FOTOESEJE_info_pras_22_03_2016 - Informacja

Warszawa, 21 marca 2016
Informacja prasowa
SŁOWO HISTORII. FOTOESEJE
wystawa plenerowa
na skwerze im. księdza Jana Twardowskiego w Warszawie
29 marca – 18 kwietnia 2016
Muzeum Wojska w Białymstoku oraz Dom Spotkań z Historią zapraszają
na wystawę Słowo historii. Fotoeseje. Zdjęcia pochodzą z albumu
fotograficznego, który dwa lata temu trafił do zbiorów Muzeum Wojska
w Białymstoku. Zarówno autor fotografii, jak i bohaterowie zdjęć są
nieznani. Kadry układają się w swoisty fotoreportaż, dokumentujący
wędrówkę polskich repatriantów z ZSRR do Polski w latach 1921–1924.
Zdjęciom towarzyszą odnoszące się do nich teksty literackie zaproszonych
do projektu twórców oraz wprowadzenie historyczne.
Fotografie przykuwają uwagę szczegółem. Poważne spojrzenia mężczyzn
stojących przed drewnianym barakiem. Tablica z napisem w języku angielskim
i polskim: „American Joint Distribution Committee Kuchnia”. Golibroda w
trakcie pracy. Chłopiec z twarzą owiniętą brudną szmatą, jako panaceum na
natarczywy ból zęba. Kobieta opiekująca się grupą dzieci… Małe historie
splecione i przenikające się z jedną ogromną.
„Wielką” historię przybliża na wystawie profesor Daniel Boćkowski. Jej skala
odpowiada liczbie mieszczącej się w przedziale między 770 tysięcy (według
sowieckich szacunków) po około 1.5 miliona (według polskich szacunków)
mieszkańców terenów Rosji bolszewickiej, którzy w chwili podpisania traktatu
ryskiego w 1921 roku mogli ubiegać się o polskie obywatelstwo i powrót do
kraju. Wśród nich byli jeńcy, uchodźcy, internowani, emigranci oraz dzieci
i wnuki powstańców zesłanych do Rosji w latach 1830–1865.
Historie „mniejsze” odczytują z fotografii znakomici twórcy: Ilona
Wiśniewska, Piotr Nesterowicz, Wojciech Nowicki, Daniel Odija, Michał
Olszewski i Filip Springer. Autorzy – na podstawie dwóch wybranych przez
siebie zdjęć – przygotowali teksty literackie inspirowane opowieściami
zamkniętymi w kadrze. Fotografie wyznaczyły granice tematyczne, natomiast
forma tekstu (esej, reportaż, opowiadanie) pozostała swobodnym wyborem
autorów. Powstały w ten sposób zbiór prezentuje zatem różnorodne opowieści
– budowane wokół detalu lub rozpatrujące zagadnienie w szerokiej
perspektywie – ale wszystkie cechuje uwaga i głęboki szacunek wobec
bohaterów zdjęć.
Wystawa, która będzie prezentowana na skwerze im. księdza Jana
Twardowskiego, składa się z fotografii i fragmentów tekstów. Pełna wersja,
razem z audiodeskrypcją, tłumaczeniem na język migowy, filmem w reżyserii
Bartosza Tryzny (stanowiącym integralną część ekspozycji) znajduje się na
stronach www.sybir.com.pl, do których prowadzą umieszczone na każdej
planszy kody QR.
Słowo historii. Fotoeseje
Autor projektu: Marcin Koziński (Muzeum Wojska w Białymstoku).
Tekst historyczny: Daniel Boćkowski (ur. 1968) – historyk, profesor Uniwersytetu
w Białymstoku i Instytutu Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie.
W pracy naukowej zajmuje się m.in. najnowszą historią Polski, losami ludności
polskiej
w ZSRR.
