BIAŁORUŚ
advertisement
BIAŁORUŚ - konstytucja Białoruskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej z 1978r. - 15.03.1994r. uchwalona przez Radę Najwyższą (weszła w życie 30.03.94r.) - w 1996 r. została poddana tzw. "nowej redakcji" tzn. wprowadzono do niej zmiany zaproponowane przez prezydenta Łukaszenkę i zatwierdzone w ogólnonarodow ym referendum 9.11. 1996r. - 17.10.2004r. referendum Łukaszenki w sprawie zmiany konstytucji, które pozwala mu na nieograniczoną reelekcję po roku 2006 (dożywotnia prezydentura) Tryb zmiany: - wniosek: a) 150 tyś. obywateli uprawnionych do głosowania b) Prezydent - decyzja a) Zgromadzenia Narodowego - większość 2/3 głosów - zmiana musi zostać zatwierdzona 2 razy z min. 3 miesięczną przerwą b) referendum Tryb wyboru: - wybierany jest w wyborach bezpośrednich przez wszystkich obywateli posiadających czynne prawo wyborcze - kadencja: 5 lat (max. 2 kadencje – zmienione w ostatnim referendum) - kandydaci: 35 lat, pełnia praw wyborczych, domicyl 10 lat, obywatel z urodzenia - kandydat zgłaszany jest wyłącznie przez obywateli (min. 100 tyś. podpisów), - wybory są ważne jeśli wzięła w niej udział ponad połowa obywateli, zwycięzcą jest ten, kto otrzymał więcej niż 50% ważnie oddanych głosów; jeśli się to nie uda, organizowana jest druga tura, do której przechodzą 2 kandydaci z największą liczą głosów-zwycięża ten, który dostał więcej niż połowę ważnie oddanych głosów. Kompetencje: 1. w stosunku do konstytucyjnych organów państwa: - powołuje premiera i ministrów, - prawo uchylania aktów rządu, - powołuje przewodniczących i sędziów Sądu Konstytucyjnego, Sądu Najwyższego (6 z 12) i Najwyższego Sądu Gospodarczego, - zarządza wybory do parlamentu i lokalnych organów przedstawicielskich, - rozwiązuje izby parlamentu, - powołuje i zwalnia przewodniczącego Komitetu Kontroli Państwowej - mianuje 6 czł. Centralnej Komisji Republiki Białorusi ds. Wyborów i Przeprowadzania Referendów 2. w sferze prawodawstwa - prawo inicjatywy ustawodawczej, - prawo weta zawieszającego (do obalenia potrzebna większość 2/3 głosów każdej z izb) - wyłączne prawo zarządzania referendów powszechnych, - prawo występowania do parlamentu z wnioskiem o zmianę lub uzupełnienie konstytucji - wydawanie aktów prawnych, mających charakter prawa powszechnie obowiązującego, które są nadrzędne wobec ustaw: a) dekrety: - wydawane na podst. ustaw o delegowaniu prezydentowi uprawnień ustawodawczych (inicjatywa wydania go od prezydenta, zakres i czas obowiązywania określony) - dekrety tymczasowe: wydawane na podst. uprawnień prezydenta zawartych w konstytucji, zatwierdzane przez obie izby, ale głosuje się nad uchyleniem, a nie przyjęciem (2/3 głosów) Proces tworzenia rządu: - prezydent powołuje i odwołuje członków Gabinetu Ministrów - premiera rządu mianuje prezydent za zgodą ID (2 tyg. Na decyzję) - w przypadku dwukrotnego odrzucenia kandydata przez ID, prezydent ma prawo wyznaczyć p.o. premiera, rozwiązać ID i zarządzić nowe wybory - premier: a) kieruje pracami rządu i jest za niego osobiście odpowiedzialny b) podpisuje postanowienia rządu c) w terminie 2 m – cy przedstawia ID program rządu, a w razie jego odrzucenia, przedstawia powtórny program w ciągu kolejnych 2 m - cy - premier, jego zastępcy, ministrowie: Spraw Zagranicznych, Spraw Wewnętrznych, Finansów i Obrony są powoływani przez prezydenta i zatwierdzani