2014.Gender. Gietrzwałd

GENDER –
wiele krzyku o nic?
Ks. prof. dr hab.
Marian Machinek MSF
Wprowadzenie
 GENDER - nowa idea, nowy powiew, nowe inspiracje?
Możliwe pozytywne inspiracje:
 na rozumienie płci wpływa kontekst kulturowy;
 niektóre z ról i postaw,
uznawane dotąd za
zakotwiczone w płci biologicznej, mają źródła
kulturowe;
 zbyt zawężone rozumienie płciowości człowieka może
być i było w przeszłości jedną z przyczyn dyskryminacji
kobiet;
 osobom odczuwającym odmienną od heteroseksualnej
orientację należy się taki szacunek, jak każdemu
człowiekowi;
 Czy mamy rzeczywiście mamy do czynienia konfrontacją z
chrześcijańską wizją małżeństwa i rodziny?
 „[…] pojęciu gender, którym już od dawna zajmuje się polska i
światowa nauka, przypisuje się nieprawdziwe znaczenia i próbuje
udowadniać, że gender to niszczenie rodziny, seksualizacja dzieci,
dowolność wyboru płci czy odrzucanie macierzyństwa.
 […] gender odnoszący się do pracy Biura Pełnomocnika Rządu ds.
Równego Traktowania dotyczy równości kobiet i mężczyzn, w
rozumieniu które jest zdefiniowane w prawie i nauce. […] fałszywe
oskarżenia o to, że równość kobiet i mężczyzn ma prowadzić do
seksualizacji dzieci, promocji homoseksualizmu czy rozpadu
rodziny, jako niezwiązane z prawną i naukową definicją gender
zamyka drogę do rzetelnej dyskusji o związku równouprawnienia
kobiet z polityka rodzinną.

Agnieszka Kozłowska-Rajewicz
Pełnomocnik Rządu ds. Równego Traktowania
„Oświadczenie w sprawie nieprawdziwych interpretacji
pojęcia gender” (20 XII 2013)
1. Spór o definicję pojęcia gender
 Kluczowe znaczenie dla tego pytania – rozwój feminizmu. Trzy
fazy::
I faza – Walka o równouprawnienie kobiet
 Połowa XIX w. kobiety zaczynają walczyć o prawa wyborcze,
możliwość otwarcia konta bankowego i wykonywania zawodu,
prawo do piastowania urzędów publicznych prawo do
studiowania i robienia kariery naukowej
 E. Husserl o ewentualnej habilitacji E. Stein: « Gdyby otwarto
drogę kariery akademickiej dla kobiet, na pierwszym miejscu i
najgoręcej poleciłbym dopuszczenie jej do habilitacji».
 Na początku były to wykształcone kobiety klasy średniej,
zrzeszona w chrześcijańskich organizacjach i walczące o ochronę
rodziny i godności kobiety
 Problematyka kobiet została przez Marksa i Engelsa
wprowadzona w kontekst ideologii marksistowskiej (8 marca Dzień Kobiet – od 1910)
II faza – powstanie feminizmu
 W miejsce postulatów chrześcijańskich pojawia się walka o „seksualne
samostanowienie” dla kobiet – połowa XX w.
 Postulaty: legalizacja aborcji i antykoncepcji
 Różne feminizmy: f. różnicy (męskość i kobiecość to dwa odrębne
światy i wrażliwości, niemalże bez możliwości porozumienia); f.
równości (postulat absolutnej równości we wszystkim obu płci); f.
kulturowy (kobieca zdolność do opieka powinna tworzyć alternatywną
kulturę); f. ezoteryczny (rekonstrukcja matriarchatu i dawnych wierzeń czarownic); f. chrześcijański (walka o równe prawa z zachowaniem
różnicy naturalnej)
 Skutki: oskarżenie mężczyzn o poniżanie kobiet powoduje wycofanie
się mężczyzn i „nowy typ” miękkiej męskości
III faza – zwrot ku genderyzmowi
 Program demontażu „przymusowej heteroseksualności” lata 80te XX w.
