Szkolenie z zakresu Bezpieczeństwa i Higieny Pracy
advertisement
Szkolenie z zakresu Bezpieczeństwa i Higieny Pracy 18.04.2008 Kraków Zakres szkolenia 1.Regulacje prawne z zakresu BHP 2.Obowiązki i uprawnienia pracownika, pracodawcy 3.Zagrożenia wypadkowe i zagrożenia dla zdrowia 4.Pierwsza pomoc przedlekarska 5.Podstawowe zasady ochrony przeciwpożarowej, postępowanie pracownika w razie pożaru. ISTOTA BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY Bezpieczeństwem i higieną pracy (bhp) nazywamy stan pracy, polegający na wykonywaniu jej w warunkach nie zagrażających zdrowiu i życiu osób przy niej zatrudnionych, oraz ogół środków i urządzeń służących osiągnięciu tego stanu. Należy tu rozumieć usuwanie lub co najmniej ograniczanie szkodliwości związanych z procesem i środowiskiem pracy. Wiąże się to z zapobieganiem wypadkom przy pracy, chorobom zawodowym i innym szkodliwym wpływom pracy na zdrowie. Środki służące zapewnieniu bezpieczeństwa i higieny pracy od pewnego czasu wkraczają w dziedzinę techniki, organizacji pracy, pedagogiki, psychologii pracy, socjologii i higieny pracy. Zasady bhp obejmują reguły techniczne i zasady powszechnego doświadczenia, służące ochronie życia i zdrowia osób zatrudnionych. Środowisko pracy to zespół warunków środowiska materialnego, w którym odbywa się proces pracy, Niebezpieczny czynnik występujący w procesie pracy, to czynnik, którego oddziaływanie na pracownika prowadzi lub może prowadzić do urazu lub choroby, Szkodliwy czynnik to czynnik którego oddziaływanie na pracownika prowadzi lub może prowadzić do schorzenia. Regulacje prawne Kodeks Pracy Rozporządzenia wykonawcze do kodeksu pracy Rozporządzenia w sprawie ogólnych BHP Rozporządzenia branżowe Regulamin Umowa o pracę Podstawowym aktem prawnym określającym przepisy prawne i ochrony pracy jest Kodeks Pracy uchwalony przez Sejm ustawą z 26 czerwca 1974 roku. (Nowelizacja Kodeksu Pracy 2.02.1996 r z 26 lipca 2002 r., grudzień 2003 ). • Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27.07.2004 w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 180, poz. 1860 z 2004 r) • Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 2 marca 2007 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. 07.49.330 z dnia 20 marca 2007 r.) z dnia 26 września 1997r. ( Dz. U. z 2003 r. poz. 1650) • Dyrektywy UE Organy nadzoru zewnętrznego • • • • • Państwowa Inspekcja Pracy Państwowa Inspekcja Sanitarna Państwowa Straż Pożarna Urząd Dozoru Technicznego Inne organy nadzoru 1. Pracodawcą jest jednostka organizacyjna, a także osoba fizyczna, jeśli zatrudniają pracowników – Art. 3. 2. Postanowienia dokumentów dotyczących pracownika np. statutów, regulaminów, umów nie mogą być mniej korzystne dla pracowników niż przepisy Kodeksy - art. 9, Art. 18. Możliwość zawieszenia stosowania przepisów prawa pracy (art. 91 i art. 231a) Uchwalona zmiana: W trudnej sytuacji finansowej pracodawca może w drodze porozumienia ze związkami zawodowymi (a w braku zawiązków zawodowych samodzielnie) zawiesić stosowanie w zakładzie cześć lub całość przepisów prawa pracy (regulamin pracy i regulamin wynagrodzeń). W zakładach do 20 pracowników pracodawca może zawrzeć porozumienie o stosowanie mniej korzystnych warunków zatrudnienia niż przewidziane umowami o pracę. Dotychczasowy stan prawny: Dotychczasowe przepisy nie przewidywały takiej możliwości poza układami zbiorowymi pracy. Umowa o pracę Przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca – do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem. Umowę o pracę zawiera się na czas nie określony, na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy. Jeżeli zachodzi konieczność zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy, pracodawca może w tym celu zatrudnić innego pracownika na podstawie umowy o pracę na czas określony, obejmujący czas tej nieobecności. Zatrudnienie na podstawie stosunku