przez parlament Odpowiedzialność: - przed prezydentem: a) samodzielne złożenie dymisji b) składa dymisję po udzieleniu przez ID wotum nieufności c) gdy prezydent postawi przed ID wniosek o udzielenie wotum zaufania rządowi, a ona tego nie zrobi, prezydent w ciągu 9dni może ją rozwiązać lub zdymisjonować rząd. - przed parlamentem: a) obowiązek składania raportów ze swej działalności b) gdy członek Gabinetu narusza konstytucję lub prawa, parlament może się zwrócić do prezydenta z wnioskiem o odwołanie ze stanowiska danego ministra c) udziela wotum zaufania i nieufności Funkcje: - kieruje systemem podległych mu organów administracji państwowej i innych organów wł. - parlament - Zgromadzenie Narodowe Republiki Białorusi jest dwuizbowy: 1. Izba Reprezentantów (Deputowanych), (110 członków) - wybierana jest w wyborach powszechnych, większościowych w okręgach jednomandatowych - wymóg 50% frekwencji, jeśli nie zostanie spełniony zarządza się wybory uzupełniające. - bierne pr. wyborcze: 21 lat 2. Rada Republiki (64 członków) - organ przedstawicielstwa terytorialnego - 56 członków wybierają deputowani do rad powiatowych, a 8 członków mianuje prezydent. - bierne pr. wyborcze: 30 lat - kadencja 4 lata - czynne pr. wyborcze: 18 lat - parlament pracuje w trybie sesyjnym (sesje nadzwyczajne zwołuje prezydent na wniosek własny lub 2/3 konstytucyjnego składu każdej z izb) Rozwiązanie parlamentu: a) Izby Reprezentantów – w przypadku udzielenia wotum nieufności, odmowie udzielenia wotum zaufania lub po dwukrotnej odmowie udzielenia zgody na mianowanie premiera b) IR i RR – na podstawie orzeczenia SK w przypadku poważnego lub systematycznego naruszania konstytucji przez parlament c) izb nie można rozwiązać: w okresie stanu nadzwyczajnego lub wojennego, w ostatnich 6 miesiącach kadencji prezydenta, w czasie rozpatrywania przez izby przedterminowego złożenia prezydenta z urzędu i w okresie roku od początku ich kadencji. Rodzaje sądów: - nie ma żadnych sądów specjalnych - najwyższa władza: Sąd Najwyższy (sędziowie mianowani przez prezydenta) Sąd Konstytucyjny: - skład: 12 sędziów, 6 powołuje prezydent i 6 Rada Republiki (w praktyce prezydent kontroluje całość składu, Rada Republiki zatwierdza jedynie kandydatów - prawo przedstawiania kandydatów ma jedynie przewodniczący Sądu Konstytucyjnego, a ten z kolei powoływany jest przez prezydenta). - prezydent może również zwolnić sędziego i przewodniczącego oraz wyrazić zgodę na pociągnięcie sędziego do odpowiedzialności karnej. - kadencja: 11 lat Funkcje: 1. orzeka o zgodności ustaw, dekretów, umów międzynarodowych z konstytucją i konwencjami międzynarodowymi 2. orzeka o zgodności aktów prawnych organizacji międzynarodowych, do których przystępuje Białoruś, Funkcje: dekretów prezydenta z 1. Izba Reprezentantów - rozpatruje projekty ustaw o zmianie i konstytucją, konwencjami uzupełnieniu konstytucji (na wniosek międzynarodowymi, ustawami prezydenta lub 150 tyś. obywateli) i dekretami - rozpatruje projekty ustaw 3. orzeka o zgodności uchwał - ogłasza wybory prezydenta Rady Ministrów, aktów - wyraża zgodę prezydentowi na mianowanie prawnych Sądu Najwyższego, premiera Najwyższego Sądu - udziela rządowi wotum zaufania Gospodarczego i Prokuratora - z inicjatywy min. 1/3 ustawowej liczby Generalnego z konstytucją, deputowanych udziela rządowi wotum konwencjami nieufności międzynarodowymi, ustawami - przyjmuje dymisję prezydenta i dekretami - przedstawia oskarżenie przeciwko 4. orzeka o zgodności aktów prezydentowi (1/3) i na podstawie odpowiedniej prawnych każdego i innego decyzji RR, większością 2/3 głosów podejmuje organu państwowego z Szczebel regionalny : - 6 obwodów - 1 magistrat (Mińsk) Szczebel lokalny: - 141 rejonów - 38 miast - 1,4 tyś wsi - 112 miasteczek ogólonarodowe - zmiany zostają przyjęte, gdy więcej niż połowa uprawnionych do głosowania je zatwierdzi, - konstytucja nie może zostać zmieniona w czasie stanu wyjątkowego i w ciągu ostatnich 6 miesięcy kadencji Zgromadzenia Narodowego b) zarządzenia (ukazy) - wydawane na podstawie ustawy lub bez takiego upoważnienia - nie wymagają przedłożenia parlamentowi c) rozporządzenia - klasyczny charakter aktów wykonawczych - posiadają niższą moc prawną niż ustawy, dekrety i ukazy 3. w sferze stosunków zewnętrznych - podpisywanie umów międzynarodowych, - powoływanie przedstawicielstw dyplomatycznych, - przewodniczenie Radzie Bezpieczeństwa, - wprowadzenie stanu wojennego 4. w sferze stosunków z obywatelami - nadanie i utrata obywatelstwa, - prawo łaski, - wprowadzanie stanu wyjątkowego, - prawo odroczenia lub wstrzymania przeprowadzania strajku - nie dłużej niż 3 miesiące) Odpowiedzialność: - składa przysięgę przed Zgromadzeniem Narodowym w obecności sędziów Sądu Konstytucyjnego, Sądy Najwyższego oraz Najwyższego Sądu Gospodarczego. - możliwość usunięcia go z urzędu za zdradę stanu lub inne ciężkie przestępstwo. a) wniosek składa Izba Deputowanych (1/3) i większością głosów konstytucyjnego składu decyduje o wszczęciu postępowania b) śledztwo parlamentarne o oskarżenie należy do Rady Republiki. c) decyzję podejmuje większością 2/3 pełnego składy Izba Deputowanych i większością 2/3 pełnego składu Rada Republiki. d) niepodjęcie żadnej uchwały w ciągu 30 dni od złożenia wniosku równoznaczne jest z jego odrzuceniem. - gdy przedmiotem oskarżenia jest przestępstwo, sprawę rozpatruje Sąd Najwyższy. - od zmian konstytucji z listopada 1996r. prezydenta nie można usunąć za łamanie konstytucji, jak również w drodze referendum. - prezydent może również zostać przedterminowo zwolniony z urzędu w razie jego niezdolności do sprawowania urzędu ze wzg. na stan zdrowia a) wniosek komisji specjalnie powołanej w tym celu przez obie izby b) decyzja większością 2/3 pełnego składu ID i RR Ostatnie wybory: - 9.09.2001r. - prezydent: Aleksander Łukaszenka, wybrany już w pierwszej turze wyborów. wykonawczej - opracowuje podstawowe kierunki polityki wewnętrznej i zagranicznej i podejmuje środki zapewniające ich realizację - opracowuje i przedstawia prezydentowi projekt budżetu i sprawozdanie z jego wykonania - zabezpiecza realizację jednolitej polityki gospodarczej, finansowej, kredytowej i pieniężnej - określa sposoby zabezpieczania praw i wolności obywatelskich, ochrony interesów państwa i bezpieczeństwa narodowego - występuje jako właściciel majątku państwowego - zabezpiecza wykonanie konstytucji, ustaw, dekretów i rozporządzeń prezydenta Rząd: - premier: Siergiej Sidorski - 19.12.2003r. - partie w rządzie: 1. Komunistyczna Partia Białorusi 2. Rolnicza Partia Białorusi decyzję o jego złożeniu z urzędu 2. Rada Republiki - akceptuje lub odrzuca przyjęte przez IR projekty ustaw o zmianach i uzupełnieniach konstytucji oraz projekty innych ustaw - wyraża zgodę na