diagnostyka laboratoryjna Journal of Laboratory Diagnostics 2011 • Volume 47 • Number 3 • 317-321 Praca poglądowa • Review Article Metaloproteinaza - 2 w uszkodzonym śródbłonku naczyń wieńcowych mięśnia sercowego poddanego niedokrwieniu i następczej reperfuzji Matrix metalloproteinase -2 in the disruption of the coronary endothelium in heart during ischemia-reperfusion Iwona Urbanowicz1, Mieczysław Woźniak2, Grzegorz Sawicki 3,4, Jolanta Stacherzak-Pawlik 3 1 Zakład Hematologii Laboratoryjnej, Katedra Analityki Medycznej, 2Katedra Analityki Medycznej, 3Zakład Chemii Klinicznej, Katedra Analityki Medycznej; Akademia Medyczna we Wrocławiu, 4University of Saskatchewan, College of Medicine, Department of Pharmacology, Saskatoon, Kanada Streszczenie W ostatnich latach zwrócono uwagę na udział enzymów macierzy pozakomórkowej - metaloproteinaz (MMPs), aktywowanych pod wpływem stresu oksydacyjnego – ROS (reactive oxygen species) na powstanie uszkodzenia mięśnia sercowego. Jedną z najlepiej poznanych jest metaloproteinaza-2 (MMP-2), obecna w większości komórek organizmu, degradująca kolagen oraz inne białka macierzy pozakomórkowej. W najnowszych badaniach wykazano, iż uszkodzenie śródbłonka naczyń wieńcowych w mięśniu sercowym poddanym niedokrwieniu i następczej reperfuzji, związane jest ze wzrostem jego przepuszczalności oraz ze wzrostem aktywności MMP-2. Podczas uszkodzenia niedokrwienno- reperfuzyjnego mięśnia sercowego wzrasta aktywność MMP-2 a jej wzrost dodatnio koreluje z czasem niedokrwienia i upośledzeniem mechanicznej funkcji serca. Zastosowanie inhibitorów MMP-2 mogłoby zapobiec tym zjawiskom nie tylko poprzez protekcję kardiomiocytów ale również poprzez zachowanie integralności śródbłonka. Summary Recent experimental studies suggest that ROS - reactive oxygen species produced by cardiovascular cells play important roles in the development and progression of heart injury and disease. ROS activates matrix metalloproteinases (MMPs). Of these, the best known enzyme is matrix metalloproteinase-2 (MMP-2) found in almost all cell types, degrades collagens as well as other extracellular matrix proteins. Recent studies have shown that the disruption of the coronary endothelium and the increase in its permeability during ischemia-reperfusion (I/R) are linked to matrix metalloproteinase- 2 (MMP-2) activity. During I/R, activity of MMP-2 in the coronary effluent increases and this increase is associated with cardiac dysfunction, which in turn, can be prevented by MMP inhibitors. Using MMP inhibitors may provide benefits in the treatment of cardiac diseases not only through protecting cardiac myocytes but also by protecting the integrity of endothelium. Słowa kluczowe: stres oksydacyjny, metaloproteinazy, śródbłonek naczyniowy, niedokrwienie i reperfuzja mięśnia sercowego Key words:reactive oxygen species, matrix metalloproteinases, endothelium, cardiac ischemia-reperfusion 317