pracy ma miejsce bez względu na nazwę umowy zawartej przez strony jeżeli pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy, a pracodawca do wynagradzania za nią –Art. 22 Umowa o pracę na czas określony może być zawarta na następujące po sobie okresy tylko dwukrotniezawarta trzeci raz jest z mocy prawa umową na czas nieokreślony. Do istotnych elementów charakteryzujących umowę o pracę zalicza się : - rodzaj umowy, - rodzaj pracy, - miejsce wykonywania pracy, - wynagrodzenie za pracę odpowiadające rodzajowi pracy, ze wskazaniem składników wynagrodzenia, - wymiar czasu pracy - termin rozpoczęcia, oraz zapewnienie pracownikowi dodatkowej pisemnej informacji o warunkach zatrudnienie a mianowicie : • obowiązującej dobowej i tygodniowej normie czasu pracy, • częstotliwości wypłaty wynagrodzenia za pracę, • przysługującym urlopie, • długości wypowiedzenia. Rozwiązanie umowy o pracę Umowa o pracę rozwiązuje się: 1. na mocy porozumienia stron, 2. przez oświadczenie jednej ze stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem), 3. przez oświadczenie jednej ze stron bez zachowania okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia), 4. z upływem czasu, na który była zawarta, 5. z dniem ukończenia pracy, dla której wykonania była zawarta. Okres wypowiedzenia umowy, obejmujący tydzień – miesiąc lub ich wielokrotność - kończy się w sobotę lub w ostatnim dniu miesiąca, Wypowiadając umowę na czas nie określony lub rozwiązując ją bez wypowiedzenia, pracodawca powinien wskazać przyczynę tej decyzjiArt. 30 Okres wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na okres próbny jest uzależniony od czasu okresu próbnego - Art. 34 do 3 miesięcy 3 dni - nie przekracza 2 tygodnie 1 tydzień - dłuższy niż 2 tygodnie 2 tygodnie - jeżeli okres próbny wynosi 3 m-ce Okres wypowiedzenia urnowy o pracę zawartej na czas nie określony jest uzależniony od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy - Art 36. 2 tygodnie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy; 1 miesiąc, jeżeli był zatrudniony co najmniej 6 miesięcy; 3 miesiące, jeżeli był zatrudniony co najmniej 3 lata. W okresie wypowiedzenia umowy o pracę pracownikowi przysługuje zwolnienie na poszukiwanie pracy, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia. / dotyczy to pracowników , którym wypowiada pracodawca/. Wymiar zwolnienia wynosi: • 2 dni robocze - w okresie wypowiedzenia nie przekraczającego 1 miesiąca; • 3 dni robocze - w okresie trzymiesięcznego wypowiedzenia, także w przypadku jego skrócenia. Pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi w czasie urlopu, chorobowego, w okresie ciąży lub urlopu macierzyńskiego kobiety / nie dotyczy umów o pracę na zastępstwo/ oraz pracownikowi któremu brakuje nie więcej niż cztery lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury. Umowa o pracę wygasa z dniem śmierci pracownika lub z dniem śmierci pracodawcy - Art. 63. Jeżeli wypowiedzenie pracownikowi umowy o pracę zawartej na czas nie określony następuje z powodu ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy, albo zmniejszenia zatrudnienia z przyczyn dotyczących pracodawcy, określonych w odrębnych przepisach, pracodawca może w celu wcześniejszego rozwiązania umowy o pracę skrócić okres trzy miesięcznego wypowiedzenia, najwyżej jednak do jednego miesiąca. W takim przypadku pracownikowi przysługuje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za pozostałą część okresu wypowiedzenia. Pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika w razie (art. 53 § 1): 1. ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych, 2. popełnienia przez pracownika w czasie trwania umowy o pracę przestępstwa, które uniemożliwia dalsze zatrudnianie go na zajmowanym stanowisku, jeżeli przestępstwo jest oczywiste lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem, 3. zawinionej poprzez pracownika utraty uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku. Pod pojęciem ,,ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracownika’’ stanowiących podstawę rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika należy rozumieć: - spożywanie alkoholu w czasie pracy oraz wykonywanie pracy w stanie nietrzeźwości; - nie wykonywanie poleceń przełożonych, które dotyczą pracy, jeżeli nie są sprzeczne z prawem i umową o pracę; - opuszczanie pracy bez usprawiedliwienia lub systematyczne spóźnianie się do pracy; - nie używanie przydzielonej przez pracodawcę odzieży i obuwia roboczego, ochronnego i sprzętu ochrony osobistej, których stosowanie jest niezbędne , zgodnie z przepisami bhp; - kradzież lub umyślne psucie surowca, materiałów, narzędzi albo maszyn; - zawinione wykonywanie pracy niezgodne z dostarczonymi przez pracodawcę instrukcjami dotyczącymi bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisów przeciwpożarowych; - udowodnione ujawnienie tajemnicy służbowej lub tajemnicy przedsiębiorstwa (produkcyjnej, handlowej, organizacyjnej lub innej, której ujawnienie może narazić pracodawcę na szkodę), którą objęte są informacje szczegółowo określone w regulaminie pracy Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika nie może nastąpić po upływie 1 miesiąca od uzyskania przez pracodawcę wiadomości o okolicznościach uzasadniającej rozwiązanie umowy. Pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia: 1. jeżeli niezdolność pracownika do pracy wskutek choroby trwa: a) dłużej niż 3 miesiące - gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 6 miesięcy, b) dłużej niż łączny okres pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku oraz pobierania świadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze 3 miesiące - gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy co najmniej 6 miesięcy lub jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy albo chorobą zawodową, 2) w razie usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy z innych przyczyn niż wymienione w pkt 1, trwającej dłużej niż 1 miesiąc. Urlop wypoczynkowy Pracownikowi przysługuje prawo do corocznego, nieprzerwanego, urlopu wypoczynkowego. Prawo do urlopu Pracownik podejmujący pracę po raz pierwszy, w roku kalendarzowym w którym podjął pracę uzyskuje prawo do urlopu z upływem każdego miesiąca pracy, w wymiarze 1/12 wymiaru urlopu wypoczynkowego przysługującego mu po przepracowaniu roku. Prawo do urlopu nabywa w każdym następnym roku kalendarzowym. Wymiary urlopów: • 20 dni - jeżeli pracownik zatrudniony jest krócej niż 10 lat • 26 dni - po 10 latach pracy. Wymiar urlopu dla pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy tego pracownika. Podstawowe obowiązki Pracowników w zakresie BHP Zgodnie z art. 211 KP oraz § 30 RP przestrzeganie przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy jest podstawowym obowiązkiem pracownika. W szczególności pracownik jest obowiązany: 1. Przestrzeganie przepisów i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, 2. Uczestniczenie w szkoleniach z zakresu BHP 2. Wykonywanie pracy zgodnie z przepisami i zasadami BHP 3. Dbanie o porządek i ład w miejscu pracy 4. Dbanie o stan techniczny powierzonym urządzeń, sprzętu, samochodów 4. stosowanie środków ochrony zbiorowej, a także używać przydzielonych środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, zgodnie z ich przeznaczeniem, 5. Poddawanie się badaniom profilaktycznym 6. Ostrzeganie współpracowników i innych osób o niebezpieczeństwie 7. Współdziałanie z pracodawcą i przełożonymi w wypełnianiu obowiązków dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy. ZA NIEPRZESTRZEGANIE PRZEPISÓW I ZASAD BHP GROZI UPOMNIENIE NAGANA KARA PIENIĘŻNA Pracownik ma prawo: W przypadku, gdy warunki pracy są w sprzeczności z przepisami bhp i stwarzają bezpośrednie zagrożenie zdrowia lub życia pracownika lub gdy wykonywana przez niego