powołanie przez prezydenta przewodniczących: a) Sądu Konstytucyjnego, b) Sądu Najwyższego c) Najwyższego Sądu Gospodarczego d) Centralnej Komisji ds. Wyborów i Referendów, oraz na powołanie sędziów: e) Sądu Najwyższego, f) Najwyższego Sądu Gospodarczego, i na powołanie g) prokuratora generalnego h) prezesa i członków Zarządu Banku Narodowego. - powołuje 6 z 12 sędziów SK - wybiera 6 członków Centralnej Komisji Republiki Białorusi ds. Wyborów i Przeprowadzania Referendów - uchyla decyzje lokalnych rad nie odpowiadające prawodawstwu - rozpatruje oskarżenie IR przeciwko prezydentowi - rozpatruje dekrety prezydenta o wprowadzeniu stanu nadzwyczajnego, wojennego, powszechnej lub częściowej mobilizacji i w ciągu 3 dni podejmuje decyzję Ostatnie wybory: - 13-17.10.2004r. - partie (oficjalne wyniki i podział mandatów nie zostały opublikowane): 1. Komunistyczna Partia Białorusi (KPB) 2. Rolnicza Partia Białorusi (APB) 3. Republikańska Partia Pracy i Sprawiedliwości 4. Liberalno - Demokratyczna Partia Białorusi 5. Socjaldemokratyczna Partia Zgody Społecznej - 96 mandatów (na 110) w IR posiadają deputowani pro prezydenccy konstytucją, konwencjami międzynarodowymi, ustawami i dekretami. - nie ma prawa do orzekania o naruszeniu konstytucji przez prezydenta, może natomiast orzekać w tej sprawie co do obu izb parlamentu. REPUBLIKA BIAŁORUSI (Jacek Sobczak z: Ustroje państw współczesnych) I Ewolucja ustroju politycznego 1. w stosunkach międzynarodowych Niski stopień świadomości narodowej (wieloletnia rusyfikacja, podobieństwo języka rosyjskiego i białoruskiego, wspólne wyznanie, brak doświadczeń niepodległościowych) 27.07.1990r. Rada Najwyższa BSRR przyjęła deklarację suwerenności państwowej (postanowienia w stos.zewn.) - Białoruś pozostawała nadal w składzie Związku Radzieckiego - Nadrzędność, samodzielność oraz pełnia władzy państwowej republiki w jej granicach - Niezależność w stosunkach wewnętrznych - Własna flaga, godło i hymn - Własne siły zbrojne, wojska wewnętrzne i organy bezpieczeństwa państwowego podporządkowane wyłącznie Radzie Najwyższej BSRR - Lokalizacja formacji wojskowych innych państw, ich baz i obiektów wojskowych wymagała zgody Rady Najwyższej - Samodzielne prawo do dobrowolnego zrzeszania się z innymi państwami i swobodnego występowania z takich związków 17.03.1991r. zostaje przeprowadzone referendum we wszystkich republikach ZSRR. Na Białorusi jego forma nie została zmieniona. 80% za pozostaniem w ZSRR Nieudany pucz Janajewa spowodował przyspieszenie na drodze do niepodległości – 28.08.1991r. ustawa o niezależności państwowej Białorusi (od 18.09 – Republika Białorusi) Stosunki z Rosją: o 18.10.1991r. podpisanie układu o wspólnocie gospodarczej wśród 8 krajów z byłego ZSRR: Armenia, Białoruś, Kazachstan, Kirgistan, Rosja, Tadżykistan, Turkmenistan, Uzbekistan – unia gospodarcza między tymi państwami o 8.09.1991r. Unia Celna między Rosją a Białorusią o 8.12.1991r. powstanie Wspólnoty Niepodległych Państw z siedzibą w Mińsku - Białoruś układ ratyfikowała 10.12 - nie wytworzona struktur wspólnotowych, samodzielna organizacja współpracy i integracji - pogłębienie uzależnienia gospodarczego Białorusi od Rosji o 2.04.1996r. podpisanie układu o stowarzyszeniu Rosji i Białorusi – pogłębienie integracji i zbliżenie obu państw. - uzgadnianie polityki zagranicznej - stworzenie jednolitego obszaru gospodarczego - wspólne ograny ponadnarodowe: Rada Najwyższa, składająca się z prezydentów, premierów, przewodniczących parlamentów obu państw i z przewodniczącego Komitetu Wykonawczego Stowarzyszenia (stale funkcjonujący organ wykonawczy) oraz Zgromadzenie Parlamentarne (równa ilość przedstawicieli z obu państw) o 2.04.1997r. umowa o utworzeniu Związku Białorusi i Rosji (ZBiR) – przekształcenie dotychczasowego stowarzyszenia w związek (23.05 podpisanie Statutu Związku) 2. w stosunkach wewnętrznych 26.01.1990r. uchwalenie ustawy o językach – język białoruski językiem państwowym marzec’90r. pierwsze wybory do Rady Najwyższej z udziałem opozycji Stanisław Szuszkiewicz zostaje przewodniczącym RN 27.07.1990r. deklaracja o suwerenności państwowej (postanowienia w spr.wewn.) - zasada suwerenności narodu białoruskiego - zasada przedstawicielstwa i referendum jako jedyne formy realizacji władzy narodu - zapowiedzi utworzenia banku narodowego i własnego systemu pieniężnego - zwierzchność wewnętrznego systemu prawa i zasada trójpodziału władzy styczeń’92r. pięć największych partii opozycyjnych, przy poparciu Wolnych Związków Zawodowych Białorusi wystąpiło z inicjatywą referendum dot. rozwiązania RN. Ostatecznie referendum to miało jedynie charakter konsultacyjny i do rozwiązania RN nie doszło. Styczeń’94r. zmiana na stanowisku Przewodniczącego RN – St. Szuszkiewicza zastępuje Mieczysław Griba. Wniosek o odwołaniu Szuszkiewicza wniósł Łukaszenka, bo ten blokował ratyfikację umów Rosją, powodujących większe uzależnienie Białorusi od Rosji. Premierem jest Mieczysław Kiebicz, potem będzie kandydował na prezydenta i poniesie sromotną porażkę. Za jego rządów nastąpiło podporządkowanie administracji, mediów, policji i wojska władzy wykonawczej. 3. uchwalenie konstytucji i jej późniejsze zmiany - praca nad konstytucją trwały prawie 4 lata (spory głównie o pozycję prezydenta) - 3 sporne rozdziały zostały w końcu poddane pod głosowanie imienne, indywidualne z pominięciem dyskusji plenarnej (15.02 – 1.03.1994r.) - konstytucja w całości uchwalona 15.03, weszła w życie 30.03 - zasady naczelne: o unitarne, demokratyczne, socjalne państwo prawne o suwerenność narodu o poszanowanie godności człowieka, jego wolności i praw o zasada przedstawicielstwa jako politycznej reprezentacji narodu o pluralizm polityczny o neutralność światopoglądowa państwa o podział władzy o zasada praworządności o kierowanie się w polityce zagranicznej ideą równości państw i pokojowego regulowania sporów o swoboda i równość w działalności gospodarczej o ochrona własności o równość wszystkich religii - prezydencko – parlamentarny system rządów: wybór prezydenta (wybory powszechne) i jego szerokie kompetencje (zwierzchnictwo nad rządem i kierownictwo w obrębie egzekutywy) - wybory prezydenckie (I tura – 23.06, II tura – 10.07.1994r.), zwycięstwo Aleksandra Łukaszenki - - - - - 14.05.1995r. pierwsze demokratyczne wybory parlamentarne wymóg frekwencji 50% dla ważności wyborów spowodował, że zarówno w pierwszej, jak i w drugiej turze wyłoniono zaledwie 119 z 260 deputowanych (2/3, czyli obsadzenie 174 mandatów było konieczne do ukonstytuowania się RN) 29.11 wybory uzupełniające – łącznie 198 mandatów obsadzonych Łukaszenka wykorzystał wybory do przeprowadzenia referendum, na podstawie którego językowi rosyjskiemu został przyznany równy status z białoruskim, nastąpiło odejście od własnego godła i flagi i nadanie prezydentowi nadzwyczajnych uprawnień do rozwiązania RN w razie naruszania przez nią konstytucji Wraz z zarządzeniem nowych wyborów Łukaszenka uznał, że pełnomocnictwa „starego” parlamentu wygasły, a ponieważ nowy się jeszcze nie ukonstytuował, zaprowadził rządy za pomocą dekretów. 