WYMAGANIA PRZEMIOTOWE NA POSZCZEGÓLNE OCENY Z PRZYRODY W KLASIE VI (trzy godziny tygodniowo) Zróżnicowanie ocen na poszczególnych poziomach wynika z różnej sprawności w posługiwaniu się wiedzą przyrodniczą. Wymagania na ocenę celującą: Potrafi uzasadnić i szczegółowo omówić wpływ odkryć naukowych i geograficznych na rozwój cywilizacji Posiada rozległą wiedzę dotyczącą Układu Słonecznego, Zna i opisuje etapy podboju Kosmosu Określa wpływ oddziaływania grawitacyjnego i magnetycznego na Ziemi i innych planetach Układu Słonecznego Posiada rozległą wiedzę dotyczącą zjawisk świetlnych i dźwiękowych Zna szczegółowo geografię lądów i oceanów, Wie, jakich metod używa człowiek w celu eksplorowania mórz, oceanów i lądów Biegle posługuje się mapą świata Biegle korzysta z atlasu: uzyskuje z niego potrzebne informacje dotyczące położenia geograficznego i zjawisk zachodzących na Ziemi Określa znaczenie lądów i oceanów Posiada i operuje rozległą wiedzą dotyczącą podziału świata zwierzęcego na jednostki systematyczne, określa ich cechy, zna warunki w jakich żyją, podaje liczne przykłady Potrafi korzystać z diagramów, na ich podstawie wysnuwa szczegółowe wnioski związane z klimatem wybranego miejsca na Ziemi Zna strefy geograficzne i roślinne świata, umie je powiązać z klimatem Dostrzega i omawia związki między własnymi działaniami a ich wpływem na stan środowiska i powstawaniem problemów ekologicznych z jakimi boryka się współczesny świat Potrafi umiejętnie ocenić własne zachowanie i działanie z punktu widzenia ochrony środowiska Potrafi zaprojektować, wykonać i udokumentować doświadczalną hodowlę zwierzęcia Wie, czym jest ekonomia i handel jaki ma wpływ na życie człowieka 1 Wymagania na ocenę bardzo dobrą: Szczegółowo opisuje odkrycie M. Kopernika Porównuje teorię heliocentryczną z geocentryczną Wie, jakie są efekty oddziaływania grawitacyjnego na Ziemi a jakie w Kosmosie Zna pojęcia: planetoidy, meteoryty, pierścienie, komety Zna różne sposoby badania przestrzeni kosmicznej Dokonuje obliczeń związanych ze strefami czasowymi Bezbłędnie określa położenie geograficzne wybranych punktów na Ziemi, znajduje miejsce na podstawie współrzędnych geograficznych na mapie i globusie Potrafi opisać w jaki sposób powstaje zjawisko zaćmienia Słońca i Księżyca Wyjaśnia zjawiska rozproszenia, załamania i odbicia światła słonecznego Wie, jak promień światła słonecznego ulega odchyleniu w wodzie Potrafi szczegółowo opisać oświetlenie Ziemi w pierwszych dniach astronomicznych pór roku Opisuje wszystkie strefy oświetlenia Ziemi Biegle posługuje się wiedzą z zakresu wzajemnego położenia oraz wielkości kontynentów i oceanów Opisuje czynniki warunkujące życie w morzu i oceanie Potrafi udowodnić, jaki wpływ na bogactwo mórz i oceanów ma ukształtowanie dna morskiego i oceanicznego Opisuje wpływ Prądu Zatokowego na klimat Europy Zachodniej Opisuje sposób powstawania dźwięku Zna nowoczesne sposoby badań oceanów Opisuje i uzasadnia warunki życia w jeziorze w poszczególnych porach roku Wykazuje przystosowania zwierząt lądowych do środowiska życia (wodno – lądowych płazów, gadów, ptaków, ssaków) Opisuje przystosowania małych zwierząt lądowych do środowiska życia, określa ich znaczenie (pierścienice, pajęczaki, owady) Opisuje zależność między klimatem a roślinnością Opisuje życie i gospodarowanie