praca grozi takim niebezpieczeństwem innym osobom (art. 210 KP) - pracownik ma prawo do powstrzymania się od wykonywania tej pracy i niezwłocznego powiadomienia o powyższym fakcie przełożonego. Podstawowe obowiązki pracodawcy Art.. 94, 941, 943, 207 Kodeksu pracy Ochrona zdrowia i życia pracowników poprzez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki, w tym: 1. Zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy 2. Kontrolowanie przestrzegania przepisów i zasad BHP 3. Zapoznanie pracownika z regulaminem pracy oraz kontrolowanie jego przestrzegania 4. Zapewnienie wykonywania nakazów służb nadzoru 5. Zapewnienie pracownikowi środków ochrony indywidualnej 6. Informowanie pracowników o istniejących zagrożeniach 7. Ocenianie, dokumentacja ryzyka zawodowego na stanowiskach pracy W myśl art. 212 KP dyrektorzy, kierownicy komórek organizacyjnych jako przełożeni pracowników, ponoszą odpowiedzialność za realizację nałożonych przez nich zadań z zachowaniem przepisów bhp. Zobowiązani są oni do: 1. zorganizowania i realizowania prac z uwzględnieniem zabezpieczenia pracowników przed wypadkami przy pracy i chorobami zawodowymi, 2. egzekwowania przestrzegania przez pracowników przepisów bhp, 3. zapewnianie odzieży ochronnej pracownikom, którym ona przysługuje oraz egzekwowanie jej stosowania, 4. zapewnianie pracownikom środków higieny osobistej. Jeżeli jednocześnie w tym samym miejscu wykonują pracę pracownicy zatrudnieni przez różnych pracodawców, pracodawcy ci mają obowiązek: • współpracować ze sobą, • wyznaczyć koordynatora sprawującego nadzór nad bezpieczeństwem i higieną pracy wszystkich pracowników zatrudnionych w tym samym miejscu, • ustalić zasady współdziałania uwzględniające sposoby postępowania w przypadku wystąpienia zagrożeń dla zdrowia lub życia pracowników • wyznaczenie koordynatora, nie zwalnia poszczególnych pracodawców z obowiązku zapewnienia bezpieczeństwa i higieny pracy zatrudnionym przez nich pracownikom. Badania lekarskie Art.. 229 Kodeksu Pracy Wstępne badania lekarskie: • osoby przyjmowane do pracy, • pracownicy młodociani przenoszeni na inne stanowiska pracy • pracownicy przenoszeni na stanowiska pracy, na których występują czynniki szkodliwe dla zdrowia lub warunki uciążliwe. Okresowe badania lekarskie: •Wszyscy pracownicy, •Pracownicy zatrudnieni w warunkach narażenia na działanie substancji i czynników rakotwórczych lub pyłów zwłókniających jest obowiązany zapewnić tym pracownikom okresowe badania lekarskie także: po zaprzestaniu pracy w kontakcie z tymi substancjami, czynnikami lub pyłami, po rozwiązaniu stosunku pracy, jeżeli zainteresowana osoba zgłosi wniosek o objęcie takimi badaniami. Ochrona kobiet przy pracy Nie wolno zatrudniać kobiet przy pracach szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia Art.. 176 Kodeksu Pracy Pełny wykaz prac wzbronionych kobietom zawiera załącznik do rozporządzenia RM z 10 września 1996 r., w sprawie prac szczególnie niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet Ochrona pracy kobiet polega m.in.. na: • Ochronie przed rozwiązaniem stosunku pracy w okresie ciąży, urlopu macierzyńskiego i wychowawczego • Zakazie zatrudnienia kobiet w ciąży w nadgodzinach oraz w porze nocnej • Zakazie zatrudnienia w warunkach szkodliwych kobiet w ciąży lub w karmiącej dziecko piersią • Prawie do urlopu macierzyńskiego Ochrona pracy kobiet – wysiłek fizyczny związany z transportem ciężarów oraz wymuszoną pozycją ciała Nie wolno zatrudniać kobiet: Przy ręcznym podnoszeniu i przenoszeniu ciężarów o masie przekraczającej • 12 kg – przy pracy stałej • 20 kg – przy pracy dorywczej ( do 4 razy na godzinę w czasie zmiany roboczej) Przy ręcznym przenoszeniu pod górę – np. schody – których kąt przekracza 30°, a wysokość 5 m ciężarów o masie przekraczającej • 8 kg – przy pracy stałej • 15 kg – przy pracy dorywczej ( do 4 razy na godzinę w czasie zmiany roboczej) BHP