31.08.1995r. dekret „o pewnych środkach na rzecz zapewnienia stabilności i porządku prawnego w Republice Białorusi” pozbawienie immunitetu deputowanych wszystkich szczebli zawieszenie działalności wolnych związków zawodowych wzmocnienie nadzoru Ministerstwa Sprawiedliwości i Prokuratora nad partiami politycznymi i organizacjami społecznymi plany zmian konstytucyjnych Łukaszenki przekształcenie RN w dwuizbowe Zgromadzenie Narodowe (Izba Reprezentantów i Rada Republiki) przyznanie prezydentowi prawa do rozwiązania parlamentu w razie udzielenie rządowi wotum nieufności, odmowy udzielenia wotum zaufania i dwukrotnego niezaaprobowania kandydatury premiera oraz na podstawie wyroku SK w przypadku rażącego lub systematycznego naruszania konstytucji przyznanie prezydentowi prawa wyznaczania polowy członków Centralnej Komisji Wyborczej oraz przewodniczącego i połowy składu SK przyznanie prezydentowi wyłącznego prawa do rozpisywania referendów opozycja parlamentarna i pozaparlamentarna grozi wszczęciem postępowania odwoławczego w stosunku do prezydenta, 19 listopada 1996r. SK wszczął procedurę odwołania Łukaszenki ze wzg. na systematyczne naruszanie przez niego konstytucji negocjacje za pośrednictwem Rosji i przewodniczącego SK – zawarto kompromis – zostanie przygotowana nowa konstytucja, a referendum będzie miało jedynie konsultacyjny charakter. Porozumienie nie zostało ratyfikowane przez RN, co stało się pretekstem dla Łukaszenki dla odstąpienia od niego. Prezydent zdymisjonował przewodniczącego CKW Wiktora Hanczara i zarządził referendum na 24.11, jednak rozpoczęło się ono już 9.11. Ponadto prezydencki projekt zmian został opublikowany dopiero 12.11. Wyniki referendum 70% za przy 84% frekwencji – nastąpiła tzw. „nowa redakcja” konstytucji Na znak protestu część sędziów SK podaje się do dymisji, pozostali zostali nagrodzeni za lojalność II Prawa i wolności człowieka i obywatela 1. partie polityczne czerwiec’89r. powstanie pierwszej antykomunistycznej partii – Białoruskiego Frontu Narodowego marzec’90r. pierwsze wybory parlamentarne z udziałem opozycji powstanie niezależnych partii politycznych: Demokratycznej Partii Białorusi, Socjaldemokratycznego Związku Białorusi i Narodowo – Demokratycznej Partii Białorusi konstytucja’94r. uznała zasadę pluralizmu politycznego za jedną z zasad naczelnych w 1995r. były już 34 partie polityczne: - partie demokratycznej opozycji ( Białoruski Front Narodowy, Białoruska Socjaldemokratyczna Hramada i Zjednoczona Partia Obywatelska) - ugrupowania centrowe, postkomunistyczne, ale popierające przekształcenia demokratyczne i rynkowe (Partia Zgody Narodowej) - partie antyreformatorskie, neokomunistyczne (Partia Komunistów Białoruskich, Zjednoczona Agrarno – Demokratyczna Partia Białorusi i Ludowy Ruch Reformatorski) 1998r. dekret Łukaszenki nakazujący legalnie istniejącym partiom powtórną rejestrację w rejestrze prowadzonym przez ministra sprawiedliwości i zwiększono minimalną liczbę członków partii (1 tys.) – utrudnienie w rejestracji oddziałów terenowych. Partie, które nie zarejestrowały swych oddziałów terenowych, musiały w każdym okręgu zbierać podpisy poparcia dla kandydatów (swe oddziały terenowe zarejestrowały tylko 4 partie, w tym 2 komunistyczne) 28.12.1998r. ustawa o zmianach do niektórych aktów prawnych Republiki Białorusi – media otrzymały zakaz informowania opinii publicznej o niezarejestrowanych w ministerstwie sprawiedliwości partiach politycznych i organizacjach społecznych. 