el1 Sposoby i cele kojarzenia procedur fizjoterapeutycznych Cel wykładu W fizjoterapii rzadko stosuje się monoterapię, najczęściej metody skojarzone, należy więc wiedzieć jak je kojarzyć i jakich należy spodziewać się efektów tego działania Plan wykładu Cel i podstawy kojarzenia metod fizjoterapeutycznych Typowe kojarzenie procedur w zakresie fizykoterapii (typ I) Przykłady równoczesnego stosowania zabiegów fizykoterapeutycznych ( typ II) Zalecane kojarzenie metod balneologicznych ( typu I) Przykłady zabiegów fizjot. silnie bodżcowych Kojarzenie metod fizjoterapeutycznych z farmakoterapia Kojarzenie zabiegów fizjot. w chirurgii Cel kojarzenia procedur 1. wzmocnienie działania leczniczego 2. złagodzenie działania bodżców leczniczych 3. przygotowania do następnych zabiegów intensywniej działających Efekt synergistyczny, addycyjny Można uzyskać jeżeli: zastosuje się metody lecznicze o podobnym działaniu ale różnych mechanizmach Podstawy kojarzenia procedur 1. Zastosowanie zabiegów działających na te same punkty odbioru 2. wykorzystanie efektu sumowania działania miejscowego i ogólnego Nie należy stosować procedury o przeciwstawnych działaniach Cele praktyczne stosowania terapii skojarzonej Wzmocnienia efektów przeciwbólowych Wzmocnienie efektów przeciwzapalnych Wzmocnienie efektów przeciwobrzękowych Złagodzenia natężenia działania bodżcowego na początku terapii Typy kojarzenia procedur fizjoterapeutycznych Stosowanie zabiegów jeden po drugim w odpowiedniej kolejności ( typ I) Równoczesne stosowanie kilku rodzajów metod ( typ II) Kojarzenie metod fizjoterapeutycznych z innymi terapiami (typ III) Typowe kojarzenia metod fizykoterapeutycznych(1) Laseroterapia* krioterapia+ kinezyterapia Krioterapia+ impulsowe pole magnetyczne typowe kojarzenie metod(2) laseroterapia Ultradżwieki DD) + magnetoterapia + Prądy impulsowe ( np. Typowe kojarzenie metod(3) Zabiegi parafinowe Elektrostymulacja Typowe kojarzenie metod (4) Galwanizacja Naświetlanie + elektrostymulacja IR + Kinezyterapia Jonoforeza Masaże typowe kojarzenia metod(5) Zabiegi parafinowe + Kinezyterapia Impulsowe pole magnetyczne +naświetlanie IR Przykłady równoczesnego stosowania zabiegów fizjoterapeutycznych (typ II)(1) Prądy diadynamiczne- jest to złożona metoda: działania prądu galwanicznego i prądów sinusoidalnych małej częstotliwości Kojarzenie prądu galwanicznego z prądami impulsowymi małej lub średniej częstotliwości modulowanych w kształcie trójkata lub sinusoidy(Pulsotronik ST-4M) Służy do leczenia porażeń wiotkich Skojarzone metody fizjoterapeutyczne(2) Kąpiele elektryczno-wodne: kąpiele 4 komorowe lub kąpiele całkowite w wannie Działanie lecznicze równoczesne prądu i wody Skojarzone metody fizjoterapeutyczne(3 ) Jest to działanie słabego pola magnetycznego i promieniowania laserowego R i IR Zastosowanie: medycyna sportowa, ortopedia, reumatologia, neurologia, dermatologia Magnetolaseroterapia- Skojarzone metody fizjoterapeutyczne Magnetoledoterapia(4) Jest to połączenie promieniowania optycznego z Diody LED ( Light Emmiting Diode)- emitującej światło porównywalne z laserem R, IR, RIR + impulsowe pole magnetyczne Zastosowanie magnetoledoterapii Zwalczanie bólu