Jak bezpiecznie kupić konia. Umowy kupna i sprzedaży koni w świetle prawa. Elżbieta Liberda – Witam serdecznie Koń w świetle prawa : zwierzęta, choć nie są rzeczami ( ustawa z 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt, tekst jedn. Dz.U. z 2003 r. Nr 106, poz. 1002 ze zm.), mogą stać się przedmiotem sprzedaży tak jak rzeczy * koń jako przedmiot sprzedaży traktowany jest jako rzecz ruchoma Definicja umowy sprzedaży: Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. (Art. 535. k.c) Elementy umowy sprzedaży Elementy konstrukcyjne niezbędne do zakwalifikowania konkretnej umowy jako umowy sprzedaży (essentialia negotii) to: 1) strony umowy, 2) przedmiot sprzedaży, 3) cena. Strony umowy sprzedaży Stroną umowy sprzedaży może być każdy podmiot – • osoba fizyczna; • osoba prawna; • jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której ustawa przyznała zdolność prawną ( art. 33 1 § 1 k.c.) Strony umowy W zależności kto od kogo kupuje różne będą regulacje prawne dotyczące umowy sprzedaży. a) przedsiębiorca kupujący rzecz od innego przedsiębiorcy, b) konsument kupujący rzecz od innego konsumenta lub, c) przedsiębiorca kupujący rzecz od konsumenta. Zawarcie umowy przez pełnomocnika Umowę można zawrzeć przez pełnomocnika z upoważnienia danej strony umowy (kupującego/sprzedającego). Pełnomocnictwa może udzielić zarówno osoba fizyczna jak i osoba prawna. Zawarcie umowy przez pełnomocnika W przypadku kiedy podpisujemy umowę z pełnomocnikiem należy w treści umowy dodać oświadczenie pełnomocnika, iż przedmiotowe pełnomocnictwo nie zostało odwołane. Forma pełnomocnictwa Forma pełnomocnictwa winna być zawsze taka sama jaka potrzebna jest do skutecznego zawarcia umowy. W przypadku umów sprzedaży koni zaleca się formę pisemną pełnomocnictwa. Egzemplarz pełnomocnictwa powinien stanowić załącznik do umowy. Koń jako przedmiot umowy sprzedaży W świetle regulacji Kodeksu cywilnego sprzedaż konia należy traktować jako sprzedaż rzeczy ruchomej. Przedmiotem sprzedaży jest koń o określonych cechach - (rasa, nr paszportu, data urodzenia, maść, rodowód). Koń w umowie powinien być precyzyjnie opisany, powinny zostać opisane także dokumenty które mają zostać wydane wraz z koniem (paszport, badania potwierdzające stan zdrowia). Forma zawarcia umowy * ustna * pisemna Umowę sprzedaży konia można zawrzeć zarówno w formie ustnej jak i pisemnej. Nie ma żadnych zastrzeżeń, co do konkretnie wyznaczonej formy zawarcia umowy sprzedaży rzeczy ruchomej . Jednakże wskazane jest zachowanie formy pisemnej. W przypadku ewentualnych roszczeń względem sprzedającego dokument ten będzie miał istotne znaczenie. Miejsce zawarcia umowy Powinno być w umowie oznaczone. Wystarczająca jest nazwa miejscowości. Termin zawarcia umowy Należy oznaczyć datę zawarcia umowy. Od tej daty podpisana umowa zaczyna obowiązywać i wiązać obie strony. Od tej daty zależeć będą terminy zgłaszania ewentualnych wad koni oraz terminy przedawnienia roszczeń. Kiedy ryzyko przechodzi na kupującego Art. 548. § 1 Kodeksu cywilnego Z chwilą wydania rzeczy sprzedanej przechodzą na kupującego korzyści i ciężary związane z rzeczą oraz niebezpieczeństwo przypadkowej