Analiza rynku ryb i owoców morza w Kazachstanie

Ałmaty, styczeń 2016 r.
ANALIZA RYNKU RYB I OWOCÓW MORZA
W KAZACHSTANIE (lata 2008-2014)
Rybołówstwo i kombinaty rybne w Kazachstanie
Na dzień dzisiejszy akwakultura nie jest zbyt dobrze rozwinięta w Kazachstanie.
W związku z tym, wielkość połowów w większości zależy od cykli rozwoju populacji rybnych
kraju. W niniejszym opracowaniu przedstawiamy dane odnośnie do rozwoju rynku ryb
w Kazachstanie, jego dynamiki i prognoz.
Wykres nr1
Połowy ryb i innych zwierząt wodnych w gospodarstwach rybnych Kazachstanu (w tonach)
Większość ryb wyławianych w Kazachstanie przeznaczona jest bezpośrednio do
spożycia i nie trafia do przedsiębiorstw przetwórczych.
Zakłady rybne w Kazachstanie
W Kazachstanie znajduje się 128 zakładów rybnych, w tym 54 działają aktywnie.
Większość przedsiębiorstw przetwarzających ryby to małe firmy. Niżej przedstawiona jest tabela
zawierająca listę średnich i dużych przedsiębiorstw z zakresu przetwórstwa i produkcji konserw
rybnych w Kazachstanie.
Nazwa
„RYBPROM” Sp. z o.o.
(ТОО "РЫБПРОМ")
„BAŁCHASZBAŁYK”
Sp. z o.o.
ТОО "БАЛХАШБАЛЫК"
Filia „RYBPROM” Sp. z
o.o.
w Ust-Kamieniogorsku
ФИЛИАЛ ТОО
"РЫБПРОМ" В ГОРОДЕ
УСТЬ-КАМЕНОГОРСК
Ałakolska filia
„RYBPROM” Sp. z o.o.
АЛАКОЛЬСКИЙ
ФИЛИАЛ ТОО
"РЫБПРОМ"
Wiejska spółdzielnia
konsumencka „HAMIT”
СЕЛЬСКИЙ
ПОТРЕБИТЕЛЬСКИЙ
КООПЕРАТИВ
"ХАМИТ"
„UNIRAT-PW” Sp. z o.o.
ТОО "УНИАРТ-ПВ"
Rodzaj
działalności
Przetwórstwo i
konserwowanie
ryb,
skorupiaków i
mięczaków
Przetwórstwo i
konserwowanie
ryb,
skorupiaków i
mięczaków
Przetwórstwo i
konserwowanie
ryb,
skorupiaków i
mięczaków
Lokalizacja
Obwód
Ałmatyński,
miejscowość
Otegen Batyra
Wielkość
przedsiębiorstwa
Duże przedsiębiorstwo
(od 251 do 500
pracowników)
Obwód
Karagandyjski,
miejscowość
Szaszubaj
Średnie
przedsiębiorstwo
(od 201 do 250
pracowników)
Obwód
WschodnioKazachstański,
wieś
Samarskoje
Średnie
przedsiębiorstwo
(od 101 do 150
pracowników)
Przetwórstwo i Obwód
konserwowanie Ałmatyński,
ryb,
miasto Uszarał
skorupiaków i
mięczaków
Średnie
przedsiębiorstwo
(od 101 do 150
pracowników)
Przetwórstwo i
konserwowanie
ryb,
skorupiaków i
mięczaków
Obwód
PołudniowoKazachstański,
miasto
Szardara
Średnie
przedsiębiorstwo
(od 101 do 150
pracowników)
Przetwórstwo i
konserwowanie
ryb,
skorupiaków i
mięczaków
Obwód
Pawłodarski,
miasto
Pawłodar
Średnie
przedsiębiorstwo
(od 201 do 250
pracowników)
Największym przedsiębiorstwem na rynku jest „Rybprom” Sp. z o.o. z filiami
we Wschodnio-Kazachstańskim i Ałmatyńskim obwodach. Średnie pod względem
zatrudnionego personelu przedsiębiorstwa działają w obwodach Południowo-Kazachstańskim,
Karagandyjskim i Pawłodarskim.
Wielskości produkcji przetworów rybnych i ryb konserwowych w Kazachstanie
Wykres nr 2
Produkcja przetworów rybnych i ryb konserwowych w Kazachstanie, w latach 2010-2014
(w tonach)
Spadek wielkości produkcji przetworów rybnych i konserw w Kazachstanie związany
jest z kilkoma przyczynami: zaostrzeniem konkurencji na rynku ze strony firm zagranicznych,
zmniejszeniem wielkości połowów ryb oraz spadkiem inwestycji. Największa ilość przetworów
rybnych pochodzi z obw. Ałmatyńskiego, Atyrauskiego i Zachodnio-Kazachstańskiego.
Regionalna alokacja wielkości produkcji przetworów rybnych oraz konserw rybnych
w zakładach w Kazachstanie pokazana jest na wykresie nr 3.
