Kontraktowe Transakcje Terminowe

Zastosowanie instrumentów
pochodnych w procesie
konstruowania
strukturyzowanych
instrumentów dłużnych
Bogusław Cezary Moskała
Departament Rynków Finansowych
1
Przegląd rynku produktów strukturalnych
 Szacuje się, że sprzedaż instrumentów strukturyzowanych
w skali globalnej wyniosła 1 100 mld EUR
 Do tej pory wyemitowano ponad 500 tys. różnych
produktów
 Tylko w ubiegłym roku Europejczycy zainwestowali w tego
typu instrumenty 230 mld EUR
 Liderami w sprzedaży struktur są w Europie: Niemcy,
Włochy, Wielka Brytania, Szwajcaria i Hiszpania
 Polski rynek „struktur” szacuje się na 10 mld PLN
2
Podstawowe zasady konstrukcji produktów
strukturalnych
 Produkt strukturyzowany to połączenie kilku
instrumentów finansowych, w tym produktów
pochodnych (derywatów), które to złożenie pozwala
uzyskać unikalny profil zysku (dla produktów
inwestycyjnych) lub ryzyka (dla instrumentów
zabezpieczających), nieosiągalny w inny sposób
 To grupa produktów bankowych tworzonych przez
inżynierię finansową z wykorzystaniem szerokiego
spektrum instrumentów finansowych
 Produkty strukturyzowane mogą przynosić posiadaczowi
korzyści zależne od cen akcji, indeksów giełdowych,
obligacji, cen walut, stóp procentowych, cen surowców i
towarów, cen produktów pochodnych, zmienności
rynków finansowych, różnicy pomiędzy stawkami lub
innych wartości ekonomicznych
3
Podstawowe zasady konstrukcji produktów
strukturalnych
• Połączenie dwóch lub więcej produktów finansowych,
w tym co najmniej jednego instrumentu pochodnego
• Stworzenie funkcji wypłaty, która odpowiada
potencjalnym klientom
• Możliwie prosta definicja wypłaty
• Odpowiednie „opakowanie” i filozofia sprzedaży
produktu strukturyzowanego
• Brak informacji o składnikach podstawowych
sprzedawanej strategii
4
Podstawowe zasady konstrukcji produktów strukturalnych
Lokaty strukturyzowane dają dużą swobodę ustalania
poszczególnych parametrów:
• Zmodyfikowany profil wypłaty
• Transfer ryzyka
• Zredukowane ryzyko
• Korzyści podatkowe
• Ochrona kapitału inwestycji lub jego określonej części
• Niekonieczna wiedza o funkcjonowaniu
poszczególnych składników produktu
strukturyzowanego
5
Podstawowe zasady konstrukcji produktów
strukturalnych
• Indywidualizacja produktu na potrzeby konkretnego
klienta – podejście marketingowe ze strony banku i
wyjście w stronę potrzeb klienta
• Zasada sprzedaży pakietowej – oszczędność na
spreadach dla odbiorcy produktu, maksymalizacja marży
(packaging fee)
• Trendy w światowej bankowości korporacyjnej prowadzą
w stronę „pakowania” i indywidualizacji produktów dla
średnich i dużych przedsiębiorstw oraz „pakowania” i
standaryzacji produktów dla małych i średnich firm
6
Podział instrumentów strukturyzowanych
Kryterium przeznaczenia instrumentu
• Instrumenty hedgingowe – głównie klienci korporacyjni
• Instrumenty lokacyjne – obligacje z kuponami
strukturyzowanymi, certyfikaty depozytowe z kuponami
strukturyzowanymi, lokaty inwestycyjne i inne produkty
Kryterium miejsca obrotu
• Rynki OTC – emisje skierowane do określonej grupy
inwestorów, emisje organizowane przez poszczególne
banki
• Rynki regulowane
7
Podział instrumentów strukturyzowanych
Kryterium powiązania z rynkiem podstawowym
• Instrumenty związane z rynkiem stopy procentowej
• Instrumenty związane z rynkami akcji
• Instrumenty związane z rynkiem walutowym
• Instrumenty związane z rynkami towarowym
• Instrumenty hybrydowe
8
Recepta na strukturę
• Zidentyfikować trend na
rynku lub na podstawie
przewidywań określić
przyszłe ukształtowanie
aktywu bazowego
• Znaleźć odpowiedni zbiór
instrumentów
pochodnych, który daje
ciekawą i/lub prostą
funkcję wypłaty
• Przeprowadzić „tuning”
• Opakować
Szerzej patrząc:
• Wymyślić
• Zaprojektować
• Zapakować
• Zmarketować
• Sprzedać
9
Klasyfikacja produktów strukturyzowanych
Produkty inwestycyjne
• Lokaty strukturyzowane
(inwestycyjne)
• Obligacje z kuponem
strukturyzowanym
• Certyfikaty depozytowe
• Wbudowane w polisy
ubezpieczeniowe
Produkty hedgingowe
• Strategie opcyjne
• Swapy strukturyzowane
• Instrumenty hybrydowe
10
Lokacyjne produkty strukturyzowane na mapie ryzyka
Stopa
zwrotu
Derywaty, np.