człowieka w wilgotnym lesie równikowym Wie, na czym polega bogactwo sawanny i jak człowiek na niej gospodaruje Opisuje sposób życia mieszkańców pustyni Opisuje znaczenie Nilu dla Egiptu dawniej i dziś Opisuje rozwój turystyki w klimacie śródziemnomorskim Opisuje bogactwo lasów liściastych i mieszanych strefy umiarkowanej Opisuje gospodarcze wykorzystanie stepu Wie, jakie są bogactwa tajgi i jak ludzie tam gospodarują Opisuje sposoby gospodarowania mieszkańców oraz bogactwa tundry 2 Zna znaczenie Antarktydy i Arktyki Wymagania na ocenę dobrą: Rozróżnia teorię heliocentryczną od geocentrycznej Zna objawy działania oddziaływania grawitacyjnego i magnetycznego na Ziemi Zna strukturę i budowę planet Układu Słonecznego Określa kąt nachylenia osi Ziemi Na podstawie współrzędnych geograficznych odnajduje na mapie wybrane miejsce Wie, jak powstaje burza Zna zjawisko światła i cienia Wie, że światło ulega złamaniu, odbiciu, rozproszeniu Wie, gdzie pada promień słoneczny pod kątem prostym w pierwszych dniach astronomicznych pór roku Opisuje dwie strefy oświetlenia Ziemi Opisuje wielkość wybranych kontynentów i oceanów Określa pojęcia: morze śródziemne i przybrzeżne Uzasadnia, jakie znaczenie miało odkrycie Ameryki przez K. Kolumba Opisuje wybrane czynniki warunkujące życie w morzu i oceanie Opisuje elementy ukształtowania dna oceanicznego Opisuje ruchy wody morskiej Opisuje grupy organizmów żyjące w poszczególnych strefach wody morskiej (parzydełkowce, koralowce, ryby, skorupiaki), podaje przykłady Wymienia elementy budowy ucha Opisuje znaczenia oceanów Wie, jakie są warunki życia w jeziorze w poszczególnych porach roku Opisuje cechy i środowisko życia zwierząt lądowych (wodno – lądowych płazów, gadów, ptaków, ssaków) Opisuje cechy i środowisko życia małych zwierząt lądowych (pierścienice, pajęczaki, owady) Na podstawie wykresu liniowego średnich miesięcznych temperatur i słupkowego miesięcznej ilości opadów potrafi wyciągnąć wnioski dotyczące stref klimatycznych Wymienia warstwy lasu równikowego, określa świat roślinny i zwierzęcy Zna klimat sawanny, określa zmiany w krajobrazie podczas pory deszczowej i suchej Opisuje krajobrazy pustynne Opisuje zmiany w naturalnej szacie roślinnej klimatu śródziemnomorskiego 3 Określa występowanie lasów liściastych i mieszanych strefy umiarkowanej Uzasadnia wpływ klimatu na wygląd stepu w różnych porach roku Zna pojęcie wiecznej zmarzliny Zna rośliny i zwierzęta oraz klimat tundry Opisuje klimat Antarktydy Wymagania na ocenę dostateczną: Opisuje ruchy wykonywane przez Ziemię Wie, co to jest siła grawitacyjna i magnetyczna Opisuje warunki jakie panują na Ziemi Pokazuje na modelu Ziemi oś ziemską Wie, co to są oddziaływania elektrostatyczne Wie, dlaczego działa kompas Wie, co to jest siatka geograficzna i kartograficzna Potrafi określić położenie geograficzne wybranego punktu na Ziemi Wie, co to są przewodniki a co izolatory Wie, dlaczego występuje dzień i noc Zna przyczyny i powstawania zjawiska tęczy Wymienia dwie przyczyny nierównomiernego oświetlenia półkul ziemskich Opisuje wybraną strefę oświetlenia Ziemi Określa położenie kontynentów względem oceanów Podaje przykłady mórz śródziemnych i przybrzeżnych Wymienia czynniki warunkujące życie w morzu i oceanie Wymienia rodzaje ruchów wody morskiej Wie, jakie grupy organizmów spotkamy