WYMAGANIA EDUKACYJNE ZASADY MUZYKI PSM II

Państwowa Szkoła Muzyczna I i II st.
im. Fryderyka Chopina w Opolu
WYMAGANIA EDUKACYJNE
ZASADY MUZYKI
PSM II st. Klasa II
Treści nauczania
Wymagania edukacyjne
1.
Wybrane zagadnienia notacji
muzycznej
Informacje o głównych etapach
rozwoju pisma nutowego
Rola klucza muzycznego
Grupy kluczy:
- G – wiolinowy (skrzypcowy i
dyskantowy (starofrancuski)
- C – sopranowy, mezzosopranowy,
altowy, tenorowy
- F – barytonowy, basowy,
subbasowy (kontrabasowy)
Zastosowanie kluczy w praktyce
muzycznej dzisiaj.
Notacja wokalna, zapis tenoru w
praktyce chóralnej
Uczeń rozumie i stosuje pojęcia:
związane z głównymi etapami rozwoju pisma
nutowego (pismo starogreckie, notacja
neumatyczna bez użycia linii i na liniach, notacja
mensuralna, kriuki, notacja tabulaturowa), klucz
muzyczny (jego grupy i zasady stosowania w
notacji współczesnej), notacji wokalnej
Skale poza systemem dur-moll:
Skale wąskozakresowe
Pentatonika anhemitoniczna
(bezpółtonowa) i hemitoniczna
(półtonowa)
Skale systemu greckiego
Skale modalne
Uzasadnienie konieczności
wykorzystywania w praktyce
średniowiecznych skal plagalnych,
interwały charakterystyczne w skalach
modalnych: seksta dorycka, sekunda
frygijska, kwarta lidyjska, septyma
miksolidyjska i eolska
Zasady transpozycji skal modalnych
autentycznych i plagalnych
Uczeń rozumie i stosuje pojęcia:
Skale:
wąsko zakresowe (Pentatonika anhemitoniczna
(bezpółtonowa) i hemitoniczna (półtonowa))
systemu greckiego (dorycka, frygijska,
lidyjska, jonska i eolska oraz skale poboczne
zbudowane p kwintę wyżej (z przedrostkiem
hyper) i o kwintę niżej (z przedrostkiem hypo),
tetrachord diatoniczny, chromatyczny i
enharmoniczny, pojęcie ethosu w muzyce
greckiej)
modalne (kościelne i średniowieczne;
autentyczne: dorycka, frygijska, lidyjska,
miksolidyjska, jońska, eolska i plagalne
zbudowane o kwartę niżej z przedrostkiem hypo,
finalis i repercussa (dominanta) w skalach
autentycznych i plagalnych)
interwały charakterystyczne w skalach
modalnych: seksta dorycka, sekunda frygijska,
kwarta lidyjska, septyma miksolidyjska i eolska
Uczeń potrafi:
zapisywać dźwięki na pięciolinii w różnych
kluczach
odczytywać i interpretować zapis nutowy
notacji wokalnej
2.
Uczeń potrafi:
zapisywać skale poza systemem dur-moll od
różnych dźwięków
uzasadnić konieczność wykorzystywania w
praktyce średniowiecznych skal plagalnych,
Uczeń zna zasady:
transponowania skal poza systemem dur-moll
3.
Metrorytmika:
Taktowa i ataktowa struktura utworu
Nieregularny podział wartości
rytmicznych. Grupy niemiarowe
Prawidłowy zapis zestawień grupy
niemiarowej a odpowiadającą jej grupa
regularną.
