INVESTGDA INVESTMENT MODELE ZARZĄDZANIA PORTAMI MORSKIMI W POLSCE I EUROPIE Dobre praktyki w zakresie udziału samorządów w działalności przedsiębiorstw z sektorów gospodarki, będących wcześniej domeną Skarbu Państwa na przykładzie spółek odpowiedzialnych za przewozy kolejowe. Gdańsk Gdynia Szczecin Świnoujście PRZYKŁAD NR 1 - PKP Szybka Kolej Miejska w Trójmieście Sp. z o.o. Usamorządowienie spółki PKP Szybka Kolej Miejska w Trójmieście Sp. z o.o. jako element zintegrowanego systemu zarządzania lokalnym transportem zbiorowym na obszarze Metropolii Gdańskiej PKP Szybka Kolej Miejska w Trójmieście Sp. z o.o. została utworzona na mocy Aktu Założycielskiego z dnia 22 grudnia 2000r. i rozpoczęła działalność jako samodzielny podmiot prawa w dniu 1 lipca 2001 r., przejmując zadania, pracowników i mienie zlikwidowanego Zakładu Szybkiej Kolei Miejskiej w Trójmieście. SYSTEM ZARZĄDZANIA LOKALNYM TRANSPORTEM ZBIOROWYM Podróżowanie bez ograniczeń odcinkowych i strefowych oraz przesiadkowych na wszystkich liniach ZTM w Gdańsku albo ZKM w Gdyni albo MZK Wejherowo oraz pociągami Przewoźników Kolejowych - Szybkiej Kolei Miejskiej (SKM) i Przewozów Regionalnych (PR) - na odcinkach, których krańce wyznaczają stacje Babi Dół, Cieplewo, Luzino oraz Reda Rekowo, a także tramwajami wodnymi Województwo Pomorskie oraz Metropolitalny Związek Komunikacyjny Zatoki Gdańskiej (Miasto Gdańsk, Miasto Gdynia, Gminę Kolbudy, Gminę, Kosakowo, Gminę Luzino, Gminę Pruszcz Gdański, Miasto Pruszcz Gdański, Miasto Reda, Miasto Rumia, Miasto Sopot, Gminę Wejherowo, Miasto Wejherowo, Gminę Żukowo) Bilety metropolitalne PRZEDMIOT DZIAŁALNOŚĆ SKM Przedmiotem Spółki PKP Szybka Kolej Miejska w Trójmieście Sp. z o.o. jest: • zarządzanie i administrowanie linią kolejową nr 250 (Gdańsk Główny Rumia) • prowadzenie na tej linii kolejowych przewozów osób • wykonywanie regionalnych kolejowych przewozów pasażerskich w województwie pomorskim, na liniach kolejowych zarządzanych przez PKP PLK S.A. KALENDARIUM PROCESU USAMORZĄDOWIENIA SKM • 2003 - samorządy wojewódzkie rozpoczynają dofinansowywanie deficytowych połączenia regionalne w tym SKM zgodnie z ustawą o transporcie kolejowym z dnia 28 marca 2003 r. • 2005 - 2006 – analizy i negocjacje dotyczące możliwości udziału kapitałowego Gminy Miasta Gdańska w SKM w związku koncepcja budowy przystanku kolejki elektrycznej w ramach projektu zabudowy Targu Siennego i Rakowego • 2006 r. – pierwsza zmiana struktury własnościowej SKM - udziały w podwyższonym kapitale zakładowym obejmuje Województwo Pomorskie stając się tym samym współwłaścicielem SKM • 2008 – Gdańsk, Sopot, Gdynia oraz Pruszcz Gdański obejmują udziały w podwyższonym kapitale zakładowym stając się kolejnymi współwłaścicielami SKM • 2009 – sukcesywne obejmowanie udziałów w podwyższonym kapitale spółki przez samorządy Możliwe formy zwiększenia udziału kapitałowego samorządów w SKM • objęcie udziałów w podwyższonym kapitale zakładowym zgodnie z Kodeksem spółek handlowych w zamian za wkłady pieniężne i aporty • nieodpłatne zbycie akcji lub udziałów przez Skarb Państwa w trybie art. 4b ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji • umowy kompensacyjne pomiędzy SKM i PKP SA zmierzające do rozliczenia nakładów SKM na majątku PKP SA i umorzenia udziałów PKP STRUKTURA WŁAŚNOŚCI CEL PROCESU USAMORZĄDOWIENIASKM? •przekształcenie SKM w dynamiczną i prorynkową firmę, działającą miedzy innymi w oparciu o kryterium maksymalizacji zysku, samodzielną w podejmowaniu decyzji ekonomicznych, wykonującą na zlecenie władz samorządowych satysfakcjonujący zakres służby publicznej, objęty wcześniej wynegocjowanym kontraktem handlowym •przeobrażenie SKM w sprawnie zarządzaną firmę skierowaną na klienta, nowoczesną technicznie, jako element zintegrowanego systemu zarządzania lokalnym transportem zbiorowym na obszarze Metropolii Gdańskiej •dynamiczny rozwój Spółki poprzez inwestycje w sferze taborowej i infrastrukturalnej dzięki wykorzystaniu efektu synergii źródeł finansowania : - środków własnych wypracowanych przez spółkę - dokapitalizowania i zabezpieczeń finansowania ze strony samorządów - FK - środków unijnych, obecnie POIiŚ - kredytów, obligacji itd. PRZYKŁAD NR 2 – PRZEWOZY REGIONALNE Usamorządowienie „Przewozów Regionalnych” spółki z o.o. - największego w Polsce przewoźnika kolejowego wykonującym przewozy pasażerskie w ramach obowiązku służby publicznej. Spółka powstała na podstawie art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 8 września 2000 r. o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego "Polskie Koleje Państwowe (Dz. U. Nr 84 poz. 948 z późn. zm.)