pr 8 2017 - e

advertisement
Rachunkowość
Dr Krzysztof Jonas
Wykład 9
Pozostałe elementy sprawozdawczości
finansowej.
Składniki sprawozdawczości finansowej.
•
•
•
•
•
•
•
•
Sprawozdanie finansowe składa się z:
- bilansu
- rachunku zysków i strat
- informacji dodatkowej
Oraz
- rachunku przepływów pieniężnych *
- zestawienia zmian w kapitale własnym *
* jednostki poddawane badaniu
Które jednostki poddawane są badaniu?
• Badaniu podlegają roczne sprawozdania finansowe grup
kapitałowych oraz kontynuujących działalność:
• - banków, zakładów ubezpieczeń oraz zakładów
reasekuracji
• - spółdzielczych kas oszczędnościowo- kredytowych
• - jednostek działających na podstawie przepisów o
obrocie papierami wartościowymi oraz przepisów o
funduszach inwestycyjnych
• - jednostek działających na podstawie przepisów o
organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych
• - krajowych instytucji płatniczych i instytucji pieniądza
elektronicznego
Które jednostki poddawane są badaniu?
• - spółek akcyjnych z wyjątkiem będących na dzień
bilansowy w organizacji,
• - pozostałych jednostek, które w poprzedzającym
roku obrotowym spełniły co najmniej dwa warunki:
• 1) średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na
pełne etaty wyniosło co najmniej 50 osób
• 2) suma aktywów bilansu na koniec roku
obrotowego stanowiła równowartość w walucie
polskiej co najmniej 2.500.000 euro
• 3) przychody netto ze sprzedaży towarów i
produktów oraz operacji finansowych za rok
obrotowy stanowiły równowartość co najmniej
5.000.000 euro
Terminy sporządzania sprawozdań finansowych.
• Sprawozdania sporządza się na dzień zamknięcia ksiąg
oraz na inny dzień bilansowy.
• W myśl UoR jest to:
• 1. dzień kończący rok obrotowy
• 2. dzień zakończenia działalności w tym również dzień
sprzedaży lub zakończenia likwidacji czy postępowania
upadłościowego
• 3. dzień poprzedzający zmianę formy prawnej
• 4. dzień poprzedzający dzień podziału lub połączenia
jednostek
Terminy sporządzania sprawozdań finansowych.
• 5. dzień połączenia lub przejęcia – jednostka
przejmowana
• 6. dzień poprzedzający dzień postawienia w stan
likwidacji lub upadłości
• 7. inny dzień bilansowy określony przepisami
• Księgi powinny zostać zamknięte nie później niż 3 m-ce
od dnia zaistnienia tych zdarzeń.
• Zamknięcie ksiąg oznacza nieodwracalne wyłączenie
możliwości dokonywania zapisów księgowych w tych
księgach.
• Sprawozdanie finansowe sporządza się w języku polskim
i w walucie polskiej.
• Dane liczbowe można zaokrąglać do tysięcy złotych jeśli
to nie zniekształca prawdziwego i wiernego obrazu
jednostki.
Cechy informacji zawartych w sprawozdaniach
finansowych.
• 1. Rzeczowość – informacje użyteczne w
podejmowaniu decyzji
• 2. Zrozumiałość – najprostsza forma
+
objaśnienia
• 3. Wiarygodność – zapewnienie wiarygodności
• 4. Kompletność – całościowy obraz jednostki
• 5. Obiektywizm – wolne od stronniczości
• 6. Aktualność – dostarczenie w odpowiednim
czasie
• 7. Porównywalność – wymaga spójności
stosowania zasad rachunkowości, istotne przy
podejmowaniu decyzji
Rachunek przepływów pieniężnych
Cash Flow.
RPP – CF Cel sporządzania
• Celem CF jest dostarczanie informacji na temat
zaistniałych zmian w środkach pieniężnych i ich
ekwiwalentach (ich faktycznych wpływów i
wydatków).
RPP - CF
• RPP przedstawia informacje o przepływach
pieniężnych zaistniałych w okresie w podziale na:
• - działalność operacyjną,
• - działalność inwestycyjną
• - działalność finansową.