PRZY TRANSPORCIE RĘCZNYM I ZMECHANIZOWANYM / MĘŻCZYŻNI / Jednemu pracownikowi wolno podnosić i przenosić przedmioty na odległość do 25 m o masie do: • 30 kg przy pracy stałej • 50 kg przy pracy dorywczej Niedopuszczalne jest ręczne przenoszenie przedmiotów o masie przekraczającej 30 kg na wysokość powyżej 4 m lub na odległość przekraczającą 25 m ZAGROŻENIA WYPADKOWE I ZAGROŻENIA DLA ZDROWIA WYSTĘPUJĄCE W SPÓŁCE, PODSTAWOWE ŚRODKI ZAPOBIEGAWCZE - IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ I OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO Do najpoważniejszych zagrożeń jakie istnieją przy wykonywaniu pracy w obiektach biurowych, magazynach oraz przy wykonywaniu pracy w terenie zaliczyć można: 1. zagrożenia wynikające z niewłaściwego stanu technicznego środków transportowych, konstrukcji regałowych, urządzeń magazynowych i opakowań; 2. zagrożenia wynikające z niewłaściwej organizacji pracy (organizacji stanowiska pracy, nadzoru nad współdziałaniem zespołów ludzkich); 3. zagrożenia wynikające z niedostatecznego nadzoru ze strony personelu kierowniczego nad stosowaniem nakazanych metod i środków pracy oraz sprzętu ochronnego; 4. zagrożenia wynikające z niedostatecznego przygotowania ludzi do określonej pracy (braku szkolenia wstępnego ogólnego, stanowiskowego; braku badań lekarskich, odzieży ochronnej, wprawy w posługiwaniu się urządzeniami technicznymi); 5. zagrożenia porażenia prądem elektrycznym powodowane złym stanem technicznym urządzeń i instalacji oraz niewłaściwą ich obsługą. 6. zagrożenia związane z możliwością potknięcia lub poślizgnięcia co grozi upadkiem, potłuczeniem lub złamaniem kończyn; 7. zagrożenia związane z poparzeniem się gorącą wodą przy nieumiejętnej obsłudze czajnika, 8. zagrożenia związane upadkiem przedmiotów, towarów z regałów w magazynach i halach sprzedażnych; 9. zagrożenia związane upadkiem osób z wysokości (np. ze schodów) 10. zagrożenie związane z agresywnym klientem, kontrahentem Zagrożenia te mogą najczęściej wynikać z: - niewłaściwego przygotowania ludzi do określonej pracy (brak szkoleń bhp, badań lekarskich, nie stosowanie odzieży ochronnej, brak znajomości obsługi sprzętu technicznego), - niewłaściwego składowania na regałach, - złego stanu technicznego środków transportowych, urządzeń oraz budowy regałów (np. w magazynie) - nie wykonywania wymaganych czynności konserwacyjnych urządzeń, - pośpiechu, roztargnienia, zamyślenia się lub nieuwagi pracownika (należą do najczęstszych przyczyn) Co to jest ryzyko zawodowe? Jest to prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych zdarzeń związanych z wykonywaną pracą powodujących straty, w szczególności wystąpienia u pracowników niekorzystnych skutków zdrowotnych, w wyniku zagrożeń zawodowych występujących w środowisku pracy lub sposobu wykonywania pracy. W jaki sposób wykonuje się ocenę ryzyka zawodowego: Ocena ryzyka polega na identyfikowaniu znaczących zagrożeń występujących w miejscu pracy lub wynikłych z działalności przedsiębiorstwa. Zagrożeniem określa się stan środowiska pracy mogący spowodować wypadek lub chorobę (mogą to być przedmioty, substancje, urządzenia, maszyny, metody pracy, środowisko pracy lub inne aspekty organizacji pracy). W rezultacie ocena ryzyka zawodowego powinna dać odpowiedź na osiem podstawowych pytań: - co stanowi zagrożenie? - kto podlega ryzyku? - jakie istnieje zagrożenie urazowe? - jakie elementy można zmienić? - jakie jest prawdopodobieństwo wystąpienia awarii? - jak można zabezpieczyć się przed awarią? - jakie są szansę wystąpienia urazów w wypadku awarii? - jak można zabezpieczyć ludzi w przypadku wystąpienia awarii lub gdy - narażenie na niebezpieczeństwo jest nieuniknione?. Literatura fachowa podaje wiele przykładów metod oceny ryzyka (min. matryce ryzyka, wskaźniki ryzyka, grafy ryzyka). My bazując na doświadczeniu i praktycznym wykorzystywaniu poszczególnych metod