REZOLUCJA S1 Europejska sieć stałych powierzchni próbnych do
advertisement
REZOLUCJA S1 Europejska sieć stałych ekosystemów leśnych. powierzchni próbnych do monitorowania Kraje sygnatariusze i Instytucja międzynarodowa, zważywszy, że lasy w Europie składają się na ekologiczny, kulturowy i ekonomiczny dorobek o kluczowym znaczeniu dla naszej cywilizacji, zważywszy, że badania prowadzone w ostatniej dekadzie w dziedzinie problemów zdrowotnych lasów: • dowiodły, że niektóre ekosystemy leśne znajdują się w stanie zagrożenia spowodowanego różnymi czynnikami, szczególnie zanieczyszczeniami powietrza i pewnymi zjawiskami meteorologicznymi, • wykazały, że istnieje zapotrzebowanie i duży niedostatek wiarygodnych danych dotyczących tych ekosystemów, szczególnie w okresie poprzedzającym zaistnienie omawianych incydentów, • przyczyniły się do intensyfikacji ważnych i owocnych działań, prowadzonych szczególnie pod auspicjami Europejskiej Komisji Gospodarczej ONZ (Konwencja w sprawie trans-granicznego rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń powietrza, Genewa, 1979), które doprowadziły do sfinalizowania wspólnie uzgodnionych metod oceny zanieczyszczeń i stanu lasów, zważywszy, że niezależnie od istniejącego wpływu zanieczyszczeń powietrza, istnieje obawa wystąpienia kolejnych presji, takich jak zmiany klimatu spowodowane efektem cieplarnianym lub innych, dotychczas zupełnie nieprzewidzianych, zważywszy, że ważnym jest wyciągnięcie właściwych wniosków ze zdobytych doświadczeń i wiedzy uzyskanej w dziedzinie metod zagospodarowania lasu, wzmagających witalność ekosystemów leśnych, zważywszy, że niezbędne jest jak najszybsze wykrycie każdej znaczącej zmiany w funkcjonowaniu ekosystemów leśnych jak również zdolność ich scharakteryzowania oraz natychmiastowej analizy przyczyn, zważywszy, że niezbędne jest określenie, czy zmiany obserwowane do chwili obecnej mogą być interpretowane jako mieszczące się w dopuszczalnych przedziałach wokół stabilnych średnich wartości obserwowanych w ostatnich latach, zważywszy, że niezbędna jest znajomość poziomów krytycznych i krytycznych ładunków zanieczyszczeń, które mogą spowodować zachwianie równowagi różnych ekosystemów leśnych, zważywszy, że znaczący wysiłek, który został już wykonany na rzecz lepszego zrozumienia zmian zachodzących w ekosystemach leśnych, charakteryzujących się często ich wrażliwą naturą, powinien prowadzić do postępu w rozwiązywaniu poważnych problemów identyfikowanych przez monitoring, będą dążyć do wykonania w swych krajach zaleceń dotyczących oceny i monitorowania przygotowanych przez Międzynarodowy Program Współpracy w zakresie oceny skutków zanieczyszczeń powietrza w lasach. Zasady 1. Wysiłki poczynione dotychczas na rzecz monitorowania stanu ekosystemów leśnych w ramach różnych regionalnych, krajowych i międzynarodowych programów muszą być wzmocnione. Większość z tych programów była pierwotnie ustanowiona w celu zbierania informacji potrzebnych dla odpowiedzialnego ekologicznie zarządzania produkcją drewna. Na początku lat 80-tych, obawy związane z uszkodzeniami lasów w wyniku zanieczyszczeń powietrza doprowadziły do ważnych działań międzynarodowych, w szczególności w postaci różnych grup badawczych ustanowionych pod auspicjami Konwencji w sprawie trans-granicznego rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń powietrza. Na początku lat 90-tych ogólna świadomość nt. wrażliwości wielu europejskich ekosystemów leśnych uzasadnia potrzebę kontynuacji i wzmocnienia podjętych dotychczas działań. 