 Proklamowanie różnicy między rzeczywistością ciała, a jego prezentacją
 Krytyka i demontaż klasycznego feminizmu, gdyż akcentowanie
kobiecości umacnia heteroseksualny schemat
 Jeszcze w połowie lat 90-tych XX w. (Konferencja w Pekinie)
pojęcie „gender mainstreaming” mogło oznaczać troskę w
polityce troskę o równouprawnienie kobiet.
 Dziś RÓWNOŚĆ PŁCI (gender equality)nie oznacza już, że
 OBIE PŁCIE BIOLOGICZNE (= męska i żeńska) mają
równą godność i równe prawa ,
ale że
 WSZYSTKIE PŁCIE KULTUROWE (LBGTQ - Lesbian,
Bisexual, Gay, Trasgender, Queer) mają równą
godność i równe prawa
 Podczas gdy tradycyjna definicja RÓWNOŚĆ MĘSKICH
MĘŻCZYZN I KOBIECYCH KOBIET, to w optyce genderowej
chodzi o RÓWNOŚĆ MĘŻCZYZN O RÓŻNYCH PŁCIACH
KULTUROWYCH I KOBIET O RÓŻNYCH PŁCIACH KULTUROWYCH
 Kluczem jest właśnie pojęcie gender, które oznacza rodzaj
(płeć kulturową, nie związaną z płcią biologiczną).
 Przy takiej definicji schemat biseksualny (mężczyzna i
kobieta) nie wystarczy, a wręcz staje się szkodliwym
stereotypem, bo mężczyzna może być albo biseksualistą
albo gejem, a kobieta – lesbijką bądź queer-ką/queerkiem.
 Należy eliminować z przestrzeni publicznej te szkodliwe
stereotypy, że małżeństwo jest wyłącznie związkiem
mężczyzny i kobiety.
 Należy napiętnować także struktury szerzące stereotypy,
a więc przede wszystkim Kościół katolicki , a także całą
tradycyjną kulturę.
2. Gender jako ideologia –
zagarnięcie przestrzeni publicznej
 Idea gender staje się ideologią najpóźniej wtedy, gdy jej
zwolennicy dążą do wprowadzenie jej wszystkimi środkami i
we wszystkie obszary życia społecznego
 Genderyzm usiłuje dokonać reedukacji społeczeństw na
skalę globalną
 Nie udało się to na drodze rewolucji stosunków społecznych,
może się udać poprzez „marsz przez instytucje”.
 Strategia „top - bottom” (z góry do dołu). Wpływ na
kluczowe instytucje międzynarodowe (Unię Europejską,
Organizację Narodów Zjednoczonych, Światową Organizację
Zdrowia)
Elementy szczegółowej taktyki
środowisk genderowych
 stosowanie pojęciowego zamętu
 w dokumentach ponadnarodowych i o zasięgu globalnym (wieloznaczność
znaczeniowa pojęcia gender) - programy dla przedszkoli
 wiązanie postulatów genderowych z istotnymi i godnymi poparcia
postulatami społecznymi
 „Wdrożenie przepisów niniejszej konwencji przez Strony, w szczególności środków
chroniących prawa ofiar, zostanie zagwarantowane bez dyskryminacji ze względu na:
płeć biologiczną, płeć kulturowo-społeczną, rasę, kolor skóry, język, religię, poglądy
polityczne i inne, pochodzenie narodowe lub społeczne, przynależność do mniejszości
narodowej, własność, urodzenie, orientację seksualną, tożsamość płciową, wiek, stan
zdrowia, niepełnosprawność, stan cywilny, status uchodźcy lub migranta lub inny”
Konwencja o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej , Art. 4 pkt 3
 dyskredytowanie przeciwników gedneryzmu
 Kto nie podziela genderowej wizji świata jest homofobem (= kimś w rodzaju rasisty,
ksenofoba, antysemity – Rezolucja na temat walki z homofobią w Europie – 2012)
 groźby i nękanie prawne wobec przeciwników
 Rezolucja w sprawie unijnego planu przeciwdziałania homofobii i
dyskryminacji ze względu na orientację seksualną i tożsamość płciową”
(poprawiona wersja tzw. Raportu Lunacek - 2014) wzywa kraje UE do
"prowadzenia dochodzeń w sprawie przestępstw nienawiści wobec osób
LGBTI oraz do wprowadzenia legislacji penalizującej podżeganie do
nienawiści ze względu na orientację seksualną i tożsamość płciową".
