Rozdział 12_Tydzień z legendami

„Tydzień z legendami” – odpowiedzi do zadań
Numer
zadania
Poprawna odpowiedź
1
1. Pragnienie starosty.
2. Poszukiwanie śmiałka.
3. Zadanie dla więźnia.
4. Prośba do Boga.
5. Sen pod skałą.
6. Lot na sokolich skrzydłach.
7. Pobudka na skale.
8. Zdobycie pisklęcia.
9. Przekazanie pisklęcia staroście.
10. Uniewinnienie więźnia.
11. Przemiana starosty.
12. Nadanie nazwy skale.
2
Wybieram zdjęcie B.
Przykładowe uzasadnienie
Skała opisana w tekście przypominała maczugę – była wąska u dołu
i rozszerzała się ku górze.
3
1F, 2F
4
C
5
Nazwa skały – Sokołowa – zachowała się dzięki tradycji spisywania ludowych
opowieści /ustnego przekazywania opowieści.
Przykładowe uzasadnienie
„a nazwa ta trwa do dziś dnia w ustach ludu”
6
Należy zaznaczyć kratki obok sformułowań: wydarzenia fantastyczne,
nawiązanie do konkretnych miejsc, postaci lub zdarzeń, historia znana
z opowieści ludowych, odległe wydarzenia.
• Wskazane cechy są charakterystyczne dla baśni / legendy / mitu.
7
• Według legendy szewc pokonał smoka wawelskiego dzięki sprytowi.
• Lech, Czech i Rus osiedlili się na sąsiadujących ziemiach.
• Zgodnie z legendą chciwa królewna przemieniła się w złotą kaczkę.
• Hejnalista powiadomił mieszkańców Krakowa o zbliżającym się
niebezpieczeństwie.
Przypomnienie:
Wyraz nazywający wykonawcę czynności w zdaniu to podmiot. Odpowiada
na pytania kto? lub co?. Jest on najczęściej wyrażony rzeczownikiem w
mianowniku lub zaimkiem.
Część zdania, która nazywa czynności lub stany, to orzeczenie. Odpowiada
na pytania co robi? lub co się z nim dzieje?. Jest zazwyczaj wyrażone osobową
formą czasownika.
8
9
spojrzał, zobaczył, nie tracił
Legenda o skale jest interesująca. – 2 – Informuje o tym, jaki jest podmiot.
Magda jest pasjonatką legend. – 2 – Informuje o tym, kim jest podmiot.
10
11
C
• Przeczytaliście legendę o skale Sokołowej. – wy
• Odwiedzili miejsce związane z legendą o skale Sokołowej. – oni
• Opowiemy o tym, co widzieliśmy w pobliżu skały Sokołowej? – my
Przypomnienie:
Podmiot, który w zdaniu nie jest wyrażony odrębnym słowem, to podmiot
domyślny.
12
• Magda (kupić) kupuje album prezentujący miejsca związane z legendami.
• Rodzice Tomka (planować) planują wycieczkę do Krakowa.
• Adam (czytać) czyta przewodnik turystyczny.
• Olu, gdzie (chcieć) chcesz pojechać latem?
Przypomnienie:
W zdaniu czasownik w czasie teraźniejszym dostosowuje się pod względem
osoby i liczby do podmiotu.
13
• Zosia opowiadała (lub opowiedziała) siostrze legendę o złotej kaczce.
• Wojtek opowiadał (lub opowiedział) rodzicom o wrażeniach z wycieczki
do Krakowa.
• Agata i Asia opowiadały (lub opowiedziały) koleżankom historię związaną
z Juratą.
Przypomnienie:
W zdaniu czasownik w czasie przeszłym dostosowuje się do podmiotu pod
względem osoby, liczby i rodzaju.
