PRAWO MIĘDZYNARODOWE PUBLICZNE

PRAWO MIĘDZYNARODOWE PUBLICZNE
Zestaw zagadnień egzaminacyjnych
I. Zagadnienia wstępne
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Pojęcie i nazwa prawa międzynarodowego publicznego.
Funkcje prawa międzynarodowego publicznego.
Cechy charakterystyczne prawa międzynarodowego publicznego.
Systematyka prawa międzynarodowego.
Zasady prawa międzynarodowego.
Pojęcie i cechy charakterystyczne społeczności międzynarodowej.
Prawo międzynarodowe i prawo wewnętrzne – teoretyczne ujęcie problemu.
Metody introdukcji prawa międzynarodowego do porządku wewnętrznego państwa.
Miejsce umów międzynarodowych w polskim porządku prawnym w świetle
konstytucji RP oraz ustawy o umowach międzynarodowych z 2000r.
II. Historyczny rozwój prawa międzynarodowego
10. Periodyzacja historycznego rozwoju prawa międzynarodowego.
11. Charakterystyka społeczności międzynarodowej i źródeł prawa
międzynarodowego w starożytności.
12. Najstarsze dokumenty prawa międzynarodowego.
13. Instytucje i źródła prawa międzynarodowego w starożytnej Grecji.
14. Instytucje i źródła prawa międzynarodowego w starożytnym Rzymie.
15. Społeczność międzynarodowa i rozwój prawa międzynarodowego w średniowieczu.
16. Nauka prawa międzynarodowego w średniowieczu.
17. Kształtowanie się społeczności międzynarodowej w XV-XVII w.
18. Rozwój nauki prawa międzynarodowego w XV-XVII w.
19. Skład społeczności międzynarodowej oraz rozwój prawa międzynarodowego i
jego nauki w XVIII w.
20. Wpływ Wielkiej Rewolucji Francuskiej na rozwój prawa międzynarodowego.
21. Znaczenie kongresu wiedeńskiego (1815 r.) dla rozwoju prawa
międzynarodowego.
22. Doktryna J. Monroe (1823 r.).
23. Rozwój społeczności międzynarodowej w XIX w.
24. Konferencje międzynarodowe i rozwój prawa międzynarodowego w XIX w.
25. Pokojowe konferencje haskie (1899 i 1907 r.) i ich znacznie dla rozwoju
prawa międzynarodowego.
26. Nauka prawa międzynarodowego w XIX i na początku XX w.
27. Prawo międzynarodowe i społeczność międzynarodowa od początku XX w. do
końca I wojny światowej.
28. Okres międzywojenny – rozwój prawa międzynarodowego i charakterystyka
społeczności międzynarodowej.
29. II wojna światowa i jej wpływ na kształt społeczności międzynarodowej i
prawo międzynarodowe.
III. Źródła praw międzynarodowego
30. Pojęcie i klasyfikacja źródeł prawa międzynarodowego.
31. Interpretacja art. 38 Statutu MTS w związku z określeniem katalogu źródeł
prawa międzynarodowego.
32. Zwyczaj międzynarodowy.
33. Ogólne zasady prawa w systemie źródeł prawa międzynarodowego.
34. Uchwały organizacji międzynarodowych jako źródło prawa międzynarodowego.
35. Pojęcie i zakres „miękkiego” prawa międzynarodowego.
36. Akty jednostronne.
37. Doktryna i judykatura a źródła prawa międzynarodowego.
38. Kodyfikacja prawa międzynarodowego – pojęcie i rozwój historyczny.
39. Kodyfikacja prawa międzynarodowego po II wojnie światowej.
//pobrano z UMCS.net.pl// - 1 -
IV. Prawo traktatów
40.
41.
42.
43.
44.
45.
46.
47.
48.
49.
50.
51.
52.
53.
54.
55.
56.
57.
58.
59.
60.
61.
Zakres konwencji wiedeńskiej o prawie traktatów z 1969 r.
Pojęcie i klasyfikacja umów międzynarodowych.
Budowa umowy międzynarodowej.
Klauzule umowne.
Pełnomocnictwa do zawarcia traktatu.
Proces zawarcia traktatu.
