Zestaw zadań przygotowujących do egzaminu maturalnego z matematyki poziom podstawowy i rozszerzony Opracował: zespół badawczy 13m 1 Spis treści: I. Zadania na dowodzenie II. Zadania z parametrem III. Geometria analityczna IV. Kombinatoryka . Rachunek prawdopodobieństwa Zadania na poziom rozszerzony oznaczono literą R 2 I. Zadania na dowodzenie Liczby i podzielność 1. Wykaż, że liczba 10 n 2 jest podzielna przez 3 2. Wykaż, że 2 9100 9 99 9 98 jest podzielna przez 19 3. Wykaż, że 3 n 3 n 1 3 n 2 jest podzielna przez 13 4. Wykaż, że 2010 2010 jest podzielna przez 67 201 5. Wykaż, że suma kwadratów trzech kolejnych liczb naturalnych przy dzieleniu przez 3 daje resztę 2. 6. Uzasadnij, że suma trzech kolejnych liczb parzystych jest podzielna przez 6. 7. Udowodnij , ze dla każdego n N+ liczba 6 jest dzielnikiem liczby postaci 13n-7. 8. (R ) Wykaż, że liczba 1111111112-1 jest podzielna przez 5 9. (R ) Wykaż, że każda liczba postaci n5-n jest podzielna przez 30. Równania i nierówności 1. Udowodnij, ze jeżeli a>0 , to a+ 2. Wykaż ,że jeżeli ab<0 ,to 3. Uzasadnij, że jeżeli 1 2. a a b 2 . b a ab bc ca 2 , to a b c. c a b 4. (R ) Uzasadnij, że jeżeli a+b=1 i a2+b2=7, to a4+b4=31 1 1 5. (R ) Wykaż, że jeżeli xy>0, to ( x y )( ) 4. x y 6. (R ) Wykaż , ze dla n naturalnych i nieparzystych równanie xn+1 +64=xn +64x ma dokładnie dwa pierwiastki rzeczywiste. 7. (R) Wykaż , że równanie (1+x)cosx + sinx = 0 ma co najmniej jedno rozwiązanie. 3 Funkcje 1. Wykaż, ż funkcja f(x)=(2m2+4)x-6 jest rosnąca, dla każdego m R . 2. Wykaż, że niezależnie od parametru a funkcja f(x)=x2+a2-x-a+0,5 nie przyjmuje wartości ujemnych. 3. Wykaż, że punkt P 3 , 3 należy do wykresu funkcji f ( x) 4. Wykaż, że dziedziną funkcji f ( x) 2x3 15 x 2 . 5x 3 jest zbiór liczb rzeczywistych x 4 x 10 2 5. (R) Wykaż, że dziedziną funkcji f ( x) log x2 4 ( x 2 2 x 10) jest zbiór liczb rzeczywistych 6. (R) Udowodnij, że zbiór wartości funkcji f x x zawiera się w przedziale 1,1 . x 1 2 7. (R) Wykaż , ze jeżeli f(x)= 1 x x 2 1 x x 2 , to f(-x)=-f(x). 8. (R ) Wykaż , ze funkcja f(x)=x100+ax+b ma co najmniej dwa miejsca zerowe. Planimetria i stereometria 1. Wykaż , ze kąt zewnętrzny w trójkącie jest równy sumie kątów wewnętrznych do niego przyległych . 2. Udowodnij , ze przeciwległe kąty równoległoboku są równe i przeciwległe boki równoległoboku są równe. 3. Wykaż , że jeżeli trzy kolejne kąty czworokąta wpisanego w okrąg tworzą ciąg arytmetyczny , to dwa kąty tego czworokąta są proste. 4. (R ) Wykaż , że w równoległoboku suma kwadratów przekątnych jest równa sumie kwadratów boków. 5. (R )Udowodnij twierdzenie o odcinku łączącym środki dwóch boków trójkąta. 4 6. (R ) Wykaż , że jeżeli w trójkącie zachodzi związek sin 2 cos , to trójkąt jest sin równoramienny. 7. (R) Przekątne czworokąta wypukłego ABCD przecinają się w punkcie O tak ,że |AO|:|BO|=|CO|:|DO| . Wykaż , że ABCD jest trapezem. 8. Przekątna graniastosłupa prawidłowego czworokątnego ma długość d, a sinus kąta między tą przekątną a krawędzią podstawy jest równy p. Wykaż, że wysokość tego graniastosłupa wyraża się wzorem d 2 p 2 1. 9. Romb obraca się dookoła każdej ze swoich przekątnych. Powstałe w ten sposób dwie bryły mają równe objętości. Wykaż, że romb jest kwadratem. 10. (R ) Środki jednej z wysokości czworościanu foremnego połączono odcinkami z dwoma wierzchołkami nie należącymi do tej wysokości. Wykaż, że odcinki te są prostopadłe. 