etyka œciaga

etyka ogólna- formułuje najbardziej podstawowe elementarne zasady postępowania np. powinieneś
być życzliwy dla innych. Mówi o tym co być powinno//E. szczegół- dotyczy określonych aspektów
ludzkiego życia i dzieli się na *jednostkową-dotyczy tych wskaźników, które dotyczą określonych osób
i normuje jednostkowe aspekty ludzkiego życia *społeczna- formuje te aspekty, które dotyczą
społeczności grup (dobro wspólne)//Podział etyki jako dyscypliny filozoficznej 1. Normatywna
(właściwa) normuje zachowania ludzkie mówi jak należy postępować, jakie wartości naśladować.
Koncentruje się na normach i wartościach dzieli się na a) Aksjologia (n. o wartości) zajmuje się
klasyfikacją wartości moralnych i ich hierarchią czyli stopniem bądź rangą ważności wartości w różnej
skali ocen człowieka. b) ar etologia (n. o cnotach) zajmuje się badaniem sprawności cnót i wad.
Omawia także rolę miłości i przyjaźni w ludzkim życiu. c) deontologia (n. o obowiązkach, etyka
zawodowa) bada zagadnienie czynu, bądź intencje, obowiązek moralny. Zawiera kodeksy zawodowe.
d) felicytologia (n o szczęściu) wiedza o sposobach osiągnięcia szczęścia osobistego i unikania
cierpień. e) perfekcjonistka (n. o doskonałościach) dziedzina podejmująca problem doskonałości
własnej człowieka a w tej mierze wzorów osobowych i ideałów. f) prakseologia (n o sprawnym
działaniu) nauka o warunkach skutecznego postępowania człowieka. działanie człowieka powinno
charakteryzować 3E (ekonomiczne, estetyczne, etyczne) g) Biotechnika (n. o życiu pomyślnym)
Obejmuje metody dostarczające praktyczne wskazówki jak osiągnąć szczęście, pomnażać
przyjemności życiowe. h) etyka społeczna- dziedzina rozpatrująca stosunek jednostki do grupy lub jej
aspiracje oraz dążenie w określonym zespole ludzi (stosunki międzyludzkie) 2. E Opisowa- objaśnia i
opisuje normy postępowania ale nie ocenia ich a) socjologia moralności (zajmuje się społecznym
uwarunkowaniem zachować ludzi) *związki pomiędzy moralnością a podłożem elementarnym *bada
wpływ tradycji na postępowanie ludzi *aprobatą i dezaprobatą wobec zjawisk obowiązujących tu i
teraz b) psychologia moralności (zajmuje się człowiekiem jako podmiotem wiedzy i poznającym
zastane normy) c) historia moralności- zajmuje się normami moralnymi które istniały lub istnieją,
poszukuje logiki w jej przeobrażeniach. 3. Metodyka (e. krytyczna filozofia moralności) obejmuje
obyczaje zwyczaje i postępowanie mające ca celu dobro i unikanie zła. (zajmuję się strukturą i
językiem *problemem uzasadniania i obalania sądów *zagadnieniem prawdy wytycznej a wolą wolą,
wolność, sprawiedliwość i braterstwo) 4. Bioetyka a)biogeneza- n o początku życia b) bioterapianauka o życiu trwającym c) tanatologia- n o śmierci
Typy refleksji 1) wartościująco normatywna (e. normatywna, e. zawodowa) dotyczy zakazów i
nakazów, cnót, postulatów moralnych oraz analiza wzorców i ideałów etycznych 2) opisowowyjaśniająca (e. opisowa) dotyczy etyki tu i teraz się przejawiającej. Charakterystyka danych
poglądów
Rodzaje sprawiedliwości 1s wyrównawcza (retrybutywna) polega na zastosowaniu zasady ,,równym
za równe’’ z. ekwiwalentności wyrażająca równowartość dóbr i czynów (domaga się ona
sprawiedliwej ceny placonej wytwórcy za jego produkt) 2s rozdzielcza (dystrybutywna) odnosi się
zwłaszcza do podziału dóbr (każdemu to co mu się słusznie należy, a więc jednemu więcej drugiemu
mniej w zależności od udziału w wysiłku. 3s społeczna wmiare równe szanse dla każdego na godne
życie, brak grup społecznych, zepchnięci an margines.
