PA_Legam
advertisement
Parlament Europejski 2014-2019 Komisja Prawna 2016/0130(COD) 10.11.2016 PROJEKT OPINII Komisji Prawnej dla Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych w sprawie wniosku dotyczącego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającej dyrektywę 2004/37/WE w sprawie ochrony pracowników przed zagrożeniem dotyczącym narażenia na działanie czynników rakotwórczych lub mutagenów podczas pracy (COM(2016)0248 – C8-0181/2016 – 2016/0130(COD)) Sprawozdawca komisji opiniodawczej: Kostas Chrysogonos PA\1107604PL.docx PL PE592.336v01-00 Zjednoczona w różnorodności PL PA_Legam PE592.336v01-00 PL 2/9 PA\1107604PL.docx ZWIĘZŁE UZASADNIENIE Wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2004/37/WE w sprawie ochrony pracowników przed zagrożeniem dotyczącym narażenia na działanie czynników rakotwórczych lub mutagenów podczas pracy1 ma na celu zagwarantowanie wysokiego poziomu ochrony zdrowia i bezpieczeństwa pracowników w UE dzięki wprowadzeniu na szczeblu UE wyższych standardów dotyczących narażenia pracowników na działanie czynników rakotwórczych lub mutagenów podczas pracy. Konkretniej, główne cele wniosku to: a) poprawa ochrony zdrowia pracowników poprzez ograniczenie narażenia zawodowego na działanie czynników chemicznych, które mogą powodować raka lub mutacje; b) zagwarantowanie większej jasności i zapewnienie podmiotom gospodarczym równych warunków działania oraz c) zwiększenie skuteczności unijnych ram ochrony pracowników poprzez ich aktualizację w oparciu o dostępne dowody naukowe. Cele wniosku są zgodne z prawami podstawowymi: prawem do życia i prawem do należytych i sprawiedliwych warunków pracy szanujących zdrowie, bezpieczeństwo i godność określonymi w art. 2 i 31 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej. Jako taki wniosek ten wpisuje się w przedstawione przez Komisję strategiczne ramy UE dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy na lata 2014–2020 i odpowiada ujętym w programie prac Komisji na 2016 r. priorytetowym działaniom na rzecz ustanowienia sprawiedliwego i prawdziwie ogólnoeuropejskiego rynku pracy, który zapewni pracownikom odpowiedni poziom ochrony i trwałe miejsca pracy. W UE nowotwory stanowią główną przyczynę (53 %) zgonów związanych z pracą. Dla pracowników i ich rodzin nowotwory oznaczają nie tylko znaczne pogorszenie jakości życia, lecz także bezpośrednie koszty opieki zdrowotnej oraz pośrednią stratę w postaci bieżących i przyszłych zarobków. Nowotwory pochodzenia zawodowego mają także wpływ na gospodarkę jako całość, zmniejszając podaż siły roboczej i jej wydajność oraz zwiększając obciążenia finansów publicznych poprzez możliwe do uniknięcia wydatki publiczne na opiekę zdrowotną i inne świadczenia. Ponadto nowotwory pochodzenia zawodowego oznaczają dla przedsiębiorstw koszty powiązane z zastąpieniem personelu, spadkiem produktywności oraz koniecznością wypłacania wyższych wynagrodzeń w celu zrekompensowania wyższego ryzyka zawodowego. Pracownicy w UE są aktualnie objęci ochroną przed rakotwórczymi substancjami chemicznymi na mocy dyrektywy 2004/37/WE w sprawie czynników rakotwórczych i mutagenów, która jest jedną z 24 dyrektyw podlegających dyrektywie 89/391/EWG w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy. Dyrektywa w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy określa ogólne cele dotyczące wyeliminowania i ograniczenia do minimum zagrożeń dla bezpieczeństwa i zdrowia pracowników. Dyrektywa w sprawie czynników rakotwórczych i mutagenów stanowi, iż pracodawcy muszą „identyfikować i oceniać ryzyko narażenia pracowników na