poczatki-cywilizacji
advertisement
POCZĄTKI CYWILIZACJI POWTÓRZENIE PRZED EGZAMINEM GIMNAZALNYM 2013 HISTORIA Historia – jest to nauka o tym, co wydarzyło się w przeszłości, o dziejach ludzkości (od wynalezienia pisma). źródła historyczne - to wszelkie ślady przeszłości dostarczające nam wiedzy o niej. Źródła dzielimy na: pisane kroniki, listy, pamiętniki, konstytucje, statuty, kodeksy, umowy, dekrety niepisane (materialne) narzędzia, monety, ozdoby, broń, ruiny budowli, szczątki ludzkie Jakie to źródła historyczne? Jakie to źródła historyczne? Chronologia – nauka o czasie: - era – długi okres w dziejach ludzkości zapoczątkowany ważnym wydarzeniem (np. narodzenie Jezusa), od którego liczy się czas - milenium = tysiąclecie =1000 lat, - wiek = stulecie = 100 lat, - dekada = dziesięciolecie = 10 lat - epoka historyczna – dłuższy okres czasu, w którym ludzie żyli w podobnych warunkach, mieli zbliżone poglądy i w podobny sposób patrzyli na świat. Podział dziejów na epoki: Prahistoria (od pojawienia się człowieka na ziemi do wynalezienia pisma ok. 4000 lat p.n.e.) Podział dziejów na epoki: Starożytność (od wynalezienia pisma do upadku Rzymu w 476 r. n.e.) Podział dziejów na epoki: Średniowiecze (od 476 r. do odkrycia Ameryki w 1492 r.) Podział dziejów na epoki: Nowożytność (od 1492 do początków XX w. – 1918 r.) Podział dziejów na epoki: Współczesność (od 1918 r. do dziś) Czas w historii - wieki 1358 = 13 + 1 = XIV w. To oznacza, że minęło już 13 całych wieków od narodzin Jezusa i 58 lat czternastego. 1700 = 17 + 0 = XVII w. 97 = 0 + 1 = I w. 7 = 0 + 1 = I w. Kiedy zaczyna się i kończy wiek? - w naszej erze: I w. (1 – 100) II w. (101 – 200) … XVIII w. (1701 – 1800) - przed naszą erą: I w. p.n.e. (100 p.n.e. – 1 p.n.e.) II w. p.n.e. (200 p.n.e. – 101 p.n.e.) … XIV w. p.n.e. (1400 p.n.e. – 1301 p.n.e.) I i II połowa wieku Każdy wiek dzieli się na połowy: - w naszej erze: (1 – 50) = I połowa I w. (51 – 100) = II połowa I w. - przed naszą erą: (100 p.n.e.– 51 p.n.e.) = I połowa I w. p.n.e. (50 p.n.e.– 1 p.n.e.) = II połowa I w. p.n.e. Zapisywanie liczb rzymskich: I–1 V–5 X – 10 L – 50 C – 100 D – 500 M - 1000 Przykłady: 1984 – MCMLXXXIV 378 – CCCLXXVIII Początki cywilizacji Ewolucja człowieka Australopitek, Człowiek uzdolniony, Człowiek wyprostowany, Neandertalczyk, Człowiek rozumny (homo sapiens). PRAHISTORIA KOCZOWNICZY TRYB ŻYCIA polegał na ciągłym przemieszczaniu się z miejsca na miejsce w poszukiwaniu żywności, ludzie polowali wówczas na zwierzęta i zajmowali się zbieractwem, zamieszkiwali jaskinie i prymitywne szałasy, nie znali uprawy roli oraz hodowli zwierząt PRAHISTORIA OSIADŁY TRYB ŻYCIA polegał na stałym zamieszkiwaniu w jednym miejscu, dzięki opanowaniu umiejętności uprawy roli i hodowli zwierząt, człowiek miał wystarczającą ilość pożywienia, aby nie musiał się ciągle przenosić w jego poszukiwaniu - zaczął zakładać trwałe osady Rewolucja neolityczna to ważne dla ludzkości zmiany, które miały miejsce w neolicie polegające na opanowaniu przez człowieka umiejętności uprawy roli i hodowli zwierząt, dzięki temu człowiek zmienił tryb życia z koczowniczego na osiadły, zaczął budować trwalsze domostwa, pojawił się podział pracy: jedni zajmowali się rolnictwem, inni rzemiosłem PRAHISTORIA – rysunki naskalne PRAHISTORIA - MEGALITY PRAHISTORIA - DOLMENY PRAHISTORIA epoka kamienia: paleolit (starsza) – epoka kamienia łupanego, mezolit (średnia), neolit (młodsza) – epoka kamienia gładzonego epoka brązu (brąz = miedź + cyna) epoka żelaza NAJSTARSZE CYWILIZACJE cywilizacje – zorganizowane społeczeństwa, które potrafiły budować miasta, posługiwały się pismem i utworzyły państwa o skomplikowanej administracji NAJSTARSZE CYWILIZACJE POWSTAŁY NAD WIELKIMI RZEKAMI. MEZOPOTAMIA Mezopotamia – Międzyrzecze, czyli kraina położona między dwiema rzekami Eufrat i Tygrys, tam dzięki urodzajnym glebom i sprzyjającym warunkom klimatu powstała pierwsza cywilizacja. Mezopotamia była częścią tzw. Żyznego