Rodzaje norm moralnych:
n.m. w obronie naszego biologicznego istnienia- chronienie życia ludzkiego 2n.m w obronie godnościzapewniają cześć, sławę, dobre imię, szacunek, poważanie, honor, bronią przed zniewagą,
zniesławieniem, ubliżeniem, hańbą, infamią poniżeniem i upokorzeniem 3n.m w obronie
niezależności- bezpieczeństwo i wolność jednostek od przepisów ograniczających ich niezależność
4n.m w obronie prywatności- przeciwstawiają się stadności zycia, cudzej kontroli odgórnej,
niechcianej poufałości (np. bądź dyskretny) 5n.m służące potrzebie zaufania- nie kłam, bądź
odpowiedzialny za słowo, nie oszukuj 6n.m strzegące sprawiedliwości- przyznanie każdemu co mu się
należy, równa miara podziału 7n.m wobec konfliktów społecznych- unikaj nienawiści nie wykorzystuj
innych, walcz wedlug reguł 8 cnoty miękkie- Bronia miłości blizniego, życzliwość powszechna,
braterstwo, tolerancja 9cnoty służące organizowaniu zycia zbiorowego (obywatelskie) opieraja się na
*wzajemności *solidarności *istnienie moralne 10cnoty osobiste (zdobiące) odnosza się do
indywidualnej postawy intelelektualnej w ktorej przyjmuje się jako osobiste dobra szanowane i
święcone tradycją postulaty moralne 11cnoty praktyczne sa to zalety użyteczne w działaniu
przynoszącym jakąś korzyść które tym samym nie narażają na szkodę wlasnych oraz cudzych
interesów (bądź pracowity, bądź przezorny) 12n.m dotyczące norm sa to główne reguły których
stosowanie służy ogólnej zasadzie sprawiedliwości w stosowaniu zasad moralnych
Amoralizm negacja wszelkich wartości, ale nie jest to nakłanianie do zła ani do dobra)/Cnota- polega
na zachowaniu umiaru pomiędzy nadmiarem czegoś i niedostatkiem czegoś innego (zawiera się
pomiędzy 2 wadami)/Cnoty kardynalne: sprawiedliwość, mądrość, umiarkowanie, męstw Cnoty
religijne: wiara, nadzieja, miłość/Czyny moralne to akty dobrej woli, miłości, sympatii, współczucia,
itp. Pozbawione jakiegokolwiek nacisku z zewnątrz lub wynikające z chęci przypodobania się. Inaczej
są to działania nakierowane na drugiego człowieka i mające na celu jego dobro wypełniane bez
przymusu. Czyny mogą być dobre bądź to złe, krótkotrwałe lub długo. /Dobro moralne- to co
powszechnie i historycznie uznane jest za słuszne i pożądane i fodne naśladowania, wartościowe
moralnie. To najogólniej postępowanie które zmierza do tego co jest korzystne bądź przyjazne dla
innych./Etos - całokształt norm, zasad, wzorów, postaw i wartości uznawanych w danej zbiorowości
oraz styl bycia, sposób życia przedstawicieli/Etyka biznesu to dyscyplina zajmująca się formułowaniem
i analizą reguł etycznych w świecie gospodarczym. Często określa się ją jako także jako etykę
działalności gospodarczej, etykę życia gospodarczego, etykę przedsiębiorstwa, etykę menedżerską,
etykę zarządzania, itd. Etyka biznesu to reguły, standardy postępowania oraz kodeksy lub takie
zasady, które dostarczają wskazówek dla moralnie słusznego i uczciwego postępowania w
konkretnych sytuacjach działalności gospodarczej. Altruizm – przeciwieństwo egoizmu, bezinteresowne
dbanie o innych/etyka społeczna dziedzina rozpatrująca stosunek jednostki do grupy lub jej aspiracje
