PROJEKT

Uchwała Nr XXVII/879/2008
Rady miasta stołecznego Warszawy
z dnia 3 kwietnia 2008 roku
w sprawie wyrażenia zgody na zawarcie przez m.st. Warszawę umów na okres
przekraczający rok budżetowy na realizację programu zdrowotnego „Program
profilaktyczny wczesnego wykrywania wad wzroku i zeza dla uczniów klas II szkół
podstawowych na terenie m.st. Warszawy” na lata 2008 – 2010.
Na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 5, art. 18 ust. 2 pkt 10 oraz art. 58 ust. 1 ustawy z dnia
8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.1)
w związku z art. 7 ust. 1 pkt 1 oraz art. 48 ust. 1- 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r.
o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. Nr 210,
poz. 2135 z późn. zm.2) Rada m.st. Warszawy uchwala, co następuje:
§ 1. Wyraża się zgodę na zawarcie przez m.st. Warszawę umów na okres przekraczający rok
budżetowy na realizację programu zdrowotnego pn. „Program profilaktyczny wczesnego
wykrywania wad wzroku i zeza dla uczniów klas II szkół podstawowych na terenie
m.st. Warszawy” na lata 2008 – 2010, stanowiący załącznik do uchwały, oraz zaangażowanie
na ten cel środków finansowych, w wysokości:
1) w roku 2008 – 650.000 PLN (słownie: sześćset pięćdziesiąt tysięcy),
2) w roku 2009 – 650.000 PLN (słownie: sześćset pięćdziesiąt tysięcy),
3) w roku 2010 – 650.000 PLN (słownie: sześćset pięćdziesiąt tysięcy).
§ 2. Zobowiązania określone w § 1 zostaną pokryte z następujących dochodów
m.st. Warszawy:
1) opłaty skarbowej,
2) podatku od czynności cywilnoprawnych,
3) udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych.
§ 3. Wykonanie uchwały powierza się Prezydentowi m.st. Warszawy.
§ 4. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.
Przewodnicząca
Rady m.st. Warszawy
(-)
Ewa Malinowska-Grupińska
Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2002 r. Nr 23, poz. 220, Nr 62,
poz.558, Nr 113, poz. 984, Nr 153, poz. 1271 i Nr 214, poz. 1806, z 2003 r. Nr 80, poz. 717 i Nr 162, poz. 1568,
z 2004 r. Nr 102, poz. 1055 i Nr 116, poz. 1203, z 2005 r. Nr 172, poz. 1441 i Nr 175, poz. 1457, z 2006 r.
Nr 17, poz. 128 i Nr 181, poz. 1337 oraz z 2007 r. Nr 48, poz. 327, Nr 138, poz. 974 i Nr 173, poz. 1218
1
Zmiany tekstu wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2005 r. Nr 94, poz. 788, Nr 132, poz. 1110,
Nr 138, poz. 1154, Nr 157, poz. 1314, Nr 169, poz. 1411, Nr 164, poz. 1366 i Nr 179, poz.1489, z 2006 r. Nr 75,
poz. 519, Nr 104, poz. 708 i 711, Nr 143, poz. 1030, Nr 169, poz. 1411, Nr 170, poz. 1217, Nr 191, poz. 1410,
Nr 227, poz. 1658 i Nr 249, poz. 1824 oraz z 2007 r. Nr 64, poz. 427, Nr 82, poz. 559, Nr 115, poz. 793, Nr 133,
poz. 922, Nr 166, poz. 1172 i Nr 176, poz. 1243.
2
Załącznik
do uchwały Nr XXVII/879/2008
Rady m.st. Warszawy
z dnia 3 kwietnia 2008 r.
w sprawie wyrażenia zgody na zawarcie przez
m.st.
Warszawę
umów
na
okres
przekraczający rok budżetowy na realizację
programu
zdrowotnego
„Program
profilaktyczny wczesnego wykrywania wad
wzroku i zeza dla uczniów klas II szkół
podstawowych na terenie m.st. Warszawy”
na lata 2008 – 2010.
Program profilaktyczny wczesnego wykrywania wad wzroku i zeza dla uczniów klas II szkół
podstawowych na terenie m.st. Warszawy.
I.
UZASADNIENIE
CELOWOŚCI
WDROŻENIA
„PROGRAMU
PROFILAKTYCZNEGO WCZESNEGO WYKRYWANIA WAD WZROKU I ZEZA
DLA UCZNIÓW KLAS II SZKÓŁ PODSTAWOWYCH NA TERENIE
M.ST. WARSZAWY”, zwanego dalej „Programem”.