w poszczególnych strefach morza (parzydełkowce, koralowce, ryby, skorupiaki), podaje przykłady Wymienia kilka źródeł dźwięku Wymienia kilka znaczeń oceanu Wymienia organizmy żyjące w jeziorze (ryby, skorupiaki i mięczaki) Określa wybrane cechy zwierząt lądowych (wodno – lądowych płazów, gadów, ptaków, ssaków) Określa wybrane cechy małych zwierząt lądowych (pierścienice, pajęczaki, owady) Potrafi korzystać z wykresu liniowego średnich miesięcznych temperatur i słupkowego sumy opadów, Potrafi sporządzić wykres liniowy średnich miesięcznych temperatur i słupkowy sumy opadów Opisuje dzień w wilgotnym lesie równikowym Opisuje wygląd sawanny w wybranej porze: deszczowej lub suchej Potrafi wymienić rośliny i zwierzęta pustyń 4 Wymienia zwierzęta i rośliny klimatu śródziemnomorskiego Wymienia rośliny i zwierzęta charakterystyczne dla lasów liściastych i mieszanych strefy umiarkowanej Wie, gdzie występują krajobrazy stepowe Określa klimat tajgi, wie, gdzie występuje ten krajobraz Zna klimat tundry, wie, gdzie występuje ten krajobraz Wymienia zwierzęta i klimat Antarktydy Wymagania na ocenę dopuszczającą: Wie, jaki ruch wykonuje Ziemia wokół Słońca Wie, co to jest siła grawitacyjna Wymienia planety Układu Słonecznego Zna wymiary Ziemi Wie, jak nazywa się model Ziemi, potrafi na nim pokazać bieguny Wymienia rodzaje ruchów Ziemi Rozróżnia ładunki elektryczne dodatnie i ujemne Wie, jak działa kompas Wyróżnia południki i równoleżniki na globusie i mapie Potrafi określić położenie geograficzne punktu na Ziemi Wymienia źródła światła Wie, że światło rozchodzi się prostoliniowo Potrafi wymienić poszczególne barwy widma światła białego Wie, jaka jest długość roku Wymienia strefy oświetlenia Ziemi Potrafi wymienić i wskazać wszystkie oceany i kontynenty Wymienia elementy ukształtowania dna oceanicznego Wymienia strefy życia w morzu (przybrzeżna, otwartej toni wodnej, denna) wymienia po jednym organizmie z poszczególnych grup zamieszkujących strefy morza Wie, co jest źródłem dźwięku Potrafi podać co najmniej jeden przykład organizmu żyjącego w jeziorze Podaje przykłady zwierząt lądowych (wodno – lądowych płazów, gadów, ptaków, ssaków) Wymienia grupy małych zwierząt lądowych, potrafi podać co najmniej jeden przykład zwierząt z poszczególnych grup (pierścienice, pajęczaki, owady) Potrafi korzystać z tabeli średnich miesięcznych temperatur i sumy opadów Określa klimat lasu równikowego, wymienia wybrane rośliny i zwierzęta, oraz jedno miejsce występowania tego krajobrazu 5 Wymienia rośliny i zwierzęta sawanny, wie, gdzie występuje sawanna w Afryce Wie, co to jest pustynia, potrafi podać przykład i określić położenie największej pustyni świata Określa miejsce występowania krajobrazu śródziemnomorskiego, potrafi podać przykłady najważniejszych upraw Wymienia kilka charakterystycznych roślin i zwierząt lasów liściastych i mieszanych zrzucających liście na zimę, wie, gdzie te lasy znajdują się w Europie Wymienia rośliny i zwierzęta stepu, określa przynajmniej jedno miejsce jego występowania Wymienia niektóre rośliny i zwierzęta tajgi, wie, gdzie znajduje się tajga w Azji Wymienia kilka charakterystycznych zwierząt i roślin tundry, wie gdzie występuje krajobraz tundry w Europie Określa położenie Antarktydy Arktyki, potrafi podać po jednym przykładzie zwierząt Antarktydy i Arktyki 6