 „sprawcy naruszeń praw człowieka związanych z orientacją seksualną lub
tożsamością płciową nie powinni pozostać bezkarni” (Zasady Yogyakarty,
z. 29)
 wymuszanie zmian w prawie poszczególnych krajów przez tzw.
standardy międzynarodowe
 Regulacje dotyczące o przeciwdziałania dyskryminacji w kwestii swobody
osiedlania się (uznanie małżeństw jednopłciowych zawartych za granicą
może stać się podstawą do złożenia skargi ze względu na nierówne
traktowanie do Trybunały Praw Człowieka przez rodzime pary
jednopłciowe).
 Dominacja w obszarze wychowania seksualnego
„Standardy edukacji seksualnej w Europie” – 2010 - Matryca:
 Wiek 0-4: Radość i przyjemność z dotykania własnego ciała, masturbacja
w okresie wczesnego dzieciństwa; respektowanie równości płci (gender
equality); różne rodzaje miłości; prawo do badania tożsamości płciowych
(gender identities).
 Wiek 4-6: radość i przyjemność z dotykania własnego ciała, masturbacja w
okresie wczesnego dzieciństwa; przyjaźń i miłość w stosunku do osób tej
samej płci, związki tej samej płci
 Wiek 6-9: seks w mediach (łącznie z Internetem); zadowolenie i
przyjemność z dotykania własnego ciała (masturbacja/autostymulacja);
role płciowe (gender roles); Przyjaźń i miłość w stosunku do osób tej samej
płci
 Wiek 10-12: różne metody antykoncepcji i ich stosowanie, mity dotyczące
antykoncepcji; pierwsze doświadczenia seksualne; orientacja płciowa;
przyjemność, masturbacja, orgazm; akceptacja, szacunek i rozumienie
różnorodności dotyczącej seksualności i orientacji seksualnych; pozytywne
nastawienie do równości płci (gender equality) w związkach i wolny wybór
partnera; Prawa seksualne zdefiniowane przez IPPF (International Planned
Parenthood Federation – Międzynarodowa Federacja Planowanego
Rodzicielstwa)
 Wiek 12-15: tożsamość płciowa (gender identity) i orientacja seksualna,
w tym „coming out”/homoseksualizm; pierwsze doświadczenie
seksualne; przyjemność, masturbacja, orgazm; ciąża (także w związkach
między osobami tej samej płci) i bezpłodność; fakty i mity
(niezawodność, zalety i wady) dotyczące różnych metod
antykoncepcyjnych (łącznie z antykoncepcją doraźną)
 Wiek ponad 15: ciąża (także w związkach osób tej samej płci),
bezpłodność, przerywanie ciąży; antykoncepcja, antykoncepcja doraźna
(bardziej szczegółowe informacje); informacje o usługach doradczych
dotyczących antykoncepcji; dokonanie „coming out’u” (czyli ujawniania
wobec innych uczuć homoseksualnych lub biseksualnych)
Przykład politycznej implementacji genederyzmu:
„Zasady Yogyakarty”
a) Pojęcia podstawowe
 „ZASADY YOGYAKARTY” (2006) – 29 zasad (29 prawników z 25




krajów działających w imieniu koalicji organizacji pozarządowych).
Do każdej Zasady zostają sformułowane zadania rządów państw.
Roszczenie totalne: «Zasady Yogyakarty» potwierdzają „wiążące
międzynarodowe standardy prawne, które muszą być przestrzegane
przez wszystkie państwa” (Wprowadzenie)
Sygnatariusze postrzegają Zasady Yogyakarty jako „dalsze
rozwinięcie” praw człowieka, jednak pojedyncze ustalenia stoją w
sprzeczności z Powszechną Deklaracją Praw Człowieka z 1948 r.