2. Wzmacnianie obecnych wysiłków w monitorowaniu ekosystemów leśnych koncentruje się na usprawnianiu sposobów zarządzania produkcją drewna w sposób ekologicznie odpowiedzialny, a także na przyjmowaniu środków niezbędnych dla prowadzenia efektywnej polityki ochrony środowiska. Cele te wymagają: Dostępu do stałego mechanizmu zbierania wiarygodnych, i o ile jest to możliwe, porównywalnych danych, które pozwolą na lepsze diagnozowanie i analizowanie obecnych i przyszłych problemów w ich wszystkich odmianach geograficznych i czasowych, Oceny ilościowego rozwoju czynników, które wpływają na funkcjonowanie ekosystemów leśnych i produkcji drewna, jak również reakcji tych ekosystemów na zanieczyszczenia powietrza, stres, wahania klimatyczne, burze, pożary, ingerencję człowieka, itp. Przyjęcie stałych rozwiązań, dzięki którym postęp w określaniu relacji pomiędzy przyczyną i skutkiem, np. poprzez opisywanie dla danych ekosystemów lokalnego poziomu zanieczyszczeń i krytycznego progu zanieczyszczeń odpowiadających za destabilizację ekosystemów. 3. Monitorowanie ekosystemów leśnych powinno odbywać się równocześnie na dwóch poziomach stałych powierzchni próbnych: • powierzchniach próbnych stałego monitoringu podstawowego, • powierzchniach próbnych monitoringu intensywnego. Powierzchnie próbne stałego monitoringu podstawowego są założone w punktach przecięcia stałej siatki inwentaryzacyjnej, o gęstości równej co najmniej tej, zalecanej przez Międzynarodowy Program Współpracy w zakresie oceny skutków zanieczyszczeń powietrza w lasach. Ten rodzaj stałej sieci pozwala na prowadzenie ocen regionalnych i badań statystycznych, dostarczając w ten sposób danych potrzebnych dla leśnictwa i polityki ochrony środowiska. Pozwala również na zorientowanie obserwacji i pomiarów na intensywny monitoring stałych powierzchni próbnych. Powierzchnie próbne intensywnego monitoringu są zakładane w celu uzyskania szczegółowych danych dotyczących ewolucji ilości ekosystemów leśnych w Europie. Podejście takie pozwala na ustanowienie korelacji pomiędzy zmiennością czynników środowiskowych i reakcjami ekosystemów, czyli np. pozwala nam określić krytyczny poziom zanieczyszczeń, który może destabilizować pewien typ ekosystemu. Dane otrzymywane z tych powierzchni pozwalają na lepszą interpretację wyników otrzymanych ze stałej sieci. 4. Potrzeba lepszego uchwycenia zmienności geograficznej i czasowej, mierzonych parametrów oraz badanych problemów, w celu udostępnienia większej precyzji odpowiedzialnej polityce leśnej i polityce ochrony środowiska, uzasadnia wzmocnienie wysiłków na rzecz harmonizacji metod monitoringu ekosystemów leśnych i analizy uzyskanych danych. Porównywalność danych w skali europejskiej musi być rozwinięta. 5. Konieczność uwzględniania historycznego wymiaru ewolucji i zmienności w kondycji zdrowotnej lasu, warunki siedliskowe i zdarzenia klimatyczne uzasadniają większe i skoordynowane wysiłki na rzecz uzyskania obrazu tych zmian w przeszłości. 6. Należy nadać priorytet spójnemu i długoterminowemu analizowaniu danych już uzyskanych dzięki istniejącym systemom oraz uzupełnianiu tych danych nowymi pomiarami, które tak szybko, jak to będzie możliwe, będą mogły służyć władzom krajowym i międzynarodowym w procesie podejmowania decyzji. 