• RPP sporządza się metodą pośrednią i metodą
bezpośrednią.
RPP - CF
• Działalność operacyjna – podstawowy rodzaj
działalności oraz inne niezaliczone do działalności
inwestycyjnej i finansowej
• Przepływy pieniężne z działalności operacyjnej są
głównie skutkiem zdarzeń ujmowanych w r. z. i s.
• Działalność inwestycyjna – nabywanie lub
zbywanie składników aktywów trwałych i
krótkoterminowych aktywów finansowych oraz
związane z nimi pieniężne koszty i korzyści.
RPP - CF
• Przepływy pieniężne z działalności inwestycyjnej
wskazują na zakres poniesionych nakładów
mających służyć wytwarzaniu zysków.
• Działalność finansowa – pozyskiwanie lub
utrata źródeł finansowania oraz związane z nimi
pieniężne korzyści i koszty
• (zmiana wysokości i struktury kapitału własnego i
zobowiązań).
• Przepływy pieniężne z działalności finansowej
informują o możliwościach pozyskiwania kapitału
przez jednostkę
Struktura RPP – CF
Działalność
operacyjna
• Wpływy
lub
Zysk netto
• - Wydatki
lub
- Korekty
• = Przepływy pieniężne
Działalność
inwestycyjna
• Wpływy
• - Wydatki
• = Przepływy pieniężne
Działalność
finansowa
• Wpływy
• - Wydatki
• = Przepływy pieniężne
Struktura RPP – CF – metoda bezpośrednia.
Zmiana stanu środków pieniężnych
= środki pieniężne na koniec okresu
– środki pieniężne na początek
okresu
• (zgodnie z definicją na potrzeby RPP)
RPP – CF – metoda bezpośrednia
Pozycja
A. Przepływy pieniężne z działalności operacyjnej
I. Wpływy
1. Sprzedaż
2. Inne wpływy z działalności operacyjnej
II. Wydatki
1. Dostawy i usługi
2. Wynagrodzenia netto
3. Ubezpieczenia społeczne i zdrowotne
4. Podatki i opłaty o charakterze publiczno prawnym
5. Inne wydatki operacyjne
III. Przepływy pieniężne z działalności operacyjnej (I – II)
Kwota
RPP – CF – metoda bezpośrednia.
Pozycja
B. Przepływy środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej
I. Wpływy
1. Zbycie WNiP oraz rzeczowych aktywów trwałych
2. Zbycie inwestycji w nieruchomości i WNiP
3. Z aktywów finansowych
4. Inne wpływy inwestycyjne
II. Wydatki
1. Nabycie WNiP oraz rzeczowych aktywów trwałych
2. Inwestycje w nieruchomości i WNiP
3. Na aktywa finansowe
4. Inne wydatki inwestycyjne
III. Przepływy pieniężne netto z działalności inwestycyjnej (B.I – B.II)
Kwota
RPP – CF - metoda bezpośrednia.
Pozycja
C. Przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej
I. Wpływy
1. Wpływy netto z emisji akcji i innych instrumentów kapitałowych
oraz dopłat do kapitału
2. Kredyty i pożyczki
3. Emisja dłużnych papierów wartościowych
4. Inne wpływy finansowe
II. Wydatki
1. Nabycie udziałów (akcji) własnych
2. Dywidendy i inne wypłaty na rzecz właścicieli
3. Inne niż wypłaty na rzecz właścicieli wydatki z tytułu podziału zysku
4. Spłata kredytów i pożyczek
Kwota
RPP – CF – metoda bezpośrednia
Pozycja
5. Wykup dłużnych papierów wartościowych
6. Z tytułu innych zobowiązań finansowych
7. Płatności zobowiązań z tytułu umów leasingu finansowego
8. Odsetki
9. Inne wydatki finansowe
III. Przepływy pieniężne netto z działalności finansowej (C.I – C.II)
D. Przepływy pieniężne netto razem (A.III + B.III + C.III)
E. Bilansowa zmiana stanu środków pieniężnych
F. Środki pieniężne na początek okresu
G. Środki pieniężne na koniec okresu
Kwota
RPP – CF – metoda pośrednia
Pozycja
A. Przepływy pieniężne z działalności operacyjnej
I. Zysk (strata) netto
II. Korekty razem
1. Amortyzacja
2. Zyski (straty) z tytułu różnic kursowych
3. Odsetki i udziały w zyskach
4. Zyski z działalności inwestycyjnej
5 - 9 Zmiana stanu rezerw / zapasów / należności /zobowiązań / rozliczeń
międzyokresowych
10. Inne korekty
III. Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej
Kwota
Zestawienie zmian w kapitale
własnym
Kto sporządza to sprawozdanie?
