PLAN REALIZACJI PRZEDMIOTU:FIZJOLOGIA

PLAN REALIZACJI PRZEDMIOTU:FIZJOLOGIA
CZŁOWIEKATURYSTYKA I REKREACJASTUDIA I
-STOPNIANIESTACJONARNE (ZAOCZNE)I ROK, SEMESTR
II
Treści kształcenia (zagadnienia do kolokwium oraz egzaminu)
Układ wewnątrzwydzielniczy – wydzielanie i transport hormonów. Budowa i czynność układu
nerwowego. Komórki glejowe, neuron, rodzaje włókien i ich właściwości morfo-funkcjonalne,
Ośrodkowy układ nerwowy – organizacja OUN jako regulatora czynności poszczególnych narządów i
tkanek oraz łącznika ustroju z otaczającym środowiskiem. Receptory i ich podział. Synapsy i
neuroprzekaźniki. Odruchy i ich podział. Nerwowa organizacja sterowania ruchami dowolnymi.
Autonomiczny układ nerwowy – budowa i czynność. Nawyk ruchowy-fazy kształtowania. Kora
mózgowa – lokalizacja ważniejszych ośrodków. Ból jako zjawisko fizjologiczne. Podział tkanek
mięśniowych – różnice morfologiczne i fizjologiczne. Mechanizm skurczu mięśniowego. Podział
skurczów. Czynniki decydujące o sile mięśniowej. Jednostka motoryczna. Energetyka skurczu
mięśniowego. Źródła energii do pracy mięśniowej i ich wykorzystanie. Zmęczenie, lokalizacja oraz
przyczyny, objawy i rodzaje zmęczenia. Wypoczynek (czynny i bierny) i sposoby jego aktywacji. Rola
krwi w organizmie. Skład, właściwości fizyczne i chemiczne. Hemoglobina i jej połączenia z O2, CO i
CO2. Pojemność tlenowa krwi. Układy buforowe i parametry równowagi kwasowo-zasadowej. Białka
osocza i ich rola w organizmie. Podstawowe grupy krwi i konflikt serologiczny. Hemostaza. Objętość
krwi i jej rozmieszczenie w poszczególnych obszarach naczyniowych. Obrona ustroju przed
patogenami – mechanizmy odporności swoistej i nieswoistej. Serce i jego budowa.
Elektrokardiografia. Podstawowe właściwości fizjologiczne mięśnia sercowego: pobudliwość,
kurczliwość, prawo „wszystko albo nic”. Automatyzm serca. Cykl pracy serca. Duży i mały obieg krwi,
Regulacja ciśnienia tętniczego krwi na drodze nerwowej i humoralnej. Parametry układu krążenia (SV,
Q, HR i BP) w spoczynku i podczas wysiłków. Budowa i funkcje układu oddechowego. Przestrzeń
martwa. Mechanizm oddychania (wdech i wydech). Rola jamy opłucnej w mechanice oddychania.
Wentylacja minutowa płuc. Nerwowa i odruchowa regulacja oddychania. Istota wymiany gazowej
(oddychanie zewnętrzne i wewnętrzne). Spirometria – objętości i pojemności (TV, IRV, ERV, RV, TLC,
VC). Pojęcie anoksji, hiperkapnii i akapnii. Choroba kesonowa (nurków). Wpływ środowiska
zewnętrznego na organizm człowieka. Wydolność fizyczna i czynniki decydujące o jej poziomie.
PLAN REALIZACJI PRZEDMIOTU : FIZJOLOGIA CZŁOWIEKA TURYSTYKA I REKREACJA STUDIA I-STOPNIA ,NIESTACJONARNE (ZAOCZNE ), I ROK , SEMESTR II
Strona1z3
Wykłady (I rok, semestr II, 10 wykładów po 2 godz.)
1
Wprowadzenie do przedmiotu. Fizjologia człowieka jako nauka. Układ wewnątrzwydzielniczy –
wydzielanie i transport hormonów. Mechanizmy regulacji wydzielania i działania wybranych
hormonów.
2
Ośrodkowy układ nerwowy – organizacja OUN jako regulatora czynności poszczególnych
narządów i tkanek oraz łącznika ustroju z otaczającym środowiskiem.
3
Mechanizm powstawania i przewodzenia impulsów nerwowych. Receptory i ich podział.
Budowa i zasada działania połączeń synaptycznych. Budowa łuku odruchowego. Odruchy u człowieka.
