Makroekonomia. Wprowadzenie do przedmiotu.

MAKROEKONOMIA.
WPROWADZENIE DO PRZEDMIOTU.
Czym jest makroekonomia?
Czym jest makroekonomia?
Definicja makroekonomii – nauka zajmująca się
analizą funkcjonowania gospodarki jako
całości.
Czym jest makroekonomia?
Dziedzina ekonomii posługująca się wielkościami
agregatowymi (zbiorczymi, dotyczącymi całej
gospodarki) do badania prawidłowości
występujących w gospodarce jako całości.
Co będziemy omawiać?
1. Podstawowe problemy makroekonomii.
2. Rachunek PKB i dochodu narodowego.
3. Podstawowe wielkości makroekonomiczne.
Główne problemy
makroekonomiczne
1. Stopa wzrostu gospodarczego.
Główne problemy
makroekonomiczne
1. Stopa wzrostu gospodarczego.
2. Zagadnienie inflacji.
Główne problemy
makroekonomiczne
1. Stopa wzrostu gospodarczego.
2. Zagadnienie inflacji.
3. Rynek pracy i promocja zatrudnienia.
Główne problemy
makroekonomiczne
1. Stopa wzrostu gospodarczego.
2. Zagadnienie inflacji.
3. Rynek pracy i promocja zatrudnienia.
4. Cykle koniunkturalne.
Główne problemy
makroekonomiczne
1. Stopa wzrostu gospodarczego.
2. Zagadnienie inflacji.
3. Rynek pracy i promocja zatrudnienia.
4. Cykle koniunkturalne.
5. Bilans płatniczy.
Główne problemy
makroekonomiczne
1. Stopa wzrostu gospodarczego.
2. Zagadnienie inflacji.
3. Rynek pracy i promocja zatrudnienia.
4. Cykle koniunkturalne.
5. Bilans płatniczy.
6. Bank centralny – NBP.
Stopa wzrostu gospodarczego
Stopa wzrostu gospodarczego Przyrost dochodu narodowego w ciągu roku.
Jeżeli rosną podatki, spada produkcja, obniża
się konkurencyjność gospodarki, to zmniejszają
się szanse przedsiębiorców na generowanie
zysków!
Sposób mierzenia rozmiarów
działalności gospodarczej
1. Oszacowanie ilości wytworzonych dóbr i
usług w gospodarce w ciągu roku
2. Zsumowanie dochodów w gospodarce
3. Zsumowanie wydatków w gospodarce na
zakup dóbr i usług
Produkt Krajowy Brutto PKB:
 jest miarą wielkości produkcji wytworzonej przez
czynniki wytwórcze zlokalizowane na terenie danego
kraju, bez względu na to, kto jest właścicielem tych
czynników produkcji.
 Definicja 1.
jest sumą wydatków na zakup dóbr finalnych,
zrealizowanych przez podmioty gospodarcze,
zlokalizowane na terenie danego kraju.
Produkt Krajowy Brutto PKB:
 jest miarą wielkości produkcji wytworzonej przez
czynniki wytwórcze zlokalizowane na terenie danego
kraju, bez względu na to, kto jest właścicielem tych
czynników produkcji.
 Definicja 1.
jest sumą wydatków na zakup dóbr finalnych,
zrealizowanych przez podmioty gospodarcze,
zlokalizowane na terenie danego kraju.
 Definicja 2.
jest sumą wartości dodanej przedsiębiorstw w
gospodarce.
Produkt Krajowy Brutto PKB:
 jest miarą wielkości produkcji wytworzonej przez
czynniki wytwórcze zlokalizowane na terenie danego
kraju, bez względu na to, kto jest właścicielem tych
czynników produkcji.
 Definicja 1.
jest sumą wydatków na zakup dóbr finalnych,
zrealizowanych przez podmioty gospodarcze,
zlokalizowane na terenie danego kraju.
 Definicja 2.
