Warszawa, dnia 10 sierpnia 2016 r. Pan Radosław Domagalski-Łabędzki Podsekretarz Stanu Ministerstwo Rozwoju Szanowny Panie Ministrze, W odpowiedzi na pismo z dnia 11 lipca 2016 r., znak: DDR-VI-0210-5/6/16 (NK/148735/16), w imieniu Polskiej Organizacji Handlu i Dystrybucji1 zgłaszam następujące uwagi do projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia dochodzenia wierzytelności: 1) zastrzeżenia budzi przyznanie podwykonawcy obok wykonawcy prawa do zgłoszenia inwestorowi wykonywania robót budowlanych. Niniejsze rozwiązanie niewątpliwie chroni podwykonawców, którzy nie zawsze zostają skutecznie zgłoszeni inwestorom przez osoby trzecie. Jednak w praktyce proponowana regulacja może utrudniać sytuację podwykonawcy, bowiem niewykluczone, że w razie sporu sądowego sąd orzekający w sprawie będzie uznawać za podmiot należycie dokładający staranności tego podwykonawcę, który samodzielnie zawiadomił inwestora o fakcie wykonywania robót budowlanych. W konsekwencji, na co także przyzwala projektowany przepis, zgłoszenia będą dokonywane zarówno przez wykonawców jak i podwykonawców, co tylko niepotrzebnie przysporzy inwestorowi dodatkowych obowiązków związanych z weryfikacją podmiotów, z którymi nie pozostaje w żadnym związku prawnym; 2) wątpliwości wywołuje wprowadzenie odstępstwa od dotychczasowego brzmienia regulacji, zgodnie z którą do wiadomości inwestora konieczne jest podanie nie tylko zakresu wykonywanych prac, ale także podmiotów do nich przypisanych. 1 Członkami POHiD są następujące firmy: Auchan Polska, Castorama Polska, Carrefour Polska, Galec (Leclerc), Metro (Media Saturn Holding Polska, Makro Cash&Carry), Jeronimo Martins Polska, Kaufland Polska Markety, Lidl Polska, Pepco Poland, Schiever Polska, Tesco Polska, Transgourmet Polska, Żabka Polska. Polska Organizacja Handlu i Dystrybucji ul. Krzywickiego 34/205, 00-078 Warszawa; tel. (22) 625-12-48; fax. (22) 622-95-33 www.pohid.pl; e-mail: [email protected] Członek Konfederacji Lewiatan i EuroCommerce Projektowana zmiana akcentuje tylko pierwszy z ww. elementów. W związku z powyższym można interpretować art. 647 (1) k.c. projektu ustawy w ten sposób, że inwestor może dowiedzieć się o osobach podwykonawców jedynie wówczas, gdy ci bez pośrednictwa wykonawców powiadomią go o zakresie wykonywanych prac, co stawia pod znakiem zapytania pozostawienie instytucji notyfikacji dokonywanej inwestorowi przez wykonawców. Podnieść także trzeba, że niniejsze brzmienie jest niekorzystne również dla podwykonawców, skoro ustawodawca nie kreuje wprost obowiązku wykonawcy zgłoszenia inwestorowi danych podmiotów wykonujących prace na rzecz inwestora. Pozostawienie regulacji w takim kształcie niewątpliwie pogorszy sytuację najsłabszych podmiotów oraz uczyni prawo inwestora do złożenia sprzeciwu w tym zakresie iluzorycznym; 3) nie można zgodzić się z ograniczeniem ilości podmiotów zobowiązanych solidarnie wobec dalszego podwykonawcy tylko do osoby jego kontrahenta oraz inwestora, co w konsekwencji powoduje sprowadzenie obowiązku zgłoszenia inwestorowi wykonywania robót budowlanych przez dalszego podwykonawcę przez niego samego albo jego kontrahenta. Niniejsze rozwiązanie może być problematyczne dla inwestora (pod względem oceny zasadności wniesienia sprzeciwu) z uwagi na brak bezpośredniej relacji prawnej z ww. podmiotami zwłaszcza w sytuacji bardzo rozwiniętej sieci zależności pomiędzy podmiotami zaangażowanymi w proces budowlany; 4) przez wzgląd na odpowiedzialność inwestora wątpliwości wzbudza rezygnacja z obowiązku przedstawienia przez wykonawcę umowy z podwykonawcą lub jej projektu wraz z częścią dokumentacji dotyczącej wykonania robót określonych w umowie lub projekcie. Proponowane rozwiązanie pozbawia inwestora wpływu na sposób wykonywania umowy przez wykonawcę, z którym przecież odpowiada solidarnie wobec podwykonawcy. Niniejsze zagadnienie jest szczególnie istotne w sytuacji, gdy zgłoszenia dokonywałby, na podstawie projektowanego brzmienia art. 647 (1) § 5 k.c., dalszy podwykonawca. Należy zwrócić uwagę na to, że wymóg złożenia ww. dokumentacji wraz z umową lub jej projektem niejako skłania podmioty Polska Organizacja Handlu i Dystrybucji ul. Krzywickiego 34/205, 00-078 Warszawa; tel. (22) 625-12-48; fax. (22) 622-95-33 www.pohid.pl; e-mail: [email protected] Członek Konfederacji Lewiatan i EuroCommerce uczestniczące w wykonywaniu robót budowlanych do zawierania umów w formie pisemnej odgrywających istotną rolę w postępowaniu dowodowym; 5) korzystnie należy ocenić wprowadzenie ograniczenia odpowiedzialności inwestora za zapłatę podwykonawcy wynagrodzenia za roboty budowlane do wysokości zwykłego wynagrodzenia za świadczenie tego rodzaju. Powyższe jest tym bardziej zasadne, że ustawodawca wprowadził dla inwestora solidarną odpowiedzialność wobec podmiotu, z którym nie pozostaje w żadnym stosunku prawnym, tj. odpowiedzialność za cudzy dług; Zaprezentowana argumentacja skłania do negatywnej oceny zaproponowanej zmiany art. 647(1) k.c. Z uwagi na to, że redakcja przepisu znacznie odbiega od tej dotychczasowej należy oczekiwać, że jego zastosowanie nie doprowadzi do rozstrzygnięcia rozbieżności przejawiających się w praktyce. Z poważaniem, Maria Andrzej Faliński Dyrektor Generalny POHiD Polska Organizacja Handlu i Dystrybucji ul. Krzywickiego 34/205, 00-078 Warszawa; tel. (22) 625-12-48; fax. (22) 622-95-33 www.pohid.pl; e-mail: [email protected] Członek Konfederacji Lewiatan i EuroCommerce