utraty lub uszkodzenia rzeczy. - od momentu wydania konia na kupującego przechodzi ryzyko Rodzaje sprzedaży • Sprzedaż na próbę. • Sprzedaż na raty. • Sprzedaż z prawem odkupu. • Sprzedaż z prawem pierwokupu. Sprzedaż na próbę c.d.n. Art. 592 § 1 Kodeksu Cywilnego „ Sprzedaż na próbę albo z zastrzeżeniem zbadania rzeczy przez kupującego poczytuje się w razie wątpliwości za zawartą pod warunkiem zawieszającym, że kupujący uzna przedmiot sprzedaży za dobry. W braku oznaczenia w umowie terminu próby lub zbadania rzeczy sprzedawca może wyznaczyć kupującemu odpowiedni termin.” Sprzedaż na próbę c. d. Art. 592 § 2 Kodeksu cywilnego „Jeżeli kupujący rzecz odebrał i nie złożył oświadczenia przed upływem umówionego przez strony lub wyznaczonego przez sprzedawcę terminu, uważa się, że uznał przedmiot sprzedaży za dobry.” - oznacza to, że jeśli upłyną już termin próby a kupujący nie złożył żadnego oświadczenia to doszło do skutecznego zawarcia umowy przenoszącej własność Sprzedaż na raty c.d.n. Art. 583 § 1 Kodeksu cywilnego Sprzedażą na raty jest dokonana w zakresie działalności przedsiębiorstwa sprzedaż rzeczy ruchomej osobie fizycznej za cenę płatną w określonych ratach, jeżeli według umowy rzecz ma być kupującemu wydana przed całkowitym zapłaceniem ceny. Sprzedaż na raty c.d. Strony mogą umówić się w kwestii ratalnej spłaty określonej w umowie ceny za sprzedaż konia. W przypadku, gdy strony uzgadniają, że umowne świadczenie kupującego będzie rozłożone w czasie, strony winny w formie pisemnej dokładnie określić warunki spłaty umówionej ceny oraz terminy i wysokości kolejnych spłat ratalnych. Niemniej jednak wydanie konia powinno nastąpić przed całkowitym spełnieniem świadczenia kupującego względem sprzedającego. Sprzedaż z prawem odkupu c.d.n. Art. 594 § 1 Kodeksu cywilnego Z chwilą wykonania prawa odkupu kupujący obowiązany jest przenieść z powrotem na sprzedawcę własność kupionej rzeczy za zwrotem ceny i kosztów sprzedaży oraz za zwrotem nakładów. Jednakże zwrot nakładów, które nie stanowiły nakładów koniecznych, należy się kupującemu tylko w granicach istniejącego zwiększenia wartości rzeczy. Sprzedaż z prawem odkupu c.d. Strony umowy sprzedaży mogą się umówić, że sprzedawca ma prawo odkupienia konia od kupującego, aby stać się ponownie jego właścicielem. Sprzedaż z prawem pierwokupu c.d.n. Art. 596 Kodeksu cywilnego Jeżeli ustawa lub czynność prawna zastrzega dla jednej ze stron pierwszeństwo kupna oznaczonej rzeczy na wypadek, gdyby druga strona sprzedała rzecz osobie trzeciej (prawo pierwokupu), stosuje się w braku przepisów szczególnych przepisy niniejszego rozdziału. Sprzedaż z prawem pierwokupu c.d.n. Art. 597 § 1 Kodeksu cywilnego Rzecz, której dotyczy prawo pierwokupu może być sprzedana osobie trzeciej tylko pod warunkiem, że uprawniony do pierwokupu swego prawa nie wykona. Sprzedaż z prawem pierwokupu c. d. Przy umowie sprzedaży można zastrzec uprawnienia pierwszeństwa kupna. Poprzez prawo pierwokupu sprzedający jest poniekąd ograniczony w rozporządzaniu przedmiotem sprzedaży. Realizacja prawa pierwokupu polega na tym, że sprzedawca może rzecz sprzedać osobie trzeciej tylko wówczas, gdy