jest sumą wartości dodanej przedsiębiorstw w
gospodarce.
 Definicja 3.
jest sumą dochodów z czynników produkcji, osiąganych
przez uczestników procesu produkcji.
Jakie czynniki mają wpływ na
poziom PKB?
• krańcowa skłonność do konsumpcji (część
każdej dodatkowej złotówki dochodu
rozporządzalnego,którą gospodarstwa domowe
chcą przeznaczyć na wzrost konsumpcji)
•
Jakie czynniki mają wpływ na
poziom PKB?
• krańcowa skłonność do konsumpcji (część
każdej dodatkowej złotówki dochodu
rozporządzalnego,którą gospodarstwa domowe
chcą przeznaczyć na wzrost konsumpcji)
• krańcowa skłonność do oszczędzania (część
każdej dodatkowej złotówki dochodu
rozporządzalnego, którą gospodarstwa domowe
chcą przeznaczyć na wzrost oszczędności).
Jakie czynniki mają wpływ na
poziom PKB?
• krańcowa skłonność do konsumpcji (część
każdej dodatkowej złotówki dochodu
rozporządzalnego,którą gospodarstwa domowe
chcą przeznaczyć na wzrost konsumpcji)
• krańcowa skłonność do oszczędzania (część
każdej dodatkowej złotówki dochodu
rozporządzalnego, którą gospodarstwa domowe
chcą przeznaczyć na wzrost oszczędności).
• udział konsumpcji i akumulacji w PKB,
Jakie czynniki mają wpływ na
poziom PKB?
• krańcowa skłonność do konsumpcji (część
każdej dodatkowej złotówki dochodu
rozporządzalnego,którą gospodarstwa domowe
chcą przeznaczyć na wzrost konsumpcji)
• krańcowa skłonność do oszczędzania (część
każdej dodatkowej złotówki dochodu
rozporządzalnego, którą gospodarstwa domowe
chcą przeznaczyć na wzrost oszczędności).
• udział konsumpcji i akumulacji w PKB,
• udział inwestycji w PKB,
Jakie czynniki mają wpływ na
poziom PKB?
• krańcowa skłonność do konsumpcji (część
każdej dodatkowej złotówki dochodu
rozporządzalnego,którą gospodarstwa domowe
chcą przeznaczyć na wzrost konsumpcji)
• krańcowa skłonność do oszczędzania (część
każdej dodatkowej złotówki dochodu
rozporządzalnego, którą gospodarstwa domowe
chcą przeznaczyć na wzrost oszczędności).
• udział konsumpcji i akumulacji w PKB,
• udział inwestycji w PKB,
• wartość mnożnika inwestycyjnego.
Trzy sposoby liczenia PKB
Metoda wydatkowa
PKB jest sumą wydatków na dobra finalne
Dobra finalne to dobra nabyte przez ostatecznego użytkownika.
Są to albo dobra konsumpcyjne zakupione przez
gospodarstwa domowe, albo dobra kapitałowe (inwestycyjne)
– np. maszyny – nabywane przez przedsiębiorstwa.
Metoda wydatkowa
C – wydatki gospodarstw domowych na zakup
dóbr i usług konsumpcyjnych (nowych);
I – wydatki przedsiębiorstw na zakup dóbr
inwestycyjnych (nowych!) + przyrost zapasów
wyrobów gotowych + wydatki na zakup nowych
domów i mieszka przez gospodarstwa domowe
G – wydatki rządu na zakup dóbr i usług
(nowych!)
XN – eksport netto (saldo handlu zagranicznego)
Y = C + I + G + XN
POCHODNE MIERNIKI PKB
 PKB = C+I+G + XN (X-Z)
 PKN = PKB – amortyzacja
 PNB = PKB + Dw (wartość dochodów narodowych czynników
wytwórczych funkcjonujących poza granicami kraju minus wartość
dochodów zagranicznych czynników wytwórczych funkcjonujących
w danym kraju)
