Wycieczka do Fromborka

Grażyna Miłosz
Wycieczka do Fromborka
10
Współpracuję z nauczycielką fizyki od
wielu lat. Podstawą naszego działania
jest szczególnie staranne omówienie
programu fizyki i matematyki. Ten
kontakt uświadomił nam, że nauczyciele obu przedmiotów często mówią
do uczniów różnymi językami. Wystarczy pewne ujednolicenie, aby nasi
uczniowie mieli większy komfort pracy
(i my także).
Uczniowie otrzymali wąski pasek papieru. Ich zadaniem było tak dopasować skalę, aby fragmenty orbit
wszystkich planet zmieściły się na papierze. Musieli także obmyślić sposób
rysowania orbit. Taka wizualizacja była
bardzo pouczająca, zresztą dla mnie
samej także.
Jednym z naszych ostatnich przedsięwzięć – przygotowanym ponadto wraz
z nauczycielkami języka polskiego
i historii – był biwak astronomiczny
we Fromborku. W wycieczce brała
udział druga klasa gimnazjum, dla której przygotowałyśmy zajęcia „Wszechświat, Niebo, Ziemia, Ludzie”. Oto
dwa z przeprowadzonych tam ćwiczeń.
Otrzymujecie papierowe koło, które
przedstawia Jowisza w pewnej skali.
Wytnijcie z papieru pozostałe planety
w tej samej skali. Jaką średnicę miałoby koło będące obrazem Słońca w tej
skali?
Papierowy Wszechświat
Średnica Słońca wynosi 1,392 · 106 km.
Planeta
Średnica planety w km
Merkury
4,9 · 103
Układ Słoneczny w skali
Wenus
12,1 · 103
Dobierz tak skalę, aby na dołączonej kartce narysować fragmenty orbit
wszystkich planet. Zaznacz planety
jako punkty. Uzasadnij wybór skali
odpowiednimi obliczeniami. Uzupełnij tabelę.
Ziemia
12,8 · 103
Mars
6,8 · 103
Jowisz
143,0 · 103
Saturn
120,0 · 103
Uran
51,0 · 103
Neptun
49,5 · 103
Pluton
2,2 · 103
Planeta
Odległość od
Słońca [km]
Merkury
58 · 106
Wenus
108 · 106
Ziemia
150 · 106
Mars
228 · 106
Jowisz
778 · 106
Saturn
1427 · 106
Uran
2870 · 106
Neptun
4497 · 106
Pluton
5900 · 106
Odległość
w skali [cm]
Uczniowie musieli ustalić, w jakiej
skali został wykonany model Jowisza, wyznaczyć promienie pozostałych
planet (skala, działania na liczbach
w zapisie potęgowym, szacowanie,
przybliżenia).
Ułożyliśmy planety na trawie i okazało
się, że jest nas za mało, aby za pomocą
własnych rąk utworzyć koło w przybliżeniu równe Słońcu (oczywiście w tej
samej skali co pozostałe planety).
TEMAT NUMERU
CYAN BLACK
MS27 str. 10
Gorąco zachęcam wszystkich nauczycieli matematyki i fizyki, aby podjęli
się współpracy. Jestem pewna, że
przyniesie ona wiele korzyści uczniom
i będzie interesująca dla samych nauczycieli. Wymaga to jedynie od obu
stron trochę dobrych chęci, cierpliwości i otwartości. Poniżej przedstawiam
szczegółowy plan naszego pobytu we
Fromborku. Warto zwrócić uwagę, ile
wspólnych tematów może występować
na lekcjach matematyki, fizyki, historii
i języka polskiego.
SZCZEGÓŁOWY PLAN WYCIECZKI DO FROMBORKA
1 dzień
10:00 Przyjazd do Fromborka.
10:00–11:00 Zakwaterowanie.
11:00–11:45 Ogólne cechy Układu
Słonecznego. Nowy model Układu.
12:00–12:45 „Spacer po niebie” –
odnajdywanie gwiazdozbiorów.
13:00–14:00 Obiad.
14:45 Obserwacja plam na Słońcu
za pomocą teleskopu.
15:00–15:45 Seans w planetarium:
„Niezwykli goście”.
16:00–16:30 Lekcja w planetarium:
„Wędrówka po niebie”.
17:00–18:00 Posługiwanie się
obrotową mapą nieba.
18:00–19:00 Kolacja.
19:15–20:00 Charakterystyka planet.
2 dzień
8:00–9:00 Śniadanie.
9:00–11:00 Świat Średniowieczny.
11:30–13:00 Planety, symbolika, magia
liczb.
13:00–14:00 Obiad.
14:15-15:00 Sąd Ostateczny – wizje
Hansa Memlinga i Michała Anioła.
15:15–16:00 Narodziny Świata
Nowożytnego.
16:15–18:00 Przygotowanie scenek
o planetach (praca w grupach).
18:00–19:00 Kolacja.
19:15–21:00 Prezentacja scenek
o planetach.
21:15–23:00 Wyjście do
obserwatorium.
3 dzień
8:00–9:00 Śniadanie.
9:30–11:00 Układ słoneczny w skali,
rozmiary planet.
11:15–12:00 Orbity planet – elipsa.
12:15-13:00 Eratostenes, sito
Eratostenesa.
13:15–14:15 Obiad.
14:45–16:00 Pomiar obwodu Ziemi –
doświadczenie Eratostenesa.
16:30–17:15 Seans w planetarium:
„Niebo nad nami”.
18:00–19:00 Kolacja.
19:15–21:00 Dyskoteka klasowa.
4 dzień
3:30–5:30 Obserwacja planet
w obserwatorium.
8:00–9:00 Śniadanie.
9:30–12:30 Zwiedzanie katedry, wieży
(wahadło Foucaulta), muzeum
Kopernika, szpitala św. Anny –
muzeum medycyny.
13:00–14:00 Obiad.
14:00 Wyjazd.
TEMAT NUMERU
CYAN BLACK
MS27 str. 11
11