oraz dążenia w określonym zespole ludzi, w którymś jakaś osoba realizuje swoje plany życiowe bądź
pracownicze. Inaczej mówiąc etyka społeczna zajmuje się różnorakimi aspektami stosunków
międzyludzkich z wyróżnieniem relacji moralnych/ Etyka to dyscyplina naukowa zajmująca się
moralnością zarówno w aspekcie wyjaśniania społecznych i psychologicznych źródeł moralności jak i w
aspekcie formułowania i uzasadniania wartości moralnych. (M. Michalik)/Etyka zawodowa jest częścią
etyki normatywnej. Zajmuje się ona formułowaniem, uzasadnianiem i postulowaniem praktycznych
dyrektyw odnoszących się do postępowania przedstawicieli danych zawodów. Funkcje etyki
zawodowej regulują stosunki wewnątrz grupy zawodowej, określają stosunki danej grupy do
przedmiotu działania, przedmiotu pracy, wykazują dbałość o prestiż moralny grupy zawodowej (np.
zabezpieczenie przed nadużyciami), wykazują dbałość o właściwy poziom moralny danej grupy,
określają stosunek członków danej grupy zawodowej do społeczeństwa/etyka obejmuje wskazania
1celu-dobro wspolne 2dobra- wartość centralna zwiazana z misja powolaniem 3powinnoscniezbędnych do realizacji wartości centralnych 4sumienia zawodowego wspartego na przekonaniach
moralnych 5odpowiedzialnosci przedstawicieli danego zawodu/ Ewolucjonizm zakłada że źródłem
moralności jest strach przed opinią / Filozofia podział 1Ontologia (teor. Bytu) 2Epistemologia (t.
poznania) 3Aksjologia (t. wartości) *etyka (t. dobra)*estetyka/ Główne kategorie etyczne dobro
moralne, zło moralne, sumienie, normy moralne, czyny moralne, postępowanie moralne, oceny
moralne, sankcje moralne, motywy moralne, wartości moralne, egoizm, altruizm/ Kodeks etyczny –
zbiór sprecyzowanych wymogów moralnych szczególnie zaś tych, które zajmują ważne miejsce w
danym zawodzie. Kodeksy tworzy się przez konkretyzację i uszczegółowienie norm etyki ogólnej
funkcjonującej w danym społeczeństwie, dostosowuje je do specyfiki danego zawodu. Kodeks jest
zakresowo węższy od etyki zawodowej. Funkcje kodeksów motywacyjna, integracyjna, profilaktycznowychowawcza/ konsekwencjonalizm: Głosi, że kryterium oceny moralnej stanowią skutki działania
człowieka. Dzieli się na k. hedonistyczny (ile przyjemności i ile przykrości) i k. agatystyczny (ile dobra
ile zła)/ Moralność- etyka zajmuje się jego zjawiskiem, jest to występujące w zbiorowości stanowisko
na dobro i zło oraz przekonania odwzorowane w konkretnym postępowaniu człowieka zwróconym ku
dobru a nie ku złu (forma kontroli obok prawa i zwyczajów) stoją na straży ładu i porządku w
społeczności. Normy moralne są trwałe./ Normy etyczne- są to nakazy i zakazy określonego
postępowania/ Normy moralne- przeciwstawiaja się temu co jest wskazuja co być powinno stawiaja
cele które powinny być realizowane w przyszłości opieraja się na zasadach praktycznych obserwacjach
codziennych naśladownictwie przyzwyczajeniu.//Rodzaje norm moralnych *kategoryczne- nakaz
przestrzegania podawany jest bez zadnych uzasadnien *hipotetyczne- zakładaja istnienie określonego
