II Katedra Chirurgii Ogólnej Uniwersytet Jagielloński Zagadnienia do seminarium oraz wykładów z chorób trzustki w ramach chirurgii ogólnej na IV roku studiów, kierunek lekarski 1. Anatomia chirurgiczna trzustki: zarys rozwoju embrionalnego (zawiązek brzuszny i grzbietowy, przewód Wirsunga i Santoriniego), części anatomiczne trzustki, unaczynienie, unerwienie, spływ chłonki, topografia trzustki- stosunek do żołądka , dwunastnicy ,dróg żółciowych, naczyń krezkowych górnych. Pojecie trzustki obrączkowatej i dwudzielnej. 2. Fizjologia części zewnątrzwydzielniczej trzustki: objętość i skład soku trzustkowego, jego rola w procesie trawienia, czynniki regulujące jego wydzielanie. 3. Zapalenie trzustki: 3.1 Ostre zapalenie trzustki (ozt): - czynniki etiologiczne - pojęcie żółciopochodnego zapalenia trzustki - rozpoznanie: objawy podmiotowe i przedmiotowe, badania obrazowe (USG, TK), badania laboratoryjne (poziom amylazy i lipazy w surowicy krwi i moczu) - ocena ciężkości: postacie kliniczne ozt ( klasyfikacja z Atlanty( postać lekka, średnia i ciężka- jak je rozpoznać klinicznie)), skala Glasgow, Apacze II - leczenie: zasady leczenia zachowawczego, leczenie endoskopowe (rola ERCP), leczenie chirurgiczne (wskazania, metody). - powikłania: ogólnoustrojowe, miejscowe (ostre zbiorniki płynowe, torbiel trzustki, martwica jałowa i zakażona) 3.2 Przewlekłe zapalenie trzustki (pzt): - czynniki etiologiczne - obraz kliniczny: objawy podmiotowe i przedmiotowe, badania dodatkowe - leczenie chirurgiczne: wskazania, rodzaje operacji (operacja Puestowa, Freya, Begera) 4. Nowotwory części zewnątrzwydzielniczej trzustki: - rodzaje nowotworów: guzy lite, guzy torbielowate, IPMN - częstość występowania, rokowanie w gruczolakoraku trzustki - czynniki ryzyka gruczolakoraka trzustki - pojęcie guzów pola trzustkowo-dwunastniczego: rak głowy trzustki, rak dystalnego odcinka przewodu żółciowego wspólnego, rak brodawki Vatera - objawy kliniczne raka trzustki zależności od lokalizacji guza (głowa trzustki, trzon i ogon ) -diagnostyka raka trzustki: badania obrazowe ( USG, TK, EUS), rola biopsji guza - Radykalne leczenie chirurgiczne w zależności od lokalizacji guza: - głowa trzustki: pankreatoduodenektomia - trzon i ogon trzustki: dystalna pakreatektomia - leczenie paliatywne raka trzustki: rola endoskopii (protezowanie dróg żółciowych) Podręczniki: podstawowy: O.J Garden, A, Bradbury, J Forsythe, R.Parks: „ Chirurgia” dodatkowe: J.Schmidt, J. Kużdżał: „ Podstawy chirurgii” tom 2: rozdział :Chirurgia trzustki. A. Szczeklik: Podręcznik chorób wewnętrznych” rozdział: Choroby trzustki. W. Silen „ Sir Zachary Cope Ostry brzuch. Wczesna diagnostyka”, PZWL 1998