4
Budowa mięśni. Mechanizm skurczu mięśniowego. Podział włókien mięśniowych.
5
Energetyka skurczu mięśniowego. Źródła energii do pracy mięśniowej i ich wykorzystanie.
Zmienność składu mięśni pod wpływem aktywności fizycznej. Adaptacja mięśni szkieletowych do
wysiłków fizycznych o charakterze wytrzymałościowym i szybkościowo siłowym.
6
Funkcje krwi. Skład krwi – rola elementów morfotycznych i składników osocza. Liczba
hematokrytowa. Hemoglobina i jej połączenia z O2, CO i CO2. Grupy krwi.
7
Automatyzm pracy serca. Cykl pracy serca. Rodzaje naczyń krwionośnych. Regulacja czynności
mięśnia sercowego. Ciśnienie krwi i częstość skurczów serca – wielkości należne, zależności, regulacja.
Podstawy elektrokardiografii.
8
Drogi oddechowe. Mechanizm wentylacji płuc. Wymiana gazów oddechowych. Całkowita
pojemność płuc i jej składowe. Wentylacja minutowa płuc. Regulacja oddychania. Rodzaje hipoksji.
9
Pojęcie wydolności fizycznej. Czynniki determinujące wydolność tlenową i beztlenową
organizmu.
10
Zjawiska towarzyszące wysiłkowi fizycznemu – „martwy punkt” i „drugi oddech”, „szok
grawitacyjny”.
PLAN REALIZACJI PRZEDMIOTU : FIZJOLOGIA CZŁOWIEKA TURYSTYKA I REKREACJA STUDIA I-STOPNIA ,NIESTACJONARNE (ZAOCZNE ), I ROK , SEMESTR II
Ćwiczenia (I rok, semestr II, 10 zajęć po 2 godz.)
Strona2z3
1
Organizacja zajęć laboratoryjnych (BHP). Obserwacja odruchów rdzeniowych u żaby. Irradiacja
pobudzenia w rdzeniu kręgowym. Zależność czasu reakcji od siły bodźca. Hamowanie i torowanie
odruchów.
2
Badanie niektórych odruchów u człowieka: odruch kolanowy, podeszwowy, rogówkowy,
źreniczny. Fazy kształtowania nawyku ruchowego.
3
Badanie skurczów mięśniowych w warunkach laboratoryjnych. Skurcz pojedynczy i jego fazy,
oraz skurcze tężcowe (zupełny i niezupełny). Podział skurczów ze względu na zmianę długości i
napięcia mięśnia (izotoniczny, izometryczny, auksotoniczny). Podział ze względu na odmienny
kierunek ruchu (skurcz koncentryczny i ekscentryczny).Oznaczanie pracy mięśniowej zbieraczem pracy
Ficka. Zmęczenie izolowanego mięśnia. Zapisywanie krzywej zmęczenia mięśni ludzkich aparatem
Mosso’a.
4
Kolokwium.
5
Obserwacja gotowych rozmazów krwi. Liczenie krwinek czerwonych i białych. Grupy krwi.
Konflikt serologiczny. Zmiany strukturalne płynnej tkanki w różnych stanach organizmu (w spoczynku i
po wysiłkach). Oznaczenia liczby hematokrytowej (Hct) i stężenia hemoglobiny (Hb) w
arterializowanej krwi. Zachowanie się erytrocytów w roztworach o różnym stężeniu związków
osmotycznie czynnych.
6
Metody pomiaru podstawowych parametrów hemodynamicznych układu krążenia – częstości
skurczów serca (HR) i ciśnienia tętniczego (BP) w spoczynku, podczas wysiłków i po ich zakończeniu.
7
Próba ortostatyczna. Próba Cramptona. Ruffiera i Martinetta (typy reakcji układu krążenia na
standardowy wysiłek).
8
Metody diagnozowania sprawności układu oddechowego (spirometria, próba duszności,
pojemność odruchowa płuc).
9
Ocena reakcji układu krążenia na standardowy wysiłek fizyczny na podstawie tempa restytucji
(HR) – step-test harwardzki. Pomiar wydolności fizycznej testem PWC170 i jego zmodyfikowanymi
wersjami (PWC130, PWC150).
10. Kolokwium.
PLAN REALIZACJI PRZEDMIOTU : FIZJOLOGIA CZŁOWIEKA TURYSTYKA I REKREACJA STUDIA I-STOPNIA ,NIESTACJONARNE (ZAOCZNE ), I ROK , SEMESTR II
Strona3z3