Temperatura powietrza Temperatura powietrza jest najważniejszym składnikiem klimatu. Na mapach pogody rozkład temperatur powietrza przedstawia się za pomocą linii zwanych izotermami. Łączą one miejsca o jednakowych wartościach temperatur. Energia słoneczna to główne źródło ciepła na Ziemi. Jednak tylko 47% promieni słonecznych dociera do powierzchni Ziemi. Reszta jest odbijana lub rozpraszana i wraca w przestrzeń kosmiczną. Promienie słoneczne odbite od powierzchni Ziemi są głównym źródłem ogrzewającym powietrze. Zróżnicowanie temperatury na Ziemi zależy od: • • • • • • odległości od morza lub oceanu prądów morskich, szerokości geograficznej, rodzaju podłoża, wysokości nad poziomem morza, działalności człowieka Oddalenie od zbiorników wodnych • Wartości amplitud temperatury na lądach rosną wraz ze wzrostem odległości od wybrzeży. Prądy morskie • Wpływ prądów morskich na temperaturę powietrza jest szczególnie silny w strefie wybrzeży. Ciepłe prądy morskie ogrzewają powietrza, zimne prądy morskie obniżają temperaturę powietrza. Szerokość geograficzna • Najcieplej jest w strefie międzyzwrotnikowej, ponieważ kąt padania promieni słonecznych jest tu największy. • Najzimniej jest w strefach podbiegunowych, ponieważ kąt padania promieni słonecznych jest bardzo mały. Rodzaj podłoża • Ciemniejsze powierzchnie pochłaniają więcej promieniowania (najmniejsze albedo), zatem temperatura powietrza będzie nad nimi wyższa, niż nad powierzchniami jaśniejszymi • Różnica w nagrzewaniu się lądów i oceanówlądy nagrzewają się szybciej, jednocześnie szybciej oddają ciepło. Woda w oceanach ogrzewa się wolniej i dłużej zatrzymuje nagromadzone ciepło, więc zimą temperatura powietrza jest wyższa na wybrzeżach niż w głębi lądu Wysokość nad poziomem morza • Wraz ze wzrostem wysokości bezwzględnych temperatura spada średnio o 0,6 °C na każde 100m Działalność człowieka • Spośród zanieczyszczeń znajdujących się w atmosferze największy wpływ na wielkość temperatury ma dwutlenek węgla, będący efektem spalania paliw kopalnych. Dwutlenek węgla przepuszcza krótkofalowe promieniowanie słoneczne, a zatrzymuje długofalowe promieniowanie Ziemi. Zwiększona ilość tego gazu w atmosferze powoduje wzrost temperatury powietrza- jest to efekt cieplarniany. Rekordy klimatyczne • Najniższe temperatury powietrza na Ziemi zanotowano na Antarktydzie, na stacji Wostok. Wynosiła ona -88°C. • Najwyższą temperaturę na świecie zanotowano w stolicy Libii, Trypolisie. Wynosiła ona +58°C