puszcza piska plb280008

PUSZCZA PISKA
PLB280008
Jeziorko dystroficzne w rezerwacie „Zakręt” w Puszczy Piskiej
Fot. Grzegorz Rąkowski
Obszar, należący do największych krajowych obszarów Natura 2000,
obejmuje Puszczę Piską, jeden z najrozleglejszych w Polsce kompleksów
leśnych, położony na pograniczu Krainy Wielkich Jezior Mazurskich
i Równiny Mazurskiej, oraz tereny przyległe wraz z fragmentem Pojezierza
Mrągowskiego. Północna i zachodnia część obszaru to pofałdowany obszar
morenowy o urozmaiconej rzeźbie, poprzecinany głębokimi rynnami
polodowcowymi, w południowo-wschodniej jej części zaś dominuje
krajobraz piaszczystej równiny sandrowej z zagłębieniami wypełnionymi
wodami jezior i torfowiskami. W obrębie obszaru znajduje się kilkadziesiąt
większych jezior morenowych i rynnowych, w tym największe w Polsce
jezioro Śniardwy (10 970 ha). Inne większe jeziora na omawianym terenie
to: Nidzkie (1818 ha), Bełdany (941 ha) i Mokre (815 ha). Liczne są także
niewielkie jeziora w zagłębieniach wytopiskowych oraz bagienne jeziorka
dystroficzne. Jeziora często są otoczone szuwarami i mokradłami,
stanowiącymi ostoje ptaków. Główne rzeki przepływające przez omawiany
teren to Krutynia, wpadająca do jeziora Bełdany, oraz łącząca Wielkie
Jeziora Mazurskie z Narwią Pisa, wzdłuż której biegnie wschodnia granica
obszaru. W dolinach rzecznych, na obrzeżach jezior i w bezodpływowych
zagłębieniach znaczne powierzchnie zajmują torfowiska. Około 60%
powierzchni obszaru pokrywają lasy. Pozostałe tereny to głównie użytki
rolne, ze znacznym udziałem użytków zielonych. W południowej części
Puszczy Piskiej dominują różne typy borów sosnowych oraz bory mieszane.
W jej północnej części, a także na pofałdowanych terenach pojeziernych
poza puszczą występują także znaczniejsze płaty lasów grądowych
z dominacją lipy w drzewostanie. Stosunkowo niewielką powierzchnię
zajmują olsy i łęgi.
W granicach omawianego obszaru znalazł się w całości siedliskowy
obszar Natura 2000 Ostoja Piska PLH280048 (57 826,6 ha) oraz niemal cały
Mazurski Park Krajobrazowy (53 655 ha) wraz z otuliną (18 608 ha), a także
obszary chronionego krajobrazu: Puszczy i Jezior Piskich, Otuliny
Mazurskiego PK – Wschód, Otuliny Mazurskiego PK – Ruciane-Nida,
Otuliny Mazurskiego PK – Szeroki Bór, Otuliny Mazurskiego PK – Kierwik,
Otuliny Mazurskiego PK – Zachód, a także fragmenty obszarów
chronionego krajobrazu: Spychowskiego, „Krainy Wielkich Jezior
Mazurskich” i „Równina Kurpiowska”. W obrębie obszaru znajduje się 14
rezerwatów przyrody: „Czapliniec” (17,10 ha), „Czaplisko Ławny Lasek”
(6,62 ha), „Jezioro Lisunie” (15,78 ha), „Jezioro Nidzkie” (2934,71 ha),
„Jezioro Pogubie Wielkie” (691,70 ha), „Jezioro Warnołty” (373,30 ha),
„Królewska Sosna” (103,76 ha), „Krutynia” (273,12 ha), „Krutynia Dolna”
(969,33 ha), „Pierwos” (605,48 ha), „Piłaki” (52,45 ha), „Pupy” (58,12 ha),
„Strzałowo” (13,13 ha) i „Zakręt” (105,80 ha).
Zachowaniu i utrzymaniu siedlisk cennych gatunków ptaków
w Puszczy Piskiej sprzyja rozległość występujących tu kompleksów leśnych,
a także różnorodność siedlisk związana z położonymi wśród lasów
jeziorami, torfowiskami, łąkami i dolinami rzecznymi oraz prowadzona na
terenach nieleśnych ekstensywna gospodarka rolna. Do najważniejszych
zagrożeń dla awifauny i jej siedlisk w obszarze należą: niekontrolowany
rozwój turystyki i rekreacji, zabudowa terenów otwartych i brzegów jezior,
wyrąb starodrzewu i drzew dziuplastych, zaniechanie tradycyjnego
użytkowania rolniczego obszarów nieleśnych, zalesianie lub naturalne
zarastanie terenów porolnych oraz zanieczyszczenie i eutrofizacja wód
powierzchniowych.