• Od 2002 roku zestawienie zmian w kapitale
własnym (z. z. w k. w.) sporządzają podmioty,
których sprawozdania podlegają obowiązkowemu
badaniu przez biegłych rewidentów.
• Z. z. w k. w. ma na celu dostarczenie użytkownikom
informacji o:
• - wielkości i powodach zmian w poszczególnych
elementach kapitału własnego
• - wielkości kosztów i przychodów, które zostały
bezpośrednio odniesione na kapitał własny z
pominięciem r. z. i s.
Z. z. w k. w.
Błąd podstawowy – błąd wykryty w bieżącym
okresie obrotowym, którego znaczenie jest na
tyle duże, iż w świetle ich wykrycia nie można
uznać, że sprawozdania finansowe za poprzedni
okres lub okresy nie mogą one być uznane za
rzetelne i wiarygodne na dzień ich publikacji.
• Błąd wynikać może z:
• - pomyłek matematycznych
• - błędnych zastosowań zasad rachunkowości
• - błędnych interpretacji faktów
• - oszustw czy niedopatrzeń.
Z. z. w k. w.
• Korekta błędów podstawowych wpływa na stan
zysków zatrzymanych.
• Dzięki takiemu ujęciu nie powoduje zniekształcenia
wyniku finansowego.
• Informację o dokonanej korekcie uwidacznia się w z.
z. w k. w.
• Układ i struktura zestawienia odpowiada układu
grupy „Kapitał własny” z bilansu.
Struktura z. z. w k.w.
Kapitał własny
na początek
okresu
Kapitał
podstawowy
Kapitał
zapasowy
• + / - korekty błędów podstawowych =
• = Kapitał własny na początek okresu po
korektach
Na początek okresu
• Zwiększenia / zmniejszenia
• Na koniec okresu
•
• Na początek okresu
• Zwiększenia / zmniejszenia
• Na koniec okresu
Struktura z. z. w k. w.
Kapitał z
aktualizacji
wyceny
• Na początek okresu
• Zwiększenia / zmniejszenia
• Na koniec okresu
Pozostałe
kapitały
rezerwowe
• Na początek okresu
• Zwiększenia / zmniejszenia
• Na koniec okresu
Zysk z lat
ubiegłych
•
•
•
•
Korekty błędów podstawowych
Na początek okresu po korektach
Zwiększenia / zmniejszenia
Na koniec okresu
Struktura z. z. w k. w.
Strata z lat
ubiegłych
Wynik netto
•
•
•
•
Korekty błędów podstawowych
Na początek okresu po korektach
Zwiększenia / zmniejszenia
Na koniec okresu
• Zysk netto
• Strata netto
• Odpisy z zysku
Kapitał
• Kapitał własny po
uwzględnieniu proponowanego
własny na
koniec okresu podziału zysku
Informacja dodatkowa.
Informacja dodatkowa.
• Informacja dodatkowa zwykle jest podzielona na
dwie części:
• 1. Wprowadzenie do sprawozdania finansowego
(umieszczane przed sprawozdaniami, stanowi
wstęp do nich)
• 2. Dodatkowe informacje i objaśnienia
(umieszczane po sprawozdaniach, stanowi ich
uszczegółowienie)
Informacja dodatkowa.