Kluczowe pojęcia, które pojawiają się w każdej z Zasad to tożsamość
seksualna oraz orientacja seksualna
 „[…] Rozumiejąc «orientację seksualną» (sexual orientation) jako
zdolność każdej osoby do rozwinięcia głębokiego uczuciowego,
emocjonalnego i seksualnego pociągu oraz intymnych i
seksualnych związków z osobami innej płci lub tej samej płci lub
rożnych płci” (Preambuła)
 „[…] Rozumiejąc «tożsamość płciową» (gender identity) jako
głęboko odczuwane wewnętrzne i indywidualne doświadczenie
płci społecznej, która może lub nie odpowiadać płci określonej
przy urodzeniu, włączając w to osobiste odczucie własnej
cielesności (które może prowadzić do modyfikacji wyglądu
zewnętrznego lub biologicznych funkcji […] (Prambuła)
 podstawą definicji jest uczucie, „seksualny pociąg” oraz „intymny
związek seksualny”
 definicja osoby poprzez kierunek odczuwanego popędu seksualnego
 nie ma mężczyzn i kobiet, są „różne płcie”
 żadna orientacja nie jest wykluczona!
 „Dyskryminacja ze względu na orientację seksualną lub
tożsamość płciową oznacza wszelkie różnicowanie,
wyłączenie, ograniczenie lub uprzywilejowanie na podstawie
orientacji seksualnej lub tożsamości płciowej, które ma na
celu lub skutkuje unieważnieniem lub osłabieniem równości
wobec prawa lub równej ochrony prawnej, lub uznania,
korzystania lub wykonywania wszystkich praw człowieka w
równy sposób” (z. 2).
 twierdzenie, że małżeństwo między mężczyzną i kobietą jest
jakościowo innym związkiem niż związek jednopłciowy jest
różnicowaniem = dyskryminacją
 publiczne wygłaszanie takich twierdzeń to mowa nienawiści i
przejaw homofobii
b) Najbardziej zagrożone prawa rodziny
- rozumienie płci, małżeństwa i rodziny
 „[…] Pomimo opinii, które temu przeczą, orientacja seksualna i
tożsamość płciowa osoby nie są, same w sobie, chorobami i nie
mogą być poddawane leczeniu, opiece zdrowotnej czy
powstrzymywane” (z. 18).
 „Istnieją różnorodne formy rodziny” (z. 24).
 „[Państwa powinny] zapewnić, by prawo i polityka uznały
różnorodność form rodziny, również i tych, które nie są
zdefiniowane poprzez pochodzenie lub małżeństwo” (z. 24 b)
--------------------------------------- niemożliwość/nielegalność terapii np. homoseksualizmu oraz
formułowanie tego rodzaju oferty wobec środowiska LBGTQ
 ostateczny nacisk na państwa, by zalegalizowały małżeństwa par
jednopłciowych
- prawo do założenia rodziny
 „Żaden ze statusów takich jak małżeństwo czy rodzicielstwo,
nie może być wykorzystany do uniemożliwienia uznania przez
prawo tożsamości płciowej danej osoby” (z. 3).
 „Każdy ma prawo do założenia rodziny, niezależnie od orientacji
seksualnej lub tożsamości płciowej” (z. 24).
 „[Państwa powinny] podjąć wszelkie niezbędne środki […] w
celu zapewnienia prawa do założenia rodziny, również poprzez
dostęp do adopcji lub wspomaganej prokreacji (w tym
sztucznego zapłodnienia), bez dyskryminacji ze względu na
orientację seksualną lub tożsamość” (z. 24a)
--------------------------------------- do nienaruszalnych praw człowieka należy uznanie i
uprzywilejowanie małżeństw osób LBGTQ oraz zapewnienie im
możliwości adopcji dzieci
- prawo do życia
 Każdy ma prawo do życia. Nikt nie powinien być arbitralnie
pozbawiony życia, także ze względu na orientację seksualną lub
tożsamość płciową” (z.4).
 „Każdy ma prawo do najwyższego osiągalnego standardu
ochrony zdrowia fizycznego i psychicznego, bez dyskryminacji z
[…] Zdrowie seksualne i reprodukcyjne stanowią fundamentalny
aspekt tego prawa.(z. 17)
----------------------------------- pod pojęciami „zdrowie seksualne” oraz „zdrowie
reprodukcyjne” kryje się legalne i liberalne prawo do aborcji i
antykoncepcji w ramach środków na opiekę zdrowotną
- prawo do wolności sumienia
 „Każdy ma prawo do równości wobec prawa i równej ochrony
prawnej bez dyskryminacji z uwagi na [orientację seksualną i
tożsamość płciową] i bez względu na to, czy wpływa to na
korzystanie z innych praw człowieka, czy nie” (s. 2).