14
opowiedzieć (kogo? co?) legendę, bajkę, historię, książkę
opowiedzieć (komu?) dzieciom, chłopcom, dziewczętom, uczniom
Przypomnienie:
Rzeczowniki rodzaju żeńskiego w bierniku liczby pojedynczej mają końcówkę
-ę. W zakończeniach rzeczowników w celowniku liczby mnogiej należy zapisać
-om.
15
• Więzień zasnął pod stromą skałą.
• W muzeum spotkałam miłą panią, która wprawiła mnie w dobry nastrój
krótką anegdotą.
• Posłaniec zaczął rozmowy z wrogą armią, która szykowała się do ataku.
Przypomnienie:
W zakończeniach niektórych rzeczowników i przymiotników rodzaju
żeńskiego w bierniku i narzędniku piszemy -ą.
16
Należy podkreślić wyrazy: mąż, gąszcz, pamiątka
Na przykład:
mężczyzna, gęsty, pamięć
17
• Górale opowiadaj(-om/-ą) ciekawe legendy.
• W górskich pieczarach podobno śpi(-om/-ą) zaklęci rycerze.
• Chętnie pojad(-e/-ę) w Tatry.
• Niedługo kupi(-e/-ę) zbiór legend z Podhala.
• Uczniowie zwiedz(-om/-ą) Zamek Królewski w Warszawie.
• Lubi(-e/-ę) czytać legendy.
Przypomnienie:
Czasownik, 3. osoba, liczba mnoga, czasy teraźniejszy i przyszły –
końcówka -ą.
Czasownik, 1. osoba, liczba pojedyncza, czasy teraźniejszy i przyszły –
końcówka -ę.
18
Król Władysław Herman (zacząć) zaczął budować świątynię na
przedmieściach Krakowa. Niestety po śmierci władcy prace przy wznoszeniu
kościoła (stanąć) stanęły w miejscu. Dopiero Królowa Jadwiga (podjąć się)
podjęła się dokończenia budowy. Nowa fundatorka osobiście (zająć się)
zajęła się nadzorem prac. Pewnego dnia nieostrożnie (nadepnąć) nadepnęła
na świeże jeszcze wapno. Pracujący na budowie kamieniarz spostrzegł, że na
głazie pozostał ślad stopy królowej. Na pamiątkę tego zdarzenia kamień
wmurowano przy wejściu do świątyni.
19
20
B
Na przykład:
obok budynku, za drzewem
na horyzoncie, po lewej
21
Na przykład:
Temat zdjęcia (ogólna informacja): widok na morze i skałę, na której wznoszą
się budynki
Pora dnia, pogoda: dzień, bezchmurne niebo, ładna pogoda
Ukształtowanie terenu: skały, wzniesienie
Rozmieszczenie poszczególnych elementów: na skale, nad morzem, po lewej,
po prawej
Kolory i kształty poszczególnych elementów, na przykład wody, skał, drzew,
budowli, nieba: niebieska woda, ostre krawędzie skał, niewysoka, rzadka
roślinność, niskie budowle, błękitne niebo
Nastrój wywoływany przez krajobraz: zachwyt nad pięknem przyrody,
niepokój spowodowany jej potęgą
22
23
skarpa – stroma
drzewo – rozłożyste
góry – spiętrzone
rzeka – srebrzysta
chmury – ołowiane
morze – wzburzone
Na przykład:
Morze jest wzburzone i granatowe.
Piasek plażowy jest beżowy i delikatny w dotyku.
Fala wyrzuca na brzeg muszelki z kolorowymi paskami.
24
Na przykład:
położenie: nad morzem, w górach, za miastem, nad rzeką, w lesie
ukształtowanie terenu: góry, niziny, wzgórze, dolina, równina
pogoda: słoneczna, deszczowa, śnieg, tęcza, pochmurno
rozmieszczenie: po lewej, u góry, za nimi, naprzeciwko, niedaleko
czas: zimą, popołudniu, w nocy, o świcie, letnią porą
barwy i kształty: zielona roślinność, błękitne niebo, spadziste dachy,
prostokątny komin, okrągłe jezioro