Sposoby wyrażenia zgody na związanie traktatem.
Ratyfikacja traktatu.
Ratyfikacja umów międzynarodowych w świetle Konstytucji RP.
Zastrzeżenia do traktatu.
Wejście w życie i tymczasowe stosowanie traktatu.
Zasada pacta sunt servanda.
Zakres czasowy stosowania traktatu.
Zakres terytorialny stosowania traktatu.
Interpretacja traktatu.
Traktat a państwa trzecie.
Zmiana, modyfikacja i rewizja traktatu.
Nieważność względna traktatu.
Nieważność bezwzględna traktatu.
Wygaśnięcie traktatu.
Zawieszenie stosowania traktatu.
Wpływ wojny na obowiązywanie traktatów.
V. Podmioty prawa międzynarodowego
62.
63.
64.
65.
66.
67.
68.
69.
70.
71.
72.
73.
74.
75.
76.
Podmioty i atrybuty podmiotowości prawnomiędzynarodowej.
Katalog podmiotów prawa międzynarodowego.
Pojęcie i klasyfikacja państw.
Powstanie państwa.
Upadek państwa.
Uznanie państwa.
Uznanie rządu.
Zasada identyczności i ciągłości państwa.
Sukcesja państw w odniesieniu do traktatów.
Odpowiedzialność prawnomiędzynarodowa państw.
Podmiotowość organizacji międzynarodowych.
Podmiotowość Stolicy Apostolskiej i Watykanu.
Podmiotowość Zakonu Maltańskiego.
Podmiotowość narodu, strony wojującej i powstańców.
Zagadnienie podmiotowości osób fizycznych.
VI. Terytorium
77.
78.
79.
80.
81.
82.
83.
84.
Klasyfikacja terytoriów z punktu widzenia prawa międzynarodowego.
Zwierzchnictwo terytorialne – pojęcie i zasady.
Ograniczenia zwierzchnictwa terytorialnego.
Nabycie i utrata terytorium państwowego.
Granice państwa – pojęcie, rodzaje, proces wytyczania.
Pojęcie i status prawny rzek międzynarodowych – Dunaj, Ren.
Status prawny Arktyki.
Status prawny Antarktyki.
VII. Międzynarodowe prawo morza
85. Kodyfikacja prawa morza.
86. Klasyfikacja stref morskich.
87. Morskie wody wewnętrzne.
//pobrano z UMCS.net.pl// - 2 -
88.
89.
90.
91.
92.
93.
94.
95.
96.
97.
Morze terytorialne – pojęcie, szerokość, status.
Prawo nieszkodliwego przepływu przez morze terytorialne.
Strefa przyległa.
Strefy rybołówcze – wyłączna strefa ekonomiczna.
Morze otwarte – status, wolności, prawo pościgu.
Status prawny dna morskiego.
Szelf kontynentalny.
Obszar międzynarodowy – Organizacja Dna Morskiego.
Cieśniny międzynarodowe. Cieśniny bałtyckie i czarnomorskie.
Kanały międzynarodowe. Kanały: Sueski, Panamski, Kiloński.
VIII. Międzynarodowe prawo lotnicze i kosmiczne
98.
99.
100.
101.
Status prawny przestrzeni kosmicznej.
Międzynarodowa żegluga powietrzna – wolności lotnicze.
Status prawny przestrzeni kosmicznej.
Źródła prawa kosmicznego.
IX. Ludność
102.
103.
104.
105.
106.
107.
108.
109.
110.
111.
112.
Klasyfikacja ludności ze stanowiska prawa międzynarodowego.
Obywatelstwo – pojęcie, casus Nottebohma.
Nabycie obywatelstwa.
Kolizje ustawodawstw dotyczących obywatelstwa.
Status uchodźców w świetle prawa międzynarodowego i prawa polskiego.
Systemy traktowania cudzoziemców.
Azyl terytorialny i azyl dyplomatyczny.
Ekstradycja.
Międzynarodowa ochrona praw człowieka – system powszechny.
Europejski system ochrony praw człowieka.
Międzynarodowa kontrola przestrzegania praw człowieka.
X. Prawo dyplomatyczne i konsularne
113.
114.
115.
116.
117.
118.
119.
120.
121.
