Modelowy program praktyk podnoszący jakość kształcenia studentów przygotowywanych do wykonywania zawodu nauczyciela w PWSZ w Raciborzu Działanie 3.3.2 PO KL 1 Osadzenie metody ePortfolio w polskiej dydaktyce Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Spektrum teorii pedagogicznych (Modele przetwarzania informacji) Behawioryzm Konstruktywizm EKLEKTYZM pedagogiczny Każda z koncepcji posługuje się celami, treściami nauczania i wymaganiami, jednak uzyskiwane efekty są różne. BEHAWIORYZM ZAŁOŻENIE PODSTAWOWE BEHAWIORYZMU: • uczenie się jako rezultat reakcji na bodźce - wiedza jest budowana na podstawie informacji podawanej przez nauczyciela, • powtórzenia odpowiednio spreparowanych sekwencji bodźców prowadzą do uwarunkowania, czyli do wytworzenia automatycznych reakcji, • zachowanie może być modyfikowane a uczenie się mierzone przez zaobserwowaną zmianę w zachowaniu – taka zmiana jest behawioralną definicją procesów uczenia się. BEHAWIORYZM ZAŁOŻENIE PODSTAWOWE BEHAWIORYZMU: • bodźce w postaci wybranej metody i środków nauczania mają w zamyśle doprowadzać do poprawy wyników testów, czyli do zmiany w zachowaniu wynikłej ze sprawniejszego działania pamięci, • nauczanie więc sprowadza się do projektowania serii bodźców, wzmocnień, kar i do modelowania pożądanego zachowania, które miało być oceniane za pomocą kryteriów referencyjnych. Stąd przemożna rola pamięci w procesach uczenia się. KONSTRUKTYWIZM • ZAŁOŻENIE PODSTAWOWE KONSTRUKTYWIZMU: • Uczenie się jest aktywnym procesem, w którym znaczenie jest budowane na podstawie doświadczenia. • To uczeń sprawuje kontrolę nad własnym uczeniem się oraz konstruowaniem znaczeń. • Bierze odpowiedzialność za swoją edukację! • Wiedza jest odkrywana i reodkrywana, konstruowana i rekonstruowana PRZEZ UCZĄCEGO SIĘ, nie jest to transmisja informacji. • UCZNIOWIE poszerzają swoje możliwości tworzenia i kreowania indywidualnej wiedzy, która jest dla nich zrozumiała. KOMPETENCJE KLUCZOWE TSI – technologie • Porozumiewanie się w języku ojczystym • Porozumiewanie się w językach obcych • Kompetencje matematyczne i kompetencje naukowo-techniczne • Kompetencje „informatyczne”: (praca, rozrywka, komunikacja i uczestnictwo w sieciach współpracy, uczenia się, badań, wspieranie kreatywności i innowacji) społeczeństwa informacyjnego a nie budowa komputera! To nie jest dla informatyka. • Umiejętność uczenia się (zdolność konsekwentnego i trwałego uczenia się, organizowania własnego procesu uczenia się indywidualnie i w grupie, świadomość własnego procesu uczenia się i potrzeb, kluczowy czynnik – motywacja i wiara we własne możliwości) • Kompetencje społeczne i obywatelskie • Inicjatywność i przedsiębiorczość • Świadomość i ekspresja kulturalna KULTURA RODZINY (Margareta Mead) Kultura postfiguratywna Według modelu tej kultury, dzieci są wychowywane i kształtowane według oczekiwań rodziców. Istnieją rodzice, którzy na pytanie dzieci, dlaczego muszą iść spać, jeść jarzyny, owoce czy wyjąć palec z buzi albo uczyć się czytać i pisać, odpowiadają prosto: bo tak właśnie dziecko powinno się zachowywać, bo Bóg tak każe i ja ci tak każę. KULTURA RODZINY (Margareta Mead) Kultura konfiguratywna Kultura ta, powstaje wskutek