Polityka kulturalna Unii Europejskiej Jedność w różnorodności (oficjalne motto) ● Rada Europy a Unia Europejska – różne role, wspólne wartości Zagadnienia 1. ROLA KULTURY W UE 2. KSZTAŁTOWANIE SIĘ WSPÓŁPRACY KULTURALNEJ W UE 3. PODSTAWY PRAWNE 4. ROZWÓJ POLITYK I PROGRAMÓW UE po Traktacie z Maastricht Dialog miedzykulturow, Program Kultura (2007-2010), Europejskie Stolice Kultury, Nagrody, Mobilnosc artystów, Europejska Agenda na rzecz Kultury, Inne programy Dyrekcji Generalnej ds Edukacji I Kultury Polityka kulturalna na lata 2014-2020: Kreatywna Europa 1. ROLA KULTURY W UE A. Kultura jako motor C. Kultura w wzrostu stosunkach gospodarczego międzynarodowych - pomoc rozwojowa - współpraca z ważnymi B. Kultura jako partnerami czynnik spójności społecznej Forum Kulturalne UE-Chiny 2010 Programy kulturalne UE w USA 2. KSZTAŁTOWANIE SIĘ WSPÓŁPRACY KULTURALNEJ W UE ● ● a) U źródeł Wspólnot Europejskich: integracja gospodarcza Jedynym wyjątkiem dotyczącym kultury był przez wiele lat: – art. 36 Traktatu Rzymskiego (1957) ● wprowadza ograniczenia w stosunku do majątku narodowego, posiadającego wartość historyczną, artystyczną lub archeologiczną b) Deklaracja Tożsamosci Europejskiej (1973, Kopenhaga) c) W 1974 Parlament Europejski przyjął Rezolucje o Ochronie dóbr kultury europejskiej, a w roku 1979 powołał Komisje ds. Polityki kulturalnej. d) 1983 Deklaracja Stuttgarcka d) Od lat 80. intensywna współpraca w sektorze kultury Kontrowesje wobec wspólnej polityki kulturalnej a. różne modele b. koncepcja polityki kulturalnej regionalizmu Denis de Rougemont ZASADA SUBSYDIARNOŚCI zasada subsydiarności Wspólnota wspiera oraz uzupełnia działania państw członkowskich w celu zachowania i ochrony dziedzictwa kulturowego o znaczeniu europejskim. 3. PODSTAWY PRAWNE ● ● Przełomem dla polityki kulturalnej był koniec Zimnej Wojny i ustanowienie UE Traktat z Maastricht – kultura po raz 1. osadzona w prawie Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej art. 167 1. Unia przyczynia sie do rozkwitu kultur Państw Członkowskich, w poszanowaniu ich różnorodnosci narodowej i regionalnej, równoczesnie podkreslając znaczenie wspólnego dziedzictwa kulturowego. 2. Działanie Unii zmierza do zachecania do współpracy miedzy Państwami Członkowskimi oraz, jesli to niezbedne, do wspierania i uzupełniania ich działań w nastepujących dziedzinach: — pogłebiania wiedzy oraz upowszechniania kultury i historii narodów europejskich, — zachowania i ochrony dziedzictwa kulturowego o znaczeniu europejskim, — niehandlowej wymiany kulturalnej, — twórczosci artystycznej i literackiej, włącznie z sektorem audiowizualnym. 3. Unia i Państwa Członkowskie sprzyjają współpracy z państwami trzecimi oraz z organizacjami miedzynarodowymi własciwymi w dziedzinie kultury, zwłaszcza z Radą Europy. 5. Aby przyczynic sie do osiągniecia celów (…) — Parlament Europejski i Rada (...) przyjmują srodki zachecające, z wyłączeniem jakiejkolwiek harmonizacji przepisów ustawowych i wykonawczych Państw Członkowskich, Instytucje UE zajmujące się kulturą ● ● Komisja Europejska: – Dyrekcja Generalna ds. Edukacji i Kultury – Przedstawicielstwa KE w krajach trzecich Rada Unii Europejskiej Andrulla Vassiliou komisarz ds. edukacji, kultury, wielojęzyczności i młodzieży 4. ROZWÓJ POLITYK I PROGRAMÓW po Traktacie z Maastricht Wiele projektów, mało spójnej polityki. Lata 90. Przykłady: ● ● ● ● ratowanie dziedzictwa europejskiego architektonicznego i archeologicznego ochrona archiwów europejskie stolice i miasta kultury oraz europejski miesiąc kultury wsparcie dla kształcenia administratorów i menedżerów kultury ● ● ● ● ● ● wsparcie dla teatru, nauczania muzyki nagrody za przekłady dzieł europejskich promocja niekomercyjnej wymiany kulturalnej koncerty i nagrania Młodzieżowej Orkiestry Wspólnoty twórczosc artystyczna i literacka Publikacje wielojezyczne Program Kultura (2007-2013) Cele: a) promowanie transnarodowej mobilnosci twórców kultury, b) wspieranie upowszechniania Komponenty Programu a) wspieranie działań w zakresie kultury b) wspieranie podmiotów dzieł i wyrobów artystycznych i działających na szczeblu kulturalnych, europejskim c) propagowanie dialogu miedzykulturowego w Europie c) wspieranie badań oraz gromadzenie i rozpowszechnianie informacji Europejskie Stolice Kultury od 1985 r. Ateny -1. Europejskie Miasto Kultury Nagrody UE Program Kultura wspiera przyznawanie nagród w obszarze dziedzictwa kulturowego, architektury, literatury, muzyki Inne programy realizowane przez Dyrekcję Generalną ds. Edukacji I Kultury ● ,,Uczenie się przez całe życie” (budżet 7 mld euro, 2007-2013) – Coemnius – Erasmus – Leonardo da Vinci – Grundtvig ● “Młodzież w działaniu” ● “Europa dla obywateli” Polityka kulturalna na lata 20142020 Polityka kulturalna Podsumowanie a) UE nie prowadzi polityki kulturalnej w oparciu o dyrektywy I rekomendacje, jak RE b) niejednolita, niespójna, zróżnicowana c) ograniczone kompetencje UE (wspieranie inicjatyw oddolnych I projektów o ,,europejskiej wartości dodanej”) d) nie dąży do homogenizacji kultury