celu i służa jego realizacji. Inny podział *elementarne(ogólnoludzkie) opieka nad dziecmi, szacunek
dla zdrowia *grupowe(klasowe) geneza i obowiazywanie obejmuje członków poszczególnych grup
społecznych// Funkcje norm moralnych 1regulacja postepowania- maja Duzy wpływ na kontrole
spoleczna 2stanowia integralna czesc systemu światopoglądowego- ludzie akceptuja je włączają do
swojego systemu wartości i staraja się zgodnie z nimi postępować 3poznawcza- wzbogacaja one
określone wiadomości o swiecie 4dyktuja ocene moralna czynów własnych i innych 5identyfikuja
podstawy moralne wlasne lub innych 6kształtująca ludzka osobowość./ Normy prawne reguluja
stosunki miedzyludzkie reguluja postepowanie człowieka, sa zbiorami względnie stałych kanonów
postepowania, posiadaja wymiar powszechny, bronione sa aparatem sprawiedliwości i jego sankcjami,
posiadaja charakter skodyfikowany/ Normy religijne- wywodza się z świętych ksiag objawien. Kazda
religia posiada wlasne normy religijne/ Oceny moralne to sądy przypisujące określonym czynom
wartość lub odmawiające im pozytywnego znaczenia w ludzkim postępowaniu. W ich przekazie
zawarta jest aprobata lub dezaprobata dla działania weryfikowanego przez jednostkę lub grupę.
/Postępowanie moralne- przestrzeganie norm obyczajów panujących w danej zbiorowości. Jest to
wypełnienie nakazow i obowiązków wedle panujących reguł./ Sankcje moralne to określony sposób
reagowania grupy na przekroczenia określonych norm moralnych i zasad postępowania. Formy jej to
nagrody i kary / Stanowiska różniące się pod względem najwyższego dobra 1Teocentryzm (Bóg
religia) 2Hedonizm (Przyjemność) 3Eudajmonizm (szczęście) 4Rygoryzm (Powinność obowiązek)
5Perfekcjonizm (doskonałość, sprawne postępowanie) 6Ewolucjonizm (promocja osobowości
uwolnionej od tradycji moralnej 7utylitaryzm (korzyść własne źródłem korzyści ogółu)/ Sumienie –
dyspozycje człowieka do immanentnych i krytycznych ocen własnego postępowania rozpatrywanego z
pozycji skutków działania. Źródło odpowiedzialności za indywidualne czyny człowieka. To zdolność
reagowania na dobro lub zło moralne, także w odniesieniu do wrogich ludziom czynów bliźnich/ Zło
moralne – przeciwieństwo wobec dobra, to co powszechnie uznawane jest za niegodziwe,
niekorzystne, złe, krzywdzące, itp. 1zrodla etyki społecznej tkwia w nauczaniu- A kosciola 2socjologia
moralności należy do- B etologii 3kotra z wartości nie stanowi filaru etyki zawodowej- A dzielność 4
etyka zawodowa formuluje swoje zalecenia w postaci- A kodeksów 6 które z norm nie wspierają
moralności c- zyciowe 7 która z dziedzin zajmuje się obowiązkami- B deontologia 8 etyka zawodowa
nie jest obojetna wobec- b powinności 9 moralność jest formą społecznej- A kontoli 10 aksjologia jest
czescia etyki- A normatywnej 11 normy uniwersalne występują w postaci- A absolutystycznej 13 cześć
chronion jest przez normy służace potrzebie- A godności 14 zdolność do podziału dóbr to
sprawiedliwość- A dystrybutywna 15 Relatywizm postepowania człowieka zalezy od- C sytuacji 16
zwierzenie jest strzeżone przez normy służące potrzebie- B współistnienia