Maciej Błaszak

PSYCHOLOGIA KOMPETENCJI
SPOŁECZNYCH
Rodzaj zajęć: wykład
Semestr: 4
Całkowita liczba godzin: 20
PROWADZĄCY: dr Maciej Błaszak
CELE PRZEDMIOTU:
Ewolucja i edukacja – jak natura i kultura – były sobie często przeciwstawiane. Celem zajęć jest
ukazanie ich rzeczywistej jedności. Mózg wyewoluował by nauczać i być nauczanym, często
instynktownie i bez wysiłku. Jest maszyną umożliwiającą wszelkie formy uczenia się, jednocześnie
nakładając ograniczenia na ten proces i określając czego można się nauczyć, jak wiele i jak
szybko. Wiedza o tym jak mózg przyswaja wiedzę posiada kolosalny wpływ na edukację,
zwłaszcza w zakresie umiejętności społecznych. Inteligencja ludzka ma genezę społeczną (R.
Dunbar (1996) Grooming, Gossip, and the Evolution of Language, Harvard UP), a nie techniczną, jak
kiedyś sądzono. Nauczanie umiejętności społecznych, przy wykorzystaniu optymalnych strategii
edukacyjnych, jest możliwe jedynie wówczas gdy poznamy priorytety i ograniczenia
funkcjonowania mózgu społecznego
PROGRAM:
1. Rozwój mózgu społecznego
1.1 Rozwój rodowy (filogeneza) i osobniczy (ontogeneza)
1.2 Czy w wieku trzech lat jest za późno? – debata nad okresami krytycznymi
1.3 Wzbogacanie społecznego środowiska rozwoju mózgu
2. Słowa i liczby we wczesnym dzieciństwie
2.1 Uczenie się mówienia i podstawowych interakcji społecznych
2.2 Uczenie się czytania i pisania – koordynacja psychomotoryczna
2.3 Mózg matematyczny – liczby wrodzone i nabyte
2.4 Mózg literacki – jego znaczenie w interakcjach społecznych
3. Zaburzenia rozwoju społeczno-emocjonalnego
3.1 Jakie są związki między problemami społecznymi i emocjonalnymi a funkcjonowaniem
mózgu?
3.2 Autyzm i zespół Aspergera
3.3 Niezwykłe talenty – skąd się biorą?
3.4 Ślepota na umysły innych – teoria Simona Barona-Cohena dysfunkcji mózgu społecznego
3.5 ADHD – zespół nadpobudliwości ruchowej z deficytem uwagi
3.6 Zaburzenia empatii i wrażliwości moralnej
4. Plastyczność mózgu
4.1 Epigenetyczna modyfikacja mózgu społecznego (reguła Hebba)
4.2 Praktyka społeczna modyfikująca mózg – rola płatów czołowych
4.3 Neurony lustrzane – geneza umiejętności społecznych
5. Styl życia a sprawność mózgu społecznego
5.1 Dieta – paliwo dla mózgu
5.2 Sen i rola zegara biologicznego
5.3 Ćwiczenia fizyczne a sprawność intelektualna
5.4 Opóźnienie procesów starzenia się mózgu
5.5 Płeć biologiczna (sex) i kulturowa (gender) a specjalizacja mózgu społecznego
6. Uczenie się i zapamiętywanie
6.1 Rodzaje uczenia się umiejętności społecznych i pamięci społecznych zdarzeń
6.2 Pamięć i uczenie utajone
6.3 Pamięć robocza – robienie dwóch rzeczy jednocześnie
6.4 Wkuwanie – lokalizacja mózgowa
7. Umysł społeczny = mózg + ciało + narzędzia + inni ludzie
7.1 Koncepcja umysłu rozszerzonego
7.2 Podwyższanie wydajności umysłu społecznego poprzez modyfikację otoczenia mózgu
społecznego
7.3 Protezy i usprawnienia umysłu – zastosowanie do uczenia się umiejętności społecznych
METODA OCENY I FORMA ZALICZENIA:
Zaliczenie na podstawie obecności.
LITERATURA:
Gardner H., Inteligencje wielorakie. Media Rodzina, Poznań 2002.