Przyspieszenie gojenia ran Wzmocnienie układu immunologicznego Magnetoledoterapia w domu Miniaturyzacja Małe koszty Skojarzona metoda elektroultradżwiękowa(6) Ultradżwieki + prądy małej lub średniej częstotliwości Aparat Mixing2 wytwarza UD 1 MHz sprzężony z generatorem prądów impulsowych Biegun ujemny generatora prądu przyłączony jest do głowicy, która staje się elektroda aktywną Metoda przydatna w zwalczaniu bólu Metoda elektroultradżwiękowa Wskazania lecznicze (1) - Ostre choroby pourazowe - Zapalenia okołostawowe, przewlekłe zapalenie pochewek ścięgna dłoni( El. przykręgosłupowo C6- TH2, UD 3 MHz 0,5 W]cm2, prąd impulsowy Tens o natężeniu progowym) Metoda elektroultradżwiekowa Wskazania - - lecznicze (2) Zespół bólowy kręgosłupa lędżwiowego(El. na Th11- L5, UD 0,8W]cm2, natężenie prądu progowe Artroza stawu kolanowego (UD 0,9 W]cm2 na przednią pow. uda, prąd impulsowy, natężenie nadprogowe) Metoda elektroultradżwiękowa z jonoforezą Ultradżwięki + prąd impulsowy z prądem galwanicznym(np. prądy DD)+ + lek z jonami aktywnymi ujemnymi jako środek sprzęgający Srodki sprzęgające powinny przewodzić ultradżwięki i prąd elektryczny Skojarzona terapia podciśnieniowa z elektroterapią(7) Fala pneumatyczna w połączeniu z prądami małej lub średniej częstotliwości Elektrody próżniowe Zastosowanie: jak do masażu pneumatycznego i leczenia prądami małej częstotliwości( np. usprawnienie mikrokrążenia, p)obrzękowo) Przeciwwskazania: ostre stany zapalne, skłonność do krwawień Zalecane kojarzenia metod balneologicznych( typ I) Krioterapia + Kinezyterapia Ciepłolecznictwo+ Naświetlanie masaże IR +Kinezyterapia Typowe kojarzenia w balneologii cd Kinezyterapia + natryski lub masaż podwodny, hydromasaż Galwanizacja Kąpiele + zabiegi borowinowe mineralne+ zabiegi światłolecznicze Typowe kojarzenia metod w balneologii cd Zabiegi w saunie + masaż Kąpiele mineralne + sauna Masaż podwodny + sauna Typowe kojarzenia metod w balneologii cd Drenaż limfatyczny(masaż) + masaż pneumatyczny Drenaż limfatyczny + ćwiczenia naczyniowe Kąpiele kwasowęglowe + ćwiczenia naczyniowe Typowe kojarzenia metod balneologicznych cd Magneto- laseroterapia + ćwiczenia naczyniowe ( do leczenia ran) Ozonoterapia miejscowa+ ogólnoustrojowa(leczenie ran i owrzodzeń) Balneofototerapia: kapiele solankowe lub siarczkowo-siarkowodorowe + fototerapia( UV 311nm) Kojarzenie metod fizjoterapeutycznych celem złagodzenia bodżcowego działania terapii Silnie bodżcowy zabieg łączymy z zabiegiem słabo bodżcowym Przykłady procedur silnie bodżcowych(1) Krioterapia miejscowa i ogólnoustrojowa Tradycyjne zabiegi borowinowe: kąpiele, okłady Kąpiele silnie przegrzewające Sauna fińska, parowa, IR Kąpiele kwasowęglowe (wodne) Kąpiele siarczkowo-siarkowodorowe Kąpiele solankowe Kąpiele radonowe Procedury silnie bodżcowe(2) Natryski całkowite, zmienne Okłady parafinowe na dużej powierzchni Elekrostymulacja i laseroterapia Prądy wielkiej częstotliwości Ultradżwięki Prądy Troberta Procedury łagodnie bodżcowe-Fizykoterapia Naświetlanie lampą sollux Naświetlanie lampą bioptron Procedury łagodnie bodżcowe-przykłady Hydroterapia zmywanie, polewanie ciepłą wodą ciepła półkąpiel ( 37 stop.) kąpiel perełkowa( temp. 