nie wykona swego prawa uprawniony do pierwokupu. Zaliczka a zadatek Zaliczka nie jest tym samym, co zadatek. Zaliczka Jest to kwota wpłacana na poczet przyszłej ceny. Zalicza się ją jako część ceny w razie wykonania zobowiązania. W przypadku niewykonania lub nienależytego wykonania umowy, zaliczka powinna być zwrócona temu, kto ją wpłacił. Zadatek c. d. n. Art. 394 § 1 Kodeksu cywilnego W braku odmiennego zastrzeżenia umownego albo zwyczaju zadatek dany przy zawarciu umowy ma to znaczenie, że w razie niewykonania umowy przez jedną ze stron druga strona może bez wyznaczenia terminu dodatkowego od umowy odstąpić i otrzymany zadatek zachować, a jeżeli sama go dała, może żądać sumy dwukrotnie wyższej. Zadatek c. d. Art. 394 § 2 Kodeksu cywilnego W razie wykonania umowy zadatek ulega zaliczeniu na poczet świadczenia strony, która go dała; jeżeli zaliczenie nie jest możliwe, zadatek ulega zwrotowi. Załączniki do umowy • obligatoryjne • fakultatywne Załączniki • paszport • badania weterynaryjne (RTG, USG itp.) • i inne Paszport konia Na podstawie art. 14 Ustawy z dnia 2 kwietnia 2004 r. o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt (Dz. U. z 2008 r. Nr 204, poz. 1281 z późn. zm.) koniowate są zaopatrywane w paszport koniowatego. Do paszportu wpisuje się m.in. właściciela. Wady koni Jeżeli zwierzę nie może być użytkowane zgodnie ze swoim przeznaczeniem z powodu swojej ułomności lub braku określonych cech, to mamy do czynienia z wadą fizyczną zwierzęcia – np. choroba, wiek, niezdolność do rozrodu. Odpowiedzialność sprzedawcy za wady Art. 556 § 1 Kodeksu cywilnego Sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego, jeżeli rzecz sprzedana ma wadę zmniejszającą jej wartość lub użyteczność ze względu na cel w umowie oznaczony albo wynikający z okoliczności lub z przeznaczenia rzeczy, jeżeli rzecz nie ma właściwości, o których istnieniu zapewnił kupującego, albo jeżeli rzecz została kupującemu wydana w stanie niezupełnym (rękojmia za wady fizyczne). Kto określa rodzaj wady W sprawach związanych z rękojmią przy sprzedaży zwierząt rodzaj wady lub choroby stwierdza i określa lekarz weterynarii. Przypuszczenie istnienia wady Konstrukcja odpowiedzialności sprzedawcy za wady fizyczne przekazywanego zwierzęcia z tytułu rękojmi zakład, że jeżeli określona wada ujawni się w pewnym, zwykle krótkim czasie po wydaniu przekazywanego zwierzęcia - to zachodzi prawdopodobieństwo, że wadą tą zwierzę było dotknięte już przed kupnem. Zatajenie wady Art. 558 § 2 Kodeksu cywilnego Wyłączenie lub ograniczenie odpowiedzialności z tytułu rękojmi jest bezskuteczne, jeżeli sprzedawca zataił podstępnie wadę przed kupującym. Wady główne c.d.n. Wady główne – wymienione w Rozporządzeniu Ministra Rolnictwa z dnia 07 października 1966 r. (Dz. U. Nr 43, poz. 257) – sprzedawca odpowiada za nie zawsze, jeżeli wyjdą na jaw w oznaczonym terminie. Terminy rękojmi: w zależności od rodzaju wady 15 dni lub 30 dni od dnia wydania zwierzęcia. Wady główne c. d. Wadami głównymi są u koni: łykawość, dychawica świszcząca, wartogłowienie (przewlekłe schorzenie mózgu lub opon mózgowych przebiegające z obniżeniem świadomości