neuroedukacja

Neuroszkoła – czyli od wiedzy
neurologów do praktyki
nauczyciela
Neurodydaktyka
gałąź pedagogiki i dydaktyki zainicjowana przez
Richarda Bandlera i Johna Grindera (Stany
Zjednoczone), w latach 70-tych XX wieku. Ukazuje
potrzebę stymulacji neuronów podczas procesu
przyswajania wiedzy oraz metody, które w całości
wykorzystują
potencjał
mózgu,
wzmacniają
i zwiększają jego sprawności, w ten sposób uczenie
staje się ciekawsze i bardziej angażujące neuron.
Sposoby trwalszego zapamiętywania nowych
informacji, ich powiązanie je z życiowymi
doświadczeniami.
Poszukiwanie
nowych
rozwiązań nawet
wtedy, kiedy
istnieją już
sprawdzone, jest
częścią naszego
gatunkowego
wyposażenia.
Zmiany w mózgu dziecka to wybór spośród
prawie nieograniczonej różnorodności.
1 miesiąc
5 lat
17 lat
Mózg w przebudowie
Płaty czołowe rozwijają się przez 12 lat,
potem następuje reorganizacja połączeń
i dojrzewanie.
Kończy się ono po 20 roku życia.
KORA CZOŁOWA
Płaty czołowe odpowiadają za wyższe
zdolności umysłowe i podejmowanie
decyzji, a także kontrolę nad niższymi
partiami mózgu i planowanie
Mózg w przebudowie
Zmiany poziomu dopaminy.
Silne poszukiwanie nowości
i mocnych wrażeń.
mózg bardziej wrażliwy na
uzależnienia
Uzależnienia, które kształtują się
w tym okresie są dużo
trudniejsze do przezwyciężenia
MELATONINA
TROLL UKŁADU HORMONALNEGO
Powstaje zawsze przy braku
oświetlenia.
Wytwarzana przez szyszynkę
zmienia ogólny poziom
metabolizmu.
Działa odmiennie u zwierząt
nocnych i dziennych.
Rytm dobowy a mózg nastolatka
Niski poziom syntezy melatoniny
Przesunięcie rytmu dobowego o 2-3
godzin
dorosły
nastolatek
Mózg w przebudowie
Niski poziom melatoniny –
hormonu odpowiedzialnego
za rytm dobowy.
Mózg dorosłego/nauczyciela
• Lepsza komunikacja pomiędzy
różnymi obszarami mózgu
• Lepszy i szybszy dostęp z płatów
czołowych do innych części kory
• Czas na utrwalenie szlaków
pamięciowych
Dojrzałe mózgi rozwiązują problemy na
zasadzie stosowania wzorców.
PROBLEM
WZORZEC
ROZWIĄZANIA
PROBLEMU
ROZWIĄZANIE
Mózg
dorosłego/nauczyciela
• Utrwalił sposoby zachowań
• Zlokalizował subśrodowiska
społeczne, w których jest
kompetentny
• Rozpoznał i ustalił reguły gry
Mózg
dorosłego/nauczyciela
• Sprawdził wartość znanych
rozwiązań
• Zajął optymalną dla siebie niszę
w środowisku społecznym
Efekty
• Wytworzenie swoistego
„układu odpornościowego”,
który selektywnie eliminuje
nietypowe/nowe sposoby
zachowań, ryzyko, nowe
rozwiązania
Efekty
• Tendencja do postrzegania
zmian jako zagrożeń, szukanie
w nich trudności
i negatywów
Efekty
• Swoiste wrażenie, że dawniej
było lepiej, bezpieczniej,
prościej, przyzwoiciej…
W niepewnej przyszłości
po co nam dorośli?
Opiekunowie nastolatków, ze swoimi
dojrzałymi płatami czołowymi,
zdolnością do racjonalizowania,
ostrożni i pełni obaw o losy swoich
podopiecznych, są przydatnym
ogranicznikiem i szansą na przetrwanie
krytycznego okresu bezkrytycznych
poszukiwań…
Magia neuronów lustrzanych, czyli
dlaczego wolimy pogodnych
nauczycieli?
Makaki, Giacomo Rizzolatti
i NEURONY LUSTRZANE
Makaki, Giacomo Rizzolatti
i NEURONY LUSTRZANE
Przykład:
Dziecięce zachwyty i
niepewne losy
dżdżownic…
ZMIANA POKOLENIOWA POLEGA NA WPROWADZENIU
NOWYCH GRACZY DO ISTNIEJĄCEGO JUŻ
UKŁADU SIŁ
Każda gra wymaga reguł,
a ich znajomość jest
jednym z głównych
warunków wygranej
Z drugiej strony,
wprawa w grze daje
większe szanse.
DLACZEGO
OCZEKUJEMY,
ŻE
KOLEJNE
POKOLENIE
ZAGRA
Z NAMI WEDŁUG STARYCH REGUŁ?
NAJPROSTSZY SPOSÓB TO
PRZESTAĆ SŁUCHAĆ
I zmusić wszystkich do gry na
nowych, własnych zasadach
BUNT JEST WIĘC WPISANY W
PROCES SOCJALIZACJI,
JEST JEJ CZĘŚCIĄ, A
NIE PRODUKTEM
UBOCZNYM
Zainteresowanych odsyłamy do następujących źródeł i publikacji:
M. Kaczmarzyk, Dydaktyka zdrowego rozsądku, Wydawnictwo
Edukacyjne Wiking, Wrocław 2007
M. Spietzer, Jak uczy się mózg?, PWN, Warszawa 2016
M. Spietzer, Cyfrowa demencja, Wydawnictwo Dobra Literatura,
Słupsk 2013
https://www.youtube.com/watch?v=nF4q79Zafhs
https://www.youtube.com/watch?v=dFTiYZuCdh4