11. (R ) Wykaż, że jeżeli na podstawie ostrosłupa można opisać okrąg i środek okręgu jest jednocześnie spodkiem wysokości ostrosłupa, to ściany boczne są trójkątami równoramiennymi. Zadania różne 1. Udowodnij, ze jeżeli liczby x ,y ,z , tworzą ciąg geometryczny , to (x + y + z ). (x - y + z) = x2 + y2 + z2 2. (R ) Trzy Liczby dodatnie a , b , c tworzą ciąg arytmetyczny. Wykaż , ze liczby 1 a c ; 1 c a ; 1 a b również tworzą ciąg arytmetyczny 3. Udowodnij ,że jeżeli a R+ ,b R+\{1} ,x R+ ,to logab logba=logbx. 4. (R ) Udowodnij, że log ab 1 log a log b ,gdy a2+b2=23ab. 5 2 5. Wykaż ,ze pierwiastkami wielomianu W(x) = x3-(a + b + c)x 2+(ab + ac + bc)x - abc są liczby a , b , c e R. 5 6. (R ) Uzasadnij, że wielomian W(x)=2x3+x+1 nie ma pierwiastków wymiernych. 7. Udowodnij tożsamość (1 sin ) ( 8. (R )Udowodnij tożsamość : II. 1 tg ) cos cos 1 cos 2 1 cos ctg sin 2 cos 2 Zadania z parametrem 1. Dla jakiej wartości parametru m funkcja f(x)=(2m2-4)x-6 jest malejąca. 2. Dla jakiej wartości parametru a dziedziną funkcji f x x jest zbiór liczb x xa 2 rzeczywistych. 3. (R ) Dla jakiej wartości parametru k dziedziną funkcji f ( x) 2x (1 k ) x 2 2(k 3) x k 3 jest zbiór liczb rzeczywistych. 4. Dla jakiego m podane równanie ma jedno rozwiązanie a) x 2 x m 4 =0 b)(R) mx 2 (m 2) x 2 0 c) (R ) x 1 2 x m 5. Dla jakiego m podane równanie ma rozwiązania a) x 2 x m 4 =0 b) (R) mx 2 (m 2) x 2 0 c) (R ) x 1 2 x m d) sin x 2m 1 m 1 6 6. (R)Dla jakiego m równanie mx 2 (m 2) x 2 0 ma: a) dwa rozwiązania b) dwa ujemne rozwiązania c) dwa różne pierwiastki rzeczywiste mniejsze od 1 d) dwa pierwiastki, których suma kwadratów jest nie większa od 4 7. Dla jakiego a pierwiastkiem wielomianu W(x)=2x3+ax+a-6 jest 3 8. (R )Dla jakiego a reszta z dzielenia wielomianu W(x)=2x3+ax+a-6 przez x-5 wynosi 7. 9. Znajdź wszystkie liczby rzeczywiste b takie, że zbiór rozwiązań równania (x3+3x2-4)(x2+bx-4)=0 jest zbiorem trzyelementowym. 10. (R ) Wyznacz , w zależności od parametru m , współrzędne punktu P przecięcia się prostych o równaniach x+y-m=0 i 3x-2y-2m+1=0. Jaką figurę tworzą wszystkie punkty P ? Opisz równaniem tę figurę. 11. (R ) DIa jakiego parametru m R wektory u , v są prostopadłe jeżeli u =[2,m+1] ; v = [m-3 , m+5] 12. Dla jakiej liczby rzeczywistej x, lczby a=2x-1,b=6-5x,c=-4x+4,, w podanej kolejności tworzą ciąg : a) arytmetyczny b) geometryczny III. Geometria analityczna 1. Dany jest okrąg o równaniu x 1 y 2 6 . Napisz równanie okręgu, który 2 2 otrzymasz przekształcając dany okrąg : a) symetrycznie względem osi OX b) symetrycznie względem prostej x=4 c) symetrycznie względem prostej 2x-3y+2=0 d) w symetrii środkowej względem punktu O=(0,0) e) w symetrii środkowej względem punktu A=(2, -3) 7 f) w przesunięciu względem osi OX o dwie jednostki w lewo g) (R) w przesunięciu o wektor u 2,3 h) (R) w jednokładności o środku w punkcie O=(0,0) i skali k=2 i) (R) w jednokładności o środku w punkcie P=(-3,1) i skali k=-2. 2. Znajdź równanie stycznej do okręgu o równaniu x2+y2=5 a) w punkcie A=(1,-2) b) (R) przechodzącej przez punkt B=(0,5) c) (R) równoległej do prostej o równaniu 2x-y=0 3. Określ położenie prostej x-y+4=0 i okręgu x2+y2-4x+2y=0 4. (R) Wyznacz wszystkie wartości parametru a , dla których zbiór punktów równo oddalonych od okręgu x2+y2-2x-4y-95=0 i od punktu A=(1 ,a+2) jest okręgiem. 5. (R) Punkty A=(2,3), B=(4,-1) są dwoma kolejnymi wierzchołkami kwadratu ABCD. Wyznacz współrzędne pozostałych wierzchołków kwadratu. 