DZIAŁANIA PROFILAKTYCZNE W SZKOLE WYSOWA – ZDRÓJ 09.05.2007R. PODSTAWY PRAWNE DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH W SZKOŁACH Przepisy Ogólne: Konwencja o Prawach Dziecka (Dz. U. z 1991r. Nr 120, poz. 526), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 02.04.1997r. (Dz. U. Nr 78 poz. 483). PRZEPISY OŚWIATOWE: Ustawa z dnia 07.09.1991r. O systemie oświaty (Dz. U. z 2004r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.), Rozporządzenie MENiS z dnia 26.02.2002r. w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego... (Dz. U. z 2002 Nr 51 poz. 458), Rozporządzenie MEN z dnia 21 marca 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. Nr 61, poz. 624 z późn. zm.) Rozporządzenie MENiS z dnia 07.09.2004r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzeniu egzaminów i sprawdzianów w szkołach publicznych (Dz.U. z 2004r. Nr 199 poz. 2046 z późn. zm.) PRZEPISY OŚWIATOWE (cd.): Rozporządzenie MEN z dnia 15.12.2006r. w sprawie szczegółowych zasad sprawowania nadzoru pedagogicznego, (...) (Dz. U. Nr 235 poz. 1703). Rozporządzenie MENiS z dnia 31.01.2003r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem (Dz. U. z 2003r. Nr 26, poz. 226 z późn. zm.) PRZEPISY POZAOŚWIATOWE: Ustawa z dnia 26.10.1982r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2002r. Nr 147, poz. 1231, z późn. zm.), Ustawa z dnia 19.08.1994r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. z 1994r. Nr 111, poz. 535, późniejszymi zmianami), Ustawa z dnia 29.07.2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2005r. Nr 179, poz. 1485 z późn. zm.), Ustawa z dnia 12.03.2004r. o pomocy społecznej. (Dz. U. z 2004r. Nr 64, poz. 593 Ustawa z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz. U. z 1996 r. Nr 10, poz. 55, z późn. zm.). PRZEPISY POZAOŚWIATOWE (cd.): Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz. U. z 2002 r. Nr 11, poz. 109). Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 01.12.2006r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu postępowania w przedmiocie leczenia lub rehabilitacji osób uzależnionych... (Dz. U. z 2006r. Nr 239, poz. 1738) DEFINICJA: Profilaktyka- to zespół działań o charakterze informacyjnym i edukacyjnym mających na celu ochronę człowieka przed zagrożeniami oraz reagowanie na pojawiające się zagrożenia. Profilaktyka szkolna ma na celu umiejętne rozpoznawanie czynników ryzyka, hamujących lub niszczących rozwój ucznia a sprzyjających podejmowaniu zachowań ryzykownych. Podstawą wszelkich działań profilaktyczno – wychowawczych są wszelkie czynniki chroniące. Szkoła znając wagę problemu i czując się współodpowiedzialna za wychowanie dzieci i młodzieży, podejmuje działania profilaktyczno – dydaktyczne wspierające rodziców i uczniów. OGÓLNY CEL TWORZENIA PROGRAMÓW PROFILAKTYCZNYCH: Kształtowanie właściwych postaw młodzieży wobec zagrożeń współczesnego świata tj. dewaluacja wartości, przemoc wobec słabszych, agresja, wandalizm, różnego rodzaju uzależnienia, szybko rosnąca dewastacja środowiska naturalnego człowieka. Główne obszary działań profilaktycznych Agresja i przemoc Uzależnienia Zdrowie CZYNNIKI SPRZYJAJĄCE ROZWIJANIU AGRESJI I PRZEMOCY: kryzys wartości i autorytetów, słabienie więzi rodzinnych, frustracja spowodowana ubóstwem, pozostawianie młodych ludzi z ich własnymi problemami. Upowszechnianie negatywnych wzorców przez środki masowego przekazu, które zamiast piętnować negatywne zachowania, często nagłaśniają je szukając taniej