działanie określonych czynników rakotwórczych” i „muszą zapobiegać takiemu narażeniu w razie wystąpienia ryzyka”. Gdy jest to technicznie wykonalne, dane procesy lub czynniki chemiczne należy zastąpić procesami lub czynnikami chemicznymi, które nie będą stwarzały żadnego zagrożenia lub będą stwarzały zagrożenie mniejsze. Gdy zastąpienie jest niemożliwe, czynniki rakotwórcze muszą być używane w systemie zamkniętym lub poziom narażenia pracowników na działanie tych czynników musi zostać zmniejszony do tak niskiego poziomu, na jaki pozwalają możliwości techniczne. Pracodawcy 1 SWD(2016) 152 i SWD(2016) 153. PA\1107604PL.docx 3/9 PE592.336v01-00 PL mają również obowiązek dopilnowania, by dopuszczalne wartości narażenia zawodowego na działanie czynników chemicznych nie były przekraczane. Nowy wniosek zmierza do włączenia w zakres dyrektywy w sprawie czynników rakotwórczych i mutagenów pewnej liczby czynników chemicznych, które zostały uznane za rakotwórcze dla człowieka w państwach poza UE lub przez organizacje międzynarodowe, lecz nie zostały jeszcze sklasyfikowane w obowiązującym systemie UE. Konkretniej, zaproponowano w nim zmianę lub wprowadzenie ogólnoeuropejskich dopuszczalnych wartości narażenia zawodowego na działanie 13 czynników chemicznych w oparciu o dostępne dowody naukowe, a tym samym ujednolicenie bardzo różnorodnych krajowych wartości dopuszczalnych, o ile takie istniały. Według oceny skutków pozwoli to zapobiec około 100 000 przypadków zachorowania na raka do 2069 r., co w sumie przełoży się na zdrowotne korzyści pieniężne w wysokości od 34 do 89 mld EUR. W związku z tym sprawozdawca zdecydowanie popiera wyżej wspomniany wniosek, choć po pewnych poprawkach, które służą przede wszystkim podkreśleniu potrzeby przyjęcia ostrożnego podejścia wobec wdrożenia wniosku. Zasadę ostrożności można zdefiniować jako ogólną zasadę prawa Unii, która powinna być stosowana w celu zagwarantowania wysokiego poziomu ochrony zdrowia, bezpieczeństwa konsumentów i środowiska we wszystkich sferach działań Unii1. Zasada ta jest zatem szczególnie ważna wówczas, gdy istnieje niepewność co do skutków styczności z mieszaninami, szczególnie substancji toksycznych, dla zdrowia ludzi lub gdy dostępne dane naukowe i techniczne są niewystarczające. Wymaga to nade wszystko ustanowienia nowych i skutecznych paradygmatów zapobiegania rakowi i związanym z nim problemom, uwzględniających różnorakie oddziałujące na siebie czynniki oraz najnowsze osiągnięcia w zakresie technik pomiaru, środków zarządzania ryzykiem i innych istotnych czynników. Ponadto sprawozdawca zauważa, że konieczne są większe wysiłki na rzecz skutecznej ochrony pracowników przed zagrożeniami związanymi z czynnikami rakotwórczymi i mutagenami podczas pracy, gdyż wciąż istnieją substancje, które nie figurują w wykazie zawartym we wniosku, a mogą mieć potencjalnie szkodliwy wpływ na zdrowie pracowników2. Wszystkie substancje, które mogą zwiększyć ryzyko zachorowania na raka pochodzenia zawodowego muszą zostać objęte prawem UE. POPRAWKI Komisja Prawna zwraca się do Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych, jako komisji przedmiotowo właściwej, o wzięcie pod uwagę następujących poprawek: Poprawka 1 Wniosek dotyczący dyrektywy Motyw 2 Zob. m.in. sprawę T-74/00, Artegodan przeciwko Komisji [2000] ECR II-02583, ust. 183–184. Zob. m.in. Wriedt, „Occupational Health & Safety Advice Centre, Report – Carcinogens that should be subject to binding limits on workers' exposure” (2016). 