opcje, futures,
swap
Waluty, akcje, surowce
Produkty strukturyzowane
Obligacje banków, obligacje przedsiębiorstw
Obligacje skarbowe
Ryzyko
11
Wyróżniki lokat strukturyzowanych
• Gwarancja zwrotu przynajmniej zaangażowanej kwoty
oraz opcjonalnych odsetek gwarantowanych
• Bezpieczeństwo lokaty bankowej (gwarancje BFG)
• Szansa na uzyskanie wyższej rentowności w porównaniu
ze standardowymi produktami depozytowymi
• Dostęp do rynków finansowych i instrumentów
pochodnych na nich kwotowanych
• Możliwość przemyślanego lub rekomendowanego
sposobu lokowania
12
Składowe lokacyjnych produktów strukturyzowanych
KLASYCZNA LOKATA
STRATEGIA OPCYJNA
Dodatkowy
zysk
100
100
DF
T0
Oś czasu
T1
13
Składowe wypłaty strukturyzowanego instrumentu
dłużnego
• Kwota inwestycji –
zwrot prawnie
gwarantowany,
możliwość
stosowania opłat
manipulacyjnych
• Odsetki
gwarantowane –
niezależnie od
wartości aktywu
bazowego
Odsetki opcjonalne
Odsetki gwarantowane
Kwota lokaty
• Odsetki opcjonalne,
uzależnionych od
zmian wartości
aktywu bazowego
T0
T1
14
Różne profile wypłaty strukturyzowanych
instrumentów dłużnych
Instrumenty umożliwiające partycypację we wzrostach
(spadkach) kursów:
- określenie scenariusza
- ustalenie parametrów ofertowych – cena (kurs) odniesienia,
czas trwania, waluta, termin wypłaty odsetek, kwota
minimalna, zasady przedterminowego umorzenia
- w momencie zamknięcia książki zapisów określana jest
stopa partycypacji
W odmianie z ograniczeniem poziomu maksymalnej wypłaty
(cap) możliwe jest zaoferowanie korzystniejszego poziomu
partycypacji
15
Różne profile wypłaty strukturyzowanych
instrumentów dłużnych
Lokaty na stabilizację kursu (range accrual):
- określenie scenariusza
- ustalenie parametrów ofertowych – wskazanie
cena (kurs) odniesienia oraz przedziałów
ograniczających wypłatę kuponu, czas trwania,
waluta, termin wypłaty odsetek, kwota minimalna,
zasady przedterminowego umorzenia
- w momencie zamknięcia książki zapisów określany
jest maksymalny kupon
16
Różne profile wypłaty strukturyzowanych
instrumentów dłużnych
Lokaty z kuponem narastającym, ale zerowanym w
przypadku, gdy dojdzie do spełniania określonego kryterium –
przekroczenia bariery (ratchet):
- określenie scenariusza
- ustalenie parametrów ofertowych – wskazanie ceny (kursu)
odniesienia, określenie barier, czas trwania, waluta, termin
wypłaty odsetek, kwota minimalna, kwota o jaką rośnie
kupon, zasady przedterminowego umorzenia
- w momencie zamknięcia książki zapisów określany jest
kupon
17
Przykłady
Euroobligacja „Bank of Ireland”
emitent - Bank of Ireland
waluta – USD
gwarancja – 100%
kupon – 7% x (n/N) płatny co pół roku
range – 0 – 6.26%
index – 6 Month USD Libor
rating - A+
tenor – 7 lat
opcja call (wykonana po 2 latach)
emisja – 6.03.2006
wykup nom. – 6.03.2013 (faktycznie 6.03.2008)
18
Przykłady
Lokata MultiBanku „Cappucino”
waluta – PLN
gwarancja – 100%
tenor - 1.5 roku
aktywo bazowe:
- SP GSCI Coffee Excess Return (1/3 koszyka)
- SP GSCI Cocoa Excess Return (1/3 koszyka)
- SP GSCI Suger Excess Return (1/3 koszyka)
partycypacja - 66%
odsetki:
kwota lokaty × partycypacja × MAX(100% × średnia arytmetyczna; 0%)
gdzie: średnia arytmetyczna = [koszyk(1) / koszyk (0)] - 1
koszyk (0): wartość aktywa bazowego w dn. 15.04.2008r.
koszyk (1): wartość aktywa bazowego w dn. 15.10.2009r., liczona w oparciu o
średnią arytmetyczną sześciu kwartalnych obserwacji aktywa
19
Przykłady
Polisa strukturyzowana Expandera „Ekopaliwa”
waluta – PLN
gwarancja – 95%
tenor - 3 lata
aktywo bazowe: Merrill Lynch Commodity Extra Biofuel
Total Return Index
partycypacja - 85-105%
20
Przykłady
Polisa strukturyzowana Banku BPH „Top Profit”
waluta – PLN
gwarancja – 100%
tenor - 3 lata
aktywo bazowe (koszyk):
- EUR/USD
- DAXglobal Alternative Energy (indeks akcji spółek z sektora energii
alternatywnej)
- DJ EuroStoxx Banks Index (indeks akcji europejskich banków)
- Markit iBoxx Eurozone (indeks europejskich obligacji rządowych)
Wypłata końcowa jest średnią arytmetyczną z trzech najlepszych wyników,
osiągniętych w każdym z 3 lat trwania inwestycji – po pierwszym roku
zapisywany jest wynik instrumentu o najwyższej stopie zwrotu, w drugim
spośród pozostałych trzech instrumentów wybierany jest tan o najlepszym
wyniku i jest on odnotowywany, w trzecim wynik lepszego z dwóch ostatnich
instrumentów
21
Dziękuję za uwagę
22