pragniemy zaprezentować Państwu i polecić wskaźnikową metodę Risk Score, która w sposób jasny i nieskomplikowany pomaga określić poziom ryzyka zawodowego oraz dobrać odpowiednie środki profilaktyczne. METODA RISK SCORE jest jakościową, wskaźnikową metodą oceny ryzyka, w której określane w definicji ryzyka prawdopodobieństwo skutków zdarzenia jest uszczegółowione i przedstawione przez dwa parametry ryzyka tj. ekspozycję na zagrożenie i prawdopodobieństwo wystąpienia zdarzenia R= S*E*P S- potencjalne skutki, średnia arytmetyczna oceny strat ludzkich i materialnych Kategorie ryzyka zawodowego Kategorie Ryzyka [1] Pomijalne [2] Małe ryzyko [3] [4] [5] Średnie ryzyko Wysokie ryzyko Bardzo wysokie ryzyko Wartość [ R ] R < 20 Akcja Żadne działania nie są potrzebne 20 < = R < 70 Należy zwrócić uwagę 70 < = R < 200 Potrzebna poprawa 200 < = R < 400 Potrzebna natychmiastowa poprawa R > = 400 Rozważ wstrzymanie prac ZASADY BEZPIECZEŃSTWA Ogólne zasady to: • bezpieczeństwo winno być sprawą nadrzędną zarówno dla pracodawcy jak i pracownika - należy stale dążyć do ulepszenia warunków pracy, • w pracach wykonywanych przez kobiety w ciąży obowiązują odrębne przepisy dotyczące tej grupy pracownic zawarte w rozdz. VIII RP, • do pracy nie może być dopuszczony pracownik nie posiadający aktualnego orzeczenia lekarskiego, wymaganego przeszkolenia bhp oraz właściwych kwalifikacji, • do pracy nie może być dopuszczony pracownik w stanie nietrzeźwym jak również zabronione jest spożywanie alkoholu w pracy, • zabrania się stosowania urządzeń w złym stanie technicznym; wszelkie usterki techniczne należy niezwłocznie zgłaszać przełożonemu, • każdy pracownik jest zapoznawany przez przełożonego z oceną ryzyka zawodowego występującego na jego stanowisku pracy oraz sposobami unikania zagrożeń co potwierdza własnoręcznym podpisem. WYPADEK PRZY PRACY WYPADKI, RODZAJE WYPADKÓW POSTĘPOWANIE POWYPADKOWE CO TO JEST WYPADEK ? Wypadek przy pracy jest to nagłe zdarzenie spowodowane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą: 1. w czasie lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych, 2. w czasie lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia, Podstawowym aktem prawnym dotyczącym wypadków w pracy jest Ustawa z dnia 30.10.2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. Nr 167. poz. 1322 z 2009 r). Ustawodawca wyszczególnił w niej następujące rodzaje wypadków: • wypadek przy pracy, • wypadek traktowany na równi z wypadkiem przy pracy, • wypadek w drodze do pracy lub z pracy. Rodzaje wypadków Wypadek śmiertelny jest to wypadek, w wyniku którego nastąpiła śmierć w okresie do 6 miesięcy od jego wystąpienia Wypadek ciężki przy pracy to wypadek, w wyniku którego nastąpiło ciężkie uszkodzenie ciała, takie jak: utrata wzroku, słuchu, mowy, itp. Wypadek zbiorowy przy pracy to wypadek, któremu w wyniku tego samego zdarzenia uległy co najmniej dwie osoby. Wypadek traktowany na równi z wypadkiem przy pracy jest to zdarzenie nagłe, wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, jakiemu uległ pracownik: • w czasie podróży służbowej w okolicznościach innych niż określone w definicji wypadku w pracy, chyba że wypadek spowodowany został postępowaniem pracownika, które nie pozostaje w związku z pracą, • podczas szkolenia w zakresie powszechnej samoobrony, • przy wykonywaniu zadań zleconych przez działające u pracodawcy organizacje związkowe. Wypadek w drodze do pracy lub z pracy jest to nagłe zdarzenie spowodowane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z przebywaniem drogi do pracy lub z pracy. Przez drogę do pracy lub z pracy rozumie się drogę najkrótszą i nieprzerwaną, dla pracownika najdogodniejszą ze względów komunikacyjnych. OBOWIĄZKI PRACOWNIKA • udzielić pomocy poszkodowanemu • zawiadomić o wypadku przełożonego • ostrzec współpracowników i inne osoby znajdujące się w rejonie wypadku o istniejącym zagrożeniu