Półksiężyca. CYWILIZACJE MEZOPOTAMII Sumerowie (miasta – państwa na południu) Babilonia (państwo ze stolicą w Babilonie) Asyria (państwo ze stolicą w Niniwie) MEZOPOTAMIA - SUMEROWIE Sumerowie – pierwsi mieszkańcy Mezopotamii, osiedlili się tam w IV tyś. p.n.e., utworzyli tam małe państewka, ich największym wynalazkiem było pismo MEZOPOTAMIA KODEKS HAMMURABIEGO – pierwszy zachowany zbiór praw, spisany z polecenia króla Hammurabiego w XVIII w. p.n.e. na steli, charakteryzował się dużą surowością praw, zawierał zasadę „oko za oko, ząb za ząb” MEZOPOTAMIA – KODEKS HAMMURABIEGO MEZOPOTAMIA - ZIKKURAT MEZOPOTAMIA - ZIKKURAT EGIPT – państwo faraonów EGIPT - faraon faraon – władca Egiptu, był władcą despotycznym, uważano go za syna najwyższego boga Re, najwyższy kapłan, dowódca wojskowy, właściciel całej ziemi egipskiej, samodzielnie decydował o wojnie i pokoju, ustalał prawa, ale im nie podlegał EGIPT - SPOŁECZEŃSTWO Społeczeństwo Egiptu było zhierarchizowane: faraon najwyższy urzędnik kapłani urzędnicy rzemieślnicy żołnierze chłopi niewolnicy EGIPT - OBRZĘDY POGRZEBOWE: mumia – zabalsamowane ciało zmarłego Egipcjanina, owinięte w bandaże, znajdowało się w drewnianej trumnie w kształcie człowieka, którą umieszczano w sarkofagu EGIPT - OBRZĘDY POGRZEBOWE: mumifikacja – (inaczej balsamowanie) skomplikowany proces konserwacji ciała zmarłego w Egipcie polegający na wyjęciu wnętrzności i nasączeniu ciała substancjami konserwującymi, aby ciało nie uległo rozkładowi, wierzono bowiem, że dusza żyje dopóki jest zachowane ciało zmarłego EGIPT – OBRZĘDY POGRZEBOWE sarkofag – kamienna skrzynia do której wkładano drewnianą trumnę zawierającą mumię ze zwłokami Egipcjanina, najczęściej władcy - faraona EGIPT – OBRZĘDY POGRZEBOWE EGIPT – piramidy piramida – miejsce pochówku niektórych władców Egiptu (faraonów), piramidy znajdują się w Dolinie Królów i w Gizie, faraonowie budowali je przez wiele lat, a pracowały przy nich dziesiątki tysięcy ludzi, piramidy miały chronić ciało władcy po śmierci i zabezpieczać jego spokój EGIPT – piramidy EGIPT – wnętrze piramidy Egipt – wyobrażenia bogów Egipcjanie wyobrażali sobie bogów pod postaciami zwierząt lub ludzi z głowami zwierząt. Egipt – wyobrażenia bogów Egipt – wyobrażenia bogów Bogowie egipscy: Re, Ozyrys, Tot, Horus, Izyda, Set, Amon, Anubis, Żydzi Żydzi – inaczej Judejczycy lub Hebrajczycy, Izraelici, mieszkańcy Palestyny (Kanaanu), jako jedyny naród w starożytności wierzyli w jednego Boga Jahwe, ich dzieje spisane są w Biblii (Starym Testamencie) Na zdj. menora i Gwiazda Dawida. Judaizm judaizm – nazwa religii żydowskiej, wiara w jedynego Boga Jahwe, dzieje Jego kontaktów z „narodem wybranym”, czyli Żydami są spisane w Biblii (Starym Testamencie) DEKALOG dekalog – zbiór 10 przykazań, które Mojżesz otrzymał od Boga Jahwe na Górze Synaj, w drodze z Egiptu do Ziemi Obiecanej (Palestyny) ok. XIII w. p.n.e., Żydzi mieli ich przestrzegać, a przechowywano je w Arce Przymierza Typy wierzeń: POLITEIZM – inaczej wielobóstwo, wiara w wielu bogów, którym przyporządkowano różne sprawy i dziedziny życia człowieka, wiara w wielu bogów charakteryzowała wszystkie ludy w starożytności z wyjątkiem Żydów MONOTEIZM – wiara w jednego Boga, w starożytności w jednego Boga wierzyli tylko Żydzi (Hebrajczycy), ich Bogiem był Jahwe (a ich religia to judaizm) HISTORIA PISMA PISMO KLINOWE – wymyślili pierwsi mieszkańcy Mezopotamii – Sumerowie, pisano nim na glinianych tabliczkach zaostrzonym rylcem, składało się z wielu znaków. PISMO KLINOWE HISTORIA PISMA HIEROGLIFY – rodzaj pisma obrazkowego, pisano nim w Egipcie najczęściej na kamieniu lub rzadziej na papirusie (tam używano pisma demotycznego). HIEROGLIFY HISTORIA PISMA ALFABET – prosty system pisma wynaleziony przez Fenicjan, składał się z 22 znaków, które odpowiadały poszczególnym dźwiękom mowy ludzkiej. Z tych znaków składa się wyrazy i zdania. Od Fenicjan alfabet przejęli Grecy i Rzymianie, a od nich następne ludy m.in. Polacy.