1 2 PE592.336v01-00 PL 4/9 PA\1107604PL.docx Tekst proponowany przez Komisję Poprawka (2) W razie konieczności należy dokonać weryfikacji wartości dopuszczalnych w świetle danych naukowych. (2) Należy dokonywać regularnej weryfikacji wartości dopuszczalnych w świetle najnowszych danych i informacji naukowych i technicznych oraz w świetle najnowszych osiągnięć w zakresie technik pomiaru, środków zarządzania ryzykiem i innych istotnych czynników. Or. en Poprawka 2 Wniosek dotyczący dyrektywy Motyw 3 Tekst proponowany przez Komisję Poprawka (3) Zgodnie z zasadą ostrożności w celu zapewnienia możliwie najwyższego poziomu ochrony zdrowia i bezpieczeństwa pracowników konieczne jest uwzględnienie alternatywnych dróg absorpcji czynników rakotwórczych i mutagenów, włącznie z możliwością przenikania przez skórę. (3) W przypadku niektórych czynników rakotwórczych i mutagenów w celu zapewnienia możliwie najlepszego poziomu ochrony konieczne jest uwzględnienie innych dróg absorpcji, włącznie z możliwością przenikania przez skórę. Or. en Poprawka 3 Wniosek dotyczący dyrektywy Motyw 5 Tekst proponowany przez Komisję Poprawka (5) Istnieje wystarczająco wiele dowodów na rakotwórczość krzemionki krystalicznej w formie pyłu respirabilnego. Na podstawie dostępnych informacji, w tym danych naukowych i technicznych, należy ustalić wartość dopuszczalną dla krzemionki krystalicznej w formie pyłu (5) Istnieje wystarczająco wiele dowodów na rakotwórczość krzemionki krystalicznej w formie pyłu respirabilnego. Na podstawie dostępnych informacji, w tym danych naukowych i technicznych, należy ustalić wartość dopuszczalną dla krzemionki krystalicznej w formie pyłu PA\1107604PL.docx 5/9 PE592.336v01-00 PL respirabilnego. Krzemionka krystaliczna w formie pyłu respirabilnego wytwarzanego podczas procesu pracy nie jest ujęta w klasyfikacji sporządzonej zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/200850. Należy zatem uwzględnić w załączniku I do dyrektywy 2004/37/WE pracę wiążącą się z narażeniem na kontakt z krzemionką krystaliczną w formie pyłu respirabilnego wytwarzaną w trakcie procesu pracy oraz ustanowić wartość dopuszczalną dla krzemionki krystalicznej w formie pyłu respirabilnego („frakcja respirabilna”). respirabilnego. Krzemionka krystaliczna w formie pyłu respirabilnego wytwarzanego podczas procesu pracy nie jest ujęta w klasyfikacji sporządzonej zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008. Należy zatem uwzględnić w załączniku I do dyrektywy 2004/37/WE pracę wiążącą się z narażeniem na kontakt z krzemionką krystaliczną w formie pyłu respirabilnego wytwarzaną w trakcie procesu pracy lub innych powiązanych procesów oraz ustanowić wartość dopuszczalną dla krzemionki krystalicznej w formie pyłu respirabilnego („frakcja respirabilna”). __________________ __________________ Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin (Dz.U. L 353 z 31.12.2008, s. 1). 50 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin (Dz.U. L 353 z 31.12.2008, s. 1). 50 Or. en Poprawka 4 Wniosek dotyczący dyrektywy Motyw 12 Tekst proponowany przez Komisję Poprawka (12) Niektóre związki chromu (VI) spełniają kryteria klasyfikacji jako substancje rakotwórcze kategorii 1A lub 1B zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1272/2008 i w związku z tym są czynnikami rakotwórczymi w rozumieniu dyrektywy 2004/37/WE. Na podstawie dostępnych informacji, w tym danych naukowych i technicznych, można ustalić wartość dopuszczalną dla tych związków chromu (VI). Należy zatem określić taką wartość dopuszczalną dla związków chromu (VI), które w rozumieniu dyrektywy 2004/37/WE są czynnikami PE592.336v01-00 PL (12) Niektóre związki chromu (VI) spełniają kryteria klasyfikacji jako substancje rakotwórcze kategorii 1A lub 1B zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1272/2008 i w związku z tym są czynnikami rakotwórczymi w rozumieniu dyrektywy 2004/37/WE. Jest zatem możliwe i konieczne określenie na podstawie najnowszych dostępnych informacji, w tym danych naukowych i technicznych, wartości dopuszczalnej dla związków chromu (VI), które w rozumieniu dyrektywy 2004/37/WE są czynnikami rakotwórczymi. 