węzeł wartowniczy

WĘZEŁ WARTOWNICZY
Węzeł wartowniczy (ang. sentinel lymph node,SLN) – to pierwszy węzeł chłonny na drodze spływu
chłonki z ogniska nowotworowego. To do niego, jako pierwszego, następują przerzuty drogą
chłonną. Usuniecie węzła wartowniczego umożliwia sprawdzenie czy rozpoczął się proces
powstawania przerzutów.
Biopsja węzła wartowniczego polega na usunięciu pierwszych węzłów, najczęściej 1-3, znajdujących
się na drodze spływu chłonki, a następnie poddaniu badaniu patomorfologicznemu. W przypadku
stwierdzenia zmian przerzutowych w węźle wartowniczym przeprowadza się zabieg limfadenektomii
regionalnej, czyli usunięcia węzłów chłonnych danej okolicy, natomiast gdy w węźle wartowniczym
nie ma komórek nowotworowych – od zabiegu można odstąpić. Brak komórek nowotworowych w
pierwszym węźle daje niemal 100% pewność, że kolejne, wyżej położone węzły, również ich nie
zawierają.
Najczęściej biopsję węzła wartowniczego stosuje się w raku piersi i czerniaku.
W przypadku raka piersi usuniecie jedynie węzła wartowniczego z zaoszczędzeniem pozostałych
węzłów chłonnych pachowych zmniejsza częstość występowania obrzęku chłonnego kończyny
górnej, a także wiąże się z mniejszym zakresem operacji, szybszym powrotem do pełni sił oraz
mniejszą blizną.
W celu lokalizacji węzła wartowniczego stosuje się metody umożliwiające prześledzenie spływu
chłonki. Standardowym postępowaniem jest limfoscynygrafia, polegająca na podaniu w dzień przed
lub w dniu zabiegu operacyjnego radiokoloidu znakowanego izotopem promieniotwórczym
(najczęściej technetu-99m) w formie zastrzyku podskórnego w okolicę guza i po 2-3 godzinach
wykonaniu obrazowania przy użyciu gamma kamery. Węzły, wykazujące największą aktywność na
skutek nagromadzenia największej ilości znacznika, uznawane są za węzły wartownicze. Następnie
podczas zabiegu operacyjnego – przy użyciu sondy scyntylacyjnej – lokalizuje się węzły chłonne i
wykonuje ich biopsję (sentinel lymph node biopsy, SLNB).
Przygotowanie
Scyntygraficzna lokalizacja węzła wartowniczego nie wymaga specjalnego przygotowania. Badanie
trwa około 2,5 godziny i wykonuje się je zazwyczaj w pozycji leżącej.
Badanie należy wykonać w przeddzień lub w dniu planowanego zabiegu operacyjnego.
W raku piersi wykonuje się podskórne wstrzykniecie radioznacznika (koloid znakowany izotopem
technetu-99m) wokół guza (4 wstrzyknięcia) lub w przypadku zmian niewyczuwalnych pojedyncze
wskrzyknięcie w okolice otoczki brodawki sutkowej w kierunku zgodnym z lokalizacją guza. Po 2-3
godzinach od wstrzykniecia radiokoloidu wykonuje się przy użyciu gamma kamery rejestrację
obrazu scyntygraficznego w dwóch projekcjach.
Nie trzeba być na czczo przed badaniem, ani odstawiać leków.
Do wykonania badania nie trzeba się rozbierać, natomiast wskazane jest, by ubiór był wygodny i,
w miarę możliwości, nie zawierał części metalowych, takich jak klamry, duże guziki, szelki. Metal
osłabia wiązkę kwantów promieniowania i może zniekształcić obraz scyntygraficzny. Z tego względu
pacjenci proszeni są również o zdjęcie metalowych ozdób z szyi. Podczas badania nie można używać
telefonu komórkowego, dlatego prosimy o wyciszenie lub wyłączenie aparatu telefonicznego na
czas scyntygrafii.
Badanie jest całkowicie bezpieczne, gdyż ani znacznik ani izotop nie wywołują uczuleń. Izotop
technetu, z uwagi na małą energię promieniowania i krótki czas połowiczego rozpadu (około 6
godzin), jest stosowany w badaniach scyntygraficznych na całym świecie od ponad 50 lat. Po
badaniu pacjent nie stanowi żadnego zagrożenia dla osób trzecich!
NUKLEOMED NZOZ ul. Żegańska 46 a, 04-736 Warszawa
www.nukleomed.pl
[email protected]
Tel. 22/613-05-10
dojazd autobusami 525, 119, 125, 147, 305 (przystanek na żądanie „Bielszowicka”)