 PNN = PNB – amortyzacja
 DN = PNN – Te (podatki pośrednie)
Licząc agregaty w cenach czynników produkcji należy odjąć
wartość Te
Zadanie 5
Na rachunku narodowym hipotetycznego kraju znajdują
się następujące pozycje:
 PKB=390 mld
 Amortyzacja A=30 mld
 Dochód netto z tytułu własności za granicą D=15 mld
 Podatki pośrednie Te=35 mld
Oblicz:
a)PNB, b)PNN, c)DN
Zadanie 6
W oparciu o poniższe dane oblicz: a) PNB, b) PNN, c) DN
Dane:1)zakupy dóbr kapitałowych = 90; 2)podatki pośrednie = 13;
3)eksport = 30; 4)import =20; 5)wydatki konsumpcyjne = 250;
6)amortyzacja = 20; 7)rządowe zakupy dóbr i usług =130;
8)dochody netto z tytułu pracy lub własności za granicą =5
Trzy sposoby liczenia PKB
Metoda wartości dodanej
PKB jest sumą wartości dodanej wytworzonej
przez przedsiębiorstwa
Wartość dodana jest to przyrost wartości dóbr
w wyniku określonego procesu produkcji.
Sposób obliczenia wartości dodanej na przykładzie
produkcji chleba:
Stadium produkcji
Przychód ze
sprzedaży (1)
Pszenica
Mąka
Chleb
4
6
12
∑ 22
Koszt materiałów i
dóbr pośrednich (2)
{znak ujemny -}
0
4
6
∑ - 10
Wartość dodana
( płace, zyski itp.)
3= 1+2
4
2
6
∑ = 12
ZADANIE 3
W gospodarce zamkniętej działają 4 przedsiębiorstwa
wytwarzające: stal, maszyny, opony i samochody. Producent
samochodów sprzedaje je końcowym nabywcom za 5.000 zł. W
procesie wytwarzania samochodów wykorzystuje opony, które
kupuje za (500 zł), stal (3.000 zł) i maszyny(2.000zł). Producent
maszyn nabywa stal za 1.000zł, a producent opon i producent
stali są właścicielami czynników produkcji. Przy założeniu, że
maszyny nie zużywają się wcale w rocznym procesie produkcji,
oblicz całkowitą wielkość transakcji oraz wkład przemysłu
samochodowego w tworzenie PKB, liczonego od strony wielkości
dodanej, wydatków na dobra finalne oraz dochodów czynników
wytwórczych.
ROZWIĄZANIE
WARTOŚĆ
TRANSAKCJI
WARTOŚĆ
DODANA
DOBRO
SPRZEDAWCA
NABYWCA
Stal
P. stali
P. maszyn
1.000
1.000
-
1.000
Stal
P. stali
P. Samochodów
3.000
3.000
-
3.000
Maszyna
P. maszyn
P. samochodów
2.000
1.000
2.000
1.000
Opony
P. opon
P. samochodów
500
500
-
500
Samochód
P. samochodów
Klient
5.000
1.500
5.000
1.500
11.500
7.000
7.000
7.000
SUMA
WYDATKI
NA
DOBRA
FINALNE
DOCHODY
CZYNNIKÓW
WYTWÓRCZYCH
Trzy sposoby liczenia PKB
Metoda dochodowa
PKB jest sumą dochodów czynników
wytwórczych
Metoda dochodowa
Dochody gospodarstw domowych z pracy
(labor income)
płace + inne dochody wypłacane z tytułu pracy –
np. zasiłki, emerytury itp.).
Metoda dochodowa
Dochody gospodarstw domowych z pracy
(labor income)
płace + inne dochody wypłacane z tytułu pracy –
np. zasiłki, emerytury itp.).
Dochody z kapitału (capital income) – np. zyski,
czynsze, procenty – przedsiębiorstwa i
gospodarstwa domowe.
Metoda dochodowa
Dochody gospodarstw domowych z pracy
(labor income)
płace + inne dochody wypłacane z tytułu pracy –
np. zasiłki, emerytury itp.).
Dochody z kapitału (capital income) – np. zyski,
czynsze, procenty – przedsiębiorstwa i
gospodarstwa domowe.
Pośrednie podatki – np. VAT, akcyza – państwo.
Metoda dochodowa
Dochody gospodarstw domowych z pracy
(labor income)
płace + inne dochody wypłacane z tytułu pracy –np.
zasiłki, emerytury itp.).
Dochody z kapitału (capital income) – np. zyski,
czynsze, procenty – przedsiębiorstwa i
gospodarstwa domowe.
Pośrednie podatki – np. VAT, akcyza – państwo.
Dochody netto obcokrajowców – dochody
uzyskiwane w związku z wytwarzaniem dóbr i usług
na terenie danego kraju minus dochody uzyskiwane
przez obywateli danego kraju za granicą.
Metoda dochodowa
Dochody gospodarstw domowych z pracy
(labor income)
płace + inne dochody wypłacane z tytułu pracy –np.
zasiłki, emerytury itp.).
Dochody z kapitału (capital income) – np. zyski,
czynsze, procenty – przedsiębiorstwa i
gospodarstwa domowe.
Pośrednie podatki – np. VAT, akcyza – państwo.
Dochody netto obcokrajowców – dochody
uzyskiwane w związku z wytwarzaniem dóbr i usług
na terenie danego kraju minus dochody uzyskiwane
przez obywateli danego kraju za granicą.
Amortyzacja – wydatki na odtworzenie zużytego
majątku trwałego.
PKB a PNB
Produkt Narodowy Brutto
(PNB, GNP) – wartość
całkowitej produkcji
finalnej wytworzonej
przez czynniki produkcji
będące własnością
Produkt Krajowy Brutto
(PKB, GDP) –wartość całkowitej
produkcji finalnej
wytworzonej przez
podmioty gospodarcze
zlokalizowane na terenie
obywateli danego kraju.
danego kraju.
Środki przekazywane do Polski z tytułu pracy Polaków
za granicą (mln PLN):
Ceny rynkowe a ceny czynników
produkcji
 Wszystkie kategorie dochodu narodowego
mogą być wyrażane w cenach rynkowych,
bądź w cenach czynników wytwórczych.
 Ceny rynkowe zawierają w sobie podatki
pośrednie i dotacje, natomiast ceny czynników
wytwórczych to ta kwota, która trafia do
producenta.
Ceny bieżące i ceny stałe w
rachunku dochodu narodowego
PKB jest iloczynem wielkości wytworzonej
produkcji i cen, po których ta wielkość
produkcji została sprzedana.
Ceny stałe to ceny wytworzonych dóbr w
przyjętym za bazowy roku. Mnożąc wielkość
produkcji w badanym roku przez ceny w roku
bazowym otrzymujemy rzeczywistą zmianę
wielkości produkcji co pozwala zniwelować
zjawisko zmian cen.
Ceny bieżące i ceny stałe w rachunku
dochodu narodowego
 Realny PKB (PNB) – ceny stałe
 Nominalny PKB (PNB) – ceny bieżące
Deflator PKB
wskaźnik wyrażający procentowy stosunek
dochodu narodowego w ujęciu nominalnym do
dochodu narodowego w ujęciu realnym:
Deflator PKB = Nominalny PKB/Realny PKB
Deflator jest wskaźnikiem inflacji, rozumianej
jako procentowa zmiana cen wszystkich dóbr,
wchodzących w skład PKB, pomiędzy rokiem
bazowym, a bieżącym.
Wskaźnik uwzględnia zmiany cen dóbr
konsumpcyjnych i inwestycyjnych oraz
stanowiących eksport netto.
Zalety i wady PKB i PNB jako
mierników
WADY
nie uwzględnia:
 produkcji w szarej strefie;
- gospodarka nielegalna
- czarny rynek (czarna gospodarka)
- obroty nierejestrowane...
Przyczyny:
- przeregulowanie gospodarki
- czynniki kulturowe
Zalety i wady PKB i PNB jako
mierników
WADY
nie uwzględnia:

produkcji w szarej strefie;

produkcji na własne potrzeby i
wszelkiej aktywności pozarynkowej
(gospodarki naturalnej, prac
domowych, świadczeń sąsiedzkich)
Zalety i wady PKB i PNB jako
mierników
WADY
nie uwzględnia:

produkcji w szarej strefie;

produkcji na własne potrzeby;

struktury podziału dochodu
pomiędzy poszczególne klasy
społeczne;
Zalety i wady PKB i PNB jako
mierników
WADY
nie uwzględnia:

produkcji w szarej strefie;

produkcji na własne potrzeby;

struktury podziału dochodu
pomiędzy poszczególne klasy
społeczne;

zmian jakościowych

wartościowania poszczególnych
kategorii dóbr (broń - żywność);
Zalety i wady PKB i PNB jako
mierników
WADY
nie uwzględnia:

produkcji w szarej strefie;

produkcji na własne potrzeby;

struktury podziału dochodu
pomiędzy poszczególne klasy
społeczne;

zmian jakościowych

wartościowania poszczególnych
kategorii dóbr (broń - żywność);

wartości czasu wolnego;
Zalety i wady PKB i PNB jako
mierników
WADY
nie uwzględnia:

produkcji w szarej strefie;

produkcji na własne potrzeby;

struktury podziału dochodu
pomiędzy poszczególne klasy
społeczne;

zmian jakościowych

wartościowania poszczególnych
kategorii dóbr (broń - żywność);

wartości czasu wolnego;

uciążliwości wytwarzanych
produktów (antydobra);
Zalety i wady PKB i PNB jako
mierników
WADY
nie uwzględnia:

produkcji w szarej strefie;

produkcji na własne potrzeby;

struktury podziału dochodu
pomiędzy poszczególne klasy
społeczne;

zmian jakościowych

wartościowania poszczególnych
kategorii dóbr (broń - żywność);

wartości czasu wolnego;

uciążliwości wytwarzanych
produktów (antydobra);
wzrost PKB może wiązać się z
zanieczyszczenia środowiska, hałas,
uszkodzenie infrastruktury, korki
drogowe.
Zalety i wady PKB i PNB jako
mierników
WADY
ZALETY
nie uwzględnia:

wiarygodne, terminowe i łatwo

produkcji w szarej strefie;
dostępne źródło informacji nt.

produkcji na własne potrzeby;
rozwoju gospodarki;

struktury podziału dochodu
pomiędzy poszczególne klasy
społeczne;

zmian jakościowych

wartościowania poszczególnych
kategorii dóbr (broń - żywność);

wartości czasu wolnego;

uciążliwości wytwarzanych
produktów (antydobra);
wzrost PKB może wiązać się z
zanieczyszczenia środowiska, hałas,
uszkodzenie infrastruktury, korki
drogowe.
Zalety i wady PKB i PNB jako
mierników
WADY
ZALETY
nie uwzględnia:

wiarygodne, terminowe i łatwo

produkcji w szarej strefie;
dostępne źródło informacji nt.

produkcji na własne potrzeby;
rozwoju gospodarki;

struktury podziału dochodu
pomiędzy poszczególne klasy
społeczne;

zmian jakościowych

wartościowania poszczególnych
kategorii dóbr (broń - żywność);

wartości czasu wolnego;

uciążliwości wytwarzanych
produktów (antydobra);
wzrost PKB może wiązać się z
zanieczyszczenia środowiska, hałas,
uszkodzenie infrastruktury, korki
drogowe.

najbardziej syntetyczny miernik,
uwzględniający bardzo szeroki
zakres aktywności ekonomicznej
społeczeństwa.
Zalety i wady PKB i PNB jako
mierników
WADY
ZALETY
nie uwzględnia:

wiarygodne, terminowe i łatwo

produkcji w szarej strefie;
dostępne źródło informacji nt.

produkcji na własne potrzeby;
rozwoju gospodarki;

struktury podziału dochodu
pomiędzy poszczególne klasy
społeczne;

zmian jakościowych


najbardziej syntetyczny miernik,
uwzględniający bardzo szeroki
zakres aktywności ekonomicznej
społeczeństwa.
wartościowania poszczególnych
kategorii dóbr (broń - żywność);
•
PKB i PNB są powszechnie
stosowane na świecie;

wartości czasu wolnego;
•
policzalne;

uciążliwości wytwarzanych
produktów (antydobra);
wzrost PKB może wiązać się z
zanieczyszczenia środowiska, hałas,
uszkodzenie infrastruktury, korki
drogowe.
Zalety i wady PKB i PNB jako
mierników
WADY
ZALETY
nie uwzględnia:

wiarygodne, terminowe i łatwo

produkcji w szarej strefie;
dostępne źródło informacji nt.

produkcji na własne potrzeby;
rozwoju gospodarki;

struktury podziału dochodu
pomiędzy poszczególne klasy
społeczne;

zmian jakościowych


najbardziej syntetyczny miernik,
uwzględniający bardzo szeroki
zakres aktywności ekonomicznej
społeczeństwa.
wartościowania poszczególnych
kategorii dóbr (broń - żywność);
•
PKB i PNB są powszechnie
stosowane na świecie;

wartości czasu wolnego;
•
policzalne;

uciążliwości wytwarzanych
produktów (antydobra);
•
łatwość porównywania
wzrost PKB może wiązać się z
zanieczyszczenia środowiska, hałas,
uszkodzenie infrastruktury, korki
drogowe.
i oszacowania.
Problemy z porównaniem różnych
krajów
• różnorodne metodologie liczenia efektów – obecnie najpowszechniej jako
miernika używa się PKB, liczony jest on systemem rachunku
narodowego, ale w poszczególnych krajach występują różnice
metodologiczne chociażby w liczeniu amortyzacji, która obniża poziom
efektów
Problemy z porównaniem różnych
krajów
• różnorodne metodologie liczenia efektów – obecnie najpowszechniej jako
miernika używa się PKB, liczony jest on systemem rachunku
narodowego, ale w poszczególnych krajach występują różnice
metodologiczne chociażby wliczeniu amortyzacji, która obniża poziom
efektów
• różny poziom cen – wytworzone przez gospodarki krajów produkty
posiadają różne ceny w poszczególnych krajach, stąd konieczność ich
przeliczania,
Problemy z porównaniem różnych
krajów
• różnorodne metodologie liczenia efektów – obecnie najpowszechniej jako
miernika używa się PKB, liczony jest on systemem rachunku
narodowego, ale w poszczególnych krajach występują różnice
metodologiczne chociażby wliczeniu amortyzacji, która obniża poziom
efektów
• różny poziom cen – wytworzone przez gospodarki krajów produkty
posiadają różne ceny w poszczególnych krajach, stąd konieczność ich
przeliczania,
• różna struktura produkcji – poszczególne kraje różnią się pod względem
asortymentu produkcji, stąd pewne dobra mogą występować w jakimś
kraju, a w innym nie.
Problemy z porównaniem różnych
krajów
• różnorodne metodologie liczenia efektów – obecnie najpowszechniej jako
miernika używa się PKB, liczony jest on systemem rachunku
narodowego, ale w poszczególnych krajach występują różnice
metodologiczne chociażby wliczeniu amortyzacji, która obniża poziom
efektów
• różny poziom cen – wytworzone przez gospodarki krajów produkty
posiadają różne ceny w poszczególnych krajach, stąd konieczność ich
przeliczania,
• różna struktura produkcji – poszczególne kraje różnią się pod względem
asortymentu produkcji, stąd pewne dobra mogą występować w jakimś
kraju, a w innym nie.
• kursy przeliczeniowe – ceny dóbr, wysokość dochodów, wartość produkcji
wymaga porównania, jest to kłopotliwe, z uwagi na wahania w kursach
walut.
W celu uniknięcia podanych trudności i porównania poszczególnych
gospodarek stosuje się np. przeliczanie dochodów w danym kraju na
ceny kraju drugiego, lub PKB na jednego mieszkańca. Taka procedura
jest jednak bardzo pracochłonna i nie odzwierciedla w pełni
rzeczywistości.
Poszczególne etapy w obiegu dochodów w
gospodarce zamkniętej.
1) Przedsiębiorstwa dokonują wypłat za
usługi czynników produkcji na rzecz
gospodarstw domowych.
2) Dochody, które trafiają do gospodarstw
uzupełniane są o płatności transferowe,
zaś pomniejszane o podatki bezpośrednie
pobierane przez państwo tworząc
rozporządzalne dochody osobiste.
Poszczególne etapy w obiegu dochodów w
gospodarce zamkniętej.
3) Gospodarstwo domowe przeznacza
rozporządzalne dochody osobiste na
oszczędności i konsumpcję .
4) Wydatki na konsumpcje zostają
powiększone o wydatki państwa na dobra i
usługi oraz o wydatki na inwestycje.
Poszczególne etapy w obiegu dochodów w
gospodarce zamkniętej.
 5) Wydatki na konsumpcje są
przedstawiane jako PKB w cenach
rynkowych, zaś po odliczeniu podatków
pośrednich trafiają do przedsiębiorstw
jako PKB w cenach czynników produkcji,
które rozpoczynając kolejny obieg
przekazywane są ponownie gospodarstwu
domowemu.
Poszczególne etapy w obiegu dochodów w
gospodarce zamkniętej.
 6) Zdrowie sektora przedsiębiorstw wyraźnie zależy od
wydatków sektora konsumpcyjnego. Bez przepływu
płatności pieniężnych od konsumentów, producenci
nie byli by wstanie zapłacić za zasoby, które kupują u
konsumentów. Podobnie warunki życia konsumentów
zależą od powodzenia firm w sektorze
przedsiębiorstw. Jeśli sektor przedsiębiorstw nie jest w
stanie sprzedać swoich dóbr i usług, producenci nie
będą w stanie wypłacić pracownikom pensji. Jeżeli
okrężny obieg dochodów zostanie przerwany,
produkcja może ulec spowolnieniu, konsumpcja może
się załamać a pracownicy mogą zostać pozbawieni
pracy. Takie przerwy w okrężnym obiegu określane są
mianem RECESJI.
Poszczególne etapy w obiegu dochodów w
gospodarce zamkniętej.
7) Wycofywane z obiegu są pieniądze w
postaci oszczędności gospodarstw
domowych oraz podatków płaconych
państwu.
8) Dopływami do obiegu są wydatki państwa
na dobra i usługi, wydatki inwestycyjne i
przedsiębiorstw oraz wypłaty transferowe.
Poszczególne etapy w obiegu dochodów w
gospodarce zamkniętej.
 9) Oszczędności gospodarstw domowych
przetwarzane zostają przez takie
instytucje jak banki , które umożliwiają
udzielanie przedsiębiorstwom kredytów
oraz wprowadzają je do obiegu w postaci
funduszy na inwestycje.
Poszczególne etapy w obiegu dochodów w
gospodarce zamkniętej.
 10) Poziom zrównoważenia dochodu jest
osiągany wtedy gdy całkowite planowane
wypływy (planowane oszczędności i
podatki) będą równe całkowitym
planowanym dopływom (planowane
inwestycje plus wydatki rządu).
Poszczególne etapy w obiegu dochodów w
gospodarce zamkniętej.
 11) Funkcjonowanie obiegu określa ścisłą
zależność gdzie całkowite dopływy muszą
równać się całkowitym odpływom. Jeśli
taka równości nie zachodzi wtedy w
oznaczonych sektorem prywatnym:
gospodarstwie domowym i
przedsiębiorstwie musi istnieć nadwyżka ,
podczas gdy w budżecie państwa
występuje deficyt, i odwrotnie.