sensacji. CZYNNIKI CHRONIĄCE W ZACHOWANIACH MŁODZIEŻY silna więź emocjonalna z rodzicami, zainteresowanie nauką szkolną, regularne praktyki religijne, poszanowanie prawa, norm, wartości i autorytetów społecznych, przynależność do pozytywnej grupy CZYNNIKI RYZYKA W ZACHOWANIACH MŁODZIEŻY wysoki poziom lęku i niepokoju, niska samoocena, niedojrzałość emocjonalna i społeczna, słaba kontrola wewnętrzna, nierealistyczne oczekiwania wobec siebie i otoczenia, brak zainteresowania nauką szkolną, zaburzenia więzi z rodzicami, nieprawidłowa struktura rodziny, itd. WYMOGI PRAWNE TWORZENIA PROGRAMÓW PROFILAKTYKI W SZKOŁACH Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 26 lutego 2002 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. Nr 51, poz. 458 oraz Dz. U. z 2003 r. Nr 210, poz. 2041),). Treści zawarte w cytowanym rozporządzeniu określają działalność edukacyjną szkoły przez: ”1) szkolny zestaw programów nauczania, który – uwzględniając wymiar wychowawczy – obejmuje całą działalność szkoły z punktu widzenia dydaktycznego, 2) program wychowawczy szkoły, który opisuje w sposób całościowy wszystkie treści i działania o charakterze wychowawczym i jest realizowany przez wszystkich nauczycieli, 3) program profilaktyki dostosowany do potrzeb rozwojowych uczniów oraz potrzeb danego środowiska, który opisuje w sposób całościowy wszystkie treści i działania o charakterze profilaktycznym skierowane do uczniów, nauczycieli i rodziców. WYMOGI PRAWNE TWORZENIA PROGRAMÓW PROFILAKTYKI W SZKOŁACH Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 marca 2001 r. w sprawie ramowych statutów...(Dz. U. Nr 61, poz. 624) w brzmieniu nadanym przez Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2002 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych statutów... (Dz. U. Nr 10, poz. 96). W cytowanym rozporządzeniu w ramowym statucie szkoły podstawowej, § 2 ust. 1 pkt. 1 otrzymał brzmienie: „Statut szkoły określa w szczególności: 1. Cele i zadania szkoły wynikające z przepisów prawa oraz uwzględniające program wychowawczy szkoły i program profilaktyki dostosowany do potrzeb rozwojowych uczniów oraz potrzeb danego środowiska, o których mowa w odrębnych przepisach.”. Natomiast treść § 2 ust. 2 po wprowadzonej zmianie brzmi następująco: „2. Program wychowawczy szkoły i program profilaktyki, o których mowa w ust. 1 pkt. 1, uchwala rada pedagogiczna po zasięgnięciu opinii rady rodziców i samorządu uczniowskiego.”. KOALICJA NA RZECZ PROFILAKTYKI SZKOLNEJ PORADNIA PSYCH-PED GKRPA RODZINA PL. SŁUŹBY ZDR. DZIECKO UCZEŃ SĄD RODZINNY INNE OPS SZKOŁA POW. CENTR. POM. RODZ. POLICJA CECHY DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH dostosowane do poziomu rozwoju adresata w zakresie informacji i projektowanych ćwiczeń; rzetelne pod względem przekazywanych informacji; rzeczowe, bez odwoływania się do emocji i uczuć takich jak strach, poczucie winy czy też rozbudzania ciekawości; dostosowane do poziomu posiadanej przez uczniów wiedzy bez podawania szczegółów, które mogłyby stanowić instruktaż nieprawidłowych zachowań CECHY I UMIEJETNOŚCI NAUCZYCIELA – UCZESTNIKA DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH empatia, życzliwość, tolerancja, optymizm, poczucie humoru, otwartość w kontaktach z ludźmi, kultura osobista i takt, konsekwencja w postępowaniu, poszanowanie godności ludzkiej, umiejętność pracy w grupie i z grupą, poczucie sprawiedliwości, plastyczność myślenia i zdolności przystosowania się do różnych sytuacji,