OBOWIĄZKI PRACODAWCY • zabezpieczyć miejsce wypadku • zapewnić udzielenie pierwszej pomocy poszkodowanym • zawiadomić inspektora pracy i prokuratora o wypadku śmiertelnym, ciężkim i zbiorowym • ustalić okoliczności i przyczyny wypadku • sporządzić właściwą dokumentację wypadku Poszkodowany pracownik ma prawo: • wglądu do sporządzonego protokołu, • zgłoszenia uwag i zastrzeżeń do ustaleń zawartych w protokole o czym zespół poucza pracownika jeszcze przed podpisaniem protokołu. Od ustaleń zawartych w protokole powypadkowym przysługuje pracownikowi prawo odwołania się w terminie 7 dni do Sądu Pracy w miejscu zamieszkania. Z tytułu wypadku przy pracy przysługują następujące świadczenia: • • • • • • • zasiłek chorobowy świadczenia rehabilitacyjne zasiłek wyrównawczy jednorazowe odszkodowanie renta z tytułu niezdolności do pracy renta rodzinna pokrycie kosztów leczenia. PIERWSZA POMOC PRZED LEKARSKA Podstawowe wskazówki przed rozpoczęciem udzielania pierwszej pomocy: • oceń liczbę i rodzaj urazów poszkodowanych (szybka selekcja), • wezwij pomoc, podając miejsce wypadku, • liczbę poszkodowanych oraz numer telefonu z którego dzwonisz: tel. alarmowy do Pogotowia Ratunkowego 999 Bezpieczeństwo ratownika • Pamiętaj o swoim bezpieczeństwie - bezpieczeństwo ratownika jest zawsze najważniejsze • Nie narażaj się na niepotrzebne ryzyko • Unikaj kontaktu z krwią poszkodowanego • Zawsze pamiętaj o jednorazowych rękawiczkach Obowiązki ratownika • Szybko i spokojnie ocenić sytuacje • Wezwać specjalistyczną pomoc • Jak najszybciej usunąć zagrożenie (np. odłączyć prąd, ) • W miarę możliwości rozpoznać rodzaj obrażenia • Udzielić szybkiej i właściwej pomocy • Zorganizować transport poszkodowanego • Pozostać przy poszkodowanym do przybycia pomocy medycznej Ochrona przeciwpożarowa 1. Zagadnienia prawne. 2. Potencjalne przyczyny powstania i rozprzestrzeniania się pożaru. 3. Obowiązki pracownika w zakresie przestrzegania przepisów ppoż. 4. Obowiązki pracownika w przypadku zauważenia pożaru 5. Podręczny sprzęt gaśniczy - zasady jego obsługi i zastosowanie. Podstawowym aktem prawnym regulującym całokształt zagadnień ochrony przeciwpożarowej w Polsce jest Ustawa z dnia 24.08.1991 r. - o ochronie przeciwpożarowej (Dz. U. Nr 147 poz. 1229 z 2002 r). z której wynika m.in. obowiązek odbywania przez pracowników szkoleń przeciwpożarowych. W stosunku do pracowników nie przestrzegających przepisów ppoż. na terenie zakładu pracy a tym samym narażających go na niebezpieczeństwo powstania pożaru wyciągane mogą być sankcje służbowe (kara upomnienia, nagany) i karne. Do sankcji karnych zaliczamy: • nałożenie grzywny w postaci mandatu karnego nałożonego przez PSP, PIP • skierowanie sprawy do Sądu, który jest władny skazać winnego nawet na 5 lat pozbawienia wolności. Przyczyny powstania i rozprzestrzeniania się pożaru Do przyczyn powstania pożaru w obiektach handlowych, administracyjnych, warsztatach można zaliczyć: • palenie tytoniu w miejscach niedozwolonych i wyrzucanie nie wygaszonych niedopałków do koszy, kontenerów i innych pojemników ze śmieciami, • niewłaściwa obsługa urządzeń i instalacji elektrycznych, • pozostawienie bez dozoru piecyków elektrycznych pod napięciem prądu, • wady w instalacji elektrycznej (stosowanie palnych prowizorycznych osłon na żarówkach, przeciążenie sieci, „watowanie” bezpieczników, itp.), • wyładowanie atmosferyczne tzw. uderzenie pioruna, • podpalenie. Powstanie pożaru Na szybkość rozprzestrzeniania się pożaru w obiektach mają wpływ: • późne zauważenie pożaru, • brak dojść do miejsca pożaru (pozamykane drzwi - brak kluczy; klatki schodowe, drzwi oraz korytarze pozastawiane meblami i sprzętem), • zły stan techniczny sprzętu ppoż. brak dostępu do niego, brak znajomości jego obsługi, • brak znajomości zasad alarmowania Państwowej Straży Pożarnej, • brak dojść i oznakowań miejsc usytuowania głównych wyłączników prądu, wody i