PRZESZCZEPIANIE TRZUSTKI Klinika Chirurgii Ogólnej, Naczyniowej i Transplantacyjnej Akademia Medyczna w Warszawie Kierownik Kliniki: Prof. dr hab. med. Sławomir Nazarewski BUDOWA TRZUSTKI TRANSPLANTACJA TRZUSTKI LECZENIE CUKRZYCY TRANSPLANTACJĄ OSTRE POWIKŁANIA CUKRZYCY (ŚPIĄCZKI CUKRZYCOWE) PÓŹNE POWIKŁANIA CUKRZYCY Narząd wzroku retinopatia zaburzenia wzroku, ślepota Nerki nefropatia białkomocz mocznica Układ nerwowy Tętnice Serce neuropatia autonomiczna czuciowa ruchowa miażdżyca kardiomiopatia Cel: Dostarczyć insulinę komórkom organizmu w sposób najbardziej zbliżony do naturalnego Nowe preparaty insuliny Nowe schematy podawania insuliny (leczenie intensywne) Pompy insulinowe Transplantacja pozwala na optymalne, najbardziej fizjologiczne dostarczenie insuliny biorcy CUKRZYCA TYP 1 Insulinoterapia •leczenie intensywne •sztuczna trzustka Terapia zastępcza komórkami beta (Beta – cell supplementation therapy) Terapia zastępcza komórkami beta Przeszczepienie trzustki Przeszczepienie wysp trzustkowych •Jednoczasowe przeszczepienie trzustki i nerki SPKTx - simultaneous pancreas and kidney transplantation •Przeszczepienie trzustki u chorego z działającym przeszczepem nerki PAK - pancreas after kidney transplantation •Przeszczepienie samej trzustki PTA - pancreas transplantation alone Pancreas Transplant Categories Non-US SPK, PAK and PTA Transplants 1/1/1988 – 12/31/2003 500 PTA PAK SPK 400 300 200 100 0 02 20 00 20 98 19 96 19 94 19 92 19 90 19 88 19 8/04 Możliwości zastosowania terapii zastępczej komórkami beta w zależności od zaawansowania choroby dializy ktx przeszczep wyprzedzający schyłkowa niewydolność nerek nefropatia cukrzycowa cukrzyca niestabilna PTA ITx PTA SPKTx PAK IAK - przeszczepienie samej trzustki SPKTx - jednoczasowe przeszczepienie trzustki i nerki PAK - przeszczepienie trzustki u chorego z działającym przeszczepem nerki IAK - przeszczepienie wysp trzustkowych u chorego z działającym przeszczepem nerki ITx - przeszczepienie wysp trzustkowych JEDNOCZASOWY PRZESZCZEP TRZUSTKI I NERKI Tomografia komputerowa (3D) LECZENIE IMMUNOSUPRESYJNE I ERA: ATG, CsA, Aza, sterydy II ERA: mAb(Il-2r), CsA, MMF, sterydy III ERA: ATG, Tac, MMF, sterydy Transplantacja: - całej trzustki Pobranie trzustki, nerek i wątroby Rekonstrukcja naczyniowa przeszczepu trzustki PRZESZCZEP CAŁEJ TRZUSTKI Zespolenie tętnicze trzustki Zaopatrzenie części zewnątrzwydzielniczej trzustki - zespolenie z pęcherzem moczowym - zespolenie z pętlą jelita cienkiego - zablokowanie przewodu trzustkowego żywicą polimeryzującą PRZESZCZEP CAŁEJ TRZUSTKI Izoperystaltyczne zespolenie dwunastnicy przeszczepu trzustki z pętlą Roux PRZESZCZEP CAŁEJ TRZUSTKI PRZESZCZEP CAŁEJ TRZUSTKI PRZESZCZEP CAŁEJ TRZUSTKI (konwersja) PRZESZCZEP CAŁEJ TRZUSTKI zespolenie żylne do układu ż. głównej dolnej PRZESZCZEP CAŁEJ TRZUSTKI zespolenie żylne do układu ż. wrotnej - 12 chorych Historia choroby biorców przeszczepu trzustki i nerki spktx Średni wiek chorych w czasie transplantacji – 34 (24-52) lata Czas trwania cukrzycy przed tx Czas dializ 22 (9-32) lata 24 (0-120) miesięcy Wykrycie cukrzycy 12 (4- 28 lat) Całkowita utrata wzroku z powodu retinopatii cukrzycowej - 20% Charakterystyka biorców Rodzaj leczenia nerkozastępczego 19,7% Wyprzedzający spktx 9,0% Dializy otrzewnowe 71,2% Hemodializy Powikłania po przeszczepieniu trzustki A. Immunologiczne B. Chirurgiczne - zakrzepca naczyń przeszczepianej trzustki - zakażenia - zapalenie trzustki 11% zamiana zespolenia pęcherzowego na jelitowe urazy mechaniczneczas niedokrwienia <20hrs podczas pobrania Uszkodzenie poreperfuzyjne czynniki immunologiczne obrzęk przeszczepu trzustki PTX 14 DNI Betacell mass ZAKAŻENIE NIEWYDOLNOŚĆ WIELONARZĄDOWA Zapalenie trzustki przeszczepionej Zakrzepica naczyń trzustki przeszczepionej u biorcy ~ 15% PRZESZCZEPIANIE WYSP TRZUSTKOWYCH Insulinoniezależność 80 % po roku od Itx Wyspy trzustkowe są lekiem Labolatorium izolacji wysp trzustkowych Nastrzyknięcie przewodów trzustkowych enzymem (kolagenaza) Trawienie trzustki w komorze Ricordiego Oczyszczanie wysp trzustkowych COBE 2991 Infuzja wysp trzustkowych do układu żyły wrotnej biorcy Przezskórne, przezwątrobowe nakłucie żyły wrotnej 500 micron Wstrzyknięcie wysp (strzykawką) lub wlew kroplowy (bag infusion) Porównanie przeszczepiania trzustki i wysp trzustkowych Operacja Izolacja wysp powikłania pooperacyjne następne infuzje wysp Porównanie kosztów przeszczepiania wysp trzustkowych i całej trzustki przeszczepianie wysp trzustkowych pobranie przeszczepianie całej trzustki = izolacja wysp immunosupresja następne infuzje wysp pobranie koszt operacji = immunosupresja leczenie powikłań Przeszczepienie trzustki i wysepek trzustkowych od żywych dawców Przeszczep segmentu trzustki Przeszczep wysp wyizolowanych z segmentu trzustki Pobranie laparoskopowe Lancet 2005, 365, 1642 Podsumowanie Jednoczasowe przeszczepienie trzustki i nerki przedłuża przeżycie chorych z cukrzycą i niewydolnością nerek w porównaniu z chorymi leczonymi insuliną i dializami. W przeciwieństwie do przeszczepienia wysp trzustkowych, przeszczepienie trzustki daje bardziej przewidywalne wyniki i powoduje dłuższe uniezależnienie biorcy od insuliny egzogennej. Przewiduje się, że przeszczepienie trzustki i transplantacja wysp trzustkowych będą metodami uzupełniającymi się. Nic nie wskazuje na to, że jeden rodzaj terapii zastąpi drugi.