Dobor mikrobiologicznych metod rozpoznawania

DOBÓR MIKROBIOLOGICZNYCH
METOD ROZPOZNAWANIA GRUŹLICY
U OSÓB HIV/AIDS
REKOMENDACJE
Dr n. wet. Natalia Zalewska-Schönthaler, lek.wet. Joanna Schönthaler-Humięcka
PRACOWNIA MYKOBAKTERIOLOGII KLINICZNEJ
WOJEWÓDZKI SZPITAL ZAKAŹNY WARSZAWA
MIKROBIOLOGICZNE
ROZPOZNAWANIE ZAKAŻENIA
PRĄTKIEM GRUŹLICY
STANOWI W DALSZYM CIĄGU
PODSTAWOWE OGNIWO W WALCE
Z GRUŹLICĄ
DOSTARCZA NIEZBĘDNYCH
INFORMACJI
- KLINICYSTOM O STANIE ZAKAŻENIA CHOREGO
- EPIDEMIOLOGOM – WSKAZUJE ŹRÓDŁO ZAKAŻENIA
ORAZ AKTUALNY STAN ZAKAŻENIA POPULACJI
- ORGANIZACJOM ZDROWIA PUBLICZNEGO DO
PROGRAMOWANIA EFEKTYWNEJ WALKI
Z GRUŹLICĄ
EFEKTYWNOŚĆ MIKROBIOLOGICZNEJ DIAGNOSTYKI
ORAZ SKUTECZNOŚĆ SYSTEMU KONTROLI
I WALKI Z GRUŹLICĄ
W DUŻYM STOPNIU ZALEŻY OD:
WYKORZYSTANIA WSZYSTKICH MOŻLIWOŚCI
NOWOCZESNEJ DIAGNOSTYKI
DOBORU WŁAŚCIWYCH MATERIAŁÓW I METOD
DO BADAŃ DIAGNOSTYCZNYCH
PRAWIDŁOWEJ WSPÓŁPRACY LABORATORIUM
Z KLINICYSTĄ PROWADZĄCYM PACJENTA
WŁAŚCIWEGO PRZEPŁYWU INFORMACJI
Z OŚRODKÓW DIAGNOSTYCZNYCH DO OŚRODKÓW
WALKI Z GRUŹLICĄ
EFEKTYWNE WYKRYWANIE GRUŹLICY TO:
• natychmiastowa izolacja pacjenta od otoczenia
• skuteczne leczenie
• krótszy pobyt pacjenta w szpitalu
• niższe koszty hospitalizacji
CZYNNIKI POZA LABORATORYJNE WPŁYWAJĄCE
NA WYNIK BADAŃ LABORATORYJNYCH:
JAKOŚĆ MATERIAŁU
plwocina 3 – 6 próbek, pobranych przez kolejne
dni /ok.. 2ml./
- aspiraty oskrzelowe /20 -50ml/ należy traktować
jako materiał skąpoprątkowy
- popłuczyny żołądkowe u dzieci /bezwzględnym
-
warunkiem jest szybkie wykonanie badania do
4godz. ze względu na niszczące oddziaływanie
kwasu solnego na prątki/.
REKOMENDOWANE PRZEZ
FDA I CDC
AKTUALNE METODY MIKROBIOLOGICZNEJ
DIAGNOSTYKI GRUŹLICY
ORAZ
CZAS NIEZBĘDNY DO UZYSKANIA WYNIKU
PREPARAT BEZPOŚREDNI < 24 godz.
- metoda fluorescencyjna
- metoda Ziehl-Nielsena /ZN/
- Metoda Kinyouna / zmodyfikowana met. ZN,
barwienie na zimno
Czułość metod mikroskopowych jest stosunkowo
niska i waha się w granicach 40%-60%.
POZYTYWNY WYNIK
BADANIA MIKROSKOPOWEGO (AFB+)
WYMAGA POTWIERDZENIA ZAKAŻENIA
M.tuberculosis complex
TESTEM NAA /nucleic acid amplification assey/
Z MATERIAŁU BEZPOŚREDNIEGO
METODY GENETYCZNE < 48 godz.
- MTD Gen Probe – wykrywa rRNA M.tbc. complex,
rekomendowany do badania plwociny i aspiratów
płucnych zarówno bogato jak i skąpoprątkowych
(czułość dla materiałów AFB+ 100%, AFB- 98,7%
specyficzność 100%).
WSKAZANIEM DO STOSOWANIA MTD
JEST SZERZENIE GRUŹLICY
WŚRÓD ZAGROŻONEJ POPULACJI
PRZEZ OSOBY PRĄTKUJĄCE.
INNE REKOMENDOWANE TESTY
GENETYCZNE
- AMPLICOR, Roche Molecular System – wykrywa
DNA M.tbc.complex i jest rekomendowany do badania
materiałów płucnych bagatoprątkowych (AFB+).
- Real-Time, wykrywa DNA/RNA, przydatność testu
do diagnostyki gruźlicy jest aktualnie w trakcie
testowania (czułość testu wykazano na poziomie 86,3%
dla materiałów LJ+ i specyficzność 100%.