gazu, • nieumiejętne prowadzenie akcji ratowniczej przed przybyciem PSP (otwieranie okien, drzwi przy niewystarczającej ilości sprzętu ppoż., panika, błędy w prowadzeniu ewakuacji). Obowiązki pracownika w zakresie przestrzegania przepisów ppoż. Do podstawowych obowiązków pracownika z zakresu ochrony ppoż. zaliczyć należy: • udział w organizowanych szkoleniach przeciwpożarowych, • zgłaszanie bezpośredniemu przełożonemu o zauważonych usterkach (uszkodzenia instalacji elektrycznej, odgromowej, sprzętu ppoż. itp.), • znajomość zasad alarmowania Państwowej Straży Pożarnej, • znajomość usytuowania podręcznego sprzętu ppoż. (przynajmniej w obrębie swojego stanowiska pracy) oraz umiejętność jego obsługi, • znajomość zasad zachowania się w przypadku powstania pożaru, • stosowanie się do obowiązujących przepisów przeciwpożarowych. Zasady zachowania się pracownika w przypadku powstania pożaru • ocenić sytuację - czy jest on w stanie ugasić pożar dostępnymi gaśnicami, • jeżeli pożar obejmuje minimalną powierzchnię (pożar w „zarodku”) - przystąpić do jego ugaszenia przy użyciu gaśnic lub wody z hydrantu, • powiadomić o pożarze pracowników znajdujących się w bezpośrednim otoczeniu pożaru, którym może grozić niebezpieczeństwo oraz swojego przełożonego, • powiadomić przełożonego, • powiadomić Państwową Straż Pożarną, • stosować się ściśle do poleceń przełożonego oraz dowódcy PSP. Zasady alarmowania Państwowej Straży Pożarnej (PSP): w przypadku powstania pożaru w obiektach urzędu alarmujemy Państwową Straż Pożarną telefonicznie. Wykręć numer alarmowy 998 i przekaż: • • • • • dokładny adres, co się pali, czy są zagrożeni ludzie, nazwisko i imię zgłaszającego o pożarze, numer telefonu, z którego jest zgłoszenie Podręczny sprzęt gaśniczy – obsługa i zastosowanie Sprzęt przeciwpożarowy Znak „gaśnica GAŚNICA ŚNIEGOWA • • • • • • Gaśnicą śniegową gasimy: - ciała stałe (drewno, papier, tworzywa sztuczne itp.), - gazy i ciecze łatwo palne (propan, butan, metan, etylina, rozcieńczalniki), - instalacje i urządzenia (min. komputery) elektryczne pod napięciem prądu. Rozróżniamy gaśnice śniegowe pomalowane na kolor: • czerwony - z dźwignią zaworu na korpusie butli • srebrny - z zaworem pokrętnym na korpusie butli Zasada obsługi gaśnicy śniegowej: • jedną ręką rozwinąć wąż gaśnicy, kierując dyszę na palący się materiał. • drugą ręką zerwać plombę i odkręcić zawór pokrętny w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara (gaśnica koloru srebrnego) • przycisnąć dźwignię zaworu po uprzednim wyciągnięciu zawleczki (gaśnica koloru czerwonego). UWAGA - wydostający się z gaśnicy śniegowej dwutlenek węgla (CO2) posiada temperaturę - 78 C. GAŚNICA PROSZKOWA Proszkiem gasimy: • ciała stałe (drewno, papier, węgiel, gumę, tworzywa sztuczne), • gazy i ciecze łatwo palne (propan, butan, metan, etylina, rozcieńczalniki), • instalację elektryczną pod napięciem prądu elektrycznego. Gaśnica proszkowa jest pod stałym ciśnieniem, posiada wbudowany w korpusie manometr (strzałka na zielonym polu wskazuje, że gaśnica jest sprawna), oraz dźwignię uruchamiającą zabezpieczoną zawleczką. Zasada obsługi: • wyciągnąć zawleczkę zrywając plombę, • skierować wężyk na palący się materiał, • nacisnąć dźwignię zaworu, • przy gaszeniu pożaru na zewnątrz obiektu, należy pamiętać aby strumień proszku kierować zgodnie z kierunkiem wiatru. HYDRANT WEWNĘTRZNY Zasada obsługi hydrantu jest następująca: • otwieramy drzwiczki szafki hydrantowej, • wyjmujemy z niej wąż i rozwijamy go, • podłączamy jedną końcówkę węża do zaworu hydrantowego, drugą do prądownicy hydrantowej, • odkręcamy zawór hydrantowy i kierujemy wydostający się strumień wody na palący się materiał. Wodą nie gasimy urządzeń pod napięciem prądu elektrycznego, cieczy łatwopalnych, substancji chemicznych wchodzących w reakcję z wodą. Zasady gaszenia ognia za pomocą podręcznego sprzętu gaśniczego. Dziękujemy za uwagę