6/9 PA\1107604PL.docx rakotwórczymi. Or. en Poprawka 5 Wniosek dotyczący dyrektywy Motyw 18 Tekst proponowany przez Komisję Poprawka (18) Dzięki tej zmianie ochrona zdrowia pracowników w ich miejscu pracy zostanie wzmocniona. (18) Dzięki tej zmianie dyrektywy 2004/37/WE ochrona zdrowia i bezpieczeństwo pracowników w ich miejscu pracy zostaną zwiększone i wzmocnione. Or. en Poprawka 6 Wniosek dotyczący dyrektywy Motyw 20 Tekst proponowany przez Komisję Poprawka (20) W niniejszej dyrektywie respektuje się prawa podstawowe i przestrzega się zasad przewidzianych w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej, w szczególności w jej art. 31 ust. 1. (20) W niniejszej dyrektywie respektuje się prawa podstawowe i przestrzega się zasad przewidzianych w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej, w szczególności prawa do życia zgodnie z art. 2 Karty oraz prawa do należytych i sprawiedliwych warunków pracy szanujących zdrowie, bezpieczeństwo i godność zgodnie z jej art. 31 ust. 1. Or. en Poprawka 7 Wniosek dotyczący dyrektywy Motyw 22 PA\1107604PL.docx 7/9 PE592.336v01-00 PL Tekst proponowany przez Komisję Poprawka (22) Ponieważ cele niniejszej dyrektywy, jakimi są poprawa warunków życia i pracy oraz ochrona zdrowia pracowników przed szczególnymi zagrożeniami związanymi z narażeniem na działanie czynników rakotwórczych, nie mogą być osiągnięte w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, mogą natomiast zostać osiągnięte w satysfakcjonującym stopniu na poziomie UE, Unia może przyjąć środki zgodnie z zasadą pomocniczości, jak określono w art. 5 ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w art. 5 ust. 4 TUE niniejsza dyrektywa nie wykracza poza to, co jest niezbędne do osiągnięcia tych celów. (22) Ponieważ cele niniejszej dyrektywy, jakimi są poprawa warunków życia i pracy oraz ochrona zdrowia pracowników przed szczególnymi zagrożeniami związanymi z narażeniem na działanie czynników rakotwórczych, nie mogą być osiągnięte w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, mogą natomiast zostać osiągnięte w satysfakcjonującym stopniu na poziomie UE, Unia może przyjąć środki zgodnie z zasadą pomocniczości, jak określono w art. 5 ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w art. 5 ust. 4 TUE niniejsza dyrektywa nie wykracza poza to, co jest niezbędne do osiągnięcia tych celów. Konieczne jest również uwzględnienie zasady ostrożności, zwłaszcza wówczas, gdy istnieje niepewność co do skutków styczności z toksycznymi substancjami i ich mieszaninami dla zdrowia pracowników lub gdy dostępne dane naukowe i techniczne są niewystarczające. Or. en Poprawka 8 Wniosek dotyczący dyrektywy Motyw 23 Tekst proponowany przez Komisję Poprawka (23) Ze względu na to, że niniejszy akt dotyczy zdrowia pracowników w ich miejscu pracy, okres wyznaczony na transpozycję wynosi dwa lata. (23) Ze względu na to, że niniejszy akt dotyczy zdrowia pracowników w ich miejscu pracy, okres wyznaczony na transpozycję powinien być nie dłuższy niż dwa lata od dnia wejścia w życie niniejszej dyrektywy. Or. en PE592.336v01-00 PL 8/9 PA\1107604PL.docx PA\1107604PL.docx 9/9 PE592.336v01-00 PL