122.
123.
124.
125.
126.
127.
128.
129.
130.
131.
132.
133.
Organy państwa uczestniczące w stosunkach międzynarodowych.
Źródła prawa dyplomatycznego.
Prawo legacji.
Ustanowienie stosunków dyplomatycznych.
Funkcje misji dyplomatycznej.
Akredytacja szefa misji dyplomatycznej.
Klasy szefów misji i sprawa procedencji.
Personel misji dyplomatycznej.
Przywileje i immunitety dyplomatyczne – pojęcie, uzasadnienie.
Przywileje i immunitety misji.
Przywileje i immunitety osobowe członków misji.
Zakończenie misji dyplomatycznej.
Misje specjalne.
Reprezentacja państw w organizacjach międzynarodowych.
Źródła prawa konsularnego.
Ustanowienie stosunków konsularnych.
Funkcje konsularne.
Ustanowienie szefa urzędu konsularnego – klasy i rangi.
Przywileje i immunitety konsularne.
Zakończenie funkcji konsularnych.
Konsulowie honorowi.
XI. Organizacje międzynarodowe
134. Pojęcie i klasyfikacja organizacji międzynarodowych.
135. Struktura organizacji międzynarodowych.
//pobrano z UMCS.net.pl// - 3 -
136.
137.
138.
139.
140.
141.
142.
143.
144.
145.
146.
147.
148.
149.
150.
151.
Funkcje organizacji międzynarodowych.
Uchwały organizacji międzynarodowych.
Geneza Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ).
Cele i zasady ONZ.
Nabycie członkowstwa ONZ.
Ustanie członkowstwa ONZ.
Zgromadzenie Ogólne ONZ – skład, głosowanie, kompetencje.
Rada Bezpieczeństwa ONZ – skład, głosowanie, kompetencje.
Rada Gospodarcza i Społeczna ONZ.
Rada Powiernicza ONZ.
Sekretarz Generalny i Sekretariat ONZ.
Siedziba i budżet ONZ.
Organizacje wyspecjalizowane systemu ONZ.
Wspólnoty Europejskie i Unia Europejska.
Europejskie struktury współpracy.
Członkowstwo Polski w organizacjach międzynarodowych.
XII. Pokojowe regulowanie sporów międzynarodowych
152.
153.
154.
155.
156.
157.
158.
159.
160.
161.
162.
163.
164.
165.
Pojęcie sporu międzynarodowego, sytuacji i konfliktu.
Klasyfikacja sporów międzynarodowych.
Zasada pokojowego regulowania sporów międzynarodowych.
Sposoby regulowania sporów międzynarodowych.
Rokowania bezpośrednie.
Dobre usługi i pośrednictwo.
Komisje badawcze.
Komisje koncyliacyjne.
Arbitraż międzynarodowy.
Stałe sądownictwo międzynarodowe.
Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości (MTS) – skład i funkcje.
MTS – kompetencje podmiotowe i przedmiotowe.
Postępowanie przed MTS.
Inne sądy międzynarodowe.
XIII. Prawo konfliktów zbrojnych
166.
167.
168.
169.
170.
171.
172.
173.
174.
175.
176.
177.
178.
179.
180.
181.
182.
Pojęcie i zakres praw konfliktów zbrojnych.
Pojęcie wojny i konfliktu zbrojnego.
Prawo przeciwwojenne – pojęcie i zakres.
Zakaz użycia siły zbrojnej w świetle prawa międzynarodowego.
Definicja agresji.
Rozbrojenie – pojęcie, umowy dotyczące rozbrojenia.
Prawo wojenne – źródła, zakres obowiązywania.
Rozpoczęcie wojny.
Okupacja wojenna.
Zakończenie działań wojennych.
Zakończenie stanu wojny.
Neutralność wojenna.
Międzynarodowe prawo humanitarne – pojęcie, źródła.
Status jeńców wojennych.
Ochrona ludności cywilnej w czasie wojny.
Konflikty zbrojne nie mające charakteru międzynarodowego.
Odpowiedzialność za zbrodnie wojenne, zbrodnie przeciwko pokojowi i
zbrodnie przeciwko ludzkości.
//pobrano z UMCS.net.pl// - 4 -