Notacja grup niemiarowych o
charakterze nut zdobniczych
Takty nieregularne, nieregularna
budowa taktów 9, 6 i 8 miarowych
Polirytmia
Polimetria sukcesywna i symultatywna
(przemienna i równoczesna)
Przekształcanie taktów
Przekształcanie rytmu
Rytmika uzupełniająca (rytmika
komplementarna)
Uczeń rozumie i stosuje pojęcia:
Grup niemiarowych (np. triola, duola),
polirytmia, polimetria (sukcesywna i
symultatywna (przemienna i równoczesna)),
rytmika uzupełniająca (rytmika komplementarna)
Skale dur-moll:
Diatonika a chromatyka
Półton diatoniczny i chromatyczny
Regularna i nieregularna
chromatyzacja gam majorowych
Chromatyzacja gam minorowych
Zasady rozwiązywania
podwyższonych i obniżonych stopni
gamy
Wychylenie modulacyjne, modulacja
Uczeń rozumie i stosuje pojęcia:
diatonika, chromatyka, półton diatoniczny i
chromatyczny, wychylenie modulacyjne,
modulacja
Skale muzyki współczesnej
Skala całotonowa
Skala dwunastodźwiękowa
(dodekafoniczna)
Serializm
Politonalność
Partytura współczesna, muzyka
graficzna
Mikrotonowość
Artykulacja, klaster, fortepian
preparowany w muzyce współczesnej
Uczeń rozumie i stosuje pojęcia:
skale muzyki współczesnej (całotonowa,
dodekafoniczna), serializm, politonalność,
mikrofonowość, klaster, fortepian preparowany
Akordyka
Budowa dominanty septymowej w
postaci zasadniczej i przewrotach, w
układzie skupionym oraz rozwiązanie na
Uczeń rozumie i stosuje pojęcia:
Dominanta septymowa, dominanta nonowa,
czterodźwięk zmniejszony
Uczeń potrafi:
prawidłowo zestawiać grupy niemiarowe z
odpowiadającymi im grupami regularnymi
notować grupy niemiarowe o charakterze nut
zdobniczych
przekształcać takty i rytmy
Uczeń zna zasady:
nieregularnych podziałów wartości
rytmicznych
podziału taktów na regularne i nieregularne
budowania taktów 9, 6 i 8 miarowych
4.
Uczeń potrafi:
regularnie i nieregularnie chromatyzować
gamy majorowe i minorowe
Uczeń zna zasady:
rozwiązywania podwyższonych i obniżonych
stopni gamy
5.
Uczeń potrafi:
budować skale muzyki współczesnej od
różnych dźwięków
odczytywać partytury muzyki współczesnej i
muzyki graficznej
6.
tonikę
Interwały dysonujące i ich rozwiązanie
w akordach
Kadencja zwodnicza
Dominanta nonowa bez przewrotu
oraz rozwiązanie na tonikę, interwały
dysonujące
Czterodźwięk zmniejszony
Uczeń potrafi:
budować i rozpoznawać w zapisie nutowym D7
w postaci zasadniczej i przewrotach, w układzie
skupionym oraz rozwiązanie na tonikę (także od
jednego dźwięku)
budować i rozpoznawać w zapisie nutowym
D9 bez przewrotu oraz rozwiązanie na tonikę
budować i rozpoznawać w zapisie nutowym
czterodźwięk zmniejszony
budować i rozpoznawać w zapisie nutowym
interwały dysonujące i ich rozwiązanie w
akordach (trójdźwięk zmniejszony, zwiększony i
D7)
Ornamentyka.
Skróty pisowni muzycznej
Określenia wykonawcze
Ozdobniki melodyczne
Skróty pisowni
Powtarzanie dźwięków tej samej
wysokości
Skrótowe oznaczenia dosłownych
figur melodycznych lub całych taktów
Sposoby oznaczania dźwięków
wykonywanych wraz z górną lub dolną
oktawą
Uczeń rozumie i stosuje pojęcia:
ozdobniki melodyczne (przednutka długa
(appoggiatura), przednutka krótka (acciaccatura),
mordent, obiegnik, tryl)
7.
Uczeń potrafi:
stosować skróty pisowni muzycznej lub
oznaczenia dosłownych figur melodycznych lub
całych taktów
Uczeń zna zasady:
Oznaczania dźwięków wykonywanych wraz z
górną lub dolną oktawą
Formy sprawdzania osiągnięć ucznia
1. Cząstkowe sprawdziany pisemne - sprawdzające opanowanie bieżących zagadnień.
2. Sprawdziany pisemne określające stopień opanowania materiału teoretycznego, obejmujące większą
partię materiału.