Polujący bielik
Fot. Grzegorz i Tomasz Kłosowscy
Puszcza Piska stanowi jedną z najważniejszych w skali kraju ostoi
ptaków drapieżnych i sów. Gniazduje tu 5 rzadkich gatunków
drapieżników, umieszczonych w polskiej Czerwonej Księdze zwierząt,
przy czym dla bielika Haliaeetus albicilla (31–33 par lęgowych, ok. 4%
ogólnokrajowej populacji lęgowej) jest to największa, a dla kani czarnej
Milvus migrans (12–14 par lęgowych, ponad 3% ogólnokrajowej populacji
lęgowej), orlika krzykliwego Aquila pomarina (80–90 par lęgowych,
ponad 4% ogólnokrajowej populacji lęgowej) i rybołowa Pandion
haliaetus (4–5 par lęgowych, ponad 10% ogólnokrajowej populacji
lęgowej) – jedna z kilku głównych ostoi lęgowych w kraju. Do największych
w skali kraju należą także tutejsze populacje lęgowe bąka Botaurus stellaris
(60–80 odzywających się samców, ponad 1% ogólnokrajowej populacji
lęgowej), bociana białego Ciconia ciconia (330–350 par lęgowych, ponad
0,5% ogólnokrajowej populacji lęgowej), trzmielojada Pernis apivorus
(70–100 par lęgowych, ok. 3% ogólnokrajowej populacji lęgowej), zielonki
Porzana parva (70–100 odzywających się samców, ponad 3%
ogólnokrajowej populacji lęgowej), kropiatki Porzana porzana (40–60
odzywających się samców, blisko 2% ogólnokrajowej populacji lęgowej),
derkacza Crex crex (400–500 odzywających się samców, ponad 1%
ogólnokrajowej populacji lęgowej), żurawia Grus grus (500–600 par
lęgowych, blisko 5% ogólnokrajowej populacji lęgowej), włochatki
Aegolius funereus (100–160 par lęgowych, ponad 5% ogólnokrajowej
populacji lęgowej), lelka Caprimulgus europaeus (350–450 par lęgowych,
ponad 3% ogólnokrajowej populacji lęgowej) i dzięcioła czarnego
Dryocopus martius (700–800 par lęgowych, ok. 1% ogólnokrajowej
populacji lęgowej).
Powierzchnia: 172 802,20 ha
Rok zatwierdzenia: 2004
Regiony geograficzne: Pojezierze Mazurskie, Nizina
Północnomazowiecka
Mezoregiony: Pojezierze Mrągowskie, Kraina Wielkich Jezior
Mazurskich, Równina Mazurska, Równina Kurpiowska
Położenie administracyjne: województwo warmińsko-mazurskie,
powiaty olsztyński, szczycieński, mrągowski i piski; województwo
mazowieckie, powiat ostrołęcki; województwo podlaskie, powiat
kolneński
Sprawujący nadzór nad obszarem:
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska
w Olsztynie
ul. Dworcowa 60
10-437 Olsztyn
tel: 89 537 21 00, fax: 89 527 04 23
e-mail: [email protected]
www.olsztyn.rdos.gov.pl
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska
w Warszawie
ul. Henryka Sienkiewicza 3
00-015 Warszawa
tel: 22 556 56 00, fax: 22 556 56 02
e-mail: [email protected]
www.warszawa.rdos.gov.pl
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska
w Białymstoku
ul. Dojlidy Fabryczne 23
15-554 Białystok
tel: 85 740 69 81, fax: 85 740 69 82
e-mail: [email protected]
www.bialystok.rdos.gov.pl
Dane Bazy Danych Ogólnogeograficznych, będące treścią niniejszego opracowania, są materiałem
państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, prowadzonego przez Głównego Geodetę
Kraju na podstawie przepisów ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne. Osoby korzystające z
tych materiałów nie mają prawa do ich zwielokrotniania, sprzedawania, udostępniania lub w inny
sposób wprowadzania do obrotu lub rozpowszechniania ich treści w całości bądź we fragmentach,
w szczególności do ich przesyłania lub udostępniania w systemach i sieciach komputerowych lub
jakichkolwiek innych systemach teleinformatycznych.