rozpadu kultury postfiguratywnej. Charakteryzuje się tolerancją dwóch różnych grup wobec ich wzajemnych postaw i zachowań. Doświadczenie młodego pokolenia nie opiera się na doświadczeniu rodziców, dziadków czy innych starszych osób. Chociaż w rzeczywistości główną rolę odgrywają tu jeszcze starsi. KULTURA RODZINY (Margareta Mead) Kultura prefiguratywna Model kultury, w którym starsi uznają niezależność dzieci i młodzieży, uczą się od nich postaw i zachowań, których nie nabyli w swoim dzieciństwie, ze względu na akcelerację rytmu współczesnego życia. Starsze pokolenie nie może liczyć na to, że w życiu ich dzieci, powtórzą się doświadczenia nabyte przez nich, ileś lat temu. Stąd też, w postawie starszego pokolenia, musi nastąpić odejście i uwolnienie od przeszłości i od starych form zarządzania wychowaniem. Natomiast ma nastąpić zbliżenie tych dwóch pokoleń. POKOLENIE Y Oto oni: - ukształtowani bez wpływu starego systemu, - oczekują ciągłych pochwał - i natychmiastowych efektów, - często są krnąbrni, - zawsze niecierpliwi, - nie szanują starszych, a także - lekceważą autorytety. Właśnie tak o pokoleniu Y najczęściej mówią media. I to jest najprostsza odpowiedź na typowe pytanie: Co was łączy, ludzi z pokolenia "igrek"? POKOLENIE Y Czego oczekują: - igreki chcą się uczyć i uczą się bardzo szybko, - dobrych nauczycieli - coraz więcej igreków wie, że przyszłość będzie zależała od ich wiedzy i umiejętności, a nie od szyldu szkoły czy miejsca uczelni w jednym z wielu rankingów, - najbardziej cenią zajęcia interaktywne, kiedy można zadawać pytania i natychmiast dostać odpowiedzi, i to niekoniecznie od nauczyciela, ale też od koleżanek i kolegów, - chcą regularnego dogłębnego feedbacku (informacji zwrotnej) w komunikowaniu się, bo wiedzą (a młodsi intuicyjnie to czują albo są dobrymi obserwatorami rzeczywistości), że nie tylko im służy, ale jest wręcz niezbędny do ich rozwoju. ZJAWISKO INWERSJI PEDAGOGICZNEJ Uczący się przewyższa swoją wiedzą i umiejętnościami nauczyciela, dotyczy to zwłaszcza języków obcych i ICT. Zjawisko wpisuje się w kulturę prefiguratywną, która jest charakterystyczna dla społeczeństwa informacyjnego . Inwersja pedagogiczna oznacza osłabienie najważniejszego filaru autorytetu nauczyciela. TAKSONOMIE CELÓW ewaluacja (ocena wartości materiału) POZNAWCZE (intelektualne) POZIOM SYNTEZA (tworzenie nowej całości) ANALIZA I WIADOMOŚCI (rozumienie formy i treści w podziale na części) ZASTOSOWANIE (umiejętność korzystania z materiału) ZROZUMIENIE (rozumienie znaczenia materiału) II UMIEJĘTNOŚCI KATEGORIA A. Zapamiętanie wiadomości B. Zrozumienie wiadomości (wyjaśnienie) C. Stosowanie wiadomości w sytuacjach typowych D. Stosowanie wiadomości w sytuacjach problemowych WIEDZA (zapamiętanie materiału) B. Bloom B. Niemierko TAKSONOMIA BLOOM’a Wiedza: układanie, definiowanie, powielanie, etykietowanie, tworzenie listy, zapamiętywanie, nazywanie, order, identyfikowanie, wiązanie, przypominanie (sobie), powtarzanie, odtwarzanie stanu. Zrozumienie: klasyfikowanie, opisywanie, dyskutowanie, objaśnianie, wyrażanie, identyfikowanie, wskazywanie, lokalizowanie, rozpoznawanie, raportowanie, odtwarzanie, rewizja, selekcja, przetłumaczanie, Wnioskowanie: stosowanie, dokonywanie wyboru, demonstrowanie, dramatize, ilustrowanie, interpretowanie, operate, practice, planowanie, szkicowanie, rozwiązywanie, używanie, write. Analiza: analizowanie, ocenianie, szacowanie, obliczanie, kategoryzowanie, porównywanie, kontrastowanie, krytykowanie, różnicowanie, rozróżnianie, wyróżnianie, badanie, eksperymentowanie, stawianie pytań, testowanie. Synteza: arranżowanie, assemble, gromadzenie, grupowanie, komponowanie, konstruowanie, tworzenie, projektowanie, rozwijanie, formułowanie, zarządzanie, organizowanie, planowanie, przygotowywanie, proponowanie, set up, write. Ewaluacja: argumentowanie, wycenianie, ocenianie, przyporządkowywanie, choose, compare, obrona, estymowanie, ewaluowanie, osądzanie, prrzewidywanie, szacowanie, wartościowanie, wybieranie, wspieranie • • http://officeport.com/edu/blooms.htm http://web.uct.ac.za/projects/cbe/mcqman/mcqappc.html Uproszczona taksonomia Bloom’a Poziom pierwszy • zrozumienie tekstu • (no discussion from the text) • Umiejętność odpowiedzi tak lub nie • odnajdywanie konkretnych (ścisłe) informacji w materiałach pisemnych, lekturze lub filmach • Umiejętność „zobaczenia”, wskazywania, aktywnego słuchania • Rozumienie dosłowne • „Na jednej stronie (kartce) tekstu” Przykład: Wymień (stwórz) listę planet należących do układu słonecznego. Wylicz: 37+13*5 = Uproszczona taksonomia Bloom’a Poziom drugi • wnioskowanie • (conclusion) • Wymaganie, aby samodzielnie pracować z informacjami zawartymi w tekście, aby odpowiedzieć prawidłowo na pytania. • Odpowiadanie na pytania nie wynikające bezpośrednio z tekstu, wnioskowanie. • „Pomiędzy słowami, rozmową, w tekście” Przykład: • Ułóż liczby w prawidłowej kolejności od najmniejszej do największej. • Skomponuj piosenkę o Monarsze, motylu, który może śpiewać… Uproszczona taksonomia Bloom’a Poziom trzeci • • myślenie abstrakcyjne, abstrahowanie • • (abstractions) • Refleksja nad własnym myśleniem. Odpowiadanie, reagowanie, dyskutowanie z opiniami ludzi wspartymi faktami. „Poza tekstem” Przykład: Dlaczego sądzisz, że niektóre województwa w Polsce są bardziej popularne niż inne. WYMAGANIA WOBEC SZKÓŁ WYMAGANIE 1.2. Uczniowie są aktywni 2.3. Procesy edukacyjne mają charakter zorganizowany CHARAKTERYSTYKA NA POZIOM B Uczniowie są samodzielni w podejmowaniu różnorodnych aktywności na rzecz własnego rozwoju i rozwoju szkoły. Informacja o postępach w nauce otrzymana w wyniku oceniania uczniów pomaga im uczyć się i planować swój indywidualny proces uczenia się. JAKIMI METODAMI KSZTAŁTOWAĆ? WEBQUESTY BLOGI VIDCASTY PODCASTY ePORTFOLIO KONSTRUKTYWISTYCZNY PROJEKT GRUPOWY Dlaczego potrzebujemy ePortfolio? Po co się uczymy? Papier (zaświadczenie) czy wiedza i umiejętności? Po co się uczymy? Przyjemność czy przykra konieczność? Czym zainteresuje się przyszły pracodawca? Szkolnymi ocenami czy umiejętnościami, osiągnięciami? W jaki sposób pokażę, co potrafię? Papierowa teczka, czy elektroniczne repozytorium (np. na WWW)? Modelowy program praktyk podnoszący jakość kształcenia studentów przygotowywanych do wykonywania zawodu nauczyciela w PWSZ w Raciborzu Działanie 3.3.2 PO KL Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego