historia - gimnazjum Prabuty
advertisement
POCZĄTKI CYWILIZACJI POWTÓRZENIE MATERIAŁU HISTORIA Historia – jest to nauka o tym, co wydarzyło się w przeszłości, o dziejach ludzkości (od wynalezienia pisma). źródła historyczne - to wszelkie ślady przeszłości dostarczające nam wiedzy o niej. Źródła dzielimy na: pisane kroniki, listy, pamiętniki, konstytucje, statuty, kodeksy, umowy, dekrety niepisane (materialne) narzędzia, monety, ozdoby, broń, ruiny budowli, szczątki ludzkie Jakie to źródła historyczne? Jakie to źródła historyczne? Chronologia – nauka o czasie: - era – długi okres w dziejach ludzkości zapoczątkowany ważnym wydarzeniem (np. narodzenie Jezusa), od którego liczy się czas - milenium = tysiąclecie =1000 lat, - wiek = stulecie = 100 lat, - dekada = dziesięciolecie = 10 lat - epoka historyczna – dłuższy okres czasu, w którym ludzie żyli w podobnych warunkach, mieli zbliżone poglądy i w podobny sposób patrzyli na świat. Podział dziejów na epoki: Prahistoria (od pojawienia się człowieka na ziemi do wynalezienia pisma ok. 4000 lat p.n.e.) Podział dziejów na epoki: Starożytność (od wynalezienia pisma do upadku Rzymu w 476 r. n.e.) Podział dziejów na epoki: Średniowiecze (od 476 r. do odkrycia Ameryki w 1492 r.) Podział dziejów na epoki: Nowożytność (od 1492 do początków XX w. – 1918 r.) Podział dziejów na epoki: Współczesność (od 1918 r. do dziś) Czas w historii - wieki 1358 = 13 + 1 = XIV w. To oznacza, że minęło już 13 całych wieków od narodzin Jezusa i 58 lat czternastego. 1700 = 17 + 0 = XVII w. 97 = 0 + 1 = I w. 7 = 0 + 1 = I w. Kiedy zaczyna się i kończy wiek? - w naszej erze: I w. (1 – 100) II w. (101 – 200) … XVIII w. (1701 – 1800) - przed naszą erą: I w. p.n.e. (100 p.n.e. – 1 p.n.e.) II w. p.n.e. (200 p.n.e. – 101 p.n.e.) … XIV w. p.n.e. (1400 p.n.e. – 1301 p.n.e.) I i II połowa wieku Każdy wiek dzieli się na połowy: - w naszej erze: (1 – 50) = I połowa I w. (51 – 100) = II połowa I w. - przed naszą erą: (100 p.n.e.– 51 p.n.e.) = I połowa I w. p.n.e. (50 p.n.e.– 1 p.n.e.) = II połowa I w. p.n.e. Zapisywanie liczb rzymskich: I–1 V–5 X – 10 L – 50 C – 100 D – 500 M - 1000 Przykłady: 1984 – MCMLXXXIV 378 – CCCLXXVIII Początki cywilizacji Ewolucja człowieka Australopitek, Człowiek uzdolniony, Człowiek wyprostowany, Neandertalczyk, Człowiek rozumny (homo sapiens). PRAHISTORIA KOCZOWNICZY TRYB ŻYCIA polegał na ciągłym przemieszczaniu się z miejsca na miejsce w poszukiwaniu żywności, ludzie polowali wówczas na zwierzęta i zajmowali się zbieractwem, zamieszkiwali jaskinie i prymitywne szałasy, nie znali uprawy roli oraz hodowli zwierząt PRAHISTORIA OSIADŁY TRYB ŻYCIA polegał na stałym zamieszkiwaniu w jednym miejscu, dzięki opanowaniu umiejętności uprawy roli i hodowli zwierząt, człowiek miał wystarczającą ilość pożywienia, aby nie musiał się ciągle przenosić w jego poszukiwaniu - zaczął zakładać trwałe osady Rewolucja neolityczna to ważne dla ludzkości zmiany, które miały miejsce w neolicie polegające na opanowaniu przez człowieka umiejętności uprawy roli i hodowli zwierząt, dzięki temu człowiek zmienił tryb życia z koczowniczego na osiadły, zaczął budować trwalsze domostwa, pojawił się podział pracy: jedni zajmowali się rolnictwem, inni rzemiosłem PRAHISTORIA – rysunki naskalne PRAHISTORIA - MEGALITY PRAHISTORIA - DOLMENY PRAHISTORIA epoka kamienia: paleolit (starsza) – epoka kamienia łupanego, mezolit (średnia), neolit (młodsza) – epoka kamienia gładzonego epoka brązu (brąz = miedź + cyna) epoka żelaza NAJSTARSZE CYWILIZACJE cywilizacje – zorganizowane społeczeństwa, które potrafiły budować miasta, posługiwały się pismem i utworzyły państwa o skomplikowanej administracji NAJSTARSZE CYWILIZACJE POWSTAŁY NAD WIELKIMI RZEKAMI. MEZOPOTAMIA Mezopotamia – Międzyrzecze, czyli kraina położona między dwiema rzekami Eufrat i Tygrys, tam dzięki urodzajnym glebom i sprzyjającym warunkom klimatu powstała pierwsza cywilizacja. Mezopotamia była częścią tzw. Żyznego Półksiężyca. CYWILIZACJE MEZOPOTAMII Sumerowie (miasta – państwa na południu) Babilonia (państwo ze stolicą w Babilonie) Asyria (państwo ze stolicą w Niniwie) MEZOPOTAMIA - SUMEROWIE Sumerowie – pierwsi mieszkańcy Mezopotamii, osiedlili się tam w IV tyś. p.n.e., utworzyli tam małe państewka, ich największym wynalazkiem było pismo MEZOPOTAMIA KODEKS HAMMURABIEGO – pierwszy zachowany zbiór praw, spisany z polecenia króla Hammurabiego w XVIII w. p.n.e. na steli, charakteryzował się dużą surowością praw, zawierał zasadę „oko za oko, ząb za ząb” MEZOPOTAMIA – KODEKS HAMMURABIEGO MEZOPOTAMIA - ZIKKURAT MEZOPOTAMIA - ZIKKURAT EGIPT – państwo faraonów EGIPT - faraon faraon – władca Egiptu, był władcą despotycznym, uważano go za syna najwyższego boga Re, najwyższy kapłan, dowódca wojskowy, właściciel całej ziemi egipskiej, samodzielnie decydował o wojnie i pokoju, ustalał prawa, ale im nie podlegał EGIPT - SPOŁECZEŃSTWO Społeczeństwo Egiptu było zhierarchizowane: faraon najwyższy urzędnik kapłani urzędnicy rzemieślnicy żołnierze chłopi niewolnicy EGIPT - OBRZĘDY POGRZEBOWE: mumia – zabalsamowane ciało zmarłego Egipcjanina, owinięte w bandaże, znajdowało się w drewnianej trumnie w kształcie człowieka, którą umieszczano w sarkofagu EGIPT - OBRZĘDY POGRZEBOWE: mumifikacja – (inaczej balsamowanie) skomplikowany proces konserwacji ciała zmarłego w Egipcie polegający na wyjęciu wnętrzności i nasączeniu ciała substancjami konserwującymi, aby ciało nie uległo rozkładowi, wierzono bowiem, że dusza żyje dopóki jest zachowane ciało zmarłego EGIPT – OBRZĘDY POGRZEBOWE sarkofag – kamienna skrzynia do której wkładano drewnianą trumnę zawierającą mumię ze zwłokami Egipcjanina, najczęściej władcy - faraona EGIPT – OBRZĘDY POGRZEBOWE EGIPT – piramidy piramida – miejsce pochówku niektórych władców Egiptu (faraonów), najsłynniejsze piramidy znajdują się w Gizie, faraonowie budowali je przez wiele lat, a pracowały przy nich dziesiątki tysięcy ludzi, piramidy miały chronić ciało władcy po śmierci i zabezpieczać jego spokój. Faraonowie byli też chowani w grobowcach w Dolinie Królów. EGIPT – piramidy EGIPT – wnętrze piramidy Egipt – wyobrażenia bogów Egipcjanie wyobrażali sobie bogów pod postaciami zwierząt lub ludzi z głowami zwierząt. Egipt – wyobrażenia bogów Egipt – wyobrażenia bogów Bogowie egipscy: Re, Ozyrys, Thot, Horus, Izyda, Set, Amon, Anubis, Żydzi Żydzi – inaczej Judejczycy lub Hebrajczycy, Izraelici, mieszkańcy Palestyny (Kanaanu), jako jedyny naród w starożytności wierzyli w jednego Boga Jahwe, ich dzieje spisane są w Biblii (Starym Testamencie) Na zdj. menora i Gwiazda Dawida. Judaizm judaizm – nazwa religii żydowskiej, wiara w jedynego Boga Jahwe, dzieje Jego kontaktów z „narodem wybranym”, czyli Żydami są spisane w Biblii (Starym Testamencie) DEKALOG dekalog – zbiór 10 przykazań, które Mojżesz otrzymał od Boga Jahwe na Górze Synaj, w drodze z Egiptu do Ziemi Obiecanej (Palestyny) ok. XIII w. p.n.e., Żydzi mieli ich przestrzegać, a przechowywano je w Arce Przymierza Typy wierzeń: POLITEIZM – inaczej wielobóstwo, wiara w wielu bogów, którym przyporządkowano różne sprawy i dziedziny życia człowieka, wiara w wielu bogów charakteryzowała wszystkie ludy w starożytności z wyjątkiem Żydów MONOTEIZM – wiara w jednego Boga, w starożytności w jednego Boga wierzyli tylko Żydzi (Hebrajczycy), ich Bogiem był Jahwe (a ich religia to judaizm) HISTORIA PISMA Pierwszym rodzajem pisma powstałym ok. 4000 lat p.n.e. było pismo obrazkowe (piktograficzne). Rodzajem tego pisma było pismo sumeryjskie w Mezopotamii oraz egipskie hieroglify. HIEROGLIFY HISTORIA PISMA PISMO KLINOWE – stosowali je mieszkańcy Mezopotamii, pisano nim na glinianych tabliczkach zaostrzonym rylcem, składało się z wielu znaków. W Egipcie używano też pisma demotycznego (pisano nim na papirusie). PISMO KLINOWE HISTORIA PISMA ALFABET – prosty system pisma wynaleziony przez Fenicjan, składał się z 22 znaków, które odpowiadały poszczególnym dźwiękom mowy ludzkiej. Z tych znaków składa się wyrazy i zdania. Od Fenicjan alfabet przejęli Grecy i Rzymianie, a od nich następne ludy m.in. Polacy.