37 stopni) Balneoterapia Kąpiel kwasowęglowa w gazie częściowe okłady z pasty borowinowej (temp. 37 stopni) nacieranie maścią borowinową i innymi preparatami borowinowymi Kojarzenie metod fizjoterapeutycznych z metodami klinicznymi-Farmakoterapia JONOFOREZA Jest to połączenie działania prądu galwanicznego, odpowiedniego bieguna z lekami: p)zapalnymi, naczyniowymi, p)bólowymi Najczęściej stosowane leki do jonoforezy Lidokaina (+) Chlorek wapnia (+) Jodek potasu (-) Hydrocortison ( - ) Ultrafonoforeza Jest to połączenie działania UD z lekami w formie żelu, maści Zastosowanie: p)bólowo, p)reumatycznie, p)zapalnie, myorelaksacyjnie Skojarzona terapia metodą PUVA(Photochemotherapy Ultra-Violet A) Połączenie leków siatłouczulających ( psolareny) z naświetlaniem całkowitym UV o długości 360- 365 Zastosowanie- w chorobach skóry Skojarzona terapia metodą SUP(Selective UVPhototherapy) Jest to połączenie leków światłouczulających z naświetlaniem całkowitym wybraną wiązką promieniowania UV( długość fali 300340, najlepiej 311) Skojarzona metoda światłolecz. z światłouczulaczamifotodynamiczna Diagnostyka fotodynamiczna Terapia fotodynamiczna Diagnostyka fotodynamiczna Jest to ocena widma jakie emituje tkanka po uprzednim jej wzbudzeniu przez światło(fioletowe lub ultrafioletowe Widmo tkanek chorych (nowotworowych) różni się od zdrowych Dla poprawy wizualizacji stosuje się fotouczulacze Fotouczulacze Substancje endogenne lub egzogenne, które po naświetlaniu promieniowaniem o większej energii świecą inaczej niż tkanka zdrowa mają większe powinowactwo do tkanki nowotworowej terapia fotodynamiczna PTD Polega na wzbudzeniu fotouczulacza selektywnie gromadzącego się w tkankach będących celem terapii światlem o dlugości fali, którą fotouczulacz absorbuje. Efekty działania terapii fotodynamicznej działanie cytotoksyczne poprzez destrukcję lub apoptozę uszkodzenie naczyń guza poprzez odpowiedz zapalną poprzez odpowiedz immunologiczną. Fotouczulacz łączy się z błonami komórek nowotworowych i doprowadza do ich niszczenia i lizy. wskazania do terapii fotodenamicznej(przykłady) stany przedrakowe skóry i śluzówek łuszczyca koloidy rak tchawicy i przełyku rak oskrzela rak jelita grubego z następowym zabiegiem operacyjnym liszaj twardzinowy sromu Kojarzenie metod fizjoterapeutycznych z metodami operacyjnymi 1. Krioterapia miejscowa na ranę bezpośrednio po zabiegu operacyjnym(zmniejszenie obrzęków, krwiaków) 2. Prądy TENS-bezpośrednio po zabiegu ( zmniejszenie bólu i obrzęków) 3. Skojarzona krochirurgia: krioterapia kontaktowa+ naciecie chirurgiczne+ krioterapia(zmniejszenie krwawienia, kosmetyczna blizna) Kojarzenie metod fizjoterapeutycznych z operacyjnymi cd Magnetoterapia na ranę oraz po urazie po założeniu gipsu 6. Ultradżwięki na rany ( lepsze gojenie) 7.Ozonoterapia( do gojenia ran) 8.Masaż pneumatyczny- w czasie zabiegu operacyjnego, zwłaszcza naczyniowego 5. Laseroterapia w leczeniu ran pooperacyjnych • • • Dawkowanie w celu przyspieszenia gojenia rany stosuje się światło podczerwone 2 J W celu zwiększenia ilości kolagenu w ranie – światło czerwone 2 J W celu przyspieszenia naskórkowania i zwiększenia kolagenu w ranie- światło czerwone 7 – 8 J