zwierzęcia, przewlekłe schorzenie wewnętrznych części oka powstałe na tle nieurazowym. Wady fizyczne zwykłe Wady fizyczne zwykłe – wady, które nie są wadami głównymi – sprzedawca odpowiada tylko, jeżeli zostało to zastrzeżone w umowie. Terminy rękojmi: oznaczone w umowie, a jeżeli ich nie oznaczono, to termin 1 roku. Zawiadomienie o wadzie c. d. n. Art. 563 § 1 i 2 Kodeksu cywilnego Kupujący traci uprawnienia z tytułu rękojmi za wady fizyczne rzeczy, jeżeli nie zawiadomi sprzedawcy o wadzie w ciągu 1 miesiąca od jej wykrycia, a w wypadku gdy zbadanie rzeczy jest w danych stosunkach przyjęte, jeżeli nie zawiadomi sprzedawcy o wadzie w ciągu 1 miesiąca po upływie czasu, w którym przy zachowaniu należytej staranności mógł ją wykryć. Zawiadomienie o wadzie c.d. Przy sprzedaży między osobami prowadzącymi działalność gospodarczą utrata uprawnień z tytułu rękojmi następuje, jeżeli kupujący nie zbadał rzeczy w czasie w sposób przyjęty przy rzeczach tego rodzaju i nie zawiadomił niezwłocznie sprzedawcy Termin zawiadomienia o wadzie głównej wynosi 7 dni od końca terminu rękojmi . i Wystąpienie z roszczeniem przez kupującego Art. 568 § 1 Kodeksu cywilnego Termin do wystąpienia z roszczeniem przez kupującego wynosi 1 rok licząc od chwili wydania zwierzęcia kupującemu pod rygorem utraty uprawnień z tytułu rękojmi umownej za wady fizyczne. W przypadku wad głównych termin wystąpienia z roszczeniem wynosi 3 miesiące od końca terminu rękojmi. Zwolnienie sprzedawcy z odpowiedzialności za wady Art. 557 § 1 Kodeksu cywilnego Sprzedawca jest zwolniony z odpowiedzialności za wady fizyczne zwierzęcia, jeżeli kupujący wiedział o tych wadach w chwili zawarcia umowy. Wady prawne Art. 556 § 2 Kodeksu cywilnego W odróżnieniu od omówionych wad fizycznych i głównych wyróżnia się jeszcze wady prawne. Wada prawna w odniesieniu do zwierząt istnieje wówczas, gdy ktoś sprzeda zwierzę nieistniejące, kradzione lub pożyczone. Ma więc miejsce w przypadkach, gdy zbywane prawo nie istnieje, przysługuje osobie trzeciej albo jest obciążone lub ograniczone. Umowa sprzedaży między różnymi podmiotami Konsument – Konsument – stosujemy przepisy Kodeksu cywilnego Przedsiębiorca – Konsument – stosujemy przepisy Ustawy o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu cywilnego. Przedsiębiorca – Przedsiębiorca – stosujemy przepisy Kodeksu cywilnego Kupujący jako konsument W przypadku gdy kupujący nabywa zwierzę w celu niezwiązanym z działalnością zawodową lub gospodarczą, to stosujemy przepisy Ustawy o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu cywilnego. Sprzedawca odpowiada za niezgodność towaru konsumpcyjnego z umową jedynie w przypadku jej stwierdzenia przed upływem 2 lat od wydania tego towaru kupującemu. Podatek od czynności cywilnoprawnych Art. 4 ust. 1 Ustawy z dnia 9.09.2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych Obowiązek podatkowy wynikający z umowy sprzedaży ciąży na kupującym Art. 7 ust. 1, p.1), a) Ustawy z dnia 9.09.2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych Stawka podatku od umowy sprzedaży rzeczy ruchomej wynosi 2%. DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ ELŻBIETA LIBERDA