2. Prawa i obowiązki pracownika i pracodawcy

1.
2. Prawa i obowiązki pracownika i pracodawcy
a. 1. Cele lekcji
i. a) Wiadomości
Uczeń zna prawa i obowiązki pracodawcy i pracownika.
ii. b) Umiejętności
Uczeń potrafi:
 odróżnić poszczególne prawa i obowiązki od siebie,
 wykorzystać posiadane wiadomości w życiu.
b. 2. Metoda i forma pracy
Pogadanka, praca z tekstem, analiza materiałów źródłowych, wykład
c. 3. Środki dydaktyczne
Podręcznik: Z. Makieła, T. Rachwał, Podstawy Przedsiębiorczości. Kształcenie ogólne w zakresie
podstawowym, Nowa Era, Warszawa 2005.
Kodeks pracy
Przepisy bhp
d. 4. Przebieg lekcji
i. a) Faza przygotowawcza
1. Sprawdzenie listy obecności.
2. Przypomnienie wiadomości zdobytych na poprzedniej lekcji.
3. Uświadomienie uczniom celu zajęć, podanie tematu lekcji.
ii. b) Faza realizacyjna
Nauczyciel rozdaje uczniom kodeksy pracy i przepisy BHP. Na podstawie lektury tych materiałów
uczniowie opracowują notatkę (załącznik 1). Prowadzący podaje zagadnienie i wyznacza czas
potrzebny do jego opracowania. Następnie prosi uczniów o przedstawienie odpowiedzi. Uczniowie
sporządzają notatkę w zeszycie.
Zagadnienia do opracowania.
a. Obowiązki pracownika:
 z czasu pracy,
 z przepisów BHP i przeciwpożarowych,
 z praw pracodawcy,
b. Prawa pracownika
c. Prawa w stosunku do osoby młodocianej
d. Prawa kobiet
iii. c) faza podsumowująca
1. Podsumowanie wiadomości zdobytych na lekcji.
2. Nauczyciel dyktuje uczniom zadanie domowe.
e. 5. Bibliografia
Kodeks pracy
Przepisy BHP
Z. Makieła, T. Rachwał, Podstawy Przedsiębiorczości. Kształcenie ogólne w zakresie podstawowym,
Nowa Era, Warszawa 2005.
f. 6. Załączniki
i. a) Notatki dla nauczyciela
załącznik 1.
1. Obowiązki pracownika:
a. Z czasu pracy.
 Czas pracy nie powinien być dłuższy (w sumie z nadgodzinami) niż 12 godzin na dobę i 48
godzin tygodniowo. Liczba nadgodzin w roku kalendarzowym nie może przekroczyć 150
godzin.
 W roku kalendarzowym przysługuje 39 dni wolnych od pracy poza dniami ustawowo
wolnymi od pracy (tj. niedziela i święta oraz ustawowy urlop).
b. Z przepisów BHP i przeciwpożarowych.
Pracownik powinien:
 znać przepisy bhp i brać udział w szkoleniach i egzaminach,
 wykonywać pracę zgodnie z przepisami bhp,
 wykonywać okresowe badania lekarskie.
c. Z praw pracodawcy.
Pracownik:
 powinien współdziałać w kreowaniu pozytywnego wizerunku firmy,
 nie powinien przekazywać na zewnątrz informacji o zakładzie, jego produkcji i
pracownikach.
2. Prawa pracownika:
 prawo do poszanowania godności,
 równouprawnienie pod względem: płci, wieku, rasy, narodowości, przekonań politycznych
itp.,
 prawo do terminowego wypłacania wynagrodzenia,
 prawo do wypoczynku i jednej 15-minutowej przerwy w pracy,
 prawo do płatnego urlopu,
 prawo do bezpiecznych warunków pracy,
 prawo do świadczeń socjalnych,
 prawo do ubezpieczeń.
3. Prawa w stosunku do osoby młodocianej:
 zatrudnienie tylko w celu przygotowania zawodowego,
 ograniczenie czasu pracy do 6 godzin w przypadku osoby poniżej 16 lat,
 zakaz pracy w godzinach nadliczbowych,
 prawo do urlopu tylko w czasie ferii i wakacji w wysokości 12 dni roboczych po 6
miesiącach,
 prawo do opieki, pomocy i doradztwa zawodowego podczas pracy,
 prawo do zwolnień z pracy na czas zajęć w szkole (do 18 godzin tygodniowo wliczonych w
czas pracy).
4. Prawa kobiet:
 zakaz wypowiedzenia umowy kobiecie w ciąży i na urlopie macierzyńskim (płatnym),
 przy zatrudnieniu na okres próbny kobiety w trzecim miesiącu ciąży – przedłużenie tego
okresu do porodu,
 zakaz zatrudniania kobiet w ciąży i opiekujących się dziećmi do 4 roku życia w godzinach
nocnych i nadliczbowych,
 prawo do urlopu macierzyńskiego,
 prawo do wolnych i płatnych 2 dni roboczych dla kobiet wychowujących dzieci do 14 roku
życia.
5. Obowiązki pracodawcy:
 zapoznanie pracowników z ich obowiązkami oraz sposobem wykonywania pracy,
 organizowanie pracy z uwzględnieniem kwalifikacji pracowników i przepisów bhp,
 terminowe wypłacanie wynagrodzeń,
 stwarzanie warunków do podnoszenia kwalifikacji.
6. Prawa pracodawcy.
Pracodawca ma prawo do stosowania następujących sankcji:
a.
kary porządkowe:
 upomnienie,
 nagana,
 kara pieniężna.
b.
kary materialne – do wysokości poniesionych strat
c.
kary inne:
 za popełnienie czynu przestępczego (winę orzeka policja i sąd),
 sądowy zakaz wykonywania zawodu.
ii. b) Zadanie domowe
W dostępnej prasie z ostatniego miesiąca wyszukaj informacje o naruszeniu przepisów pracy, spróbuj
podać prawidłowe rozwiązanie w myśl obowiązujących przepisów.
g. 7. Czas trwania lekcji
2 x 45 minut
h. 8. Uwagi do scenariusza
Pierwszą lekcję należy poświęcić na samodzielną lekturę przez uczniów aktów prawnych. Na drugiej
lekcji tworzymy notatkę.