• Informacja dodatkowa zawiera szczegółowe
informacje wyjaśniające zasady
• i politykę rachunkowości stosowane przez
jednostkę sporządzającą sprawozdanie
finansowe.
• Umożliwia prawidłową interpretację danych ze
sprawozdań.
Wprowadzenie do sprawozdania
finansowego.
• Powinno zostać w nim ujęte:
• 1. Nazwa jednostki, jej siedziba, przedmiot
podstawowej działalności i nazwa organu
prowadzącego rejestr.
• 2. W wypadku ograniczonego czasu trwania
działalności – podanie tego czasu
• 3. Określenie okresu objętego sprawozdaniem
• 4. Rodzaj danych (łączne, jednostkowe)
• 5. Informacje o zachowaniu zasady kontynuacji
działania lub jej niestosowaniu (przesłanki)
Wprowadzenie do sprawozdania
finansowego.
• 6. Informacje o połączeniu spółek – tylko w
pierwszym sprawozdaniu po połączeniu
• 7. Omówienie polityki rachunkowości i przyjętych
zasad rachunkowości w tym:
• - informacje o metodach wyceny aktywów i
pasywów (wraz z amortyzacją)
• - informacje o przyjętych metodach pomiaru wyniku
finansowego
Dodatkowe informacje i objaśnienia.
• Zawierają szczegółowy opis kategorii, które zostały
przedstawione w sprawozdaniach finansowych.
• Oprócz nich powinny zawierać informacje:
• - o podziale zysku (pokryciu straty),
• - podstawowe informacje o pracownikach i
organach zarządzających jednostki oraz
• - inne informacje ułatwiające zrozumienie
sprawozdań finansowych
• Dodatkowe informacje i objaśnienia mogą być
prezentowane w ujęciu blokowym
Sprawozdanie z działalności jednostki.
Sprawozdanie z działalności jednostki.
•
•
•
•
•
•
Mają obowiązek je sporządzać:
- spółki kapitałowe
- towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych
- spółdzielnie
- przedsiębiorstwa państwowe
Ma ono obejmować ważne informacje o stanie
majątkowym i sytuacji finansowej jednostki.
• Powinna być zawarta ocena uzyskanych efektów
oraz wskazanie czynników ryzyka i opisy zagrożeń.
• Ma formę dowolną, opisową, lecz określoną treść.
Sprawozdanie z działalności jednostki.
• W szczególności trzeba przedstawić informacje o
zdarzeniach, które:
• - w znaczący sposób wpłynęły na działalność jednostki
• - nastąpiły w roku obrotowym oraz po jego
zakończeniu do dnia sporządzenia sprawozdania
finansowego
• Sprawozdanie winno też zawierać informacje o:
• - przewidywanym rozwoju jednostki,
• - wcześniejszych osiągnięciach badawczo rozwojowych
• - aktualnej i przewidywanej sytuacji finansowej
Inwentaryzacja
Inwentaryzacja
• Inwentaryzacja rozumiana jest jako
zespół czynności umożliwiających zbadanie
rzeczywistego stanu składników majątku firmy.
• Celem inwentaryzacji jest również wyjaśnienie
różnic pomiędzy stanem stwierdzonym podczas
inwentaryzacji
(rzeczywistym),
a
stanem
wynikającym
z
ewidencji
księgowej
(teoretycznym).
• Rozróżnia
się
następujące
rodzaje
inwentaryzacji:
• spis z natury - dokonywany przez członków
komisji
inwentaryzacyjnej,
na podstawie
bezpośrednich obserwacji i pomiarów środków
majątkowych w jednostce gospodarczej.
• uzgadnianie sald z kontrahentami .
• weryfikacja stanu ewidencyjnego - dotyczy
aktywów i pasywów, których stanu nie można
ustalić przez spis inwentaryzacyjny lub
uzgodnienie sald z kontrahentami.