Teksty literackie:
Wojciech Nowicki (ur. 1968) – pisarz i kurator wystaw fotograficznych. Jego książka
„Dno oka. Eseje o fotografii” (2010) znalazła się w finale Nagrody Literackiej Nike
2011. Wydane w 2013 roku „Salki” otrzymały Nagrodę Literacką Gdynia.
Opublikował też m.in. „Jerzy Lewczyński. Pamięć obrazu” (2012) i „Odbicie” (2015).
Ilona Wiśniewska (ur. 1981) – reportażystka, pisarka i fotografka. Pochodzi
z Prószkowa koło Opola, od 2010 roku mieszka na Spitsbergenie, niedawno
przeprowadziła się do Norwegii. Swoje teksty z Północy publikuje w „Polityce”. W
roku 2014 debiutowała książką „Białe. Zimna wyspa Spitsbergen”.
Michał Olszewski (ur. 1977) – dziennikarz, pisarz i reportażysta. Przez wiele lat
związany z „Tygodnikiem Powszechnym”, od 2014 roku redaktor naczelny „Gazety
Wyborczej Kraków”. Opublikował m.in. zbiór opowiadań „Do Amsterdamu” (2003),
„Chwalcie łąki umajone” (2005), „Zapiski na biletach” (2010). W 2015 roku otrzymał
Nagrodę im. Ryszarda Kapuścińskiego za książkę „Najlepsze buty na świecie”.
Piotr Nesterowicz (ur. 1971) – pisarz, autor reportaży i esejów. Publikował m.in.
w „Dużym Formacie”, „Tygodniku Powszechnym” „Nowej Fantastyce”. W 2012 roku
napisał książkę reporterską „Ostatni obrońcy wiary”. Za „Cudowną” (2014) otrzymał
Nagrodę Literacką im. Wiesława Kazaneckiego, znalazł się też wśród nominowanych
do Nagrodę im. Ryszarda Kapuścińskiego i Nagrody Literackiej Nike 2015.
Filip Springer (ur. 1982) – reporter i fotograf współpracujący z największymi
polskimi tytułami prasowymi. Jego reporterski debiut – książka „Miedzianka. Historia
znikania” (2011) – znalazł się w finale Nagrody im. R. Kapuścińskiego i był
nominowany do Nagrody Literackiej Gdynia. Jest także finalistą Nagrody Literackiej
Nike
2012
i laureatem konkursu stypendialnego dla młodych dziennikarzy im. Ryszarda
Kapuścińskiego. Opublikował m.in. „Źle urodzone. Reportaże o architekturze PRL-u”
(2012), „Zaczyn. O Zofii i Oskarze Hansenach” (2013) i „13 pięter” (2015).
Daniel Odija (ur. 1974) – pisarz i dziennikarz. Debiutował zbiorem opowiadań
„Podróże w miejscu” (2000). Wydana rok później książka „Ulica” (2001)
uhonorowana została Pomorską Nagrodą Artystyczną. Jego powieść „Tartak” (2003)
znalazła się wśród finalistów Nagrody Literackiej Nike, a „Kronika umarłych” (2010)
była nominowana do Nagrody Literackiej Nike w 2011 roku.
Opracowanie graficzne: Mirosław Myszkiewicz
Projekt ekspozytorów wystawy: Adrian Łucejko
Film: Bartek Tryzna
Organizatorzy ekspozycji: Muzeum Wojska w Białymstoku, Dom Spotkań
z Historią.
Projekt dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Wystawę można oglądać do 29 marca do 18 kwietnia 2016 w galerii plenerowej
Domu Spotkań z Historią, na skwerze im. księdza Jana Twardowskiego (u zbiegu
Krakowskiego Przedmieścia i Karowej) w Warszawie.
Więcej informacji o wystawie: www.sybir.com.pl; www.dsh.waw.pl
Kontakt dla mediów:
Marcin Koziński, autor projektu, Muzeum Wojska w Białymstoku,
[email protected], tel.: 85 732 86 63;
Magda Lasia, rzecznik prasowy Domu Spotkań z Historią, [email protected],
22 255 05 22, 533 134 000.