Wstęp do prawoznawstwa

Spory o prawo
naturalizm/antynaturalizm
 imperatywizm/realizm
 jusnaturalizm/pozytywizm prawniczy
 prawo jako rozmowa (komunikacyjna
koncepcja prawa)/ prawo jako technika
– instrumentalizacja (kontrola przez
sterowanie, kontrola przez warunki
ramowe)

Nauka
nauki teoretyczne (nomotetyczne) i
idiograficzne → prawo nauki
 nauki przyrodnicze i nauki humanistyczne
 nauki prawne
 paradygmat naukowy
 funkcje nauki:
- poznawcza
- praktyczna
- prognostyczna

Prawoznawstwo
- doktryna prawnicza
- dyscyplina prawnicza
- problematyka badawcza prawoznawstwa:
dogmatycznoprawna,
socjotechniczna,
teoretyczna, metodologiczna
-prawoznawstwo
humanistyczne/technicystyczne
socjotechnika
- integracja nauk prawnych
* wewnętrzna
* zewnętrzna
Podział prawoznawstwa
szczegółowe
nauki
prawne
→
dogmatyka
prawa
(metoda
dogmatyczna)
 ogólna refleksja o prawie (problem
struktury)
 nauki historycznoprawne
 komparatystyka prawnicza
 nauki pomocnicze

Podejścia w teorii prawa
analityczna teoria prawa
 empiryczna teoria prawa
 ekonomiczna analiza prawa
 hermeneutyczna teoria prawa

Autonomia prawa
a) ujęcie ontologiczne
b) ujęcie poznawcze
- epistemologiczne
- metodyczne
c) ujęcie aksjologiczne – wewnętrzna moralność
prawa (ogólność, dostępność, niedziałanie
wstecz,
jasność
i
niesprzeczność
,
niewyznaczanie obowiązków niemożliwych,
stabilność, zgodność działania urzędowego z
ustanowionym prawem
d) ujęcie funkcjonalne
Wartości
aksjologia
 kognitywizm/antykognitywizm

Racjonalny prawodawca
jako kontrfaktyczny konstrukt
teoretyczny
 jako postulat wobec prawodawcy

Język
język naturalny a język sztuczny
 język prawny a język prawniczy

Semiotyka
semantyka
 syntaktyka
 pragmatyka

Funkcje wypowiedzi
opisowa
 ekspresyjna
 sugestywna
 performatywna

Norma postępowania







norma moralna
norma obyczajowa
norma techniczna
dyrektywa celowościowa
norma
prawna
–
rozczłonkowanie
i
kondensacja norm w przepisach
problem pozajęzykowego kontekstu normy
postępowania
problem
różnicy
między
czynnością
psychofizyczną a czynnością konwencjonalną
–
reguły
dokonywania
czynności
konwencjonalnych
Obowiązywanie normy
aksjologiczne
 faktyczne
 tetyczne
 systemowe

Rodzaje norm prawnych
ius cogens/ius dispositivum/norma
semiimperatywna
 ius commune/ius particulare
 lex generalis/lex specialis
 norma abstrakcyjna/norma konkretna
 norma generalna/norma indywidualna
 metanorma
 norma programowa
 norma kompetencyjna – kompetencja
prawna

Struktura normy
a) dwuelementowa:
- norma sankcjonowana
- norma sankcjonująca
b) trójelementowa:
- hipoteza (adresat i okoliczności)
- dyspozycja
- sankcja
Struktura prawa
problem normy podstawowej
 reguły pierwotne i wtórne
 zasady prawa