7. Centra koordynacyjne w Hamburgu i Pradze, ustanowione w ramach programów technicznych związanych z Konwencją w sprawie trans-granicznego rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń powietrza, powinny zintensyfikować międzynarodową koordynację tych sieci oraz prace syntetyczne i interpretację danych w skali rozległych regionów ekologicznych, czy wielkich typów ekosystemów leśnych w Europie, w oparciu o fundusze gwarantowane przez wszystkie kraje członkowskie. Wspólny projekt 1. Sieć stałego monitoringu podstawowego uwzględnia ocenę lub pomiary kilku podstawowych parametrów dotyczących warunków ekologicznych siedliska i witalności drzew. Aktualnie prowadzone inwentaryzacje będą musiały być progresywnie finalizowane zgodnie z tymi zasadami, wykonując zalecenia Międzynarodowego Programu Współpracy w zakresie oceny skutków zanieczyszczeń powietrza w lasach. 2. Intensywny monitoring powierzchni próbnych jest zaprojektowany na częstsze i bardziej precyzyjne oceny i pomiary opisujące drzewostan i jego historię, drzewa i ich ulistnienie, bonitację, glebę, klimat oraz, w pewnych przypadkach, skład chemiczny wody opadowej na terenach otwartych, opad i wody odpływowe. Jeśli tylko jest to możliwe, niektóre z powierzchni próbnych powinny być założone w stacjach pomiaru zanieczyszczeń powietrza lub ich najbliższym otoczeniu. 3. Specjalny zespół Międzynarodowego programu współpracy w zakresie oceny skutków zanieczyszczeń powietrza w lasach musi opracować minimalną listę parametrów bezpośrednio związanych z powierzchniami próbnymi stałego monitoringu podstawowego i monitoringu intensywnego, jak również zalecanych metod analizy. Krajowe i międzynarodowe ciała koordynacyjne 1. Wszystkie państwa uczestniczące w Międzynarodowym Programie Współpracy w zakresie oceny skutków zanieczyszczeń powietrza w lasach są zaproszone do udziału w tym projekcie i do zbierania danych, które zostaną przekazane do centrów koordynacji w Hamburgu i Pradze. 2. Wszystkie państwa europejskie zagrożone niebezpieczeństwem destabilizacji ekosystemów leśnych odczuwają potrzebę wzmocnienia działań międzynarodowych w kierunku uczynienia stałego monitoringu tych ekosystemów jeszcze bardziej efektywnym oraz wykorzystywania w bardziej skoordynowany sposób dotychczasowych doświadczeń państw, pochodzących z ich udziału we wcześniej ustanowionych międzynarodowych programach, takich jak Międzynarodowy Program Współpracy w zakresie oceny skutków zanieczyszczeń powietrza w lasach oraz innych stosownych programach prowadzonych przez Europejską Komisję Gospodarczą ONZ, w ramach Konwencji w sprawie trans-granicznego rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń powietrza (Genewa 1979), inwentaryzacji zasobów leśnych FAO/EKG ONZ 1990, działań Komisji Europejskiej na rzecz ochrony lasów przed zanieczyszczeniami powietrza i, w szczególności, prowadzonej przez nią inwentaryzacji zniszczeń w lasach oraz wspólne programy badawcze Nordyckiej Rady Ministrów. Należy popierać i wzmacniać wymianę informacji i koordynację projektów. 3. Centra koordynacji w Hamburgu i Pradze, ustanowione w ramach Konwencji w sprawie trans-granicznego rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń powietrza (Genewa 1979) powinny odpowiadać za zbieranie pewnych danych dostarczanych przez stałą sieć monitoringu podstawowego i sieć monitoringu intensywnego oraz za zarządzanie, wykorzystanie, syntezę i interpretację dostarczanych danych. Lista danych, jakie będą przesyłane do centrów koordynacji będzie przedstawiona w ramach propozycji zgłoszonych przez specjalne zespoły Międzynarodowego Programu Współpracy w zakresie oceny skutków zanieczyszczeń powietrza w lasach. Każde państwo członkowskie sieci uczestniczy w kosztach funkcjonowania tych centrów.