1. Opis problemu zdrowotnego
Z szacunkowych danych wynika, że 2,3 mld ludzi na świecie ma wady wzroku. Około
500 mln osób, głównie z krajów rozwijających się, ma wady wzroku powodujące obniżenie
ostrości widzenia. Zastosowanie odpowiedniej korekcji, u większości tych osób, pozwoliłoby
na zapewnienie im lepszej lub pełnej ostrości wzroku.
Niedowidzenie definiowane jest jako obniżenie ostrości wzroku bez organicznej
przyczyny. Głównymi przyczynami niedowidzenia są zez, różnowzroczność lub wysoka
obustronna wada refrakcji oraz pozbawienie bodźców wzrokowych. Im wcześniej
niedowidzenie jest rozpoznane i leczone, tym większa jest szansa uzyskania prawidłowego
widzenia. Leczenie zaś rozpoczęte po 10 roku życia rzadko przynosi zadowalające wyniki.
Do wad refrakcji zalicza się krótkowzroczność, nadwzroczność oraz niezborność
(astygmatyzm). U dzieci stwierdza się także złożone wady refrakcji (jednoczesne
występowanie krótkowzroczności i niezborności lub nadwzroczności i niezborności).
Nadwzroczność jest najczęstszą wadą refrakcji wśród dzieci. Powoduje ona pogorszenie
ostrości widzenia do bliży. U 75% niemowląt stwierdza się tzw. nadwzroczność fizjologiczną
wynikającą z małej długości gałki ocznej. Wada ta postępuje do 6 roku życia, w wieku 6 – 8
lat jest stabilna, po 8 roku życia maleje. W nadwzroczności u dzieci często dochodzi do
powstania zeza, czyli zbieżnego ustawienia gałek ocznych, co jest spowodowane
nieustannymi próbami pokonywania nieskorygowanej wady wzroku.
Krótkowzroczność tzw. szkolna zazwyczaj rozwija się pomiędzy 11 a 16 rokiem życia.
Osoba z krótkowzrocznością widzi gorzej z daleka. W większości przypadków
krótkowzroczność jest wolno postępującą wadą (krótkowzroczność mała nieprzekraczająca
-4 dioptrii). W rzadkich przypadkach dochodzi do powstania krótkowzroczności wysokiej
(powyżej -8 dioptrii), postępującej bardzo szybko na skutek wydłużania się gałki ocznej.
Mogą jej towarzyszyć procesy zanikowe w siatkówce i naczyniówce, prowadzące
do powstawania zmian degeneracyjnych.
Niezborność jest wadą spowodowaną nieregularną krzywizną rogówki. Może to
powodować obniżenie ostrości widzenia z bliska i daleka. Niezborność często towarzyszy
krótkowzroczności lub nadwzroczności.
1
Różnowzroczność jest obok zeza najczęstszą przyczyną rozwoju niedowidzenia u dzieci.
Do różnowzroczności prowadzi występowanie różnych wad wzroku w obu oczach
lub różnicy w wielkości wady w obu oczach. W przypadku dzieci z dużymi wadami refrakcji
w obu oczach może się rozwinąć niedowidzenie obustronne.
Zez jest schorzeniem narządu wzroku polegającym na nieprawidłowym ustawieniu gałek
ocznych. Obraz z oka zezującego może ulec tłumieniu, co prowadzi do powstania
niedowidzenia. W chorobie zezowej może dochodzić do zaburzenia widzenia obuocznego,
także widzenia stereoskopowego.
Występowanie zaburzeń widzenia u dzieci wpływa na ich dalszy rozwój. Wraz z wiekiem
wzrastają potrzeby wzrokowe dziecka m.in. w związku z rozpoczęciem nauki szkolnej. Brak
dobrej ostrości wzroku i widzenia stereoskopowego wpływa na postępy w nauce.
Nadwzroczność oraz zaburzenia widzenia obuocznego mogą być przyczyną mniejszej
aktywności oraz mniejszej efektywności czytania. Astygmatyzm powoduje problemy
z utrzymaniem równowagi oraz z oceną odległości, co wpływa na obniżenie koordynacji
wzrokowo-ruchowej, a w konsekwencji prowadzi do problemów z czytaniem i pisaniem.
Dziecko z chorobą zezową z powodu braku widzenia obuocznego (przestrzennego) może
mieć problemy z samoobsługą, prawidłową oceną odległości. Dzieci z nierozpoznanymi
wadami wzroku często zostają błędnie zdiagnozowane jako dyslektyczne.
Problemy z niewyrównaniem wady refrakcji i zeza są u dzieci częstym zjawiskiem.