„ dzięki formalnemu wydzieleniu przez restrukturyzację z PKP. Spółka powstała na bazie Sektora Przewozów Pasażerskich PKP, wcześniej dawnych stacji pasażerskich oraz wagonowni obsługujących wagony osobowe. PRZEDMIOT DZIAŁALNOŚĆ SPÓŁKI • przewozy regionalne pociągami REGIO, • przewozy międzyregionalne pociągami interREGIO i REGIOekspres, • przewozy międzynarodowe w ruchu przygranicznym, • przewozy pociągami na indywidualne zamówienia, • obsługa transportowa imprez i uroczystości o charakterze masowym, • współpraca z innymi przewoźnikami w zakresie: - wzajemnej sprzedaży biletów, - bieżącej informacji pasażerów, - obsługi technicznej taboru. PROCES USAMORZĄDOWIENIA – CZĘŚĆ I • Usamorządowienie PKP PR jako element rządowej Strategii dla transportu kolejowego do roku 2013. • Od 2003 roku samorządy rozpoczynają dofinansowywanie deficytowych połączenia regionalne mają wpływ na kształtowanie oferty przewozowej. • Ustawa o transporcie kolejowym z dnia 28 marca 2003 r. „Art. 40. 1. Organizowanie i dotowanie regionalnych kolejowych przewozów osób wykonywanych na podstawie umowy o świadczenie usług publicznych oraz nabywanie kolejowych pojazdów szynowych należy do zadań własnych samorządu województwa. 2 (uchylony). 3 (uchylony). 4. Organ samorządu województwa oraz przewoźnik kolejowy wybrany do świadczenia usług publicznych, w trybie przepisów wydanych na podstawie ust. 7, są obowiązani zawrzeć umowę ramową o świadczenie usług publicznych na okres nie krótszy niż 3 lata, w terminie 3 miesięcy od dnia wyboru przewoźnika. 4a. Umowa ramowa o świadczenie usług publicznych określa w szczególności warunki i tryb zawarcia umowy, o której mowa w ust. 4b, oraz planowane łączne nakłady finansowe. Ostateczną wysokość środków finansowych określa każdorazowo uchwała budżetowa. Samorząd województwa jest obowiązany do planowania w uchwale budżetowej wydatków na spłatę zobowiązań wynikających z umowy ramowej o świadczenie usług publicznych w kolejnych latach obowiązywania umowy. 4b. Na podstawie umowy ramowej o świadczenie usług publicznych zawierana jest umowa o świadczenie usług publicznych na okres obowiązywania rozkładu jazdy pociągów określająca w szczególności wysokość dotacji, nie później niż w terminie 1 miesiąca przed wejściem w życie rozkładu jazdy pociągów.” PROCES USAMORZĄDOWIENIA – CZĘŚĆ II • W 2008 roku samorządy województw zostały udziałowcami spółki PKP Przewozy Regionalne. Usamorządowienie było możliwe m.in. dzięki podpisaniu 9 grudnia br. Porozumienia przez Ministra Infrastruktury Cezarego Grabarczyka oraz Marszałków Województw oraz spłacie przez PKP SA pożyczki otrzymanej z budżetu państwa. Samorządy województw stały się udziałowcami spółki PKP PR w dniu nabycia przez Skarb Państwa wszystkich udziałów w kapitale zakładowym PKP PR. Liczba udziałów poszczególnych samorządów województw w kapitale zakładowym Przewozów Regionalnych, uregulowana Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 27 listopada 2008: dolnośląskie — 92 750 udziałów (7,3%) kujawsko-pomorskie — 73 691 udziałów (5,8%) lubelskie — 69 880 udziałów (5,5%) lubuskie — 45 739 udziałów (3,6%) łódzkie — 72 421 udziałów (5,7%) małopolskie — 81 315 udziałów (6,4%) mazowieckie — 171 523 udziały (13,5%) opolskie — 43 198 udziałów (3,4%) podkarpackie — 62 257 udziałów (4,9%) podlaskie — 48 281 udziałów (3,8%) pomorskie — 90 208 udziałów (7,1%) śląskie — 116 890 udziałów (9,2%) świętokrzyskie — 38 116 udziałów (3,0%) warmińsko-mazurskie — 67 339 udziałów (5,3%) wielkopolskie — 123 243 udziały (9,7%) zachodniopomorskie — 73 691 udziałów (5,8%) CEL PROCESU USAMORZĄDOWIENIA? • przejęcie przez samorządy, jako instytucje dotujące i organizujące przewozy odpowiedzialności za zarządzanie największą spółką kolejową w Polsce, • uzyskanie pełnego wpływu na kształt rozkładów jazdy, ofertę biletową oraz kierunki rozwoju i inwestycji, • utworzenie stabilnych warunków finansowania lokalnych połączeń, ich rozwijanie, również na trasach, gdzie kolej od kilku czy kilkunastu lat nie dociera, • poprawa standardu podróżowania pociągami regionalnymi. KONIEC DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ Gdańska Agencja Rozwoju Gospodarczego Sp. z o.o. Gdansk Economic Development Agency Ltd. (investGDA) al. Grunwaldzka 413, 80-309 Gdańsk tel.: + 48 58 722 03 00 fax: + 48 58 722 03 01 e-mail: [email protected] www.investgda.pl