Przedmiot i metoda inwentaryzacji
• 1. aktywa pieniężne (bez rachunków bankowych),
papiery wartościowe, zapasy, środki trwałe, maszyny
i urządzenia wchodzące w skład środków trwałych w
budowie – spis z natury
• 2. aktywa finansowe na rachunkach bankowych lub
przechowywanych przez inne jednostki, należności,
udzielone pożyczki i powierzone aktywa –
uzgodnienia z kontrahentami
• 3. środki trwałe do których dostęp jest utrudniony,
grunty, należności sporne i wątpliwe, zagrożone,
publiczno prawne i inne – weryfikacja stanu
ewidencyjnego
z
odpowiednimi
dokumentami
Przedmiot i metoda inwentaryzacji
• Drogą spisu z natury obejmuje się również
znajdujące w jednostce składniki aktywów
będące własnością innych jednostek, powierzone
do sprzedaży, przechowania lub używania
powiadamiając te jednostki o wynikach spisu.
Zdarzenia po dniu bilansowym
Zdarzenia po dniu bilansowym
• Definiowane jako zdarzenia zarówno korzystne jak
i niekorzystne, które mają miejsce pomiędzy
dniem bilansowym a datą zatwierdzenia
sprawozdania finansowego do publikacji.
(MSR 10)
• Zdarzenia te mogą być dwojakiego rodzaju:
• - zdarzenia, które dostarczają dowodów na
istnienie określonego stanu na dzień bilansowy –
zdarzenia wymagające dokonania korekt
• - zdarzenia, które wskazują na stan zaistniały po
dniu bilansowym – zdarzenia niewymagające
dokonania korekt
Zdarzenia wymagające korekt
• A) rozstrzygnięcie sprawy sądowej po dniu
bilansowym, które potwierdza istniejące już na
dzień bilansowy zobowiązanie jednostki
• B) uzyskanie informacji po dniu bilansowym o
tym, że na dzień bilansowy nastąpiła utrata
wartości składnika aktywów
• C) ustalenie po dniu bilansowym ceny nabycia
aktywów zakupionych lub przychodów ze
sprzedaży aktywów sprzedanych przed dniem
bilansowym
Zdarzenia wymagające korekt
• D) ustalenie po dniu bilansowym kwot wypłat z
zysku lub premii jeśli na jednostce ciążyło na
dzień bilansowy prawne lub zwyczajowe
zobowiązanie do dokonania wypłat do których
tytuł powstał w wyniku zdarzeń mających
miejsce przed dniem bilansowym
• E) wykrycie oszustw lub błędów wskazujących na
nieprawidłowość sprawozdania finansowego
Zdarzenia niewymagające korekt
• A) spadek wartości rynkowych inwestycji
następujący pomiędzy dniem bilansowym a
dniem zatwierdzenia sprawozdania do publikacji
• B) istotne połączenie jednostek gospodarczych
lub sprzedaż jednostki zależnej po dniu
bilansowym
• C) ogłoszenie zamiaru zaniechania działalności,
zbycie aktywów lub uregulowanie zobowiązań
związane z działalnością zaniechaną
• D) znaczące zakupy lub sprzedaż aktywów lub
konfiskata kluczowych aktywów przez państwo
Zdarzenia niewymagające korekt
• E) zniszczenie przez pożar ważnego zakładu
produkcyjnego po dniu bilansowym
• F) znaczące transakcje dotyczące akcji zwykłych
(dokonane lub planowane) po dniu bilansowym
• G) ogłoszenie lub wdrożenie restrukturyzacji
• H) nadzwyczaj duże zmiany cen aktywów lub
kursów walut po dniu bilansowym
• I) zmiany stawek podatkowych lub przepisów
podatkowych, które weszły w życie lub zostały
ogłoszone po dniu bilansowym
Zdarzenia niewymagające korekt
• J) podjęcie znaczących zobowiązań w tym
również warunkowych (np. wysokie gwarancje)
• K) wniesienie do sądu sprawy wynikającej
wyłącznie ze zdarzeń, które nastąpiły po dniu
bilansowym
• W przypadku takich zdarzeń jednostka ma
obowiązek ujawnić fakt ich zaistnienia wraz z
kwoty w jakich wpływają na sytuację majątkową
i finansową jednostki.
I to jest już koniec.
Download