2. prawo wyborcze - przepisy prawne: nowa redakcja konstytucji z 1994r. i Kodeks Wyborczy dla Republiki Białorusi z 11.02.2000r. - zmiany: regulacja trybu wybierania drugiej, nowopowstałej izby – Rady Republiki (56 mandatów obsadzanych przez rady terenowe i 8 przez prezydenta) połowa członków Centralnej Komisji ds. Wyborów i Referendum oraz jej przewodniczący powoływani przez prezydenta wyłączne prawo rozpisania wyborów do parlamentu i rad terenowych ma prezydent - utrzymano wymóg frekwencji 50% (a w drugiej i kolejnych turach 25%) w wyborach w okręgu – spowodowało to konieczność kilkakrotnego powtarzania wyborów - większościowy system wyborczy do Izby Deputowanych - zarzuty w stosunku do prawa wyborczego: brak zasady proporcjonalności, uniemożliwiający partiom politycznym wysuwanie swoich list kandydatów uniemożliwienie opozycji dostępu do mediów niedopuszczenie do kandydowania osobom, którym kiedyś wymierzono kary administracyjne za udział w manifestacjach i działalności opozycyjnej uniemożliwienia kandydowania więźniom politycznym brak możliwości skierowania przez partię polityczną mężów zaufania, którzy mogliby w sposób niezależny kontrolować wybory przeprowadzenie wyborów nie w jednym, ale przez sześć kolejnych dni, co uniemożliwia ich kontrolowanie 3. wolności i prawa społeczne i ekonomiczne - lata 1989- 95 stworzenie podstaw prawnych realizacji reform o charakterze wolnorynkowym, przy poszanowaniu i pełnej ochronie własności prywatnej oraz wolności i równości w zakresie działalności gospodarczej i życia społecznego. - Zmiany od czasu dojścia Łukaszenki do władzy: Dekret z 1996r. w wyniku którego 87 tyś. prywatnych przedsiębiorstw zostało zamkniętych (54% wszystkich działających na Białorusi) i dokonywano konfiskaty mienia Marzec’97r. dekret nr.5 o trybie organizowania mitingów, zebrań i demonstracji – wprowadzenie grzywny oraz uproszczonych procedur sądowych (wydawanie wyroków jedynie na podstawie zeznań funkcjonariuszy rozpędzających demonstracje) Również marzec’97r. dekret zakazujący przyjmowania do pracy przedstawicieli opozycji i uzależnienie prawa do otrzymania zasiłku dla bezrobotnych od odpracowania we wskazanym miejscu określonego czasu pracy Stworzenie konkurencyjnego do Białoruskiego Kongresu Demokratycznych Związków Zawodowych stowarzyszenia zw.zaw –Białoruskiej Federacji Związków Zawodowych Marzec’97r. zakaz wywozu i przywozu na Białoruś „drukowanych i audiowizualnych materiałów oraz innych nośników informacji, które mogą zaszkodzić politycznie lub ekonomicznie interesowi państwa” Dekret z 1998r. nałożenie na drobnych przedsiębiorców dodatkowych, działających wstecz podatków Reszta informacji o systemie organów państwowych Białorusi zawarta jest w tabelce. Jest tylko jedna rozbieżność: w Dulewicz używają określenia Izba Deputowanych, a spotkałam się również z określeniem Izba Reprezentantów i nie bardzo wiem, która jest poprawna Pozdrawiam i wytrwałości życzę Iwona.