W badaniach nad występowaniem wad refrakcji u dzieci w wieku 6 – 18 lat, u 15% uczniów
stwierdzono krótkowzroczność. Jednocześnie wykazano, że częstość występowania
krótkowzroczności wzrasta wraz z wiekiem. Nadwzroczność stwierdzono u 21% uczniów
(spadek częstości wraz z wiekiem), astygmatyzm wykryto u 4% dzieci, a różnowzroczność
u 6%. Z badań nad uczniami w wieku 6 – 15 lat wynika, że ponad 30% dzieci w Polsce
w wieku szkolnym, wymaga korekcji wad wzroku. Krótkowzroczność stwierdzono u 17%
dzieci, dalekowzroczność wykryto w przypadku 20% dzieci, astygmatyzm u 5,6%,
różnowzroczność u 0,36% badanych. Niedowidzenie zdiagnozowano w przypadku 4,5%
dzieci.
Ważne jest jak najszybsze rozpoczęcie leczenia. Najbardziej wskazanym działaniem
w zapobieganiu rozwojowi niedowidzenia jest prowadzenie skoordynowanych,
systematycznych badań przesiewowych wzroku u dzieci. Każde dziecko rozpoczynające
naukę i uczące się powinno przynajmniej raz w roku przejść badanie okulistyczne
szczególnie, gdy ma problemy w nauce lub skarży się na bóle oczu lub głowy. Podczas
badania okulistycznego powinna być badana także ostrość widzenia do bliży oraz widzenie
stereoskopowe. Szybkie wyrównanie istniejącej wady refrakcji pozwoli uzyskać lepszą
ostrość widzenia, a w konsekwencji lepsze funkcjonowanie wzrokowe.
.
CELE OGÓLNE I SZCZEGÓŁOWE PROGRAMU
1. Cel główny:
1) zapobieganie rozwojowi niedowidzenia,
2) poprawa funkcji narządu wzroku u dzieci na terenie m.st. Warszawy poprzez wczesne
wykrywanie wad refrakcji oraz zeza.
2. Cele pośrednie:
1) zwiększenie na terenie m.st. Warszawy liczby dzieci z wcześnie zdiagnozowanymi
wadami refrakcji i zeza oraz wdrożenie u nich leczenia w okresie, w którym efekty
kliniczne są najlepsze,
2) obniżenie częstości występowania nieskorygowanych wad wzroku u dzieci
i młodzieży na terenie m.st. Warszawy,
2
3) zwiększenie świadomości społecznej (szczególnie wśród rodziców) na temat
występowania wad refrakcji i zeza u dzieci, ich konsekwencji oraz potrzeby
wczesnego diagnozowania i leczenia.
.
SPOSÓB REALIZACJI
PROGRAMU
DZIAŁAŃ
NA
POSZCZEGÓLNYCH
ETAPACH
1. Tryb zapraszania uczestników do Programu
Dla osiągnięcia zamierzonych celów dyrektorzy szkół oraz rodzice uczniów klas II zostaną
poinformowani i poproszeni o wyrażenie zgody na wzięcie udziału w Programie przez Biuro
Edukacji Urzędu m.st. Warszawy na jednym ze spotkań organizowanych z rodzicami przez
szkołę. Akcję informacyjną o Programie przeprowadzą realizatorzy programu.
2. Populacja objęta programem
Populacją objętą „Programem profilaktycznym wczesnego wykrywania wad wzroku i zeza
dla uczniów szkół podstawowych” jest populacja uczniów klas II szkół podstawowych
na terenie m.st. Warszawy, które nie są objęte stałą opieką okulistyczną.
3. Świadczenia zdrowotne na poszczególnych etapach realizacji Programu
Program zakłada wykonanie badań w kierunku wad refrakcji oraz zeza.
Niezbędne działania na poszczególnych etapach realizacji Programu:
1) przeprowadzenie wywiadu z rodzicem/opiekunem dziecka (ankieta),
2) badanie ostrości wzroku do dali i bliży,
3) wykonanie badania refrakcji autorefraktometrem (po kroplach wywołujących
cykloplegię),
4) badanie widzenia barw – tablice Ishihary,
5) ocena widzenia stereoskopowego – test TNO,
6) wykonanie badania ustawienia gałek ocznych (cover – uncover test),
7) ocena punktu bliży konwergencji,
8) w wybranych przypadkach pomiar długości gałki ocznej (biometria),
9) wydanie rodzicowi/opiekunowi dziecka zaświadczenia dokumentującego
udział w Programie.
IV. WSKAŹNIKI DO MONITOROWANIA OCZEKIWANYCH EFEKTÓW
1. Zgłaszalność na badania:
1) liczba dzieci w populacji objętej programem,
2) liczba przebadanych dzieci.
2. Efekty badań:
1) liczba wykonanych badań,
2) liczba i odsetek dzieci ze stwierdzonymi zaburzeniami narządu wzroku.
V. CZAS TRWANIA PROGRAMU
Program będzie realizowany w latach 2008 – 2010.
3