyrostowe, od zera, kroczące), integracji budżetów cząstkowych w budżet wiodący, zbierania rzeczywistych wielkości kosztowych oraz wynikowych korzystania z informacji o przewidywanych (planowanych) i rzeczywistych kosztach działalności korzystania z informacji o przewidywanych (planowanych) i rzeczywistych wynikach korzystania z informacji o przewidywanych (planowanych) i rzeczywistych strumieniach pieniądza, sporządzania sprawozdań z wykonania budżetów, oceny wykonania budżetów cząstkowych i wiodącego 8. Forma zaliczenia: Egzamin: Egzamin pisemny po semestrze letnim, obejmujący przedmioty bloku "Controlling" tzn. "Budżetowanie w controllingu" - semestr zimowy oraz "Controlling operacyjny" semestr letni. Egzamin jest trzyczęściowy i obejmuje sprawdzenie: a) wiedzy z zakresu budżetowania - opanowanej w semestrze zimowym, b) wiedzy z zakresu controllingu operacyjnego - opanowanej w semestrze letnim, c) umiejętności z zakresu budżetowania i controllingu operacyjnego - nabytych w ciągu obu semestrów realizacji bloku "Controlling" 9. Literatura podstawowa: Praca zbiorowa pod red. Nowak E.: Budżetowanie kosztów przedsiębiorstwa, ODDK Gdańsk 2002 Praca zbiorowa pod red. Nowak E.: Rachunkowość w zdecentralizowanym przedsiębiorstwie, PWE, Warszawa 2001 Nowosielski S.: Centra kosztów i centra zysku w przedsiębiorstwie, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. O. Langego we Wrocławiu, Wrocław 2001 Jaruga A., Nowak W., Szychta A.: Rachunkowość zarządcza Koncepcje i zastosowania, "Absolwent" Łódź 1999 (Rozdziały: 12,13, 14) Drury C.: Rachunek kosztów, PWN Warszawa 2000 (Rozdziały: 12,13, 15) 10. Wydział- ZiI Rodzaj studiow- dzienne Kierunek – FiB Specjalność - RiA