6. (R) Dany jest trójkąt ABC , w którym A (2,1) , AB 8,4 , a punkt przecięcia środkowych ma współrzędne (1,4). Znajdź współrzędne pozostałych wierzchołków trójkąta. 7. Sprawdź, czy punkty A=(-4,0), B=(1,-2), C=(4,1), D=(1,5) są wierzchołkami: a) trapezu b) równoległoboku 8. Napisz równanie okręgu opisanego na trójkącie ABC, jeżeli: a) A=(-2,1), B=(3,4), C=(-5,6) b) A=(1,5), B=(8,-2), C=(9,1) 8 IV. Kombinatoryka. Rachunek prawdopodobieństwa 1. Numer dowodu osobistego składa się z dziewięciu znaków .Trzy pierwsze to litery wybrane z 25 liter , a pozostałe to cyfry .Ile różnych numerów dowodów można przydzielić obywatelom . 2. W zestawie zadań maturalnych jest 10 zadań łatwych i 5 zadań trudnych .Na ile sposobów można wybrać z tego zestawu 10 zadań tak aby wśród nich były : a) 3 zadania trudne i 7 zadań łatwych b) co najwyżej jedno zadanie trudne 3. Kupując samochód możesz wybrać jeden z pięciu kolorów tapicerki oraz jeden z trzech kolorów tapicerki .Na ile sposobów możesz dokonać wyboru samochodu. 4. Na ile sposobów można ustawić w szereg czterech chłopców i trzy dziewczynki tak aby a) najpierw stały dziewczynki a potem chłopcy b) pierwszy stał chłopiec c) żadnych dwóch chłopców nie stało obok siebie 5. Ile liczb czterocyfrowych parzystych o różnych cyfrach można utworzyć z cyfr {0,1,2,3,4,5} m 15 6. (R) Rozwiąż m 2 7. Rzucamy dwukrotnie kostką do gry. Niech A oznacza zdarzenie –suma wyrzuconych oczek jest równa 6, zaś B zdarzenie –za pierwszym razem wypadły dwa oczka .Na czym polega zdarzenie a) A B b) B\A 8. Z szuflady ,w której znajduje się 10 piłek tenisowych ,w tym 6 nowych ,wyjmujemy 5 piłek .Jakie jest prawdopodobieństwo otrzymania dwóch piłek nowych? 9. Na półce ustawiono losowo pięciotomowe dzieło .Oblicz prawdopodobieństwo ,że książki stoją według kolejności tomów. 9 10. (R ) Trzy fabryki dostarczają pudełka do pewnego magazynu .35% dostaw pochodzi z pierwszej wytwórni , 20% -z drugiej ,a 45% -z trzeciej .Wśród pudełek produkowanych w pierwszej fabryce braki stanowią 4% , wśród pudełek produkowanych w drugiej tylko 2% ,a z trzeciej aż 6%.Oblicz prawdopodobieństwo, że losowo wybrane pudełko z tego magazynu będzie dobre . 11. Obok stacji benzynowej średnio przejeżdża 4 razy więcej samochodów ciężarowych niż osobowych. Prawdopodobieństwo , ze przejeżdżający samochód będzie nabierał paliwo wynosi 0,02 , a ciężarowy 0,05. Jakie jest prawdopodobieństwo , ze przejeżdżający samochód będzie nabierać paliwo ? 12. (R )Dany jest zbiór A= {1,2,3,....n}, n ≥3. Zbiór A dzielimy losowo na dwa niepuste podzbiory. Oblicz prawdopodobieństwo tego , ze liczby 1 i n będą w tym samym podzbiorze. 13. (R )W pudełku znajdują się piłeczki :4 czarne i n białych .Wybieramy losowo bez zwracania 2 piłeczki .Prawdopodobieństwo tego ,że obie są białe ,jest większe od 1 .Ile 3 piłeczek znajduje się w pudełku ? 14. Prawdopodobieństwo tego, że bramkarz obroni rzut karny wynosi 0,4. Jakie jest prawdopodobieństwo tego ,że z trzech oddanych karnych obroni co najmniej jeden . 1 1 15. O zdarzeniach A, B wiemy ,że P( A) P( B) iP ( A B) .Oblicz P ( A B ) 3 6 16. (R )O zdarzeniach A, B wiadomo, że P ( A) 1 1 1 , P( B) , P( A B) . 4 3 5 Oblicz P( A B ) 17. (R ) Wykaż, że jeżeli P(A)=0,67 i P(B)=0,83, to P(A B) 0,5. 18. (R ) Liczby P(A B ) , P(A), P(A B) tworzą w podanej kolejności ciąg geometryczny. Oblicz prawdopodobieństwo zdarzenia A\B. 10