 „Każdy ma prawo do wolności myśli, sumienia i religii
niezależnie od orientacji seksualnej lub tożsamości płciowej.
Prawa te nie mogą być przywoływane przez państwo jako
uzasadnienie dla przepisów prawnych, programów bądź
praktyk, które pozbawiają równej ochrony prawnej, lub
dyskryminują, ze względu na orientację seksualną lub
tożsamość płciową” (z. 21).
------------------------------ Prawo do wolności sumienia zostanie unieważnione, jeśli ktoś
chciałby się na nie powołać, odmawiając uznania dla praw i
przywilejów osób LBGTQ
- prawo do wychowania dzieci i prawa dziecka
 [Państwa powinny] zapewnić, by edukacja była ukierunkowana
na rozwój poszanowania praw człowieka, […] w duchu
zrozumienia, pokoju, tolerancji i równości, z uwzględnieniem i
poszanowaniem rożnych orientacji seksualnych i tożsamości
płciowych (z. 16c).
 „ [Państwa powinny] podjąć wszelkie niezbędne środki prawne,
by we wszystkich działaniach lub decyzjach dotyczących dzieci,
[…] największą uwagę zasługiwało dobro dziecka, i by orientacja
seksualna lub tożsamość płciowa dziecka lub któregokolwiek
członka rodziny lub żadnej innej osoby nie mogła być uznawana
jako sprzeczna z tym dobrem” (z. 24c)
------------------------------ zadekretowanie, że adopcja dzieci przez pary jednopłciowe na
pewno nie jest sprzeczna z ich dobrem
Wnioski
 Czy pojęcie gender oznacza równość mężczyzn i kobiet?
 Naturalnie że tak! Jeśli tylko założy się, że mogą oni mieć różną
płeć kulturową, włącznie z LBGTQ
 Czy genderyzm niszczy rodzinę?
 Absolutnie nie! jeśli tylko uznamy że rodzina oparta na
małżeństwie mężczyzny i kobiety jest przeżytkiem i
ograniczeniem, a na miano rodziny zasługują związki i „rodziny”
oparte na LBGTQ
 Czy genderyzm oznacza promocję homoseksualizmu?
 Zupełnie nie, jeśli tylko uznamy że państwa i kultury muszą
wyzwolić się z przymusowej heteroseksualności i otworzyć na
prawa związków osób LBGTQ
 Czy genderyzm seksualizuje dzieci?
 Ależ skądże! Przecież on tylko postuluje w wychowaniu
seksualnym tolerancję wobec LBGTQ oraz radość z dotykania
własnego ciała
Co robić?
WIDZIEĆ
- znaczenie rzetelnej wiedzy
- gromadzenie argumentów
OCENIAĆ
- umieć widzieć sytuację w perspektywie wiary
- nie wolno bagatelizować gender, ale też nie wolno ulegać
czarnowidztwu
DZIAŁAĆ
- fundamentalne znaczenie modlitwy!
- wymiana tekstów, wiadomości, opracowań
- włączenie się w inicjatywy internetowe
- inspirowanie i włączanie się inicjatywy na rzecz rodziny
(Marsz dla życia i rodziny)
 "Kościół powtarza swoje wielkie »tak« dla
godności i piękna małżeństwa jako
wiernego i płodnego wyrazu sojuszu
między mężczyzną a kobietą, zaś »nie« dla
takich filozofii, jak gender, wynika z faktu,
że wzajemność między kobiecością a
męskością jest wyrazem piękna natury,
jakiej pragnął Stwórca".
Benedykt XVI, 19 stycznia 2013
Chrześcijańska antropologia i genderyzm
opowiadają się za całkowicie odmiennym
kształtem świata.
Różnią się one
tak radykalnie,
że jedna ze
stron musi się
mylić…