UJEMNY WYNIK BADANIA
MIKROSKOPOWEGO I PRÓBY GENETYCZNEJ
NIE WYKLUCZA ZAKAŻENIA
M. tuberculosis complex
METODY HODOWLANE < 14 dni
Hodowla na podłożach płynnych w systemie:
- MB/BacT < 15dni dla AFB+ i 20dni dla AFB- Bactec MGIT 960 /system fluorescencyjny/
< 14dni dla AFB+ oraz 20,4dni dla AFB-
Hodowla na podłożu stałym
L-J dla materiałów AFB+ średnio 28dni,
dla AFB- 37dni – rekomendowana w dalszym ciągu
przez CDC w rutynowej diagnostyce gruźlicy
z uwagi na wybiórczy metabolizm niektórych
szczepów M.tbc. complex.
IDENTYFIKACJA
WYIZOLOWANYCH MYKOBAKTERII < 21dni
- Accu Probe (M.tbc.complex, M.avium intracellulare,
M.kansasii, M.gordonae).
Czułość i specyficzność metody jest na poziomie 100%
- HPLC (chromatografia cieczowa wysokociśnieniowa)
identyfikuje szczepy w oparciu o posiadane wzorce.
LEKOWRAŻLIWOŚĆ WYIZOLOWANYCH
SZCZEPÓW
- PODSTAWOWA (INH, STR, RMP, EMB)
< 30dni od wyizolowania szczepu
- ROZSZERZONA (OFLO, CAP, CS, ETA)
< 4 tygodnie od zlecenia badania
WYNIKI BADAŃ MIKROBIOLOGICZNYCH
POWINNY BYĆ PRZESYŁANE DO ADRESATA
ELEKTRONICZNIE LUB FAKSEM PO KAŻDYM
UKOŃCZONYM ETAPIE BADANIA
PODANE REKOMENDACJE DOTYCZĄ
RÓWNIEŻ GRUŹLICY POZA PŁUCNEJ,
Z TĄ RÓŻNICĄ, ŻE NA OBECNYM ETAPIE
FDA I CDC NIE REKOMENDUJE
STOSOWANIA METOD GENETYCZNYCH
DO BADANIA MATERIAŁÓW SPOZA
UKŁADU ODDECHOWEGO
Opracowany model diagnostyki gruźlicy
w Pracowni Mykobakteriologii Klinicznej
PACJENT - KLINICZNIE PODEJRZANY O GRUŹLICĘ
MATERIAŁ KLINICZNY
BADANIA GENETYCZNE
MTD
Wykonać w nast.
przypadkach:
BAKTERIOSKOPIA
Wykonać z każdej
przesłanej próby.
Średni czas uzyskania
wyniku 30 min. do 2 godz.
•dodatniego preparatu BK+
•kontaktu z Tbc lub
wcześniejszego przechorowania
•badania punktatu lub bioptatu
•neuroinfekcji o niewyjaśnionej
etiologii
Czas uzyskania wyniku 4 godz.
POZYTYWNA
HODOWLA
IDENTYFIKACJA
LEKOWRAŻLIWOŚĆ
HODOWLA
Badanie w syst. MB/BacT:
•każdy poj. materiał
(PMR, bioptat, wymaz, krew)
•jedną próbkę plwociny z
trzech badanych.
Średni czas uzyskania
wyniku 14 dni.
Posiew na podłoże LJ
i Stonebrinka:
• każdy otrzymany materiał
Średni czas uzyskania
wyniku 27 dni.
CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE
NA EFEKTYWNOŚĆ MIKROBIOLOGICZNEGO
ROZPOZNAWAMIA GRUŹLICY:
1. właściwe pobieranie i przechowywanie materiału
2. czułość zastosowanych metod
- bakterioskopowej – od 40% - 60%
- hodowlanej średnio 80%
- genetycznej średnio 90% (inhibitory polimerazy).
TECHNOLOGIA PRZYSZŁOŚCI
QUICKLAB® – BIOLABORATORIUM
NA CHIPIE WIELKOŚCI KARTY PŁATNICZEJ
Nagroda przyszłości 2004
Z Wydziału Technologii Krzemowych
Instytutu Fraunhofera
MOLEKULARNY SYSTEM DIAGNOSTYCZNY
ROZPOZNAJE W KILKA MINUT
MOLEKULARNY SYSTEM DIAGNOSTYCZNY
ROZPOZNAJE W KILKA MINUT
- CZYNNIK CHOROBOTWÓRCZY (WIRUSY,
BAKTERIE, GRZYBY itp.)
- CZYNNIK GENETYCZNY (DNA)
- CZYNNIK TOKSYCZNY
- SKUTECZNOŚĆ DZIAŁANIA NOWEGO LEKU
PRÓBĘ MOŻE WYKONAĆ LEKARZ
NA MIEJSCU W KILKA MINUT
PRZEWIDUJE SIĘ ZASTOSOWANIE W
MEDYCYNIE KLINICZNEJ
2008 - 2009 ROK
DOBÓR MIKROBIOLOGOCZNYCH
METOD ROZPOZNAWANIA GRUŹLICY
U OSÓB HIV/AIDS
REKOMENDACJE
Dr n. wet. Natalia Zalewska-Schönthaler, lek.wet. Joanna Schönthaler-Humięcka
PRACOWNIA MYKOBAKTERIOLOGII KLINICZNEJ
WOJEWÓDZKI SZPITAL ZAKAŹNY WARSZAWA