Wykres nr 3
Regionalna alokacja wielkości produkcji przetworów rybnych oraz konserw rybnych
w Kazachstanie (w tonach)
Uwzględniając wewnątrzkontynentalne położenie Kazachstanu oraz brak dużych rzek,
zrozumiałe jest, że wielkość obrotów handlu zagranicznego w zakresie ryb i przetworów
rybnych związana jest z w/w faktami.
Import i eksport ryb i owoców morza do/ z Kazachstanu
W 2014 r. do Kazachstanu importowano ponad 34 tys. ton ryb i przetworów rybnych,
wyeksportowano z Kazachstanu – ponad 20 tys. ton. Dynamika eksportu i importu Kazachstanu
w wyrażeniu wagowym przedstawiona jest na poniższym wykresie nr 4.
Wykres nr 4
Dynamika importu i eksportu ryb i owoców morza do/ z Kazachstanu w wyrażeniu wagowym,
w latach 2010-2014 (w tonach)
W analizowanym okresie widoczny jest spadek wielkości importu w wyrażeniu
wagowym oraz mniej znaczący spadek wielkości eksportu. Dynamika importu i eksportu ryby
i owoców morza do Kazachstanu w wyrażeniu wartościowym jest przedstawiona na wykresie
nr 5.
Wykres nr 5
Dynamika importu i eksportu ryb i owoców morza do/ z Kazachstanu w wyrażeniu
wartościowym, w latach 2010-2014 (w tys. USD)
Struktura importu i eksportu ryb i przetworów rybnych do/ z Kazachstanu
W analizowanym okresie charakterystyczne jest zmniejszenie się wielkości eksportu
o 22% oraz zwiększenie się wielkości importu o 10%, w wyrażeniu wartościowym. Przy analizie
wagowej i wartościowej wielkości importu i eksportu ryb i owoców morza do/ z Kazachstanu,
widzimy, że do Kazachstanu wwożone są stosunkowo droższe wyroby z ryb. W porównaniu
do 2010 r. Kazachstan eksportuje te same produkty, czyli stosunkowo drogie wyroby z ryb
w kategoriach: filety, gotowe części ryb oraz mięso mielone.
Wykres nr 6
Struktura importu ryb i owoców morza do Kazachstanu, w latach 2010-2014 (wg kategorii)
Wykres nr 7
Struktura eksportu ryb i owoców morza z Kazachstanu, w latach 2010-2014 (wg kategorii)
W eksporcie z Kazachstanu dominują filety rybne i mięso mielone (do 85% ogólnej
wielkości eksportu) w różnych latach. Udział ryb mrożonych i suszonych jest nieznaczny
i również niewiele zmienia się w różnych latach.
Eksporterzy i importerzy ryby i owoców morza do/ z Kazachstanu
Główni eksporterzy utrzymują swój udział w strukturze eksportu do Kazachstanu,
w porównaniu do 2010 roku. Na wykresach nr 8 i 9 przedstawiamy wykaz głównych państw
eksportujących ryby i owoce morza w latach 2010 oraz 2014 do Kazachstanu.
Wykres nr 8
Główne państwa eksportujące ryby do Kazachstanu w 2010 roku
Wykres nr 9
Główne państwa eksportujące ryby do Kazachstanu w 2014 roku
Zmiany struktury kazachstańskiego eksportu można zauważyć, analizując wykresy nr 10
i 11, na których pokazane są główne kraje importujące ryby z Kazachstanu. Spadek udziału
charakterystyczny jest dla Niemiec i Holandii, a wzrost – dla Danii i Polski.
Wykres nr 10
Główne państwa importujące ryby z Kazachstanu w 2010 roku
Wykres nr 11
Główne państwa importujące ryby z Kazachstanu w 2014 roku
Należy również zwrócić uwagę na główne regiony eksportujące ryby z Kazachstanu
(wykres nr 12).
Wykres nr 12
Regiony Kazachstanu eksportujące ryby i owoce morza
Największe dostawy ryb i owoców morza pochodzą nie z tzw. „morskich” regionów,
ale z Ałmaty, obw. Ałmatyńskiego oraz obw. Połduniowo-Kazachstańskiego, co związane jest
z alokacją na terenie tych regionów największych zakładów rybnych.
Analiza i prognozy
Ogólnie należy oczekiwać dalszego wzrostu wartościowego rynku ryb i owoców morza,
coraz większa ilość dostawców wchodzi na kazachstański rynek z rybami lepszej jakości
(w kategorii: żywa i świeża), które są droższe od mrożonych. Wielkość konsumpcji rośnie,
jednakże tempo wzrostu mogą się spowolnić z powodu trudności makroekonomicznych
w Kazachstanie. Ryba nadal jest drogim produktem dla konsumentów, jednakże przy dalszym
wzroście konkurencji na rynku możliwe jest znaczące zwiększenie konsumpcji ryb i owoców
morza.
Źródło: KazDATA, http://kazdata.kz/04/2015-2014-kazakhstan-production-ryba-moreprodukty.html