3. Kartkówki obejmujące co najwyżej trzy ostatnie tematy lekcyjne.
4. Testy.
5. Odpowiedzi ustne obejmujące większą partię materiału lub trzy ostatnie tematy lekcyjne.
6. Prace domowe.
7. Aktywność na zajęciach, systematyczność pracy ucznia.
Kryteria ocen z przedmiotu Zasady muzyki
 Stopień celujący - 6
Oznacza, że uczeń dokładnie opanował materiał wskazany w wymaganiach edukacyjnych, a ponadto posiadł
wiedzę i umiejętności znacznie wykraczające poza program.
Samodzielnie i twórczo rozwija własne uzdolnienia, biegle posługuje się zdobytymi wiadomościami,
wnikliwie analizuje materiał teoretyczny i umiejętnie stosuje go w praktyce. Wiedzę o muzyce poszerza
poprzez samodzielne lektury.
Na sprawdzianach uzyskuje ocenę co najmniej dobry plus, rozwiązuje dodatkowe problemy o dużym
stopniu trudności lub wykraczające poza program.
Aktywnie i z dużym zaangażowaniem uczestniczy w zajęciach lekcyjnych.
 Stopień bardzo dobry - 5
Oznacza, że uczeń całkowicie spełnia wymagania edukacyjne dla danej klasy.
Dokładnie opanował materiał i potrafi zastosować zdobyte wiadomości w praktyce. Umiejętnie ustala
korelacje między przedmiotami.
Samodzielnie i systematycznie przygotowuje się do zajęć. Aktywnie w nich uczestniczy.
Na sprawdzianach uzyskuje ocenę co najmniej dobrą.
 Stopień dobry - 4
Oznacza, że spełnienie wymagań edukacyjnych nie jest pełne, ale nie przewiduje się problemów w dalszym
kształceniu.
Uczeń poprawnie formułuje zagadnienia i samodzielnie rozwiązuje problemy nie wykraczające poza
program nauczania.
Systematycznie przygotowuje się do zajęć i uważnie śledzi ich przebieg.
Na sprawdzianach uzyskuje ocenę co najmniej dobrą.
 Stopień dostateczny - 3
Oznacza, że uczeń spełnił jedynie podstawowe wymagania edukacyjne, co może oznaczać trudności w toku
dalszego kształcenia.
Opanował elementarne umiejętności i wiadomości, rozwiązuje problemy typowe o niewielkim stopniu
trudności.
Systematycznie przygotowuje się do zajęć. Uważnie śledzi przebieg lekcji i sygnalizuje występujące
trudności w zrozumieniu materiału.
Na sprawdzianach uzyskuje oceny pozytywne.
 Stopień dopuszczający - 2
Oznacza, że spełnianie wymagań edukacyjnych jest minimalne i poważnie utrudni, a nawet może
uniemożliwić dalsze kształcenie.
Uczeń słabo opanował materiał praktyczny i teoretyczny; zna jedynie niezbędną terminologię muzyczną,
wykazuje ogólną orientację wśród form i gatunków w muzyce danego okresu historycznego.
Nie potrafi rozwiązywać problemów typowych, rozwiązuje problemy proste.
W ramach pracy domowej słabo przygotowuje się do zajęć.
Uważa na lekcjach i stara się w maksymalnym stopniu zrozumieć i opanować materiał podstawowy.
Większość ocen ze sprawdzianów jest różna od jedynki.
 Stopień niedostateczny - 1
Oznacza, że uczeń wyraźnie nie spełnia wymagań edukacyjnych.
Nie opanował podstawowych wiadomości i umiejętności, nie potrafi rozwiązywać problemów
o elementarnym stopniu trudności.
Nie jest w stanie samodzielnie przygotować zadań domowych.
Na sprawdzianach otrzymuje przeważnie oceny niedostateczne.
Braki w opanowaniu materiału są tak duże, że uniemożliwiają kontynuację kształcenia.